به گزارش خبرنگار مهر، اوراق گواهی حق تقدم امتیاز استفاده از تسهیلات مسکن که در بازار سرمایه با عنوان «تسه» خرید و فروش می‌شود، برگه‌هایی است که سقف ارزش هر یک ۵۰۰ هزار تومان بوده و بسته به سقف تسهیلات خرید یا ساخت مسکن، متقاضی می‌بایست تعدادی از این برگه‌ها را برای دریافت این تسهیلات از معاملات فرابورس خریداری کند.
اگرچه صادرکننده این برگه‌ها، بانک عامل بخش مسکن است، اما این بانک مالک این برگه‌ها نیست؛ بلکه این اوراق به پشتوانه حساب سپرده ممتاز برای دارندگان این حساب در بانک مذکور صادر شده و بر اساس میزان سپرده ای که در بانک دارد، به عنوان سود این حساب سپرده، اوراق حق تقدم امتیاز تسهیلات مسکن دریافت می‌کند؛ وی می‌تواند این اوراق را برای فروش به فرابورس عرضه کند.
رشد لحظه‌ای قیمت مسکن، سیستم پس انداز را فلج کرد / فقط وام مسکن با اوراق فعلاً به صرفه است
رواج سفته بازی در خرید و فروش اوراق تسهیلات مسکن در فرابورس در حالی فراگیر شده که این ابزار قرار است برای خانه دار شدن مردم به کار گرفته شود؛ به عبارت دیگر، افرادی که می‌خواهند به سرعت تسهیلات دریافت کنند و امکان سپرده گذاری طولانی مدت ندارند، با خرید این برگه‌ها، مدت زمانی که قرار بود پس انداز خود را سپرده گذاری کنند، از افرادی که این اقدام را انجام داده اند، حق تقدم می خرند.
به خصوص که در یک سال گذشته، به دلیل رشد عجیب و افسار گسیخته قیمت مسکن در تهران و دیگر شهرها، امکان دریافت تسهیلات مسکن از محل صندوق پس انداز مسکن یکم و با استفاده از مکانیزم پس انداز عملاً غیر ممکن است.
شاهد این مدعا نیز رشد متوسط قیمت مسکن در تهران طی ۴ ماه نخست است که از متری ۱۵ میلیون تومان در فروردین ماه به متری ۲۱ میلیون تومان در تیرماه رسید که عملاً پس انداز کردن را اقدامی بی فایده برای بخش مسکن نشان می‌دهد.
سفته بازان اوراق را برای متقاضیان واقعی وام مسکن گران کرده اند
بنابراین تنها تسهیلاتی که برای خرید مسکن می‌تواند سرعت بالایی در پرداخت داشته باشد، تسهیلات خرید مسکن از محل اوراق است که با توجه به افزایش عجیب قیمت این برگه‌ها از سوی سفته بازان، دریافت این نوع تسهیلات را برای زوجین که در تهران به ۲۴۰ میلیون تومان می‌رسد، تا ۳۵ میلیون تومان با قیمت فعلی این برگه‌ها در روز جاری که بین ۷۷ تا ۸۰ هزار تومان است، گران کرده است.
با توجه به اینکه در ماه‌های اخیر، بازار سرمایه از رشد بالایی برخوردار است، برخی از معامله گران و سفته بازان با ترغیب سرمایه گذاران خرد و بدون دادن آگاهی نسبت به این موضوع که خرید این برگه‌ها، دارای محدودیت زمانی ۴ ماهه فروش است، نسبت به خرید انبوه این برگه‌ها اقدام کرده اند تا با افزایش قیمت آن، اوراق خریداری شده را به فروش برسانند؛ ولی با سد محکم محدودیت زمانی فروش این برگه‌ها مواجه می‌شوند.
موضوعی که سبب شده بود تا قیمت این برگه‌ها از ۴۵ هزار تومان در فروردین امسال ناگهان به دامنه ۹۰ هزار تومانی به ازای هر برگه در معاملات بازار سرمایه در نیمه دوم تیرماه برسد.
مدیرعامل فرابورس: سفته بازان وارد بازار اوراق تسهیلات مسکن شده اند
امیر هامونی مدیرعامل فرابورس نیز با اشاره به نوسانات غیرمتعارف قیمت اوراق تسهیلات مسکن در ماه‌های اخیر، ایجاد تغییراتی در قوانین معاملاتی این بازار را ضروری دانست و گفت: به منظور حفظ قیمت‌های تعادلی در اوراق گواهی حق تقدم استفاده از تسهیلات مسکن، موضوعاتی همچون کاهش دامنه نوسان، استفاده از حجم مبنا، تغییر در نحوه انجام معاملات و حضور بازارگردان برای این اوراق را مطرح کرده‌ایم.
