خبرگزاری مهر - گروه استانها: وضعیت استان کردستان درزمینهٔ کاهش ازدواج و افزایش طلاق، دو دهه است که ادامه دارد و در حالی مسئولان و مدیران مختلف ادارات و سازمان‌های دولتی مسئول این بخش طی این دو دهه وعده‌های متعددی سر داده‌اند که متأسفانه هیچ‌کدام از این وعده‌ها رنگ واقعیت به خود نگرفته و هرروز فضای حاکم بر این بخش نگران‌کننده‌تر می‌شود.
نگاهی به وضعیت استان کردستان در سال‌های نه‌چندان دور گذشته نشان می‌دهد، این استان به دلیل شرایط خاص فرهنگی و همچنین همدلی بیشتر بین مردم آن، طلاق واژه غریبه بوده و میزان آن حداقلی بوده است.
گذشت زمان و بروز مشکلات متعدد باعث شده است که طی چند سال اخیر به‌ویژه دهه ۹۰، استان کردستان همواره در رتبه استان‌های با بیشترین میزان طلاق باشد و البته نکته نگران‌کننده‌تر کاهش قابل‌توجه میزان ازدواج در این استان است.
هرچند که پژوهش‌ها نشان می‌دهد که افراط‌وتفریط در روابط دختر و پسر قبل از ازدواج هر دو مشکلاتی را در آینده فراهم می‌آورد، ولی توجه به این نکته هم ضروری است که متأسفانه مسائل فرهنگی و حتی اقتصادی هم طی چند سال اخیر در استان کردستان به اوج خود رسیده و این شرایط باعث کاهش ازدواج شده است.
این واقعیت که امروزه در بعضی از خانواده‌ها به‌طور عام داغ بدنامی به طلاق زده نمی‌شود نیز باعث افزایش روزافزون این پدیده می‌شود تااندازه‌ای نتیجه تغییر و تحولات اجتماعی است که با رشد شهرنشینی و صنعتی شدن و به‌تبع آن گذر جامعه از مرحله سنتی به مدرن پدید می‌آید.
بدون شک دلایل و عوامل دیگری در سایر بخش‌ها در خصوص افزایش نرخ طلاق و کاهش ازدواج در استان کردستان دخیل است ولی در کنار همه این مسائل بی‌تفاوتی مسئولان و مدیران امر در این بخش نیز ازجمله دیگر دلایل در این بخش به شمار می‌رود.
بر اساس بررسی‌های انجام‌گرفته در سال ۹۸ بیش از ۱۳ هزار مورد ازدواج و حدود سه هزار طلاق در استان کردستان به ثبت رسیده است و به ازای ثبت هر چهار واقعه ازدواج یک واقعه طلاق ثبت‌شده که نشان‌دهنده آمار پایین در ازدواج و افزایش آمار طلاق نسبت به سال‌های گذشته است.
آمارهای اعلام‌شده از سوی سازمان‌های مسئول در استان کردستان نشان می‌دهد در سال ۹۳ بیش از ۱۹ هزار ازدواج و چیزی حدود چهار هزار طلاق در استان به ثبت رسیده است و تقریباً به ازای هر پنج واقعه ازدواج یک واقعه طلاق اتفاق افتاده است.
نگاهی به وضعیت ازدواج و طلاق در استان کردستان طی شش سال گذشته نشان‌دهنده کاهش شدید آمار ازدواج و هم‌زمان با آن افزایش آمار طلاق است و البته نکته نگران‌کننده‌تر هم افزایش طلاق در سال اول ازدواج و در بین زوج‌های جوان است که موجب نگرانی کارشناسان این بخش شده است.
ازدواج جوانان باعث ایجاد ثروت برای جامعه می‌شود
امام جمعه سنندج در جلسه اخیر تشکیل خیرین امر ازدواج استان کردستان، اظهار کرد: ازدواج اساس سعادت انسان است و کسانی که در امر ازدواج خیر هستند در این امر سهم بزرگی دارند.
وی افزود: ازدواج جوانان به نحوی برای جامعه ثروت به حساب می‌آیند و باید از ظرفیت‌های این ثروت تمام و کمال استفاده کرد زیرا جوان است که می‌تواند بنیه جامعه را تحکیم ببخشد.
ماموستا رستمی عنوان کرد: ازدواج از اهم کارهایی است که پیامبر به نحو ویژه‌ای به آن اشاره کرده است و به همین دلیل باید این مهم در اولویت فعالیت‌های ما قرار گیرد.
نماینده مردم کردستان در مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: امر ازدواج باعث ایجاد حجاب، عفت و بزرگی انسان می‌شود و به همین دلیل نیاز است که همه مدیران و مسئولان استان به این امر مهم توجهی ویژه داشته باشند.
کاهش آمار ازدواج در استان کردستان
مدیرکل ورزش و جوانان استان کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در این خصوص با اشاره به روند کاهش آمار ازدواج در استان کردستان از سال ۹۳ تاکنون، گفت: متأسفانه طی چند سال اخیر شاهد روند کاهش آمار ازدواج در استان کردستان هستیم.
