به گزارش خبرنگار مهر، ۱۳ مهر ۹۵ نخستین تفاهمنامه نفتی در قالب قراردادهای IPC میان شرکت ملی نفت و یک شرکت داخلی امضا شد؛ در آن زمان اعلام شد نخستین «قرارداد» نفتی با مدل جدید قراردادی با ستاد اجرایی فرمان امام(ره) منعقد شد در حالی که چیزی که میان طرفین به امضا رسید، یک تفاهمنامه یا HOA بود که حالا پس از سپری شدن حدود ۴ سال از آن، امروز قرار است به قرارداد تبدیل شود.
وزارت نفت که در آن زمان سعی داشت آن «تفاهمنامه» را یک «قرارداد» معرفی کند، پس از امضای آن به سراغ شرکتهای خارجی دیگر رفت و تفاهمنامه های دیگری را با شرکت‌هایی مثل توتال، پرگس، زابروژنفت، پاسارگاد و … نیز امضا کرد؛ تفاهمنامه هایی که وزارت نفت با شرکتهای خارجی امضا کرد بسیار زودتر از تفاهمنامه میدان یاران تبدیل به قرارداد شد و البته اغلب آنها نیز به سرانجام نرسید.
حالا در شرایطی که طی ۷ سال اخیر، قرارداد توسعه مهمی در بخش بالادست صنعت نفت امضا نشده است، وزارت نفت پس از گذشت ۴ سال نخستین تفاهم نامه IPC که با یک شرکت ایرانی امضا کرده بود را تبدیل به قرارداد کرده است. این شرکت ایرانی به جز این تفاهمنامه، با امضای دو تفاهم نامه دیگر قرار بود طرح خود را برای ازدیاد برداشت از مخازن آسماری و بنگستان میدان کوپال و مخزن بنگستان میدان مارون نیز ارائه کند که گویا از مجموع این تفاهمنامه ها جمعاً به ارزش ۲.۲ میلیارد دلار، تنها توسعه یاران نهایی شده است.
از سویی دیگر این شرکت داخلی تلاش فراوانی کرد تا وزارت نفت را برای واگذاری توسعه آزادگان جنوبی متقاعد سازد و حتی تفاهمنامه خود با شرکت روسنفت را نیز به شرکت ملی نفت ارائه کرد اما این سند همکاری میان ایران و روسیه، در وزارت نفت جدی گرفته نشد.
محمد مخبر دزفولی، رئیس ستاد اجرایی فرمان امام (ره) پس از امضای تفاهمنامه توسعه فاز دو میدان یاران (یاران جنوبی) گفته بود که این ستاد با تکیه بر تجربه موفق توسعه میدان یاران، آمادگی دارد میدان آزادگان را با هر مدل قراردادی توسعه دهد. وی یک روز پس از امضای تفاهمنامه این شرکت ایرانی با شرکت ملی نفت، ایراد بزرگ قراردادهای IPC را لیدر بودن شرکتهای خارجی عنوان کرد و گفته بود: چرا شرکتهای داخلی با این توان بالا باید کارگر شرکتهای خارجی باشند و میادین بزرگ ما را کسانی توسعه دهند که خودشان نفت ندارند؟!
این مقام مسئول با اشاره به تفاهم نامه‌ای که بین ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و وزارت نفت به امضا رسید، گفت: من به زنگنه هم گفتم تا وقتی تکلیف میدان آزادگان مشخص نشود، ما کار جدیدی را شروع نمی‌کنیم و تفاهم نامه‌ای هم که امضا کردیم، برای بررسی برای انجام مطالعات میدان بود و قرارداد نهایی محسوب نمی‌شود.
مخبر به تجربه موفق توسعه میدان یاران شمالی اشاره کرده و گفته بود: این میدان در یک منطقه مین گذاری شده قرار دارد و علیرغم تمام مشکلات، ما با تکیه بر توان ۱۳۹ شرکت ایرانی توانستیم توسعه این میدان را زودتر از موعد مقرر به سرانجام برسانیم بطوری که وزارت نفت پیشنهاد داد که توسعه یاران جنوبی را هم ما برعهده بگیریم.
جزئیات فاز اول توسعه یاران توسط شرکتهای داخلی
به گزارش خبرنگار مهر، میدان نفتی یاران در ۱۳۰ کیلومتری شهر اهواز در مرزی‌ترین منطقه غرب کارون واقع شده و جزو میادین مشترک با کشور عراق است. تفاهمنامه فاز اول توسعه این میدان در ابتدای سال ۹۰ امضا و در تاریخ ۱۳ آذرماه ۱۳۹۰ تنفیذ شد. اهداف این میدان تولید ۲ هزار بشکه در روز برای بخش زودهنگام بود که در بهمن ماه ۱۳۹۱ محقق شد و تولید ۳۰ هزار بشکه نفت در روز نیز به عنوان تولید نهایی در سال ۹۶ به ثبت رسید. طول مدت این قرارداد هم ۵۲ ماه بود و سهم شرکتهای ایرانی از این پروژه بیش از ۷۰ درصد عنوان شد.
با وجود اینکه فاز اول پروژه یاران (یاران شمالی) طی ۶ سال به بهره برداری رسید اما وزارت نفت طی ۴ سال اخیر عملاً هیچ اقدام مثبتی را برای آغاز فاز دوم توسعه این میدان (یاران جنوبی) آغاز نکرد و در سال پایانی دولت، امروز قرار است قراردادی که باید سال‌ها پیش امضا می‌شد را نهایی کند. نکته مهم در این باره آن است که طبق اسناد موجود، سرمایه گذاری واقعی برای قرارداد فاز اول کمتر از ۶۰۰ میلیون دلار و هزینه سرمایه گذاری برای تولید هر بشکه نفت ۱۹ هزار و ۵۰۰ دلار بود.