داغ «وداع» را جهانی روایت کردیم/ چالش ورود مداحان به عرصه موسیقی

خبرگزاری مهر - گروه هنر- علیرضا سعیدی: همزمان با فرارسیدن ایام سوگواری سیدالشهدا (ع) همه ساله بازار عرض ارادت هنرمندان حوزه‌های مختلف به‌واسطه تولید آثار عاشورایی، گرم می‌شود. در این میان گاه آثاری خلق می‌شود که علاوه‌بر عرض ارادت خالقان در موعد انتشار، استاندارد تولیدات مشابه را هم ارتقا می‌دهند و می‌توان از آن‌ها به‌عنوان یک «دستاورد» برای «هنر عاشورایی» پرداخت؛ نماهنگ انیمیشنی «وداع» را هم که انتشارش در دهه نخست محرم بازتاب گسترده‌ای در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد و از شبکه‌های تلویزیونی هم بازپخش شد، می‌توان یکی از همین دستاوردهای هنری در محرم ۹۹ به حساب آورد.

هفته گذشته آیین رونمایی از این نماهنگ عاشورایی با حضور تهیه‌کننده، کارگردان، مدیر تولید و شهروز حبیبی یکی از خوانندگان این اثر عاشورایی، در خبرگزاری مهر برگزار شد؛ نماهنگی که روایتی انیمیشنی لحظه خداحافظی حضرت سیدالشهداء (ع) با حضرت زینب (س) و حضرت رقیه (س) است که در سه نسخه و با مرثیه‌سرایی به سه زبان فارسی، عربی و آذری به تصویر کشیده است.

«وداع» از تازه‌ترین محصولات مرکز موسیقی «مأوا» است که با نوای شهروز حبیبی به زبان ترکی، سید مجید بنی‌فاطمه به زبان فارسی و احمد فتلاوی به زبان عربی و در قالب انیمیشنی به تهیه‌کنندگی و کارگردانی محمد دانیال عطوفی، تهیه‌کنندگی صوت طاها چوگان باز به سرانجام رسیده است.

برای ثبت تجربه عوامل تولید این نماهنگ تأثیرگذار میزبان محمد دانیال عطوفی تهیه‌کننده و کارگردان، طاها چوگان‌باز تهیه‌کننده صوت، محمد توسلی مدیر روابط عمومی مرکز موسیقی مأوا و شهروز حبیبی مداح و خواننده نسخه ترکی این اثر در خبرگزاری مهر بودیم و با آن‌ها به گفتگو نشستیم.

در ادامه مشروح گفتگو خبرگزاری مهر با عوامل تولید نماهنگ «وداع» را می‌خوانید؛

نسخه فارسی نماهنگ «وداع» با نوای سیدمجید بنی‌فاطمه

ایده اولیه و طراحی «وداع» چگونه شکل گرفت؟

در ابتدای این گفتگو محمد دانیال عَطوفی کارگردان و تهیه‌کننده «وداع» درباره ایده و طراحی این پروژه توضیح داد: اثر «وداع» به نوعی ادامه پروژه «وی آر کربلا» (واقعیت مجازی) مجموعه ماست که چهار سال پیش استارت آن زده شده بود. در پروژه قبلی یک گروه از کشور دانمارک ایده‌ای داشتند که بر اساس آن تصمیم گرفتند فضای کربلا را به‌صورت انیمیشن و در قالب واقعیت مجازی (وی آر) نشان بدهند. خوشبختانه این پروژه مشترک به سرانجام رسید و با وجود اینکه مدت زمان تولید آن ۹ ماه طول کشید اما دربرگیرنده فضایی شد که در محرم سال گذشته مردم از آن استقبال بسیاری کردند. میزان کیفیت اثر به قدری بود که پروژه ضمن نمایش در راهپیمایی اربعین در فضای بین‌الحرمین در کربلا و حتی در کشورهای اروپایی نیز به نمایش درآمد و بازخوردهای خوبی را نیز دریافت کرد.

