خبرگزاری مهر - گروه استانها: محرم و صفر هر سال مردم شهرهای آذربایجان غربی با آئین و سنت‌های دیرین اهتزار پرچم عزای حسینی، شاه حسین گویان، علم گردانی، طشت گذاری، شبیه خوانی و راه اندازی دستجات سینه زنی و زنجیرزنی در سوگ شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش اشک ماتم ریخته و عشق و ارادت خود به ائمه اطهار را ابراز می‌کنند.
امسال اگر چه شیوع ویروس کرونا سبک و سیاق عزاداری‌ها را در کل کشور و شهرهای آذربایجان غربی تحت تأثیر قرار داده اما مردم این منطقه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی مدارس و ورزشگاه‌ها را در شهرهای مختلف تبدیل به حسینیه کرده‌اند تا بار دیگر نشان دهند عشق به امام حسین (ع)، شهدای دشت کربلا و ائمه اطهار تعطیل بردار نبوده و تا همیشه تاریخ در خون و رگ مردم جاری و ساری است.
هم اکنون خیابان‌ها و معابر اصلی شهرها با برافراشته شدن پرچم و نمادهای ماه محرم آماده در حال برگزاری مراسم سوگواری شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش شده‌اند و از پنجشنبه شب نیز از مساجد صدای نوحه خوانی و عزاداری عزاداران و دستجات عزاداری به یاد شهیدان دشت کربلا به گوش می‌رسد.
آئین‌های عزاداری همه ساله ماه محرم در جای جای ایران اسلامی برگزار می‌شود اما هر منطقه در کنار مراسم عزاداری آئین‌های خاص ویژه منطق خود را دارند که با برگزاری این آئین‌ها در گذر زمان عشق و ارادت خود را به شهدای دشت کربلا ابراز می‌کنند.
سنت دیرینه علم گردانی در آذربایجان‌غربی
مردم آذربایجان‌غربی همواره علم‌های حسینی را برافراشته نگاه داشته و حتی در تنگناها نیز از مکتب عاشورا دور نمانده‌اند؛ امسال با وجود شیوع ویروس کرونا این سنت دیرین در برخی مناطق روستایی و شهرهای استان اجرا شد.
صدای یاحسین همواره در این سرزمین طنین‌انداز و محرم هر ساله پرشورتر از سال قبل برگزار شده است؛ آئین‌های مختلفی برای نکوداشت ایام شهادت سرور آزادگان جهان در این دیار برگزار می‌شود از «تعزیه‌خوانی» سنت ۶۰ ساله گرفته تا شبیه‌خوانی و علم‌گردانی، امسال هر چقدر هم سبک و سیاق آئین‌ها رنگ و بوی متفاوت بگیرد عشق به ائمه اطهار تا همیشه در دل و خون مردم جریان دارد.
بر اساس اعلام مردم شناس میراث فرهنگی و گردشگری آذربایجان‌غربی کانون اصلی علم‌گردانی در آذربایجان‌غربی روستای «عرب‌لوی دره ارومیه» است، در این روستا علم‌هایی با قدمت طولانی وجود دارد ولی این آئین در روستاهای «دیزج تکیه» و «کولق» با شکوه خاصی برگزار می‌شود.
علم‌گردانی ارومیه قدمتی بیش از ۱۰۰ سال دارد و این آئین در سال ۱۳۹۴ هجری شمسی به شماره ۱۱۳۳ در فهرست آثار ناملموس معنوی کشور به ثبت رسیده است، علم چوب بلندی است که بر بالای آن نماد «آل عبا» گذاشته شده است و مردم پارچه‌های سبز رنگ نذری را به نیت برآورده شدن حاجت‌هایشان به آن می‌بندند.
امامزاده ابراهیم و محمد، امامزاده بکشلو، امامزاده غریب حسن و «آغا قبری» ارومیه نیز از جمله مکان‌هایی است که بیشترین عزادار را در آئین علم‌گردانی به خود اختصاص می‌دهد چنانکه امامزاده ابراهیم و محمد هرساله ۶ هزار عزادار را پذیرا می‌شود.
تعزیه‌خوانی، شبیه‌خوانی، علم‌گردانی، شاه‌حسین گویان و در سال‌های اخیر همایش شیرخوارگان حسینی از جمله آئین‌های مردم آذربایجان‌غربی در گرامیداشت ایام محرم و بازخوانی وقایع کربلاست.
دستجات زنجیر زنی از کانون‌های بزرگ عزاداری دهه اول محرم
دسته‌های زنجیر زنی شهر ارومیه نیز به عنوان یکی از کانون‌های بزرگ عزاداری در دهه اول ماه محرم از همان روزهای اول و دوم به راه می‌افتند. این دسته‌ها مجموعه‌ای از مردان، جوانان و کودکانی هستند که معمولاً در دو ردیف یا دسته عزاداری سازمان می‌یابند که برای نشانه عزادار بودن پیراهن سیاه معمولی یا کمی بلند پوشیده و برخی نیز دستمال سیاهی به نام (باش قره سی) بر سر می‌بندند.
