خبرگزاری مهر -گروه هنر-عطیه مؤذن: «هفت روز سیما» عنوان بسته خبری-تحلیلی ویژه‌ای است که هر پنجشنبه به بازخوانی اهم تحولات خبری مرتبط با متن و حاشیه تولیدات صداوسیما و اتفاقات پیرامونی آن در طول هر هفته می‌پردازد.
در این بسته خبری هفتگی تلاش کردیم در کنار خبرهای رسمی فعالیت برنامه‌سازان و مدیران سیما، نیم‌نگاهی به حواشی رسانه‌ای و حتی شایعاتی که به‌رغم غیررسمی بودن می‌توانستند در اخبار مرتبط با سیما تأثیرگذار باشند هم داشته باشیم.
امروز جمعه ۱۳ تیر می‌توانید با چهل و چهارمین بسته خبری «هفت روز سیما» در مرور متن و حاشیه اتفاقات تلویزیون در هفته‌ای که گذشت، با ما همراه شوید.
چهره هفته؛ فریدون جیرانی
هنوز هم خیلی‌ها دوران اوج برنامه «هفت» را با فریدون جیرانی یاد می‌کنند و او را صاحب اصلی این برند می‌دانند؛ برنامه سینمایی چالشی‌ای که سال ۸۹ به ابتکار فریدون جیرانی و به‌واسطه پشتوانه ژورنالیستی این سینماگر سرشناس، روی آنتن شبکه سه متولد شد و مسعود فراستی منتقد ثابتش بود. جیرانی در این برنامه خیلی جدی به نقد فیلم‌ها و مباحث روز سینمای ایران می‌پرداخت و به دو طرف مخالف و موافق یک موضوع فضا می‌داد تا سخنانشان را مطرح کنند. این برنامه البته در زمان خود از انتقادات اهالی رسانه و سینماگران بی‌نصیب نماند. مدیران تلویزیون هم آن زمان هنوز به این میزان از صراحت روی آنتن و طرح مباحث انتقادی و روز عادت نداشتند و چندین بار جیرانی از مدیران و حتی خود ضرغامی تذکر گرفت و کار به آنجا رسید که یک باره پخش این برنامه متوقف شد.
«هفت» بعد از جیرانی دستخوش فراز و فرودهای بسیاری شد و مجریان و ایده‌پردازان متعددی به خود دید از محمود گبرلو تا بهروز افخمی و حتی رضا رشیدپور و تا این دوره اخیر که محمدحسین لطیفی اجرای آن را بر عهده گرفته است. در تمام این سال‌ها این برنامه که نگاه مخاطب و حتی سینماگران همیشه به آن متوجه بوده یک سیر نزولی مشهود را طی کرده است و هنوز هم بسیاری جیرانی را مجری بلامنازع «هفت» و دوره او را دوره اوج این برنامه سینمایی می‌دانند.
جیرانی اگرچه نویسنده و کارگردان سینماست اما پیشینه اولیه او به روزنامه‌نگاری برمی‌گردد و همین رفت و برگشت هر از گاهی بین سینما و ژورنالیسم باعث شده او همواره موفقیت‌هایی را در هر دو حوزه کسب کند.
جیرانی در سال‌های اخیر گفتگوهای سینمایی‌اش را ابتدا به شبکه نمایش خانگی و بعدها فضای مجازی برد و «سی و پنج» و این روزها «کافه آپارات» را در این فضا به تولید رساند که دومی هنوز در حال پخش است و شاید جدی‌ترین موضوعات سینمایی هنوز هم در همین برنامه اینترنتی او مطرح می‌شود.
هفته اخیر یک بار دیگر نام فریدون جیرانی برای بازگشت به تلویزیون آن هم با برنامه «سینما یک» مطرح شد؛ پیش از این هم چند بار دیگر نام او برای این برنامه تکرار شده بود که طی یکی دو سال گذشته او را به عنوان مجری برنامه سینمایی شبکه یک معرفی کرده بودند. گویا حالا این گمانه‌زنی‌ها خیلی جدی‌تر شده است هرچند خبر اولیه در شبکه‌های اجتماعی تکذیب شد، با این حال بعد از آن خبرگزاری تسنیم گفتگویی با جیرانی انجام داد که او در آن درباره احتمال حضورش در برنامه «سینما یک» گفت: «هنوز چیزی معلوم نیست. قبل از کرونا مذاکراتی داشتم. به هر حال شرایط حضور و اجرای این برنامه فراهم شود چرا که نه.» در همین مصاحبه مشخص می‌شود که پیشنهاد جیرانی در این مذاکرات برای قالب این برنامه مرور سینمای ایران پس از انقلاب بوده است و با اینکه همه چیز را غیرقطعی می‌داند اما به صورت ضمنی از آن استقبال هم کرده است.