عطوفی: ما بر این باوریم متخصصان ایرانی ما در حوزه تولید انیمیشن و نماهنگ واقعاً توانایی انجام کارهای قدرتمند را دارند، پس خیلی حیف است که در این عرصه‌های مهم و ارزشمند کاری تولید نشود کارگردان نماهنگ «وداع» ادامه داد: ما بر اساس این میزان استقبال و با عنایت به نام حضرت سیدالشهدا (ع) این راه را ادامه دادیم و انیمیشن‌های دیگری چون «برادر» و «دل زار زینب (س)» را نیز تولید کردیم که در شبکه‌های مختلف رسانه ملی هم پخش شد. همین شرایط موجب شد تا وارد تولید یک کار متفاوتی شویم. مسیری که شکل دهنده مجموعه «وداع» شد. در اواسط کار بود که ما با دوستان مرکز موسیقی «مأوا» آشنا شدیم و فضای کار به سمتی رفت که منجر به تولید یک اثر سه زبانه شد. اثری که به اعتقاد کارشناسانی که کار را دیده‌اند دارای کیفیت بالایی به لحاظ فنی است و می‌تواند به عنوان یکی از آثار متفاوت در این حوزه محسوب شود.

وی ادامه داد: اگر خداوند و حضرت سیدالشهدا (ع) ما را یاری کنند، قصد ما این است تا مسیری را که در این عرصه شروع کرده‌ایم، ادامه دهیم. چون عاشورا و دیگر نقاط عطف دنیای اسلام به قدری قاب‌های زیبایی دارند که می‌توانیم کارهای زیادی را در این عرصه تولید کنیم. کما اینکه در این سال‌ها با وجود تمام تلاش‌هایی که صورت گرفته اما کار قوی و با کیفیتی ارائه نشده است.

عطوفی تأکید کرد: ما بر این باوریم متخصصان ایرانی ما در حوزه تولید انیمیشن و نماهنگ واقعاً توانایی انجام کارهای قدرتمند را دارند، پس خیلی حیف است که در این عرصه‌های مهم و ارزشمند کاری تولید نشود. متاسفانه در برخی موارد شرایطی پیش آمده که ما منتظر بودجه، سفارش و مواردی از این دست می‌شویم و زمان هم از دست می‌رود. در حالی که من معتقدم باید کار را از جایی شروع کرد. به عنوان نمونه در همین کار «وداع» ما بدون اینکه منتظر جای خاصی باشیم پروژه را آغاز کردیم و بعد از اینکه کارهای مربوط به تصویرسازی و خروجی انجام شد، آمدیم با بزرگان عرصه موسیقی و نماهنگ صحبت‌هایی را انجام دادیم و کار را به نقطه‌ای رساندیم که خوشبختانه پروژه قابل قبول و با کیفیتی تولید شد.

همیشه در کارهایمان آتش به اختیار عمل می‌کنیم

عطوفی ادامه داد: من خودم را نمی‌گویم اما افرادی که در مجموعه «وداع» حضور داشتند، خیلی دلسوزانه و با نیت خالص کار را انجام دادند و اتفاقاً به همین دلیل است که مطمئنم کار بر دل مخاطب خواهد نشست. ما در پروژه «وی آر کربلا» نیز شاهد چنین تاثیری در عوامل سازنده بودیم که باعث شد آن اثر نیز به دل مخاطبان بنشیند. این‌ها همگی به نیت سازندگان بر می‌گردد که با جان و دل آثاری را تولید می‌کنند که برایشان مهم است. در این راستا قطعاً مباحث مالی در اولویت‌های دوم و سوم قرار دارد. پس آنچه برای ما مهم بوده و هست ارائه یک کار با کیفیت است که الحمدالله در حد توانمان خروجی قابل قبولی را پیش روی دوستداران سیدالشهدا (ع) قرار داده‌ایم.

عطوفی: یک دیدگاه اشتباه وجود دارد که وقتی به نزدیکی یک رویداد مهم مذهبی و آیینی می‌رسیم، خیلی‌ها تازه به یادشان می‌افتد که باید کاری در این زمینه صورت گیرد در حالی که نمی‌دانند برای یک کار خوب باید حداقل ۴ تا ۵ ماه وقت گذاشت این تهیه‌کننده و کارگردان در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به نحوه همکاری عوامل سازنده پروژه «وداع» با مرکز موسیقی مأوا گفت: من که این نحوه آشنایی با مرکز موسیقی مأوا را نوعی توفیق می‌دانم. اما با این وجود ما مانند شیوه و روشی که برای تولید کارهای خودمان داشته‌ایم تلاش کردیم تا منتظر نمانیم، اگر می‌خواستیم منتظر ماجراهایی چون تصویب بودجه و فراهم شدن امکانات حمایتی اولیه باشیم قطعاً این کار انجام نمی‌شد. ما آمدیم و کار را تولید کردیم و بر این باور بودیم وقتی زمان آن فرا برسد قطعاً خواهان کار هم پیدا می‌شود.

