حسن سالاریه، معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با بیان اینکه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در زمینه «نخبه‌شناسی»، «نخبه‌گزینی»، «نخبه پروری» و «نخبه‌گماری» مهمترین مأموریت بنیاد ملی نخبگان است به خبرنگار مهر گفت: چشم‌انداز بنیاد ملی نخبگان، سپردن مدیریت تحول‌کشور به دست نخبگان حوزوی و دانشگاهی است که این چشم‌انداز بر اساس نظرات و دیدگاه‌های مقام‌معظم‌رهبری درباره نخبگان ترسیم شده است زیرا این بنیاد نیز بر اساس همین نگاه و نگرش ایشان تأسیس شد.
سالاریه ادامه داد: از دیدگاه بنیاد ملی نخبگان، نخبه فردی است که توانسته استعداد خود را به تخصص و سپس با همکاری و حمایت دستگاه‌های و نهادهای ذی‌ربط، به اثرگذاری کم‌بدیل در حوزه کاری خود تبدیل کند.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان اضافه کرد: مسیری که فرد برای رسیدن به نخبگی طی می‌کند، مسیر نخبگی نامیده می‌شود که از دوره دانش‌آموزی و حتی قبل‌تر از آن با شناسایی استعدادهای ذاتی آغاز و تا نقطه اثرگذاری بی‌بدیل امتداد می‌یابد.
شناسایی استعدادها از دوره دانش آموزی
وی در ادامه با اشاره به ساختار بنیاد ملی نخبگان به برخی از برنامه‌های معاونت‌های این بنیاد اشاره کرد و گفت: برنامه ملی «شهاب» با اهداف شناسایی و تدوین اطلس استعدادی دانش‌آموزان برتر کشور و هدایت دانش‌آموزان در مسیر شکوفاسازی استعدادهای آنان طراحی و توسط وزارت آموزش‌وپرورش در حال اجرا است که نتایجی مانند شناسایی هشت حوزه استعدادی ۱۰ میلیون دانش آموز از ۱۳۹۳ و پوشش همه دانش آموزان چهارم ابتدایی از سال ۱۳۹۸ در پی داشته است. تحلیل آماری نتایج سه سال اول، تعریف کاربرگ جدید استعدادسنجی و طراحی اولیه سامانه استعدادسنجی از معلمین، از دیگر اقداماتی است که در ذیل این برنامه انجام شده است.
وی با اشاره به طرح ایران گشت (بازدیدهای دانش‌آموزی) که در بنیاد ملی نخبگان اجرایی می‌شود، گفت: آگاه شدن دانش‌آموزان از دستاوردهای انقلاب اسلامی، تقویت حس خودباوری ملّی، آشنایی با رشته‌های تحصیلی و زمینه‌های شغلی و همچنین تقویت روحیه دلبستگی ملی، از اهدافی بود که بنیاد ملی نخبگان در این برنامه مدنظر دارد.
سالاریه ایجاد شبکه ارتباطی، هم‌افزایی و انتفاع متقابل میان دانش‌آموزان و دانشجویان را از نتایج مهم طرح «دوست علمی» دانست و با مثبت ارزیابی‌کردن نتایج اجرای این طرح، بیان کرد: تعالی ابعاد انگیزشی و پرورش جنبه‌های شخصیتی دانش‌آموزان (تأکید بر مهارت‌های تفکر، کار گروهی و رهبری) و همچنین ارائه آموزش‌های تخصصی به دانش‌آموزان، متناسب با استعدادها و هدایت آنان در این مسیر از دیگر نتایج اجرای طرح دوست علمی در سراسر کشور است.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان به برنامه ریزی برای برگزاری اردوهای رویش در رده دانش‌آموزی اشاره کرد و یادآور شد: آشنایی دانش‌آموزان با استعدادها و هوش‌های مختلف از طریق بازی، خودآگاهی دانش‌آموزان نسبت به استعدادهای خود، تغییر نگرش دانش‌آموزان در زمینه انتخاب رشته، اثرگذاری عمیق و ارتباط با دانش آموزان و البته ایجاد محیطی شاد و نشاط‌انگیز از دستاوردهای بنیاد ملی نخبگان در اجرای این طرح خواهد بود.