با بازگشت جیرانی به تلویزیون می‌توان امیدوار بود یک برنامه سینمایی تازه نفس، چالشی و موثر به برنامه‌های سینمایی این روزها اضافه شود و با مهمانان و مباحثی که این روزها توسط جیرانی طرح می‌شود می‌توان به او به عنوان رقیب جدی و بلامنازع «هفت» فکر کرد و باید دید او تا چه حد می‌تواند برند جدیدی را در تلویزیون به ثبت برساند.
حاشیه هفته؛ خبری از «اتفاق» رشیدپور نیست
برنامه «اتفاق» با اجرای رشیدپور قبل از عید در ۲ قسمت پخش شد؛ برنامه‌ای که با پروداکشنی سنگین، دکوری بزرگ و نورپردازی‌های متنوع همراه بود و هر مهمانش از اجرای سخنرانی مدل «تد» گرفته تا کلیپ پخش شده و یا گفتگو با مجری خودش یک برنامه محسوب می‌شد. اگرچه اولین قسمت از این برنامه با انتقاداتی هم همراه بود که خبرگزاری مهر پیش‌تر در گزارشی تحلیلی به برخی از آن‌ها اشاره کرده بود. این برنامه به تدریج و با رفع آن نواقص می‌توانست به یک برند تازه در مختصات تلویزیون تبدیل شود.
با این حال این برنامه در زمان‌های مختلف با تغییر هویت به آنتن رسید. در زمان تحویل سال با یک ویژه برنامه مشابه ویژه برنامه شب یلدا روی آنتن رفت و بعد از آن در ماه رمضان و در اوضاع کرونایی کشور با گفتگوهایی ضبطی با تغییری دوباره در ماهیت و شکل برنامه به پخش رسید.
آخرین مدل از این برنامه اما آنقدر موردانتقاد قرار گرفت که تیتر «شکست اتفاق رشیدپور» یک باره در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته شد. رشیدپور در این سری از برنامه‌ها به گفتگوهایی روز و تا حدی علمی نسبت به موضوعات و اتفاقات جامعه مثل زلزله یا کرونا یا اتفاقات دیگر می‌پرداخت اما این گفتگوها نتوانست حتی در شب‌های رمضانی که مخاطب به دنبال خوراک مورد نظر در تلویزیون است جذاب باشد و همین هم دلیلی شد که با در نظر گرفتن آمار بینندگان او در سایت تلوبیون، «اتفاق» را برنامه‌ای شکست خورده بدانند. بعد از آن محمدرضا رضائیان تهیه‌کننده «اتفاق» در گفتگویی اعلام کرد که «این تیتر با نیت خاصی تنظیم شده و قسمت‌هایی از این برنامه در سایت تلوبیون تا ۵ هزار بازدید داشته است.» او به جد معتقد بود که «اتفاق» را نمی‌توان پروژه‌ای شکست‌خورده قلمداد کرد.
با این حال اگرچه قرار بود این برنامه ادامه داشته باشد اما دیگر به تولید و پخش نرسید و حتی درباره فصل جدید یا قسمت‌های جدید این برنامه هم خبری مخابره نشده است! حتی با وجود اینکه تماشاگران به برنامه‌هایی مثل «عصر جدید» بازگشتند و تمهیدات جدیدی برای حضورشان فراهم شد اما هیچ خبری از چنین تمهیداتی برای شروع دوباره «اتفاق» نیست. دلیل این سکوت چیست؟ آیا غیر از مخاطبان و رسانه‌ها، حالا عوامل برنامه هم «شکست» را پذیرفته‌اند؟ و یا برعکس، در پس این سکوت رسانه‌ای تدارکی کلان در دست است تا «اتفاق» فراتر از آنچه انتظارش را داریم باردیگر رضا رشیدپور را به دوران اوج بازگرداند؟ پاسخ همه این سوالات نیازمند گذر زمان است؛ تا چند هفته دیگر همه چیز معلوم خواهد شد.