وی افزود: این توضیح را هم بدهم که ما در کارهای قبلی از صداهای آرشیوی استفاده می‌کردیم که همه از آن به عنوان یکی از نقطه ضعف‌های ما در تولید آثارمان یاد می‌کردند. به همین جهت ما تصمیم گرفتیم با یک تیم حرفه‌ای وارد مذاکره شویم که در این راستا دوستان ما در مرکز موسیقی مأوا از مجموعه‌های حرفه‌ای در تولید نماهنگ وقتی با کار ما مواجه شدند خوشبختانه از پروژه استقبال کردند و ماجرا به سمتی هدایت شد که در کارهای بعد نیز توفیق همکاری داشته باشیم.

عطوفی ادامه داد: بازهم تکرار می‌کنم که ما هیچ وقت منتظر سفارش کردن از جایی نبودیم چرا که تجربه ثابت کرده اگر منتظر بمانیم، کار به خروجی نمی‌رسد. البته خیلی وقت‌ها یک دیدگاه اشتباه وجود دارد که وقتی به نزدیکی یک رویداد مهم مذهبی و آیینی می‌رسیم، خیلی‌ها تازه به یادشان می‌افتد که باید کاری در این زمینه صورت گیرد در حالی که نمی‌دانند برای یک کار خوب باید حداقل ۴ تا ۵ ماه وقت گذاشت. برای همین ما به دلیل اینکه تحت هیچ شرایطی دوست نداریم از کیفیت کارمان کاسته شود به نوعی آتش به اختیار عمل کردیم. اصلاً این برنامه ماست که کارهایمان را پیش ببریم و بر این باوریم وقتی زمانش برسد با عنایت حضرت سیدالشهدا قطعاً دیده می‌شود.

نسخه ترکی نماهنگ «وداع» با نوای شهروز حبیبی

ما می‌توانیم در عرصه‌های بین‌المللی حضور موثری داشته باشیم اما...

این کارگردان انیمیشن در بخش دیگری از صحبت‌های خود در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه فارغ از حرف‌های اغراق‌آمیز و شعارگونه آیا تولید نماهنگ‌هایی با مضامین آیینی و مذهبی چون «وداع» آیا می‌تواند در سایر کشورها به ویژه در حوزه خاورمیانه شرایط رقابت و عرضه را داشته باشد؟ تصریح کرد: قطعاً ما می‌توانیم در این میدان رقابتی حضور داشته باشیم. کما اینکه ما در پروژه «وی آر کربلا» جزو یکی از تولیدکنندگانی بودیم که چنین فناوری‌ای را در حوزه انیمیشن برای اولین بار تجربه کردیم. ضمن اینکه در این فضا که نگاه می‌کردیم، می‌دیدیم که انیمیشن به سبک رئال آنچنان وجود نداشت و بیشتر کارهای فانتزی بود که نزدیک به گروه سنی کودک و نوجوان قرار داشت.

عطوفی: ما در حوزه سفارش دهندگان به ویژه سفارش دهندگان دولتی دارای دیدگاه‌های خوبی نیستیم که بخواهند انگیزه‌های مشخصی برای حمایت از تولیداتی مانند «وداع» داشته باشند. متاسفانه در این حوزه ما شاهد دیدگاه‌های کوتاه مدت هستیم. اینکه با حداقل هزینه و امکانات کارهایی تولید شود و بعد همه چیز تمام! کارگردان «وداع» تأکید کرد: ما فرصت را از دست ندادیم و پیش خودمان هم نگفتیم که چون انجام نداده‌ایم و برایمان سخت است، پس دیگر نمی‌توانیم. ما از همان ابتدا بود که با یک انگیزه مضاعف، متخصصان امر را دعوت کردیم و کار را انجام دادیم. درباره همین کار هم باید بگویم که بر اساس سابقه ۱۴ ساله‌ای که در حوزه انیمیشن داشتیم، به این موضوع آگاه بودیم که ما در حوزه انیمیشن متخصص کم نداریم. ما می‌دانستیم و می‌دانیم که به دلیل همین ظرفیت انسانی مهم، می‌توانیم با بسیاری از کارهای خارجی رقابت کنیم. البته بحث دیگری که در این زمینه وجود دارد، به دیدگاه‌ها باز می‌گردد. اینکه آیا «دیدگاه» ما امکان حضور در یک شرایط بین‌المللی را دارد؟ اتفاقاً در این شرایط است که بخشی از موضوع به خودِ تولیدکنندگان و بخشی هم به سفارش‌دهندگان باز می‌گردد.

