خبرگزاری مهر - گروه استانها: تعزیه خوانی‌ها، پرده خوانی‌ها، نقالی‌ها، سوگواره‌ها و شب‌های شعر که هر کدام در اقصی نقاط استان فارس برای علاقه مندان به خاندان سیدالشهدا (ع) جذابیت‌های بسیاری دارد، هنرهای تجسمی از جمله نقاشی دیرینه‌ترین وسیله ایست که در شیراز موجب پیوند مردم با فرهنگ محرم و عاشورا شده است.
در محرم برپایی خیمه گاه در شهرستان زرقان که قدمتی ۴۰۰ ساله دارد، آئین «چک چکو» و «چارچو گردانی» در استهبان، «دهل زنی» کازرونی‌ها، طبخ «آش ابودردا» در جهرم «سینه زنی قطاری» در شیراز، «سیاوشان» عشایر فارس و «تعزیه صحرارود» فسا فقط گوشه‌ای از آیین‌هایی است که در فارس هرسال در سوگ سالار و سرور شهیدان امام حسین (ع) برگزار می‌شود.
از جمله نشانه‌های ارادت مردم استان فارس به سیدالشهدا (ع) و فرهنگ عاشورا نقاشی قهوه خانه ایست که می‌توان با ثبت آن بخشی از تاریخ عاشورایی را حفظ و نگهداری کرد؛ نقالی بر اساس نقاشی قهوه خانه‌ای هنری است که پیشینه آن به صدها سال می‌رسد.
مجید جعفری که از نقاشان گمنام سبک قهوه خانه‌ای شیراز است در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: سبک قهوه خانه‌ای منحصراً در اختیار ایرانی هاست با این حال، نقاشی قهوه خانه‌ای نیازمند ارزش گذاری است و اگر این سبک از میان برود جای جبران باقی نمی‌ماند.
وی یادآوری می‌کند: این سبک از دوره قاجار ظهور یافته و اوج و افول آن نیز در این دوره بوده است؛ آخرین نسل از نقاشان سبک قهوه خانه‌ای که از شاگردان «قولر آغاسی» است او نیز از دنیا رفت.
به گفته این هنرمند آئینی، از این رو برخی آثار این دوره در بوته فراموشی قرار گرفته است که نهادهای فرهنگی باید فکری به حال این آثار و حمایت از هنرمندان به جامانده این سبک کنند؛ در شیراز با عنوان نقاش قهوه خانه‌ای دیگر کسی باقی نمانده و این گونه نقاشی در حال انقراض است.
این هنرمند نقاش که از شاگردان مکتب «گلشن قربانی» و اساتیدی چون «چاره ای» و «فیروزمند» است با اشاره به اینکه فراگیری نقاشی تا دوره دیپلم در هنرستان شهید آوینی شیراز که به آموزش هنر اختصاص داشت، می‌افزاید: پس از آشنایی با این سبک چون پیشینه مداحی داشتم و از خانواده‌ای مذهبی بودم جذب سبک رزمی نقاشی قهوه خانه‌ای شدم تا برای سیدالشهدا (ع) قلم بزنم.
وی که تاکنون یک نمایشگاه گروهی نقاشی در سال ۷۴ داشته، ادامه می‌دهد: کارهای دیواری از آثار باستانی شیراز در ابعاد ۷۲ متر از جمله آثاری است که انجام داده‌ام.
جعفری با اشاره به اینکه تاکنون نمایشگاهی آئینی درباره وقایع کربلا برگزار نشده است، عنوان می‌کند: با توجه به ظهور فرقه‌های نوپدید انتظار دارم این آثار که درباره حماسه کربلا، شهادت حضرت زهرا (س) و جنگ‌های مولا علی (ع) است با حمایت‌های سازمان‌های مسئول به نمایش عمومی درآید چراکه هنوز بخشی از مردم به این سبک از نقاشی علاقه دارند و ترجیح می‌دهند این نقاشی‌ها را تهیه کنند.
جعفری با بیان اینکه برای انتقال این هنر علاقه دارد تجربیات خود را در اختیار نسل‌های نو قرار دهد، می‌گوید: می‌شود این گونه از نقاشی‌ها را روی دیوار به کار برد چرا که در سطح شهر آثاری روی دیوارها کشیده می‌شود که در خور شأن شهری چون شیراز نیست. بدین شکل که کارهایی به عنوان مینیاتور یا آثار حجمی در شیراز قرار گرفته که خاستگاه هنری مشخصی ندارد.
وی با انتقاد از اینکه در دانشکده‌های هنر هنوز کاری برای معرفی سبک قهوه خانه‌ای صورت نگرفته، ابراز کرد: تا نام نقاشی قهوه خانه‌ای به میان می‌آید، بسیاری یاد قلیان و سیگار می‌افتند.
از جمله هنرمندانی که ارادت خود را به اهل بیت (ع) در شیراز ادا می‌کند، عادل یزدی، نقاش و مجسمه ساز است که مدتی است در بافت تاریخی شیراز کوچه گالری راه اندازی و خود را وقف زنده نگه داشتن سنت دیوارنگاری کرده است.
وی پیرامون فعالیت در خصوص هنر آئینی به مناسبت محرم عنوان می‌کند: به تازگی در بافت تاریخی شیراز و کوچه‌های قدیم این شهر، یک کار کاملاً عاشورایی در حال انجام است که بر گرفته از عاشورا می‌باشد و۷۲ پرنده فلزی بر گرد سه خورشید که نشان امام حسین (ع) و سرو شیراز به روی دیوار رفته است.
یزدی که نقشی از آئین‌های مذهبی را در قالب نقاشی مدرنیستی پیش تر در میدان قصردشت شیراز به یادگار گذاشته می‌گوید: تکنیک قلم زنی روی فلز در اثری که نام بردم بکار رفته و از کُتَلها برداشت آزاد کردم.