نکته هفته؛ «الف ویژه» یک سریال نیمه تمام دیگر؟
مهدی آذرپندار مدیرگروه فیلم و سریال شبکه سه سیما ابتدای هفته از تولید سریالی کمدی به تهیه‌کنندگی زینب تقوایی و کارگردانی برزو نیک‌نژاد خبر داد که قرار است با عنوان «باخانمان» به زودی وارد تولید شود و پاییز امسال هم به پخش برسد. زینب تقوایی تهیه‌کننده جوانی است که در دهه ۹۰ سریال‌های مختلفی را وارد پروسه تولید کرده است که هر کدام یک یا دو سال به طول انجامیده است. «دودکش» سال ۹۲، «مدینه» سال ۹۳، «پشت بام تهران» سال ۹۴ و «زیر پای مادر» در سال ۹۶ از آخرین سریال‌های وی بوده است.
با این حال وی در یکی دو سال اخیر درگیر به تولید رساندن سریال «الف ویژه» بوده است. سریالی که ابتدا قرار بود با تهیه‌کنندگی وی و کارگردانی محمدرضا هنرمند ساخته شود و در سال ۹۵ حتی اطلاع رسانی شد که محمدرضا هنرمند بعد از هفت سال به تلویزیون بازخواهد گشت. حدود یک سال بعد و در دی ماه ۹۶ زینب تقوایی درباره پروسه ساخت این سریال به خبرگزاری مهر گفته بود «این سریال آخرین مراحل نگارش را توسط حامد افضلی سپری می‌کند و حدود ۲۰ قسمت از فیلمنامه نوشته شده است و تا چند وقت دیگر به کارگردانی هنرمند جلوی دوربین خواهد رفت.»
با این حال تقوایی یک سال بعد از واگذاری این سریال به کمال تبریزی به عنوان کارگردان و محمد مسعود در مقام تهیه‌کننده خبر داد و اعلام کرد گروه جدید کار را دست گرفته‌اند. البته حامد افضلی همچنان نویسنده و عضو ثابت این تیم بود که بازنویسی‌هایی هم روی متن فیلمنامه انجام داد.
بعد از آن کمال تبریزی وارد پروسه تولید این سریال شد که فضایی فانتزی و طنز داشت و با محور قرار دادن شخصیت سعدی و ساخت سریالی درباره وی به فضای تاریخ سفر می‌کرد و در عین حال به پشت صحنه‌هایی از تولیدات سریالی در صداوسیما هم می‌پرداخت. بعد از مدتی باز هم تولید این سریال متوقف شد و میرباقری معاون سیما در پاسخ به پیگیری خبرنگاران دلیل این توقف را کیفیت پایین بخش‌های تولیدشده دانست.
هر چند تبریزی بعد از آن پاسخ داد کیفیت ۲۰۰ دقیقه اولیه با توجه به زمان و ضرب‌الاجل تعیین شده از سطح استاندارد برنامه‌های تلویزیونی رایج هم بالاتر بوده است. با این حال بعد از آن نه تصویربرداری دوباره‌ای برای سریال شد و نه توضیحات بیشتری درباره این بی کیفیتی ارائه شد.
بعد از مدتی مسعود سراغ تهیه‌کنندگی سریال دیگری رفت و خبر رسید تقوایی دوباره تهیه کنندگی این سریال را بر عهده گرفته است. تقوایی اما نتوانست با تبریزی سریال را پیش ببرد و قرار شد کارگردان دیگری برای این پروژه انتخاب شود.
با این حال خبری شدن حضور این تهیه‌کننده بر سر سریال جدیدی با نام «باخانمان» را می‌توان نشانه‌ای از این واقعیت گرفت که ظاهراً پرونده «الف ویژه» آنطور که قصه این سریال از پشت صحنه سریال‌های تلویزیونی و چالش‌ها و مصائب آن خبر می‌داده، به بن بست خورده است و حالا می‌توان آن را جدیدترین پروژه بلاتکلیف سیما دانست که بعد از تصویربرداری بخش‌هایی از سریال و چند نوبت فرآیند پیش‌تولید و تولید، حالا متوقف مانده است.