عطوفی تصریح کرد: ما در حوزه سفارش دهندگان به ویژه سفارش دهندگان دولتی دارای دیدگاه‌های خوبی نیستیم که بخواهند انگیزه‌های مشخصی برای حمایت از تولیداتی مانند «وداع» داشته باشند. متاسفانه در این حوزه ما شاهد دیدگاه‌های کوتاه مدت هستیم. اینکه با حداقل هزینه و امکانات کارهایی تولید شود و بعد همه چیز تمام! حتی اگر در این چارچوب کار ارزشمندی هم تولید شود به قدری کم و به تعداد انگشتان یک دست هستند که نمی‌توانیم آن را در چارچوب یک جریان حمایتی مستمر قرار دهیم.

وی افزود: من بر این باورم اگر تولیدکننده دیدگاهی داشته باشد که بتواند بر اساس یک باور و اعتقاد وارد عرصه شود، قطعاً می‌توانیم در عرصه‌های بین‌المللی نیز عرض‌اندام کنیم. البته در حوزه پخش آثار ما باید وارد بحث دیگری شویم که در چارچوب این بخش از صحبت‌هایم قرار نمی‌گیرد. چرا که همین موضوع نیز خود هنر دیگری را می‌طلبد که در مرکز موسیقی مأوا این اراده و توانایی وجود دارد. اما من بازهم تاکید می‌کنم که ما در حوزه‌های تکنیکی به قدری ظرفیت‌های بالقوه‌ای داریم که می‌تواند به ظرفیت‌های بالفعل و بعد از آن حضور در عرصه‌های بین‌المللی آن هم با کارهای مذهبی باشد.

این تهیه‌کننده و کارگردان انیمیشن گفت: قطعاً تولید و ساخت انیمیشن‌هایی از این دست در دستور کار ما قرار دارد. این کارها آثاری خواهند بود که تلاش می‌کنیم از نظر حسی روی مخاطب تاثیر بیشتری داشته باشد. عاشورا قطعاً قاب‌های زیبایی دارد که بخشی از آن مربوط به رشادت و جنگ‌آوری‌ها است اما بخش‌هایی در این واقعه وجود دارد که کمی مغفول واقع شده و آن بخش‌های حسی این واقعه عظیم است که در آن لطافت‌ها و زیبایی وجود دارد و می‌تواند اثرگذاری بیشتری داشته باشد. ایجاد چنین فضایی به نظرم یک لازمه است که باید به قاب تصویر کشیده شود. ما با این سبک دیدگاه و نگاه آمده‌ایم تا در عرصه تولید انیمیشن حضور داشته باشیم. ما حتی در برنامه‌هایمان این برنامه‌ریزی وجود داشت که برای هر شب محرم آثاری منتسب به همان شب تولید شود که امیدوارم این توفیق نصیب ما شود تا در خدمت دوستان باشیم.

دورخیزهای بین‌المللی «مأوا»

طاها چوگان باز از مدیران تولید مرکز موسیقی انقلاب اسلامی (مأوا) هم که در این پروژه به عنوان مدیر تولید و تهیه‌کننده بخش‌های موسیقایی حضور داشته در این نشست ضمن قدردانی از تلاش گروه سازنده پروژه «وداع» و در تایید صحبت‌های عطوفی گفت: روند بین‌المللی شدن «مأوا» از سال ۱۳۹۷ شکل گرفت و ثمره آن را ما در سال ۹۸ دیدیم که در اتفاقات مرتبط با راه پیمایی اربعین کارهای بسیار ارزشمندی تولید شد و به نوعی آغاز یک راه برای ما بود. اتفاقاً آنچه در این راه پیمایی باشکوه پیش روی عزاداران حضرت سیدالشهدا (ع) قرار گرفت لزوماً هم با زبان عربی نبود چرا که ما در این عرصه بر مبنای زبان‌های عربی، انگلیسی، ترکی، هوسا، روسی، مالایی کارهایی را تولید کردیم که توانست ارتباط خوبی هم با مخاطبان برقرار کند. البته که قطعاً در این شرایط کارهایی هم بودند که با شکست مواجه شدند.

