خبرگزاری مهر، گروه دین و اندیشه - امیرمحسن سلطان احمدی: حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدرضا علم الهدی، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و مدیر مؤسسه آل الرسول (ص) با توجه به ایام حج و ولادت امام رضا (ع) درباره اصل مشروعیت و فضیلت زیارت قبور ائمه معصومین (ع) و شرک دانستن زیارت توسط فرقه‌های ضاله گفت: بحث زیارت قبور ائمه معصومین (ع) در ذهن خیلی از روشنفکرها و افرادی که گرایش‌های وهابی دارند و همچنین سردمداران کفر و الحاد وجود دارد و از بحث‌های مهم جوامع بشری است که در طول تاریخ، بشر به آن نیازمند بوده و باید مورد بحث قرار بگیرد.
وی ادامه داد: اصل مسئله زیارت از سنن مؤکده نبی اکرم (ص) است، در روایتی پیامبر (ص) فرمودند: «مَنْ حَجَ وَ لَمْ یَزُرْنِی فَقَدْ جَفَانِی» هر کس حج به جا بیاورد و به زیارت من نیاید مرا جفا نموده است. (بحار الانوار، علامه مجلسی، ج ۹۹، ص ۳۷۴، ط بیروت).
یک جلد کامل از کتاب بحارالانوار درباره زیارت
این استاد سطح عالی حوزه علمیه با اشاره به باب زیارت کتاب بحارالانوار اظهار کرد: درباره زیارت روایات زیادی وجود دارد که روایات باب زیارت یک جلد کامل کتاب بحارالانوار علامه مجلسی را در بر می‌گیرد، که واقعاً اگر کسی فرصت برای دانستن مسئله زیارت بگذارد که آیا زیارت از دین است؟ آیا از اصل دین است؟ و یا اگر به اعتقاد برخی گروه‌های الحادی زیارت بدعت است؟! مثلاً زیارت اهل قبور شرک است! به نکات مهمی خواهد رسید.
انبیا واسطه بین خلق و خالق
حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی افزود: تحقیقاً بدانید که مدعیان این نظریه که زیارت اولیا را شرک می‌دانند، این فکری شیطانی است که با اصول اولیه قرآن و مبانی توحید سازگار نیست. زیرا مسئله توحید و شرک در قرآن کاملاً مشخص است و خداوند اعلی در قرآن راه ارتباط با خود را معرفی نموده و می‌فرماید: «وَابْتَغُوا إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ» هرگاه خواستید به سوی خدا نظر کنید با وسیله به سوی او بیایید. (آیه ۳۵ سوره مائده).
وی تصریح کرد: اگر کسی با قرآن آشنا و اهل تفسیر باشد و در آیات دقت کند، می فهمد که خداوند تمام آنچه را که می‌خواهد به بشر منتقل کند بدون استثنا آنها را از طریق انبیا قرار داده است و انبیا واسطه این انتقال هستند؛ و این ادعای صوفیه که می‌گویند ما خود مستقیم با خدا رابطه داریم، کذب محض است و هیچ کسی نمی‌تواند با خدا مستقیم رابطه برقرار کند که اگر چنین چیزی بود خداوند انبیا را نمی‌فرستاد و انبیا واسطه بین خالق و خلق است. بنابراین اگر کسی از هر امتی بخواهد به خدا نزدیک شود، باید از طریق انبیا و پیامبر باشد.
زیارت پیامبر (ص) از مسائل مهم اعتقادی
مدیر مؤسسه آل الرسول (ص) بیان کرد: هر پیامبری سیره و سنتی دارد که سیره و سنت او از جانب خدا تعریف شده است و باید در این مسئله همه مسلمین نسبت به زیارت نبی اکرم (ص) این باور را پیدا کنند که زیارت پیامبر (ص) نه تنها شرک نیست، بلکه از اهم مسائل اعتقادی ما است. مثل صلوات بر پیامبر (ص) و اهل بیت طاهرین ایشان که از نظر وهابیت این عمل نوعی شرک است و با این فکر الحادی بر این گمانند که زیارت اهل قبور در اسلام ممنوع و توجه به غیر خدا است! در حالی که زیارت پیامبر (ص) و اولیا حق و فرزندان رسول خدا (ص) بعد از مماتشان جز دین ما است و باور ما بر آن است که امام چه در حیات و چه در ممات یا مثل دوران کنونی غیبت، امام حاضر و امام غایب برای ما از نظر احترام یکسان است.