حامد جولایی ضمن اشاره به عوامل و دلایل اصلی کاهش آمار ازدواج و افزایش طلاق، یادآور شد: علیرغم اینکه مشکلاتی در جامعه اعم از مشکلات مالی، مسکن و اشتغال وجود دارد باید تمام تلاش خود را برای ترویج امر ازدواج در بین جوانان انجام دهیم.
وی امر ازدواج را امری حسنه و مورد تأکید در آموزه‌های دینی دانست و افزود: همه ما مسئول پایین آمدن آمار ازدواج در استان کردستان هستیم زیرا کاهش آمار ازدواج باعث بروز برخی از ناهنجاری‌های اجتماعی می‌شود.
جولایی ضمن اشاره به اقدامات و فعالیت‌های صورت گرفته از سوی اداره کل ورزش و جوانان کردستان برای توجه به امر ازدواج، افزود: سال گذشته ۱۰۰ کارگاه آموزش ازدواج را در استان برگزار کردیم و البته این روند در امسال نیز به‌صورت مستمر ادامه دارد.
هم‌زمان با افزایش نرخ طلاق و کاهش ازدواج در استان کردستان، آمارهای اعلام‌شده از سوی مسئولان ادارات و سازمان‌های دولتی در کردستان نشان می‌دهد که آسیب‌های دیگری بعد از وقوع طلاق دامن جامعه را می‌گیرد.
اگرچه طلاق می‌تواند به دلایل مختلف ازجمله افزایش استرس‌ها، مشکلات مالی، عدم شناخت کافی، تفاوت‌های فرهنگی، اعتقادی و غیره رخ دهد اما بااین‌وجود آسیب‌ها و عوارض متعدد اجتماعی، روانی، امنیتی، مالی، عاطفی و جنسی بسیاری برای زن و مرد و نیز خانواده ایجاد می‌کند که ممکن است تبعات آن‌ها گاهی تا سال‌ها ادامه یابد.
طلاق مهمترین آسیب اجتماعی در استان کردستان است
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کردستان در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، گفت: بر اساس تحقیقات انجام‌گرفته، اعتیاد، طلاق، مفاسد اخلاقی، بیکاری و حاشیه‌نشینی پنج آسیب اجتماعی اصلی استان کردستان هستند.
فرانک قدسی در خصوص طلاق و تأثیر آن بر فرزندان، اظهار کرد: فرزندان نسبت به زنان و مردان آسیب‌پذیرترین گروه هستند، وقتی طلاق صورت می‌گیرد فرزندان خصوصاً دختران دچار نوعی مشکلات روان‌شناختی می‌شوند، زیرا درواقع نقش یک والد را تجربه نمی‌کنند، هرچقدر هم سنین کودکان پایین‌تر باشد، آسیب‌ها می‌توانند بیشتر باشند، زیرا هنوز هویت فرزندان شکل نگرفته است و به‌نوعی می‌توانیم بگوییم تا سن هفت‌سالگی آسیب‌ها بسیاری می‌تواند بر کودکان وارد شود.
وی افزود: از طرفی چون برچسب فرزند طلاق روی این کودکان است ازاین‌رو آن‌ها بیشترین آسیب را به لحاظ اجتماعی خواهند دید، در جمع دوستان خود نمی‌توانند نقش بسیار مؤثری داشته باشند و اعتمادبه‌نفس خود را از دست می‌دهند و یا در مدرسه نیز ممکن است نتوانند عملکرد خوبی داشته باشند.
مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری کردستان ادامه داد: تاکنون اقداماتی از سوی امور اجتماعی استانداری با همکاری دستگاه‌های مختلف در راستای کاهش آمار طلاق و یا پیشگیری از وقوع آسیب‌های اجتماعی پس از طلاق صورت گرفته اما این اقدامات کافی نبوده و نیازمند عزم همگانی است.
قدسی یادآور شد: ایجاد وحدت رویه، انسجام و جلوگیری از موازی کاری توسط دستگاه‌های مرتبط با امور جوانان در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی و تدوین برنامه و راهکاری مدون می‌تواند در کنترل و پیشگیری از طلاق و به دنبال آن آسیب‌های اجتماعی مؤثر باشد.
درحالی‌که مسئولان و مدیران دولتی در استان کردستان بیشتر روی کارهای آموزشی در راستای افزایش ازدواج و طلاق سخن به میان می‌آورند که کارشناسان حوزه خانواده اعتقاددارند که تنها با آموزش نمی‌توان شرایط برای ترویج ازدواج را فراهم کرد.
مشکلات اقتصادی و معیشتی سد راه جوانان برای تشکیل خانواده
محمود گودرزی دکترای خانواده و رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج در این رابطه به خبرنگار مهر، گفت: صحبت کردن در خصوص دلایل وقوع طلاق و همچنین کاهش ازدواج ناشی از مسائل مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی است و این مهم را نمی‌توان تنها با یک متغیر مشخص موردبررسی قرار دارد.