سینما در سیما؛ سینما باز شد، خبری از تیزر نیست!
پیش از این هم در گزارش‌های مختلفی از این نوشته‌ایم که تلویزیون همراهی چندانی با سینمای ایران به ویژه در این روزهای بحرانی نداشته و علی‌الظاهر هم نمی‌خواهد داشته باشد. به ویژه در زمان اکران آنلاین و اکران‌هایی همچون سینماماشین که تلویزیون با تبلیغ‌های بازرگانی و فرهنگی می‌توانست به معرفی مسیر جدید سینمای ایران برای مخاطب و خانواده‌ها بپردازد و چه بسا با فرهنگسازی در این باره می‌توانست سینمای ایران را از باز شدن سالن‌ها بی نیاز کند.
تلویزیون اما در زمان اکران‌های اینترنتی نه تنها به بحث و تبلیغ و چالش‌های اساسی در این باره ورود نکرد که بعد از انتقادهای مختلف تنها چند تیزر سینمایی از فیلم «خروج» پخش کرد که البته آن هم با ورود سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر «ساترا» و گویی صرفاً رایزنی برای پخش تیزر فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا بود و نه آغاز مسیر تبلیغ فیلم‌های سینماآنلاین!
با این رایزنی چند باری فیلم «خروج» و پخش اینترنتی آن بدون نام بردن از پلتفرم‌های متولی پخش، از تلویزیون تبلیغ شد که البته این تیزرها تنها به همین فیلم حاتمی کیا اختصاص داشت و دیگر فیلم‌های اکران شده در فضای اینترنتی و وی او دی‌ها این شانس را پیدا نکردند که مخاطب از عرضه شان آگاه شود.
حالا و در روزهایی که سینماها باز شده است تلویزیون هنوز هم پای کار نیامده است و درباره فیلم‌هایی که در سینماها اکران می‌شود همچنان تبلیغ و تیزری روی آنتن شبکه‌های سیما نرفته است.
پیشنهاد هفته؛ «شاهرگ» در فضای دهه ۶۰
سریال‌های مختلفی طی این سال‌ها در فضای تاریخ معاصر و به ویژه پهلوی ساخته شده است اما تلویزیون کمتر سراغ ساخت سریال‌های نمایشی در فضای دهه ۶۰ و به ویژه با محوریت منافقین رفته است. بیشترین بار ساخت سریال‌هایی با این محور هم بر دوش جلیل سامان بوده است که سه‌گانه معروفش هنوز هم دیدنی است.
«شاهرگ» جدیدترین سریال در چنین فضایی است. سریالی که به تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی و کارگردانی سید جلال اشکذری ساخته شده است.
این سریال که شروع آن با سالروز شهادت بهشتی همراه بود از ابتدای هفته‌ای که گذشت روی آنتن شبکه دو سیما رفت و از همان ابتدا گوشه‌هایی از ترورها و جنایات منافقین در دهه ۶۰ را هم نمایش داد.
در خلاصه داستان «شاهرگ» به قلم کریم لک‌زاده آمده است: در سال‌های ناآرام پس از انقلاب در سال ۱۳۶۰، گروه ویژه‌ای برای یک عملیات بزرگ فراخوانده شدند. این گروه مسئولیت بزرگی بر عهده دارند؛ چرا که عقربه‌های چندین بمب در تهران در حال حرکت است...
حسین پاکدل، نیما رئیسی، عباس غزالی، مهدی سلوکی، سیروس گرجستانی، فریده سپاه‌منصور، مسعود فروتن، امید روحانی، عطا عمرانی، سام قریبیان و سید جواد هاشمی از جمله بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند.
روز گذشته زنده‌یاد سیروس گرجستانی در حالی دارفانی را وداع گفت که سریال «شاهرگ» از آخرین تجربه‌های نقش‌آفرینی او در مقابل دوربین تلویزیون بود.
این سریال هر شب ساعت ۲۱:۳۰ از شبکه دو سیما پخش می‌شود.