کافر و مشرک بودن مدعیان شرک در زیارت
این استاد حوزوی با عاجز دانستن مدعیان شرک زیارت گفت: مدعیان اینکه زیارت شرک است از معرفت این فضیلت عاجز و محروم هستند و اگر اعتقادشان این باشد که زیارت قبوری مثل پیامبر (ص) و امیرالمؤمنین (ع) و اولاد طاهرینشان شرک است! اینها هم کافر و هم مشرک هستند. کافر از این نظر که حق را می‌دانند و پنهان می‌کنند؛ و مشرک هم از این نظر که به خاطر اینکه کلام غیر رسول خدا (ص) را بر کلام رسول خدا (ص) مقدم می‌دارند.
رفتن پیامبر (ص) به زیارت قبور بقیع و شهدای اُحد
وی افزود: گروهی از مسلمین خود را پیروان سنت پیامبر (ص) می‌دانند در حالی که اصل سنت پیامبر (ص) زیارت است، به این معنا که پیامبر (ص) به زیارت اهل قبور مرتب می‌رفتند و قبور بقیع را زیارت می‌کردند و به به زیارت شهدای احد هم می‌رفتند.
دستور قرآن به نهی از زیارت قبور کفار و مشرکین
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به منظور قرآن از نهی رفتن به زیارت قبور کفار و مشرکین اظهار کرد: قرآن از رفتن به زیارت قبور مشرکین و کفار نهی نموده و می‌فرماید: «أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ * حَتَّی زُرْتُمُ الْمَقَابِرَ * کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ * ثُمَّ کَلَّا سَوْفَ تَعْلَمُونَ» (آیات ۱ تا ۴ سوره تکاثر) این نهی از زیارت قبور کفار و مشرکین در حقیقت بیان این دارد که دشمنان پیامبر (ص) به گذشتگان خود که بت پرست بودند، فخر می‌کردند که خیلی عجیب است که قرآن تصریح می‌کند که ای مشرکین شما که خدا را نمی‌پرستید با اعتقاد به تکاثر عملاً به سراغ مردگان از پدرانتان می روید و همین فکر شما را هلاک کرده است.
به تصریح قرآن شهدا زنده اند، آیا ائمه (ع) که شهید شدند، زنده نیستند!
این استاد حوزوی گفت: گروهی از مسلمین هم خود را مسلمان می‌دانند و متأسفانه نحله ای از میان مردم عرب در حجاز خود را متولیان حرمین شریفین می‌دانند و این آیات سوره تکاثر درباره آنها نازل شده که اجدادشان بت پرست بودند، ولی متأسفانه آنها این آیه را منطبق بر پیامبر (ص) و آل ایشان نموده اند در حالی که زیارت پیامبر (ص) و آل ایشان نه تنها زیارت قبور و اموات نیست، بلکه قرآن می‌فرماید: «وَلَا تَقُولُوا لِمَنْ یُقْتَلُ فِی سَبِیلِ اللَّهِ أَمْوَاتٌ ۚ بَلْ أَحْیَاءٌ وَلَٰکِنْ لَا تَشْعُرُونَ»، و به آنان که در راه خدا کشته شوند مرده نگویید، بلکه زنده ابدی هستند و لیکن همه شما این حقیقت را درنخواهید یافت.(آیه ۱۵۴ سوره بقره).
حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی افزود: این آیه دلالت بر این می‌کند که همه شهدا زنده هستند. پس وقتی یک جوانی که در راه خدا کشته شده زنده است آیا علی بن موسی الرضا (ع) که در خراسان به شهادت رسیده زنده نیست؟! این چه تفکر باطل و منطق مردود شیطانی است که عده‌ای در میان ما هم با عدم معرفت به مقام امامت گستاخانه بر این گمان هستند که علی بن موسی الرضا (ع) در یک ساختمانی مدفون است و دیگر در میان ما نیست و زنده نیست! پس این آیه را چه می‌گوئید؟
وی ادامه داد: عده‌ای به زبان می‌گویند و عده‌ای هم گمان می‌کنند. آنهایی که به زبان می‌گویند در اصل منکر قرآن و این آیه هستند، پس کافر هستند. اما آنهایی که گمان می‌کنند، معرفت ندارند. مثل آنهایی که خیال می‌کنند حرم‌ها موجب سرایت ویروس یا میکروب است که اگر چنین باشد پس ما چه فرقی با گروه پر خطای وهابی داریم که طواف خانه خدا را به خاطر یک ویروس تعطیل کردند، مگر خدا حریف یک ویروس نیست! در صورتی که خدای بزرگ الله جل جلاله حافظ همه بشر است.
این استاد و مؤلف حوزوی با اشاره به تصریح قرآن در ایمن بودن زوار بیت الله الحرام بیان کرد: قرآن ضمن وجوب زیارت خانه خدا می‌فرماید: «فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِیمَ ۖ وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا ۗ وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلًا ۚ»، در آنجاست آیات روشن و مقام ابراهیم. و هر که بدان داخل شود ایمن است. برای خدا، حج آن خانه بر کسانی که قدرت رفتن به آن را داشته باشند واجب است. (آیه ۹۷ سوره آل عمران) در این آیه می‌فرماید: «وَمَنْ دَخَلَهُ کَانَ آمِنًا ۗ»، به این معنا که هر به این مکان داخل شود ایمن است، اما این فرقه ضاله حج امسال را به خاطر این ویروس تعطیل کردند.
وی ادامه داد: بنابراین زیارت قبور اولیا و انبیا و ائمه معصومین (ع) یک اصل مسلم در قرآن است و حلقه وصل مؤمن با ولی خود زیارت است.
زیارت اربعین امام حسین (ع) علامت مؤمن بودن
حجت الاسلام و المسلمین علم الهدی با اشاره به روایت مشهور و معتبر درباره زیارت اربعین امام حسین (ع) گفت: از روایات معروف و مشهور که همه بزرگان بر این روایت اعتماد دارند واین روایت را علامه مجلسی در صفحه ۱۰۶ جلد ۹۸ بحار الانوار به طبع بیروت آورده که امام حسن عسکری (ع) زیارت اربعین امام حسین (ع) را از نشانه‌ها و علامت مؤمن بیان نموده و فرمودند: «عَلاماتُ المؤمنِ خَمسٌ: صَلَواتُ إحدی و خَمسینَ، و زیارةُ الأربعینَ، و التَّخَتُّم بِالیَمینِ، و تَعفیرُ الجَبینِ، و الجَهْرُ بِبسم اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ».
این استاد حوزوی با بیان اینکه اصل زیارت در زیارت طواف کعبه است، گفت: تمام روایات ما محور اتصال ایمان بین خلق و خالق را بر زیارت گذاشته اند و اصل زیارت هم طواف کعبه است و طوافی که حاجیان بعد از احرام به جا می‌آورند که نامش طواف زیارت است. و عجیب آنجا است که در این بیان زیبا آمده: «الطَّوَافُ بِالْبَیْتِ صَلَاهٌ»، قرآن نفرموده نماز بلکه امر به طواف فرموده است. بنابراین طواف کعبه نماز تحیت است.
وی افزود: زیارت با نماز منطبق است اما زائر که وارد مسجد الحرام می‌شود لازم نیست نماز تحیت بخواند، چون طواف جای نماز تحیت است، که در بین همه فرق حتی فرقه ضاله وهابیت هم آمده و نتوانسته اند آن را تغییر بدهند. حالا معتقدین به فرقه ضاله چه جور می‌خواهند بگویند که زیارت شرک است، در صورتی که زیارت اصل دین است.
