خبرگزاری مهر -گروه استانها: شاید باورش کمی سخت به نظر می‌رسد ولی استان ایلام با ۴۲۰ کیلومتر مرز مشترک با کشور عراق تنها دارای گذرگاه و بازارچه مرزی مهران است که آن‌هم به‌خوبی برای توسعه و اشتغال استان به کار گرفته نشده است.
درحالی‌که بازار عراق فرصتی مناسب برای توسعه فعالیت‌های تجاری و بازرگانی را در استان محروم ایلام فراهم کرده ولی این استان همچنان از مزیت‌های مرزی بودن بی‌بهره مانده است.
در سال‌های اخیر ایجاد سه بازارچه و گذر مرزی چیلات در دهلران، چنگوله در مهران و هلاله شمالی در ایلام در دستور کار دولت قرار گرفت و به‌رغم وعده‌های فراوان هنوز این بازارچه‌ها به سرانجام مشخصی نرسیده است.
در سال‌های اخیر همواره ایجاد بازارچه‌های مرزی در ملاقات کشوری و استانی مورد تأکید مسئولان ایرانی و عراقی بوده ولی هیچ‌گاه وارد عرصه اجرایی نشده است.
برای بازارچه‌های مرزی چیلات و چنگوله حتی زیرساخت‌هایی هم ایجادشده ولی در طرف عراقی عملاً هیچ کاری صورت نگرفته و اراده‌ای برای بازگشایی این بازارچه هنوز دیده نشده است.
کرونا نداشته‌ها را هم گرفت
درحالی‌که ایجاد سه بازارچه مرزی در استان هنوز محقق نشده است، کرونا در پنج ماه اخیر سایه تعطیلی را بر سر مرز مهران در بخش صادرات کالا و تردد مسافر انداخته است و عملاً اندک مزیت مرزی استان هم برای مردم نان‌وآب ندارد.
طبق گفته مدیرکل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان ایلام، شیوع ویروس کرونا تأثیرات و مشکلات زیادی برای حوزه حمل‌ونقل به‌ویژه تردد مسافر و ترانزیت کالا در مرز مهران داشته است.
در حال حاضر ۳۰ شرکت حمل و نقلی در پایانه مرزی مهران تعطیل هستند
نورالله دلخواه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر ۳۰ شرکت حمل‌ونقلی در پایانه مرزی مهران تعطیل هستند.
وی افزود: حدود ۶۰۰ راننده هم در مرز مهران به علت کرونا از کار بیکاری شده‌اند.
طبق اعلام مدیرکل گمرک استان ایلام نیز مرز مهران با یک‌سوم ظرفیت در حال فعالیت است و در روزهای یکشنبه و چهارشنبه صادرات کالا در این مرز انجام می‌شود.
روح‌الله غلامی بیان کرد: زر بین‌المللی مهران از اواسط خردادماه جهت مراودات اقتصادی بازگشایی‌شده است.
اهمیت بازارچه‌ها و گذرهای جدید مرزی در ایلام
یک کارشناس مسائل اقتصادی در استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: متأسفانه مسئله مرزی بودن و استفاده از بازار عراق هیچ منفعتی برای مردم استان نداشته است.
علیرضا پوراحمد با اشاره به اینکه عملاً در حال حاضر استفاده‌ای از ظرفیت‌های بازارچه‌های مرزی استان نمی‌شود، گفت: مرز مهران تنها مرز فعال استان بوده که آن هم به دلیل کرونا صادرات کالا در آن محدود انجام می‌شود و تردد مسافر و زائر نیز صورت نمی‌گیرد.
وی گفت: بازارچه مرزی چیلات و چنگوله که در سال‌های گذشته همواره مورد تاکید مسئولان استانی و کشوری و حتی مسئولان استان‌های عراقی هم مرز با ایلام بوده، عملاً به نقطه مشخصی نرسیده است.
اهمیت بازارچه مرزی مثل چیلات از آنجا است که در زمان اربعین می‌تواند حجم زیادی از ترافیک مرز مهران را حل کند پوراحمد بیان کرد: اهمیت بازارچه مرزی مثل چیلات از آنجا است که در زمان اربعین می‌تواند حجم زیادی از مشکل ترافیک مرز مهران را حل کند.
وی گفت: در بازارچه‌های مرزی چنگوله و چیلات می‌توان با برنامه ریزی مناسب نسبت به صادرات کالا اقدام کرد، در واقع این بازارچه‌ها در صورت اجرایی شدن در دو بخش صادرات کالا و تردد زوار به خصوص در ایام اربعین بسیار حائز اهمیت هستند.
وی با اشاره اینکه ظرفیت‌های مرزی برای اشتغال مردم استان به خصوص دو شهرستان دهلران و مهران بسیار حائز اهمیت است، افزود: در سال‌های اخیر جمعیت روستاهای مرزی استان کم شده و دلیل آن نبود امکانات و اشتغال بوده است.