هامونی با تاکید بر اینکه اوراق تسهیلات مسکن صرفاً ابزاری برای کمک به تأمین مالی افراد برای خرید مسکن است و ورود سفته‌بازان به بازار این اوراق مورد رصد و پیگیری‌های فرابورس قرار دارد، اظهار کرد: با هدف کنترل هیجانات و ایجاد تعادل قیمت پایانی در نمادهای اوراق تسهیلات مسکن، دو موضوع کاهش دامنه مجاز نوسان قیمت و استفاده از حجم مبنا در این نمادها از پیشنهادهای مورد بررسی است.
مدیر طرح و برنامه بانک تخصصی بخش مسکن: عرضه اوراق نه تنها کمتر نشده، بلکه رشد هم داشته است
همچنین محمد حسن مرادی مدیر امور طرح و برنامه بانک عامل بخش مسکن هم علت افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن در روزهای اخیر را مربوط به تحولات بیرونی بازار اوراق دانست و این اتفاق را بی ارتباط با سیاست‌ها و تحولات داخلی بانک مذکور عنوان کرده است.
مرادی در تشریح این موضوع اعلام کرد: علت افزایش محسوس قیمت اوراق تسهیلات مسکن را نباید در بانک تخصصی این بخش و سیاست‌ها و برنامه‌های آن در این زمینه جست و جو کرد بلکه مهمترین دلایل این موضوع در بازار معاملات اوراق و تا حد زیادی، تحولات و نوسانات بازار سرمایه نهفته است.
به گفته این مقام مسئول در بانک عامل بخش مسکن، نه تنها در هفته‌های گذشته و از زمانی که افزایش قیمت اوراق آغاز شد، عرضه اوراق تسهیلات مسکن کمتر نشده است بلکه به علت افزایش مانده سپرده‌های ممتاز که پشتوانه انتشار اوراق تسهیلات است و حل مشکل سجامی تعدادی از دارندگان حساب، عرضه تا حدی نسبت به قبل افزایش یافته است. بنابراین افزایش قیمت اوراق در روزهای گذشته را نمی‌توان ناشی از کاهش انتشار اوراق از سوی بانک و کاهش مانده سپرده‌های حساب ممتاز دانست.
انگیزه کسب سود از خرید اوراق تسهیلات مسکن؛ عامل گرانی تسه
وی افزود: عمده ترین دلیلی که می‌توان از آن به عنوان عامل افزایش قیمت اوراق تسهیلات مسکن در روزهای اخیر یاد کرد انجام معاملات و عرضه اوراق از سوی افرادی است که فقط در قیمت‌های بالا حاضر به عرضه اوراق بازار شده اند و در مقابل افرادی هم در سمت تقاضا حاضر به خرید اوراق با قیمت بالاتر شده اند شاید با این انگیزه که همزمان با سایر بازارها و سایر سهم‌ها، قیمت اوراق تسهیلات مسکن هم در آینده افزایش یابد و بتوانند از این طریق سود قابل توجهی کسب کنند.
محدودیت‌های جدید برای اوراق تسهیلات مسکن در راه است / برای سرمایه گذاری نخرید
مرادی با بیان اینکه در روزهای اخیر تغییر محسوسی نه از جانب بانک و نه از جانب تقاضای تسهیلاتی از سوی متقاضیان صورت نگرفته است که بتوان از آن به عنوان عوامل افزایش قیمت اوراق یاد کرد، گفت: با این حال بانک با هماهنگی فرابورس محدودیت‌هایی برای معاملات اوراق وام مسکن در نظر گرفته است که هدف از اعمال این محدودیت‌ها جلوگیری از رشد افسار گسیخته قیمت اوراق و ممانعت از ورود اوراق به بازار سفته بازی و سوداگری است.
وی ادامه داد: این محدودیت‌ها شامل محدودیت در سقف خرید اوراق، در نظر گرفتن مدت زمان انقضا برای مصرف اوراق و محدودیت‌های معاملاتی اوراق به لحاظ تعیین حداقل مدت زمان انتظار (چهار ماهه) از زمان خرید تا فروش اوراق است.