چوگان‌باز: اوج پیشرفت و استقبال از محصولات بین‌المللی مأوا در بهمن ماه سال ۹۸ اتفاق افتاد، زمانی که برای اولین بار یک اتفاق رسانه‌ای از سوی کشور جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق صورت گرفت که بر مبنای آن یک «فلش ماب (قرار دسته‌جمعی هدف‌مند و خودجوش)» در فرودگاه بغداد اجرا شد که البته به دلیل مسائلی که بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی وجود داشت، رسانه‌ای نشد وی افزود: اوج پیشرفت و استقبال از محصولات بین‌المللی مأوا در بهمن ماه سال ۹۸ اتفاق افتاد، زمانی که برای اولین بار یک اتفاق رسانه‌ای از سوی کشور جمهوری اسلامی ایران در کشور عراق صورت گرفت که بر مبنای آن یک «فلش ماب (قرار دسته‌جمعی هدف‌مند و خودجوش)» در فرودگاه بغداد اجرا شد که البته به دلیل مسائلی که بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی و شهید ابومهدی وجود داشت، رسانه‌ای نشد. بعد از این ماجرا بود که ما در اسفند ماه سال ۹۸ نیز کارهایمان در عرصه‌های بین‌المللی را جدی‌تر دنبال کردیم که مخاطبان عزیز در جریان آن هستند.

این مدیر مجموعه «مأوا» ادامه داد: در عرصه اجرا و تولید آثار مذهبی و صدور آن به کشورهای دیگر هم ما از محرم و صفر سال گذشته کارمان را آغاز کرده بودیم که تولید آلبوم «لبیک» به خوانندگی شهروز حبیبی از جمله آنها بود. خوشبختانه ما با تولید این آلبوم توانستیم منطقه قفقاز، روسیه، بلاروس، ترکیه و آذربایجان را به نوعی پوشش دهیم و خدا را شکر می‌کنیم که به برکت نام حضرت سیدالشهدا (ع) و هنرنمایی شهروز حبیبی و همکارانش این کار به خوبی دیده و شنیده شد و تا به امروز نیز پخش آن ادامه دارد. ما در همین راستا تمام تلاش خودمان را به کار گرفتیم تا در یک مسیر رو به جلو حرکت کنیم و همین پروژه انیمیشن «وداع» نشان دهنده عزم مرکز موسیقی مأوا در جهانی شدن کارهای تولید شده است.

فرآیند سخت ضبط مداحی عربی در سایه کرونا

چوگان‌باز افزود: حاج احمد فتلاوی یکی از سه خواننده‌ای در تولید نماهنگ «وداع» حضور داشت یکی مداحان رسمی عتبه علویه حرم حضرت علی (ع) در نجف اشرف است که قبول زحمت کرد و در یکی از این سه نماهنگ خوانندگی بخش عربی را به عهده گرفت. کارهایی که به نظر من و بسیاری از دوستان بسیار زیبا و ارزشمند خوانده و روایت شده و می‌تواند در ردیف آثار ماندگار مرکز قرار گیرد.

وی افزود: بنده شخصاً علاقه زیادی به هر سه بخش این نماهنگ دارم، اما نماهنگی که با زبان عربی خوانده شده برایم جور دیگری دوست داشتنی است؛ چون تولید آن بسیار سخت‌تر از دو کار ترکی و فارسی بود. به هر حال ما با حاج شهروز حبیبی از سال گذشته یک رفاقت صمیمانه‌ای پیدا کرده بودیم که با لطف او به مجموعه مأوا به بهترین شکل کار خوانش او در نماهنگ «وداع» را به سرانجام رساندیم. سید مجید بنی‌فاطمه هم که از دوستان صمیمی ماست که بر همین اساس ما با مشکل خاصی برای تولید بخش فارسی مواجه نشدیم ولی در شرایط کرونایی که تمام نجف قرنطینه بود، ما شرایط بسیار دشواری را در حوزه تولید تجربه کردیم؛ اما به یمن مدد امیرالمومنین (ع) و سیدالشهدا (ع) توانستیم در یک پروسه دو هفته‌ای بخش عربی را به سرانجام برسانیم.

«وداع» یک نماهنگ بین‌المللی واقعی است چون …!

تهیه‌کننده بخش صوت نماهنگ «وداع» با اشاره به این نکته که هرچه شرایط سخت‌تری در حوزه تولید حکمفرما باشد، نتیجه کار هم حلاوت و شیرینی بیشتری برخوردار است، توضیح داد: خوشبختانه مرکز موسیقی انقلاب اسلامی توانست در این مدت به درستی وارد فضای تولید کارهای آیینی در حوزه‌های بین‌المللی شود و شما خواهید دید در زمان پخش با استقبال مردم مواجه خواهد شد. کما اینکه از هم اکنون نیز بسیاری از مخاطبان حاج احمد فتلاوی منتظرند تا نتیجه تازه‌تری اثر این نوحه‌خوان مطرح اهل‌بیت (ع) را تماشا کنند.

