خبرگزاری مهر، گروه استانها: گلستان دارای تنوع زیستی بالایی است و در کنار این تنوع با چالش‌های محیط زیستی زیادی هم دست و پنجه نرم می‌کند.
با محمدرضا کنعانی، مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان حول محور موضوعات محیط زیستی استان به گفتگو نشستیم؛ گفتگویی که با صحبت راجع به آخرین وضعیت تالاب‌های استان آغاز و به چالش‌های محیط زیستی موجود گلستان ختم شد.
*وضع تالاب‌های استان این روزها خوش نیست. گویا تالاب گمیشان کانون ریزگرد شده است؟
با بارندگی سال گذشته و ابتدای سال و همچنین آبگیری مناسب اترک، وضعیت مجموعه تالاب‌های بین‌المللی استان (آلاگل، آلماگل و آجی‌گل) خوب است اما تالاب گمیشان شرایط خوبی ندارد و به کانون گرد و غبار تبدیل شده است؛ پیگیری‌هایی انجام و اعتباری به استان تخصیص داده شد؛ مشاور مشخص شده و دو مطالعه برای احیاء و علاج بخشی تالاب در حال انجام است.
*چه میزان اعتبار تخصیص یافته؟ مشخصاً چه مطالعاتی انجام می‌شود؟
با پیگیری‌های انجام شده بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان از سازمان حفاظت محیط زیست به استان اختصاص یافته و مطالعه حق آبه تالاب و مطالعات احیاء و علاج بخشی تالاب در حال انجام است؛ امید داریم با اعتبار تخصیصی مطالعات امسال به پایان رسیده و بخشی از اجرا را شروع کنیم؛ فرایند ادامه‌دار است تا تالاب را احیاء کنیم.
*برخی از کارشناسان معتقدند حال نامساعد امروز تالاب گمیشان ناشی از احداث مجتمع پرورش میگوی گمیشان است.
آبی که از کانال‌های آب‌رسان به مجتمع میگو منتقل می‌شود آب دریاست اما کانال‌های آب‌رسان ارتباط تالاب در مرز جمهوری اسلامی ایران را با تالاب در مرز ترکمنستان قطع کرده است؛ در اردیبهشت‌ماه جلسه‌ای در دفتر معاونت محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان با موضوع تالاب گمیشان و با حضور مسئولان شیلات کشور و استان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گلستان، مشاور شیلات که مطالعات مجتمع میگو را انجام داده و مشاور آب و خاک ما برگزار شد.
مشاور ما و شیلات مطالعات را مطرح کردند و خروجی جلسه این بود که جلسه کارشناسی با حضور کارشناسان برگزار شود و راهکارهای تبادل هیدرولیکی در تالاب در کشور ترکمنستان و تالاب در ایران تعیین و خروجی این برنامه‌ریزی در ستاد مطرح شود.
در واقع ما دغدغه‌ها را به شیلات مطرح کردیم؛ مشاوران دو سازمان (شیلات و محیط زیست) جلساتی دارند تا راهکارهایی ارائه دهند که هم میگوی گمیشان که برای استان حائز اهمیت است و به بحث اشتغال مناطق محروم استان کمک کرده، حفظ شود و هم آب به تالاب برسد تا تالاب کارکردهای خود را حفظ کند؛ پیگیری‌ها در عالی‌ترین سطح در حال انجام است و امید داریم تا کمتر از یکماه دیگر جلسات کارشناسی به اتمام رسیده و راهکارها در ستاد ملی تالاب کشور مطرح و مصوب شود.
*راجع به نتایج تشکیل کارگروه ویژه خلیج گرگان و تالاب میانکاله هم توضیح می‌دهید؟
سال گذشته با توجه به حساسیت‌هایی که وجود داشت پیگیری‌های زیادی انجام شد و همین‌جا باید از پیگیری‌های مجدانه استاندار در این حوزه تشکر کنم؛ در ستاد ملی هماهنگی و مدیریت تالاب‌های کشور که با حضور دکتر جهانگیری برگزار شد موضوع خلیج گرگان مطرح و مصوب شد کارگروه ویژه‌ای تشکیل شود.