زیارت از نزدیک و زیارت از دور
حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی با اشاره به زیارت از نزدیک و از راه دور گفت: ما که وارد حرم می‌شویم در زیارت سلام می‌دهیم، حالا این زیارت از راه دور چگونه مقبول است؟ که پیامبر (ص) فرمود به تعداد هر صلواتی که می‌فرستید خداوند ملکی می‌آفریند که این سلام شما را به ما برساند و زیارت لازم نیست که به آداب امروز که بعضی توهم می‌کنند که تا دست به ضریح نرسد زیارت نیست، هر چند چنان که انسان بتواند به مکان‌های مقدس برود و زیارت نمادش «الزیارة حضور الزائر عند المزور» است و اگر بنا باشد زیارتگاه‌های ما خلوت شود به دلیل اینکه زیارت از راه دور کافی است، شکی نیست که مشقت در راه زیارت افضل‌تر از زیارت است و کسانی که به سوی مزارات حرکت می‌کنند اجر عظیم می‌برند، تا چه رسد پیاده به زیارت روند و تا چه رسد به اینکه به زیارت امام حسین (ع) بروند.
وی ادامه داد: بنابراین زیارت امام حسین (ع) از راه دور مقبول است، اما فضیلت هر قدم به سوی زیارت برداشتن افضل از همه امور عالم است. از کسانی که نمی‌توانند حضور عند المزور داشته باشند حضور قلب آنها هم زیارت است و دعای توسل نه تنها شرک نیست بلکه حقیقت زیارت است. چون سلام دادن بر ائمه (ع) زیارت است، توسل به قبورشان یا به نامشان زیارت است، حتی اینکه نام فرزندانمان را مقید باشیم به نام مقدس ائمه (ع) بگذاریم این از اتصال معنوی انسان سرچشمه می‌گیرند.
پذیرش توبه حضرت آدم (ع) با توسل به اسماً ائمه (ع)
این استاد حوزوی با اشاره به توسل حضرت آدم (ع) به اسماً ائمه معصومین (ع) اظهار کرد: اصلاً کسانی که ایمان به خدا ندارند اسماً ائمه (ع) را برای فرزندان خود انتخاب نمی‌کنند، در صورتی که اسماً ائمه (ع) اسماء مقدسی است که قرآن می‌فرماید: «وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَی الْمَلَائِکَةِ فَقَالَ أَنْبِئُونِی بِأَسْمَاءِ هَٰؤُلَاءِ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ»، و خدا همه اسماً را به آدم یاد داد، آن گاه حقایق آن اسماً را در نظر فرشتگان پدید آورد و فرمود: اسماً اینان را بیان کنید اگر شما در دعوی خود صادقید.(آیه ۳۱ سوره بقره).
وی ادامه داد: خداوند به حضرت آدم (ع) اسماء ائمه (ع) را آموخت و توبه او را با این توسل به اسماً ائمه (ع) قبول کرد و او را بر همه عالم شرف داد و به ملائکه ای که اعتراض می‌کردند که خدایا این آدم را چگونه بر ما فضیلت دادی و ما را مأمور بر سجده بر او کردی خداوند به وسیله تعلیم این اسماً ۱۴ معصوم (ع) او را برتری داد و همان اسماً مبدا زیارت امروز ما است و ما نیز به همین اسماً افتخار می‌کنیم و به همان اسماً ائمه (ع) سلام می‌دهیم و همین سلام همان زیارت است.
اثر فوق العاده زیارت با معرفت با زیارت بدون شناخت و معرفت
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه در پاسخ به اثر زیارت با معرفت و شناخت امام اظهار کرد: عده‌ای معتقدند که زیارت بعید هم زیارت است و زیارت از نزدیک لازم نیست، که چنین نیست در صورتی که میزان معرفت در حضور و ادب در حضور است.