سالاریه در ادامه با اشاره به دیگر برنامه‌های انجام‌شده در حوزه دانش‌آموزی، اظهار داشت: شناسایی رویدادهای استعدادیابی در استان‌ها، تدوین الگوی اعتباردهی رویدادهای شناسایی مستعدان، طراحی و پیاده‌سازی سامانه مشورت‌دهی به مربیان و والدین و توانمندسازی از طریق فعال کردن پژوهش‌سراهای دانش‌آموزی دیگر اقداماتی هستند که بنیاد ملی نخبگان برای شناسایی و هدایت و حمایت از استعدادهای برتر دانش‌آموزی در نظر دارد که اجرا کند.
شناسایی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور
وی در ادامه با اشاره به برخی از فعالیت‌های انجام‌شده در حوزه معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان، گفت: شناسایی دانشجویان مستعد تحصیلی کشور و پشتیبانی از فعالیت‌های علمی و فرهنگی آنان در سه مقطع «کارشناسی»، «کارشناسی ارشد» و «دکتری تخصصی» در حوزه‌های آموزش، پژوهش، فناوری و فرهنگ، مهمترین هدف این معاونت و محور برنامه‌های طراحی و اجرا شده است که در غالب تسهیلات حمایتی و توانمندسازی به افراد مشمول اعطا می‌شود.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با تأکید بر لزوم ایجاد هسته‌های نخبگانی و اشاره مقام‌معظم‌رهبری به این امر، گفت: اجرای طرح شهید «احمدی‌روشن» اقدام چندبعدی بنیاد ملی بر اساس تاکید مقام معظم رهبری است که آموزش و توانمندسازی مستعدان در قالب یک مسئله واقعی کشور، ایجاد شبکه دانشجویان، افزایش مهارت‌های اجتماعی و ارتقاء روحیه خودباوری و همچنین افزایش اعتماد دستگاه‌ها و نهادها به نخبگان از مهمترین اهداف و نتایج این طرح است.
سالاریه با بیان اینکه در دوره اول ۷، دوره دوم ۱۳، دوره سوم ۷۶ و دوره چهارم ۱۶۵ هسته در قالب طرح شهید احمدی‌روشن فعالیت کردند، عنوان کرد: امید است با اقدامات انجام شده در دوره پنجم این طرح که با آغاز سال تحصیلی، شروع می‌شود حدود ۳ هزار دانشجو بتوانند در آن شرکت کنند؛ این عدد بیشتر از مجموع افرادی است که در ۴ دوره قبل در طرح شهید احمدی‌روشن حضور داشتند.
برگزاری رویدادهای رقابتی مسئله محور
وی با بیان اینکه طرح شهید «بابایی» با محوریت رویدادهای رقابتی مسئله‌محور از دیگر برنامه معاونت آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان است، گفت: ایجاد فضای پرنشاط علمی میان دانشجویان کارشناسی و طلاب سطح ۲ و ۳، آشنایی دانشجویان مستعد با نیازها و مسائل جامعه و صنعت، ترغیب و توانمندسازی دانشجویان مستعد به انجام کار گروهی، کمک به شبکه‌سازی در اجتماع نخبگانی و تشویق نهادها به حل مشکلات و مسائل جامعه و صنعت توسط مستعدان‌برتر، مهمترین اهداف این طرح است.
سالاریه اضافه کرد: شناسایی اختراع‌های برگزیده در سه سطح و تسهیل مسیر برگزیدگان آنها برای رسیدن به محصولی دانش‌بنیان، تکمیل چرخه نوآوری و تبدیل دارایی‌های فکری به ثروت با اعطای تسهیلات توانمندساز متناسب با سطح آنها نیز مهمترین برنامه بنیاد ملی نخبگان در حوزه اخترعات است که این مهم را با اعطای تسهیلاتی مانند جایزه نقدی، تسهیلات مالی، بهره‌مندی از خدمات توانمندسازی برای رساندن اختراع به محصولی دانش‌بنیان و بازارمدار، لحاظ امتیاز در سایر مقررات بنیاد ملّی (دانشجویی و دانش‌آموختگی) و البته تسهیلات فرهنگی رفاهی انجام می‌دهد.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان در ادامه بر ضرورت نخبه‌گماری در سیستم‌های اداری، علمی و تحقیقاتی نیز تأکید کرد و گفت: جذب نخبگان و استعدادهای برتر در راستای شناسایی، هدایت، جایابی و رفع مسائل جذب افراد واجدالشرایط دیگر حمایتی است که تحت عنوان جذب در دانشگاهها و مؤسسه‌های علمی به مستعدان‌برتر اعطا می‌شود.