چوگان‌باز: آنچه برای ما در تولید نماهنگ «وداع» بسیار مهم بود عرضه یک اثر آیینی مرتبط با حضرت سیدالشهدا (ع) در چارچوب یک انیمیشن با کیفیت و حرفه‌ای در عرصه‌های بین‌المللی است که امیدوارم آغازی برای انجام کارهای بزرگ‌تر باشد وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع ورود مرکز موسیقی مأوا به فعالیت‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: سیاست مرکز مأوا در زمینه معرفی نماهنگ «وداع» با توجه به قابلیت‌های بسیار ارزشمند فنی که در حوزه انیمیشن و موسیقی دارد، بر این مبناست تا هرکدام از کارهایی که به فراخور فضایی در قالب سه زبان ترکی، فارسی و عربی تعریف شده، در همان قالب زبانی و مخاطب تعریف شده و در بازار عرضه و پخش قرار بگیرد. حتی ما در ادبیات حرفه‌ای تیتراژ پایانی هر کدام از این نماهنگ‌ها این تم‌ها را رعایت و با زبان مربوط به همان نماهنگ آن را به مخاطبان معرفی کردیم. چرا که اصلاً دوست نداشتیم این حس منفی در مخاطب نماهنگ ایجاد شود که چون نماهنگ در ایران تولید شده، بنابراین فقط یک زیرنویس ترجمه کار را به عنوان یک اثر بین‌المللی معرفی کرده است.

این مدیر تولید خاطرنشان کرد: آنچه برای ما در تولید نماهنگ «وداع» بسیار مهم بود عرضه یک اثر آیینی مرتبط با حضرت سیدالشهدا (ع) در چارچوب یک انیمیشن با کیفیت و حرفه‌ای در عرصه‌های بین‌المللی است که امیدوارم آغازی برای انجام کارهای بزرگ‌تر باشد. خوشبختانه طی روزهای اخیر که هنوز کار به صورت گسترده پخش نشده و ما این تولیدات را فقط به مدیران و عرضه کنندگان بین‌المللی نماهنگ‌ها دادیم واکنش‌های بسیار خوبی دریافت کردیم که برای ما نکته ارزشمندی است و امیدوارم در آینده ماجرا به همین منوال ادامه پیدا کند.

چوگان‌باز درباره نحوه پخش و عرصه مجموعه نماهنگ‌های «وداع» بیان کرد: تا آنجا که می‌دانم نسخه فارسی نماهنگ «وداع» قطعاً از شبکه‌های مختلف رسانه ملی در روزهای اخیر پخش می‌شود. این در حالی است که ما غیر از نسخه فارسی، نسخه ترکی و نسخه عربی را نیز در اختیار دوستان سازمان صدا و سیما قرار داده‌ایم. ضمن اینکه زیرساخت‌های پخش این سه نماهنگ در عرصه‌های بین‌المللی نیز فراهم شده که به زودی در کشورهای مختلف نیز پیش روی مخاطبان و ارادتمندان حضرت سیدالشهدا قرارمی گیرد.

چرا موسیقی را وارد دستگاه امام حسین (ع) کردید؟!

شهروز حبیبی از خوانندگان باسابقه موسیقی ایرانی که طی سال‌های اخیر علاوه‌بر فعالیت در حوزه خوانندگی و تولید آثار متعدد در این زمینه، در عرصه مداحی نیز پیشینه طولانی را در کارنامه کاری خود ثبت کرده، در این نشست رسانه‌ای که به رونمایی از نماهنگ سه زبانه «وداع» اختصاص داشت، ضمن ارائه توضیحاتی درباره حضورش در این نماهنگ به‌عنوان خواننده بخش ترکی بعد از تجربه تولید آلبوم «لبیک»، به نحوه حضور خود در این نماهنگ و باید و نبایدهای آثار موسیقایی مرتبط با شهادت حضرت سیدالشهدا طی سال‌های اخیر پرداخت.