وی ادامه داد: کسانی که می‌گویند اگر در تجمعات یک ویروس سبب می‌شود که به دیگران سرایت کند، این سخن را باید در طبیعت و عالم ماده پذیرفت اما جایی که کار خدا و حکم الهی باشد، بلا تردید همانجا خداوند زیارت را سبب مصونیت قرار می‌دهد و خداوند زائرین خانه خودش را آن قدر اهمیت می‌دهد که گناهانشان را می بخشد و حاجاتشان را برآورده می‌کند و تا ۴ ماه گناهی بر زائر خانه خدا نوشته نمی‌شود. ودر ادامه پیامبر (ص) می‌فرماید که هر کس می‌خواهد حجش تمام شود باید به زیارت امام برود، که بهترین زیارت زیارتی است که انسان حج بیت الله الاحرام و عمره برود و بعد مشرف به قبور اولیا از ائمه معصومین (ع) و انبیا و فرزندان گرامشان شود.
بهشت نتیجه زیارت با معرفت
این استاد و محقق حوزوی بیان کرد: اگر در زیارت معرفت داشته باشید، این زیارت موجب تعالی معنوی و روحی می‌شود و این همان است که در روایات فرموده اند: «مَنْ زارَ قَبْرَ الْحُسَیْنِ علیه السلام بِشَطِّ الْفُراتِ، کانَ کَمَنْ زارَ اللهَ فَوْقَ عَرْشِهِ»، کسی که قبر امام حسین (ع) را زیارت می‌کند انگار خداوند را در فوق عرش زیارت کرده است. و در روایت دیگری امام جواد (ع) درباره زیارت امام رضا (ع) فرمودند: «ضَمِنْتُ لِمَنْ زَارَ قَبْرَ أَبِی الرِّضَا علیهالسلام بِطُوسَ عَارِفاً بِحَقِّهِ الْجَنَّةَ عَلی اللَّهُ تَعَالِی»، من ضامن بهشت برای کسی هستم که قبر پدرم را در طوس زیارت کند وحق او را بشناسد. و همچنین امام رضا (ع) درباره زیارت حضرت معصومه (س) می‌فرمایند: «مَنْ زارَها عارِفاً بِحَقِّها فَلَهُ الْجَنَّةُ»، کسی که فاطمه معصومه را زیارت کند، در حالی که حق او را بشناسد، بهشت برای او است.
وی ادامه داد: زیارت با معرفت نتیجه اش بهشت است به این معنا است که در محضر امام هیچ بلایی به انسان نازل نمی‌شود، بلکه برعکس تمام مرضای مؤمنین و مومنات بر حسب معرفتشان شفا می‌گیرند و کسانی که می‌گویند این ویروس در حرم سبب تکاثر می‌شود سخت در اشتباه هستند به دلیل آنکه مریض تحت قبه الحسین (ع) مشروط به شفا است. اگر مردم حاجت نمی‌گرفتند یا اینکه بیماران آنها شفا نمی‌گرفت که به زیارت نمی‌رفتند و حرم‌ها میلیونی زائر نداشت.
حجت الاسلام والمسلمین علم الهدی افزود: این فکر باطلی که برخی بر این گمانند که حرم‌ها موجب شیوع ویروس است از عدم معرفت و شناخت امام شناسی است، در صورتی که اگر کسانی بدانند همه مریض‌ها هنگامی شفا می‌گیرند که از اطبا مأیوس شوند و در باب خدا شناسی این نکته مهم است که بشر خدا را نمی‌شناسد مگر قطع امید از همه چیز کند و به سوی خدا رو بیاورد.
وی ادامه داد: کسی به حرم می‌رود تا وقتی که امید به غیر دارد حاجت نمی‌گیرد، اما به مجرد اینکه مثلاً فقط در حرم امام هشتم (ع) در صورت مصلحت الهی این مریض شفا پیدا می‌کند، شفای او قطعی است و سیره علما نیز از قدیم چنین بوده است که در کنار قبور حرم ائمه (ع) حوزه‌های علمیه را تشکیل می‌دادند.