پشتیبانی از دانش‌آموختگان مستعدبرتر
سالاریه در ادامه، پشتیبانی از دانش‌آموختگان مستعدبرتر را یکی دیگر از محورهای فعالیتی بنیاد ملی نخبگان برشمرد و تصریح کرد: در این حوزه نیز آیین‌نامه‌ها و مقررات بسیار خوبی برای حمایت از دانش‌آموختگان‌برتر وجود دارد. تسهیلات خدمت نظام‌وظیفه تخصصی (جایزه شهید صیاد شیرازی با هدف استفاده بهینه از توانایی‌های برگزیدگان دانشگاهی در توسعه علمی، فرهنگی و فناورانه کشور)، تسهیلات ادامه تحصیل در دوره دکتری تخصصی (جایزه شهید احمدی با هدف حضور در داخل کشور و ایجاد آرامش ذهنی برای فعالیت‌های علمی آنان) برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان به شمار می‌روند.
وی با اشاره به دیگر برنامه‌ها گفت: تسهیلات دوره پسادکتری (جایزه شهید دکتر چمران با هدف ارتقای توانایی‌های پژوهشی، فناورانه و آموزشی دانش‌آموختگان برتر دانشگاهها)، تسهیلات جذب در نهادهای فناورانه (جایزه شهید تهرانی‌مقدم با هدف ایجاد شرایطی برای جذب دانش‌آموختگان برتر در نهادهای فناورانه) تسهیلات جذب در مؤسسه‌های علمی (جایزه شهید دکتر شهریاری با هدف کمک به جذب دانش‌آموختگان برتر دوره دکتری تخصصی به عنوان عضو هیئت‌علمی دانشگاهها و پژوهشگاه‌های کشور) و تسهیلات فرهنگی، از مهمترین برنامه‌های بنیاد ملی نخبگان برای حمایت از دانش‌آموختگان برتر است.
سالاریه در ادامه به برخی از برنامه‌های معاونت سرآمدان و نخبگان اشاره و تصریح کرد: افزایش اثرگذاری نخبگان و سرآمدان در تحول کشور، تکریم و الگوسازی از نخبگان و تجمیع اطلاعات و دانش مدیریتی در خصوص نخبگان و سرآمدان، سه محور اصلی فعالیت این معاونت است.
تسهیل در جذب و حمایت از سرآمدان در هیئت‌علمی دانشگاهها
وی اضافه کرد: جایزه مرحوم «کاظمی آشتیانی» (تسهیل در جذب و حمایت از سرآمدان در هیئت‌علمی دانشگاهها) که به بیش از ۲۷۰ دانش‌آموخته‌برتر اعطا شد، جایزه برگزیدگان سرآمد قرآنی، ادبی و هنری، جوایز تحصیلی مبتنی بر وقف و منابع خیریه در ۵ استان و با تعداد ۲۱۰ جایزه و همچنین تفصیل بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در قالب ۲۵ نشست در ۱۴ استان، از اقداماتی است که در این معاونت انجام می‌شود.
معاون آینده‌سازان بنیاد ملی نخبگان با اشاره به اهمیت الگوسازی از مفاخر بومی و پاسداشت خدمات نخبگانی این افراد، اظهار کرد: در این حوزه خاص اقدامات بسیار خوبی انجام شد که از آن جمله می‌توان به برگزاری ۲۴ مراسم تکریم و ۲۴ مستندسازی و به اشتراک‌گذاری محتوای مراسم تکریم و البته ۱۰ مستند روایی اشاره کرد. ۱۰۰ مورد روایت‌های کوتاه از زندگی نخبگان، ۱۰۰ مورد برنامه رادیویی روزانه نگین، ۵۰ نمایشنامه و برگزاری ۱۰ گردشگری مفاخر و ۵ مورد دیدار با مفاخر، ۱۰۰ مورد ارائه بسته‌های صوتی الگوساز با انتشار در فضای مجازی و ۵۰ مورد سخنرانی و ارائه دستاوردها و همچنین نمایشنامه، از دیگر فعالیت‌های بنیاد ملی نخبگان در حوزه تکریم و الگوسازی است.
سالاریه گفت: تشکیل بانک اطلاعاتی از نخبگان و سرآمدان، گردآوری داده‌های بیش از یک‌هزار نفر از نخبگان، راه‌اندازی نرم‌افزار شبکه اطلاعاتی سرآمدان و نخبگان، طراحی و پیاده‌سازی و همچنین پژوهش‌های علمی برای کسب دانش مدیریت نخبگان نیز از اقدامات انجام‌شده در ذیل تجمیع اطلاعات و دانش مدیریتی در خصوص نخبگان و سرآمدان است.