حبیبی: معتقدم اگر شرایطی ایجاد می‌شد و کارشناسان و صاحب نظران موسیقی و دین می‌توانستند به صورت مستمر و نه مقطعی با هم گفتگو کنند، بر اساس آن می‌توانستیم به تعاریفی از «موسیقی فاخر» و تفکیک آن با انواع دیگر موسیقی دست پیدا کنیم وی در ابتدای صحبت‌های خود با اشاره به اقدام پرچالش اما پرمخاطب برخی از مداحان اهل‌بیت (ع) برای ورود در حوزه موسیقی در جهت تولید آثار و نواهای مرتبط با عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) که برخی از آن‌ها برگرفته از نوحه‌ها و ذکر مصائب اجرا شده در هیات‌ها و مجالس عزاداری هستند، گفت: اگر بخواهیم طی برگزاری این جلسه درباره موسیقی بحث کنیم قطعاً وقت و عنوان جلسه اجازه نخواهد داد که ما به صورت مشروح و جزء به جزء ماجرا را توضیح دهیم. اما به اعتقاد من یکی از زیبایی‌های کره خاکی که نمی‌توانیم آن را کتمان کنیم موسیقی است که حتی در نوع حرف زدن‌های ما هم جاری و ساری است. این شرایط در بحث خوانندگی چند برابر می‌شود. شرایطی که اگر بخواهیم در چارچوب «موسیقی» روی آن حرف بزنیم قطعاً بحث سلیقه‌ها نیز مطرح می‌شود به ویژه اینکه بخواهد در چارچوب نواهای مذهبی مورد بررسی قرار گیرد. در این زمینه خیلی‌ها احتیاط کردند تا درباره آن صحبت کنند که در اینجا انتقادی هم به رسانه ملی وارد هست که چرا در این زمینه راه را باز نکرده تا بتوانیم در این زمینه با حضور کارشناسان بحث و تبادل نظر داشته باشیم.

این خواننده موسیقی ایرانی افزود: من معتقدم اگر چنین شرایطی ایجاد می‌شد، قطعاً کارشناسان و صاحب نظران موسیقی و دین می‌توانستند به صورت مستمر و نه مقطعی با هم گفتگو کنند تا بر اساس آن بتوانیم به تعاریفی از «موسیقی فاخر» و تفکیک آن با انواع دیگر موسیقی دست پیدا کنیم. قطعاً اگر این راه درست ترسیم می‌شد ما هم اکنون شاهد واکنش‌های بسیار تند و بعضاً نامعقولی پیرامون برخی از فعالیت‌های چهره‌ها نبودیم که: «شما چرا موسیقی را به دستگاه امام حسین وارد کردید؟». وقتی چنین افرادی با این دیدگاه صدایی را می‌شنود، به دلیل اینکه آگاهی چندانی از موسیقی ندارد، بدون هیچ گونه تفکر و بینش معقولی واکنش تندی نشان می‌دهد. و ای کاش این دوگانگی وجود نداشت. چرا که اگر در این حوزه فرهنگ سازی مناسب و متناسب با شعائر اسلامی ما می‌شد قطعاً شاهد بروز چنین واکنش‌ها و اتفاقاتی نبودیم. این همان کاری است که باید در شبکه‌های مختلف رسانه ملی و خبرگزاری روی آن کار شود تا بتوانیم به دستاورد مناسبی در این زمینه برسیم.

حبیبی ادامه داد: وقتی سال ۸۱ ما آلبوم «پاره پاره پیکر» را با زبان ترکی اجرا کردیم، از آن زمان بسیاری از دوستان ذاکر اهل‌بیت (ع) هر هفته به ما حمله می‌کردند که چرا موسیقی را وارد نواهای مذهبی مرتبط با عزاداری حضرت سیدالشهدا (ع) کردیم؟ اما ما چون روی این موضوع مطالعه کرده بودیم با قوت از کارمان دفاع کردیم و بسیار خوشحالیم که این نوع فعالیت جای خود را در اجرای نغمات عاشورایی باز کرده و این چنین با استقبال مخاطبان به ویژه مخاطبان جوان رو به رو شد. کما اینکه شما می‌بینید که در حال حاضر بسیاری از دوستان مداح به این سمت و سو آمده‌اند. به نظر من دنیای امروزی که من و شما در آن زندگی می‌کنیم دنیای تنوع محتواهای گوناگون است که همه ما باید با در نظر گرفتن چارچوب‌های ارزشمندی که از سوی مراجع دینی ما تبیین شده، حرکت کنیم. البته که در این به‌روزرسانی آنچه موردتوجه قرار می‌گیرد، «کیفیت» است که باید وجود داشته باشد. من بر این باورم که باید از این خطی که در اجرای نغمات عاشورایی و مذهبی آغاز شده، به شرط خارج نشدن از اصول حمایت کنیم. این در شرایطی است که اکنون در دنیا «یک دقیقه» گذر زمان هم «یک دقیقه ارزشمند» است که می‌تواند هزاران اتفاق بیفتد. پس ما هم نباید غفلت کنیم و هرکس در حوزه خودش فعالیتی انجام دهد.