امسال دسته‌های عزاداری به دلیل شیوع ویروس کرونا با یک چهارم اعضای هئیت های مذهبی ضمن همراه داشتن ماسک و رعایت مسائل بهداشتی با فاصله‌های اجتماعی تشکیل شده‌اند و در جای جای شهر ارومیه مشغول عزاداری هستند.
تعزیه خوانی، شبیه خوانی، تجمع عزاداران هفتم ماه محرم در میدان اصلی شهر ارومیه از دیگر آیین‌هایی است که همه ساله در این منطقه از کشور برگزار می‌شود امسال به دلیل ویروس کرونا قرار است این مجالس برگزار نشده و اگر در برخی نقاط برگزار شد همراه با پروتکل‌های بهداشتی باشد.
کرونا مانع نشر گفتمان مکتب حسین (ع) نخواهد شد
رئیس شورای هیئات مذهبی شهرستان ارومیه در خصوص آئین‌ها و نحوه برگزاری مراسم عزاداری امسال در ماه محرم و صفر به خبرنگار مهر گفت: ریشه شوکت، اقتدار و صلابت گفتمان انقلاب اسلامی، در محرم و صفر است و بخش عمده‌ای از زندگی‌های ما به این مکتب گره خورده است.
علیرضا بقایی با بیان اینکه یکی از مباحث کلیدی به عنوان یک رکن و اساس در حوزه بشریت زیست بوم فرهنگی و سبک زندگی در قامت اسلام ناب است، ادامه داد: بخش عمده‌ای از هویت ما به مکتب عاشورا گره خورده و هویت و بخشی از زندگی ما است، و نمی‌توان نسبت به آن بی تفاوت بود.
رئیس شورای هیئات مذهبی شهرستان ارومیه بیان کرد: درس‌های بی بدیل و بی نظیری از مکتب سید الشهدا (ع) گرفته‌ایم و بسط این ارزش‌ها رمز حیات انقلاب اسلامی است و همه دلدادگان مکتب امام حسین (ع) برای این ایام برنامه دارند و شرایط کرونا مانع نشر این گفتمان نخواهد شد بلکه باید بتوان با خلاقیت، ابتکار و نو آوری این بحران را مدیریت کنیم.
وی تصریح کرد: قطعاً تلاش خواهیم کرد مراسم عزاداری محرم در فضای باز و با رعایت پروتکل بهداشتی و با کمک همیاران بهداشت و همه مسئولان هیئات مذهبی به نحو احسن برگزار شود که دو شب گذشته این موارد از سوی عزاداران کامل رعایت شده است.
پویش نذر ماسک و مواد ضدعفونی در ماه محرم
بقایی با تاکید بر اینکه امسال اداره‌های تبلیغات اسلامی در سراسر کشور وظیفه راهبری برنامه‌های محرم را بر عهده دارند، خاطرنشان کرد: با توجه به مجوز ستاد ملی مبارزه با کرونا برای برگزاری مراسم محرم هیئت‌ها، مساجد و تکایا با رعایت کامل نکات بهداشتی این مراسم را برگزار می‌کنند.
وی با بیان اینکه در محرم امسال، حرکت دسته‌های سینه زنی در سطح شهر ممنوع است و مراسم عزاداری در فضای باز برگزار می‌شود، اضافه کرد: برگزاری مراسم در فضای بسته باید با یک چهارم ظرفیت در مدت زمان یک ساعت و با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی ابلاغی در حال برگزاری است.
رئیس شورای هیئات مذهبی شهرستان ارومیه در خصوص نذورات در ماه محرم و صفر نیز گفت: با توجه به شیوع کرونا هزینه طبخ غذا و نذورات باید به شکلی هدفمند صرف تهیه و توزیع بسته‌های غذایی در بین نیازمندان شود و در صورت پخت غذا باید با رعایت کامل نکات بهداشتی بسته بندی شده و درب منازل نیازمندان توزیع شود.
وی از پویش نذر ماسک، مواد ضدعفونی و نیز کمک به نیازمندان خبر داد و گفت: از سوی شورای هیئات مذهبی شهرستان ارومیه برنامه ریزی شده که امسال نذورات و اطعام دهی به بسته‌های آذوقه و یا ماسک و مواد ضدعفونی تبدیل شود و در اختیار مردم و گروه‌های مختلف و هیئت‌های عزاداری در ایام محرم به صورت بهداشتی قرار گیرد.