طرف عراقی پای کار نیست
استاندار ایلام نیز روز گذشته در مورد آخرین وضعیت بازارچه‌های مرزی استان اظهار کرد: بارها از طریق وزارت امورخارجه، وزارت کشور، سفیر ایران در عراق و همتایان عراقی مشکلات گذر مرزی و بازارچه چیلات و بازارچه چنگوله و اخیراً هلاله شمالی را پیگیری کرده‌ایم و امیدواریم با توجه توافقات حاصل شده به زودی شاهد رفع موانع پیش رو در این حوزه باشیم.
قاسم سلیمانی دشتکی عنوان کرد: اگر گذر مرزی چیلات باز شود بار سنگین کار مرز مهران در ایام اربعین و همچنین مرزهای خوزستان کاهش می‌یابد و ارائه خدمات در این مناطق نیز بهتر انجام می‌شود.
وی با اشاره به کسب مجوز گذر مرزی چیلات، گفت: زیرساخت‌های این گذر مرزی آماده شده و در این مسیر بالای ۳۰ میلیارد تومان هزینه گردیده است اما در آن طرف مرز کماکان کار خاصی انجام نگرفته است.
استاندار ایلام بیان کرد: به دلیل آماده بودن زیرساخت‌های گذرگاه‌ها و بازارچه‌های چیلات و چنگوله خواستار پای کار آمدند طرف عراقی هستیم.
وی گفت: همزمان علاوه بر ایجاد زیرساخت‌های چیلات و چنگوله، مجوز گذر مرزی را در این مناطق اخذ شده و در حال ایجاد زیرساخت‌های بازارچه هلاله شمالی نیز هستیم.
استاندار ایلام بر لزوم ثبات روزانه در مراودات تجاری و بازرگانی از مرز مهران تاکید کرد و افزود: بازگشایی کامل مرز تجاری مهران خواسته مردم و مسئولان استان است.
نبود کنسولگری عراق در ایلام
یکی از مهمترین معضلات استان ایلام برای پیگیری بازارچه‌های مرزی و حل مشکلات مرز مهران نبود دفتر کنسولگری عراق در استان ایلام که این مهم برای حل مشکلات بسیار ضروری است.
در حال حاضر ارتباطات بین استان ایلام و استان‌های عراقی هم مرز با استان بسیار کم است و بسیاری از توافقات قبلی اجرایی نشده است.
در سال‌های گذشته وعده‌های بسیار زیادی برای ایجاد کنسولگری عراق در استان ایلام داده شده ولی هنوز این وعده هم اجرایی نشده است.
اراده‌ای برای ایجاد بازارچه‌های جدید مرزی در ایلام وجود ندارد
به نظر می‌رسد اراده‌ای از سوی مسئولان ارشد کشوری و مسئولان عراق برای ایجاد بازارچه‌های جدید مرزی در استان ایلام وجود ندارد، درحالی‌که در سایر استان‌های غربی مراودات تجاری و کوله بری جریان دارد و مردم از ظرفیت مرز منفعت می‌برند.
زیرساخت‌های ابتدایی در مرزهای چنگوله و چیلات انجام‌شده ولی تا به امروز هیچ فعالیت فیزیکی در آن‌سوی مرزها اتفاق نیفتاده و چنین به نظر می‌رسد که عراقی‌ها توجهی به این پروژه ندارند.
رفت‌وآمدهای مسئولان عراقی در سال‌های اخیر به استان برای حل مشکلات دو بازارچه نیز قابل‌توجه بوده است ولی متأسفانه بعد از اتمام سفر وعده‌ها خیلی زود فراموش می‌شوند.
سهم استان ایلام از ۴۲۰ کیلومتر مرز مشترک تنها مرز مهران است که این سهم فقط چندصد نفر کارگری است که در پایانه مشغول جابجایی کالاهای دیگر استان‌های کشور هستند
سهم استان ایلام از ۴۲۰ کیلومتر مرز مشترک تنها مرز مهران است و این سهم نیز فقط چند صد نفر کارگری است که در پایانه مشغول جابجایی کالاهای دیگر استان‌های کشور هستند.
این در حالی است که ظرفیت‌های بزرگی مثل امنیت و نزدیکی در مرزهای استان برای مراودات تجاری وجود دارد و این مهم می‌تواند باعث توسعه کل استان شود.
در حال حاضر سالانه دو میلیارد دلار کالا و بیش از ۴.۵ میلیون مسافر از مرز مهران تردد می‌کنند، قطعاً با ایجاد بازارچه‌های جدید مرزی در استان میزان صادرات کالا و تردد مسافر و زائران نیز افزایش خواهد یافت.
محرومیت‌های استان ایلام در بخش‌های اقتصادی در سال‌های اخیر همواره مورد بی‌توجهی قرارگرفته است، درحالی‌که موقعیت‌های استان ایلام برای مراودات تجاری بسیار سهل‌تر و بهتر سایر مناطق کشور است.
در شرایط امروز کشور و رابطه حسنه‌ای که بین ایران و عراق برقرار است، ضرورت توجه به بازارچه‌های جدید مرزی استان ایلام به دلیل داشتن بیشترین مرز مشترک اهمیت دوچندان پیدا کرده است.