بهناز اصفهانی، در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: لجبازی از سن ۲ سالگی و با آشنا شدن کودک با کلمه «نه» آغاز میشود، اگر چه در ابتدا بسیاری از مخالفتهای بچهها برای دیدن واکنشهای اطرافیان، درک محیط و جایگاه خود است ولی واکنشهای غلط باعث میشود لجبازی به عنوان بخشی از شخصیت کودک تثبیت و تا دوران بلوغ ادامه پیدا کند.
وی تصریح کرد: بخشی از واکنشهای طبیعی هر انسانی رفتار مقابلهای با پدیدههای ناخوشایند است ولی اگر کسی بخواهد این رفتار طبیعی را با مبارزه و اعمال قدرت سرکوب کند موجب مقاومت و لجبازی در طرف مقابل میشود که البته این امر در کودکان نیز صادق است، به عبارتی بخشی از لجبازیهای بچهها بخاطر مقاومت در برابر خواستههایشان و یا جلب توجه است.
اصفهانی ادامه داد: بچهها اگر چه درک سطحی از مسائل و محیط پیرامون خود دارند ولی این دلیل قانع کنندهای نیست که برخی از والدین به بهانه مراقبت و محافظت، آنها را از هر تجربه اندوزی محروم کنند. البته این به معنای رهایی و به خود واگذار کردن بچهها نیست بلکه منظور واکنش هدایت گرانه است نه مبارزه طلبی با کودک.
وی با بیان اینکه مشخص کردن حد و حدود، لجبازی را کم میکند، افزود: بچهها نیازمند نظم و مشخص شدن حدود خود هستند، درواقع گاهی نامشخص بودن مرزها باعث میشود کودک از محدوده خواسته و دخالت بگذرد به همین دلیل باید والدین قواعد و حدود کودک را وضع کنند و عواقب منطقی عدم رعایت این حدود را پیوسته به آنها یادآور شوند. همچنین به خواستههای موجه کودک باید پاسخ داده شود با این روش اعتماد کودک جلب شده و تفاوت بین خواسته موجه و غیرموجه را درک خواهد کرد.
اصفهانی اضافه کرد: در سنین بالای ۴ سال لجبازی تنها یک سرکشی کورکورانه نیست بلکه هر مقاومت کودک نشانهای از یک ناراحتی پنهان است
پس اگر بچهها مایل به انجام کاری نیستند پیش از هر چیز با آرامش و در یک فضای صمیمی علت را جویا شوید، شاید دلایل قانع کننده وجود داشته باشد که والدین از آن بی خبر هستند، ضمن اینکه باید به بچهها در برخی موارد حق انتخاب داد تا خود را محصور در قدرت نبینند.
این روانشناس اضافه کرد: گاهی لجبازی کودکان برگرفته از رفتارهای غلط والدین با یکدیگر است، در خانوادههایی که رابطه همسری ضعیف و تنشها زن و شوهر زیاد باشد احتمال اینکه فرزند نیز لجباز و سرکش شود بسیار است. به عبارت سادهتر محیط ناامن خانواده و رفتارهای آزاردهنده و بیتوجهیهای بیش از حد میتواند رفتارهای مقابلهای و لجبازی را در کودکان تشدید کند.
اصفهانی خاطرنشان کرد: والدین باید مهارتهای ارتباط مؤثر با کودک را بیاموزند، گاهی یک واکنش غلط سرآغاز یک رفتار مقابله جویانه در فرزند میشود که اگر همین رفتار نیز به درستی هدایت و برطرف نشود میتواند به یک رفتار همیشگی و گاهی موجب اختلالات بعدی شود بر همین اساس همواره به والدین پیشنهاد میشود که به جای توصیههای دستوری از توصیههای خبری استفاده کنند چراکه تکرار بیش از حد توصیهها کودک را لجبازتر میکند.