محدود نکردن مردم آذربایجان غربی برای حضور در مراسم عزاداری
نماینده ولی فقیه در آذربایجان غربی به محدود نکردن مردم برای حضور در مراسم عزاداری تأکید کرد و گفت: محدودیت و ممنوعیت برای حضور در مراسم عزاداری که با رعایت فاصله گذاری و رعایت موارد بهداشتی انجام می‌گیرد، نباید وجود داشته باشد زیرا مردم نسبت به اعتقادات خود و عزاداری سید الشهدا (ع) تعلق خاطر دارند.
حجت الاسلام سید مهدی قریشی با اشاره به اهمیت برگزاری مراسم عزاداری ماه محرم، اظهار داشت: عزاداری این ماه و تعظیم شعائر حسینی یکی از مهمترین اعتقادات دینی شیعیان است که با زندگی مردم عجین شده و باید بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری و رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در جهت حفظ سلامتی مردم برگزار شود.
امام جمعه ارومیه اضافه کرد: در اجرای مراسم عزاداری ماه محرم افراط و تفریط از هیچ فرد و گروه و مسئولی قابل قبول نخواهد بود و همه باید تلاش کنند تا بر اساس مصوبات و دستورالعمل‌های ابلاغی عمل کنند که در این زمینه، مسئولان هیئت‌های عزاداری و مساجد باید به این مهم توجه ویژه ای داشته باشند.
قریشی به اهمیت برگزاری مراسم عزاداری روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی اشاره کرد و گفت: مراسم عزاداری روزهای تاسوعا و عاشورا از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و در هر منطقه نسبت به فرهنگ و شرایط بومی آن منطقه مراسم اجرا می‌شود که باید مسئولان استانی ساز و کار و دستورالعمل مناسب این ۲ روز را هر چه سریع‌تر و با بررسی کارشناسی دقیق تدوین و برای اجرایی شدن ابلاغ کنند.
امام جمعه ارومیه به محدود نکردن مردم برای حضور در مراسم عزاداری تأکید کرد و افزود: محدودیت و ممنوعیت برای حضور در مراسم عزاداری که با رعایت فاصله گذاری و رعایت موارد بهداشتی انجام می‌گیرد، نباید وجود داشته باشد زیرا مردم نسبت به اعتقادات خود و عزاداری سید الشهدا (ع) تعلق خاطر دارند.
چراغ مراسم عزاداری امام حسین (ع) و یارانش خاموش نخواهد نشد
رئیس اداره تبلیغات اسلامی ارومیه نیز در خصوص نحوه برگزاری مراسم عزاداری به خبرنگار مهر گفت: به دنبال برگزاری مراسم عزاداری حسینی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستیم تا بر آمار مبتلایان بیماری کرونا اضافه نشود، وجود این بیماری نمی‌تواند چراغ مراسم عزاداری را خاموش کند.
حجت الاسلام احمد علی پور با بیان اینکه عاشورا و حماسه حسینی رویدادی است که در طول تاریخ درس آموز بوده و جلوه‌ای از آن را در عاشورای امام خمینی (ره) و در نتیجه استقرار حکومت اسلامی دیده‌ایم، در سطح ارومیه ۱۲۰۰ هئیت مذهبی فعال است که تاکنون ۲۵۰ هیئت مذهبی موفق به ثبت نام در سامانه بیرق شده‌اند.
وی با بیان اینکه مردم علاقمند به اهل بیت و به دنبال عزاداری امام حسین (ع) هستند و با ارتباط گیری در مجلس و عزای امام حسین (ع) به آرامش، رفع گرفتاری و حاجات خود دست می‌یابند، ادامه داد: در حال حاضر مراسم عزاداری هیئات مذهبی و مداحان و سخنرانان با دریافت مجوز رسمی و با حفظ پروتکل‌های بهداشتی در حال برگزاری است، عنوان کرد: عزادارانی که نتوانند در این مراسم حضور داشته باشند از ظرفیت عزاداری در صدا و سیما، فضای مجازی استفاده کنند.
رئیس اداره تبلیغات اسلامی ارومیه ماه محرم را فرصتی مناسب برای تبیین ابعاد مختلف قیام امام حسین (ع) و بیان فلسفه آن به نسل امروز عنوان کرده و گفت: در این فرصت باید با تمام توان و با بهره گیری از بهترین امکانات سعی کنیم فلسفه این قیام تاریخی در ذهن و فکر نسل امروز جاودانه و روشن شود.
محرم امسال هم از راه رسید و دل‌ها راهی کربلا شده است هر چند شیوع ویروس کرونا موجب فاصله اجتماعی شده اما شور و شعور حسینی و برگزاری آئین‌های عزاداری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در جای جای ایران اسلامی تبلور یافته است تا بار دیگر ثابت کند عشق به امام حسین (ع)، شهدای دشت کربلا و ائمه اطهار تعطیل شدنی نیست.