به گزارش خبرنگار مهر، بر اساس اعلام رسانه‌ها، دادگاه لاهه اخیراً در حکم خود با رأی اجماعی ۱۶ قاضی خود به نفع قطر رأی داد و اعلام کرد اعتراض برخی همسایگان قطر و تحریم کنندگان این کشور که مانع از عبور هواپیماهای این کشور از آسمان خود بودند، نسبت به رأی سازمان بین‌المللی هوانوردی (ایکائو) غیرقانونی است و مرجع تصمیم‌گیری در مورد اختلافات بر سر حریم هوایی، سازمان مذکور (ایکائو) خواهد بود.
رأی دیوان بین المللی لاهه به نفع قطر در پرونده شکایت دوحه از ۴ کشور عربستان سعودی، امارات، بحرین و مصر به خاطر تحریم هوایی این کشور از سال ۲۰۱۷ صادر و خاتمه این پرونده به نفع قطر و باز شدن دوباره حریم هوایی همسایگان عربی به روی پروازهای این کشور اعلام شده است.
این در حالی است که در دو سالی که از تحریم هوایی قطر از سوی برخی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس می‌گذرد، بر اساس اعلام سیاوش امیرمکری، مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، سالانه هزار میلیارد تومان از محل پروازهای عبوری قطر ایرویز از آسمان ایران درآمد کسب شده است.
در صورتی که کشورهای عربی مذکور مجبور به بازگشایی حریم هوایی خود به روی پروازهای قطری باشند، بخش پروازهای آفریقایی، استرالیا و شرق و جنوب شرق هواپیماهای قطری از آسمان جنوب خلیج فارس عبور خواهند کرد و دیگر نیازی به استفاده از آسمان ایران نخواهند داشت؛ اتفاقی که احتمالاً با استقبال شرکت‌های هواپیمایی قطری به دلیل کاهش فزاینده مصرف سوخت هواپیماها مواجه خواهد شد.
اما این اتفاق ممکن است با منافع اقتصادی شرکت فرودگاه‌ها در تضاد باشد؛ به خصوص که بخش اعظمی از این درآمدها، از محل پروازهای عبوری هواپیماهای قطری است.
حکم دادگاه لاهه + هشدار ایسا؛ دو ضربه پیاپی علیه اقتصاد صنعت فرودگاهی ایران
این دومین ضربه به اقتصاد پروازهای عبوری از آسمان ایران است؛ به خصوص که آژانس ایمنی هوانوردی اروپا با اشاره به سقوط هواپیمای اوکراینی در بهمن ماه سال گذشته، به شرکت‌های هواپیمایی اروپایی بابت عبور از آسمان ایران هشدار داده بود که این هشدار، ضربه نخست به درآمدهای شرکت فرودگاه‌ها بود.
معاون هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری در پی این هشدار آژانس ایمنی حمل و نقل هوایی اروپا (EASA)، اعلام کرد: ایران به این آژانس اطمینان داده که آسمان ایران برای عبور هواپیماهای اروپایی از بهترین امنیت در منطقه برخوردار است.
ضربه سوم با کرونا
این اتفاقات در حالی اقتصاد شرکت فرودگاه‌ها را با محدودیت روبه رو کرده که با بروز کرونا و کاهش شدید پروازهای تجاری در دنیا، بخش مهمی از درآمدهای شرکت فرودگاه در ۳ ماه نخست شیوع کووید ۱۹ حذف شده بود.
به گفته یکی از اعضای هیئت مدیره شرکت فرودگاه‌ها، در سه ماهه قرنطینه سازی دنیا، پروازهای عبوری از آسمان ایران تا ۸۰ درصد کاهش یافته بود؛ این در حالی است که همچنان به دلیل افزایش شیوع این بیماری، بسیاری از کشورها علی رغم تلاش برای آغاز مجدد سفرهای هوایی، نتوانسته‌اند تعداد پروازهای خود را به پیش از کرونا برسانند.
تعرفه‌ها اصلاح شود
ماه گذشته نیز شرکت فرودگاه‌ها و وزارت راه و شهرسازی با ارائه پیشنهادی به هیئت دولت، درصدد هستند مصوبه اصلاح آئین نامه اجرایی قانون اداره شرکت فرودگاه‌ها را در خصوص مجوز این شرکت برای افزایش یا کاهش تعرفه پروازهای عبوری تا ۵۰ درصد، از دولت اخذ کنند؛ این اتفاق می‌تواند در تشویق شرکت‌های هواپیمایی برای عبور از آسمان ایران نسبت به کشورهای رقیب در منطقه، مؤثر باشد.
کارشناسان اقتصاد هوانوردی معتقدند در حال حاضر تعرفه عبور از آسمان ایران برای شرکت‌های هواپیمایی در مقایسه با برخی کشورهای همسایه و منطقه، بسیار گران است و اگر تا کنون به دلیل امن بودن آسمان ایران و ناایمن بودن آسمان برخی کشورهای منطقه و همچنین تحریم هوایی قطر و پرواز ممنوع بودن آسمان اوکراین در پی جنگ این کشور با روسیه، سایر کشورها مجبور به عبور از آسمان ایران بوده‌اند، در حال حاضر هیچکدام از این محدودیت‌ها وجود ندارد و ما چاره‌ای جز روی آوردن به تعرفه گذاری رقابتی برای دستیابی به پروازهای عبوری بیشتر از آسمان ایران نداریم.
به گفته امیرمکری مدیرعامل شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، در سال ۲۰۱۸، تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران به روزانه ۹۰۰ تا ۱۲۰۰ پرواز رسیده بود که بالاترین رقم در تاریخ صنعت هوانوردی ایران بوده است.