وی ضمن اشاره به دلایل اصلی بی تفاوتی نسل جوان به مسئله ازدواج به ویژه در استانی همچون کردستان، افزود: بخش اصلی مشکل در خصوص کاهش ازدواج به مسائل اقتصادی جامعه باز می‌گردد، به عنوان مثال امروز بحث داشتن شغل و همچنین مسکن دو سد راه اصلی تشکیل خانواده در جامعه به شمار می‌رود.
عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج ادامه داد: متأسفانه استان کردستان سالهاست که در زمینه نبود فرصت‌های شغلی و آمار بیکاری جزو استان‌های اول کشور بوده است و در کنار این مهم به دلایل مختلف قیمت تمام شده مسکن و حتی اجاره آن با کلان شهرهای بزرگ کشور برابری می‌کند و به همین دلیل باید ریشه اصلی این مهم را در مسائل اقتصادی جستجو کرد.
وی ضمن اشاره به تغییر نوع نگرش جامعه جوان ما به مسئله ازدواج و در کنار آن بی تفاوتی بعضی از خانواده‌ها از دیگر دلایل این مهم به شمار می‌رود، گفت: زمانی که زیرساخت‌های اصلی و اولیه برای تشکیل زندگی فراهم نباشند، در نتیجه نباید امیدوار بود که ازدواج صورت گیرد و اگر هم در این شرایط ازدواجی شکل گیرد بخشی از آن به طلاق منجر می‌شود.
گودرزی با ذکر مثالی در خصوص اهمیت وجود زیرساخت‌ها در جامعه برای شکل‌گیری یک ازدواج، عنوان کرد: تشکیل خانواده همانند یک کشاورز است که تا زمانی زمین مناسب و آب کافی نداشته باشد نمی‌تواند محصول خود را کشت کند و زمانی که محصول کشت شد تا زمان داشت آن فرا می‌رسد و باید با مهارت‌های لازم محصول را به مرحله برداشت برساند.
دشمنان از هم پاشیدگی بنیان خانواده‌ها را هدف گرفته‌اند
وی با بیان اینکه امروز ادارات و سازمان‌های مسئول در امر ازدواج می‌خواهند با آموزش‌های بی‌کیفیت و غیراصولی جوانان را به ازدواج ترغیب کنند، یادآور شد: واقعیت این است که وقتی جوان ما امکانات و ظرفیت‌های اولیه برای تشکیل خانواده را ندارد، دادن آموزش به وی و پرداخت تسهیلات بانکی هیچ دردی را دوا نمی‌کند و به همین دلیل تجدیدنظر در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها در این بخش باید به‌عنوان یک اولویت در دستور کار قرار گیرد.
عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج به نقش مخرب شیوه‌های نوین ارتباطی ازجمله شبکه‌های اجتماعی در راستای نابودی بنیان خانواده در جامعه ما اشاره کرد و افزود: متأسفانه سالهاست که بخشی از بدنه مدیریتی جامعه ما مسئله تهاجم فرهنگی را نادیده می‌گیرند و بخش زیادی از مشکلات ما در کشور به‌ویژه در استان کردستان به نقش مخرب شبکه‌های ماهواره و فضای مجازی بازمی‌گردد.
وی گفت: وقتی‌که ما در کشور با مسائل و مشکلات متعددی در حوزه‌های اقتصادی و معیشتی مواجه هستیم، درنتیجه دشمن هم بر روی ازهم‌پاشیدگی بنیان خانواده‌ها سرمایه‌گذاری کرده و درنتیجه ما شاهد افزایش نرخ طلاق هستیم.
گودرزی خواستار توجه به مسئله مهارت‌آموزی در بین نسل جوان با استفاده از ظرفیت‌های جدید آموزشی شد و گفت: وقتی‌که زیرساخت‌های اقتصادی و معیشتی فراهم شد تا ما باید در بخش مهارت‌آموزی به زوج‌های جوان اقدام کنیم تا زمینه برای تثبیت زندگی‌های مشترک فراهم‌شده و درنتیجه آمار طلاق در استان کردستان کاهش یابد.
وضعیت طلاق در کردستان در طول سال‌های اخیر شرایط بدتری به خود گرفته و آمارها نشان می‌دهد که روزبه‌روز بر این شرایط نگران‌کننده افزوده می‌شود و متأسفانه سازمان‌های مسئول در این بخش به‌جای اقدام عملی بیشتر گزارش درمانی کرده و با دادن آمارهای مختلف کاغذی سعی در تبرئه خود در این حوزه دارند.
عدم توجه به مسائل زیرساختی در بخش‌های اقتصادی همچون فراهم کردن فرصت‌های شغلی، حمایت از دسترسی جوانان به مسکن ارزان‌قیمت و مناسب، بی‌تفاوتی نسبت به ارائه آموزش‌های مهارتی زندگی مشترک و … ازجمله دلایل اصلی کاهش ازدواج و افزایش طلاق در استان کردستان به شمار می‌رود که متأسفانه هنوز درمانی برای این درد مزمن ارائه نشده است.