قبل از عید این کارگروه تشکیل و جلسات منظم برنامه‌ریزی و دو جلسه آن برگزار شد ولی با شیوع بیماری کرونا جلسه سوم با تاخیر برگزار شد.
*راجع به موضوع جلسات هم توضیح می‌فرمایید؟
موضوع جلسه اول کمیت آب، جلسه دوم کیفیت آب خلیج گرگان و موضوع جلسه سوم تصرفات محدوده تالاب و بستر و … بود. در جلسه دوم نمایندگان آبفا و شهرک صنعتی از استان‌های مازندران و گلستان حضور داشتند؛ یکی از بحث‌هایی که به جد مطرح و بررسی شد توسعه سیستم جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب در سکونتگاه‌های نزدیک خلیج گرگان بود. خوشبختانه در گلستان در شهر بندرگز و بندرترکمن سیستم جمع‌آوری فاضلاب داریم در این جلسه توسعه شبکه این دو شهر و راه‌اندازی سیستم جمع‌آوری فاضلاب شهر نوکنده در دستور کار قرار گرفت. این موضوع در ستاد ملی مصوب شد و قطعاً برای آن اعتبار درنظر گرفته می‌شود.
همچنین مصوب شد که کنسرسیومی با حضور اساتید مرکز اقیانوس‌شناسی، دانشگاه منابع طبیعی و دانشگاه شریف تشکیل و تمام داده‌های مطالعات دستگاه‌های اجرایی مختلف را بررسی، تلفیق و در نهایت راهکارهای تبادل خلیج و دریا را ارائه کنند. در واقع جمع‌بندی این سه جلسه، نقشه راه ما برای احیاء خلیج گرگان می‌شود. تلاش بر این است هم برای تالاب گمیشان و هم خلیج گرگان با جمع‌بندی مطالعات پلن داشته باشیم.
*محیط زیست گلستان حوزه پر چالشی است؟ از چالش‌های موجود بگویید.
در دو سال اخیر شاهد افزایش نزولات جوی در استان بودیم؛ هرچند این افزایش نزولات جوی بهبود وضعیت زیست‌مندان و افزایش گونه‌ها را در استان به همراه داشته اما افزایش پوشش گیاهی، گلستان را مستعد آتش‌سوزی کرده و دغدغه حریق در عرصه‌های طبیعی و مناطق تحت مدیریت را داریم؛ امکانات و تجهیزات کافی برای مقابله وجود ندارد و پیگیر تأمین امکانات و تجهیزات برای مقابله با حریق احتمالی هستیم.
صید و قاچاق پرندگان شکاری از دیگر دغدغه ماست؛ این موضوع (صید و قاچاق پرندگان شکاری) باعث قطع زنجیره اکولوژیک شده و در کنار تأثیر منفی بر تولیدات گیاهی، آمار جوندگان و بیماری سالک در منطقه را افزایش می‌دهد.
از پایان خردادماه در هفت کیلومتر از نوار مرزی استان در شهرهای بندرترکمن، گمیشان و مراوه تپه درگیر این موضوع خواهیم بود، در کمیسیون مبارزه با قاچاق کالا و شورای تأمین استان بحث صید و قاچاق پرندگان شکاری استان طرح موضوع شده و مکاتبه با دادستان مرکز استان برای بهره‌گیری از ظرفیت سایر ارگان‌ها مانند پلیس مرزبانی، بسیج و … برای پیشگیری از صید و قاچاق پرندگان انجام شده است.
شکار غیرمجاز و آلودگی‌ها از دیگر چالش‌های حوزه محیط زیست استان است و برنامه منظم پایش استانی و شهرستانی از واحدهای تولیدی و صنعتی استان در دستور کار قرار دارد و در حال انجام است.