خبرگزاری مهر، گروه استانها-اصغر منافزاده *: اکثریت افراد جامعه خواسته و یا ناخواسته در خبرها و یا فضای مجازی این را شنیده یا خوانده‌اند که اهدا اعضا بدن یک فرد مبتلا به مرگ مغزی به چندین نفر، جان آنها را که سال‌ها ناامیدانه و همراه با درد و رنج به زندگی پر ملال ادامه می‌دادند، حیات دوباره بخشیده و از مرگ حتمی نجات می‌دهد.
تاکنون این موضوع از سوی قاطبه افراد جامعه به دلایل مختلف از جمله اینکه شاید به نوعی درگیر یا در جریان این معضل و مشکل نبوده‌اند، آنگونه که شایسته یک جامعه انسانی است مورد تأمل قرار نگرفته و به صورت عمیق به اهدا عضو و اینکه با اقدام انسان دوستانه، در سطح جامعه چه پیامدهای اجتماعی، اقتصادی خوشایند و اثرگذاری حاصل می‌شود به‌طور جدی پرداخته نشده و یا مورد توجه قرار نگرفته است.
به عبارت دیگر این موضوع که وقتی اعضا یک فرد مبتلاء به مرگ مغزی، به فرد و افراد نیازمند، پیوند زده می‌شود علاوه بر اهدا زندگی و خلاصی گیرنده یا گیرندگان عضو، از شرایط سخت و دردناک (چه بسا شرایط آرزومندی و ترجیح مرگ بر ادامه آن) است، وضعیت بحرانی و نابسامان خانواده دریافت کنندگان عضو نیز به خودی خود متحول شده و رو به بهبودی می‌رود.
اگر این اتفاق میمون و مبارک صورت نگیرد ضمن مرگ فرد در انتظار اهدا عضو، خسارات جبران ناپذیری بر پیکر خانواده از ابعاد مختلف اقتصادی و اجتماعی تحمیل می‌شود و چه بسا بنیان خانواده نیز از هم فرو می پاشد. لذا این مقوله، یعنی فرهنگ اهدا اعضا بیمار مبتلاء به مرگ مغزی به افراد نیازمند، می‌بایست در جامعه نهادینه سازی شود.
برابر آمارهای واحد فراهم‌آوری و پیوند دانشگاه علوم پزشکی استان اردبیل، بهتر است بدانیم:
۱- با اهدا اعضای بدن هر فرد مبتلاء به بیماری مرگ مغزی می‌توان جان هشت نفر را نجات داد و حیات دوباره به آنان بخشید.
۲- در هر ساعت ۲ نفر که نیازمند اهدا عضو در کشورمان هستند به دلیل پیدا نشدن اهدا کننده، فوت می‌کنند.
۳- هزینه دیالیز یک فرد که هر دو کلیه خود را از دست داده به‌طور متوسط ۷ میلیون و ۵۰۰ ریال در سال است که در صورت انجام عمل پیوند بخشی از مبالغ در جیب خانوار پس انداز می‌گردد و بخشی دیگر در اعتبارات پزشکی صرف سایر بخش‌های بهداشتی می‌گردد، در استان اردبیل تا سال ۱۳۹۷ تعداد ۵۳۶ نفر فرد دیالیزی وجود داشته که از این تعداد ۳۵۰ نفر نیازمند به پیوند بوده اند و چه بسا هنوز هم نیازمندند.
۴- متأسفانه در استان، در طول سال به دلایل مختلف از جمله تصادف، سقوط از ارتفاع و سکته مغزی، ۵۰ نفر دچار مرگ مغزی می‌شوند که در صورت رضایت اطرافیان درجه یک آنها می‌توان جان بیش از ۴۰۰ نفر را از شرایط سخت، مشقت بار و درد آلود رهایی بخشید و زندگی دوباره به آنها هدیه نمود.
در حال حاضر چه در سطح استان و چه در سطح کشور از حیث امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در خصوص انجام عمل پیوند اعضا خوشبختانه توفیقات خوبی به همت متخصصان و سازمان‌های مردم نهاد حامی اهدا عضو به دست آمده است. لیکن آنچه در این میان مهم و حائز اهمیت است جلب رضایت و مشارکت خانواده فرد مبتلاء به مرگ مغزی جهت اهدای عضو می‌باشد.
باید در این زمینه کار فرهنگی جهاد گونه در راستای نهادینه سازی امر اهدای عضو با مشارکت و برنامه ریزی تمامی دستگاه‌های فرهنگی و سازمان‌های مردم نهاد فعال در این زمینه صورت گیرد.
پیش بینی تمهیدات و حمایت‌ها برای خانواده اهدا کننده عضو یکی از نکات مهم در راستای فرهنگ سازی این کار خیر می‌باشد که باید از سوی متولیان قانون گذاری ملی و محلی پیگیری شود.
*کارشناس مسائل فرهنگی و اجتماعی