ماجرای دعوت به «وداع» و خوانندگی همراه با سید مجید بنی‌فاطمه

این نوحه‌خوان و ذاکر اهل‌بیت در بخش دیگری از صحبت‌های خود به ماجرای حضور در قسمت ترکی نماهنگ «وداع» اشاره و در پاسخ به سئوالی مبنی بر نحوه قرار گرفتنش در کنار عناوینی چون مجید بنی‌فاطمه و احمد فتلاوی گفت: من در عید سعید غدیر خم با مجید آقای بنی‌فاطمه برنامه‌ای داشتم، اما چون به دلیل برگزاری برنامه‌های متعدد دیگر نه من فرصتی برای دیدار داشتم و نه این عزیز، بنابراین زمانی برای گپ و گفت بیشتر در آن جلسه پیش نیامد. اما به طور کلی من اعتقاد دارم چون امسال شرایط بسیار حساسی در حوزه عزاداری حضرت سیدالشهدا وجود دارد و ما هم نمی‌توانستیم حضور پرتعدادی در مجالس علیرغم سال‌های قبل باشیم. بنابراین در دل خودم به مقتدایم گفتم: «یا حضرت زهرا (س) شما هر جا را انتخاب کنید من در آنجا عزادار فرزندتان خواهم بود».

حبیبی: خدا هم می‌داند وقتی که به من پیشنهاد حضور در این پروژه شد، اصلاً نگفتم که چون فلانی هست من نیستم. زیرا بر این باورم وقتی کاری را دیدم و آن کار در دلم نشست حضور در آن پروژه را می‌پذیرم حبیبی افزود: امسال هم ما انتخاب شدیم که در نماهنگ انیمیشنی «وداع» حضور داشته باشم. خدا هم می‌داند وقتی که به من پیشنهاد حضور در این پروژه شد، اصلاً نگفتم که چون فلانی هست من نیستم. زیرا بر این باورم وقتی کاری را دیدم و آن کار در دلم نشست حضور در آن پروژه را می‌پذیرم. کما اینکه دست‌اندرکاران این انیمیشن واقعاً گل کاشتند و وقتی هم آقای چوگان باز به من انیمیشن را نشان داد، من واقعاً منقلب شدم و پذیرفتم در کار حضور داشته باشم.

وی ادامه داد: دوستان تولیدکننده انیمیشن «وداع» با موضوعی که برای این نماهنگ انتخاب کردند، درست جایی دست گذاشتند که به اعتقاد من دریایی از معرفت و عاطفه در آن دیده می‌شود. البته قبلاً خیلی‌ها آمدند و بحث جنگ فیزیکی واقعه عاشورا را خیلی نشان دادند. اما به نظر من الان وقت آن رسیده که به ابعاد مختلف مکتب حضرت سیدالشهدا توجه کنیم و یکی از این ابعاد پررنگ، ماجرای «وداع» است که همه جور ابعاد مختلف انسانی از مهر، محبت و توجه به خانواده در آن وجود دارد. من بر این باورم روی این مساله خیلی می‌توانیم کار کنیم.

حبیبی تاکید کرد: بهتر است ما بیشتر به ابعاد انسانی واقعه عاشورا بپردازیم که به شدت نکته‌های ظریف و تأثیرگذاری برای زندگی در جامعه امروزی‌مان دارد. شرایطی که دوستان من در گروه تولید و کارگردانی انیمیشن «وداع» به درست‌ترین و باکیفیت‌ترین شکل ممکن کارشان را انجام دادند. کما اینکه فکر می‌کنم اگر این دوستان لحظه شهادت امام حسین (ع) را در همین قالب به تصویر می‌کشیدند، تاثیری که این لحظه «وداع» را به تصویر کشید، نداشت.

این خواننده و ذاکر اهل‌بیت (ع) با بیان اینکه برخی از تولیدات هنری در حوزه آثار عاشورایی تاثیراتی همسان با نوحه‌ها در ایام منتهی به سوگواری حضرت سیدالشهدا (ع) دارند، گفت: من حدود ۳۰ سال است که مشغول نوحه‌خوانی در دستگاه امام حسین (ع) هستم و در این زمینه با جلسات زیادی هم آشنا بوده و با لحظه‌های سختی هم مواجه شدم. ولی می‌توانم اعتراف کنم که این انیمیشن «وداع» به قدری روی من تاثیر گذاشت که من شاید بیش از بیست مرتبه آن را دیدم و اشک ریختم. همین موضوع نشان دهنده باور و تاثیری است که یک اثر هنری می‌تواند در این جریان عظیم داشته باشد.

به راهی که در موسیقی و مداحی انتخاب کرده‌ام با قدرت ادامه می‌دهم

وی در ادامه این نشست خبری با اشاره به دلایل کثرت تولید و پخش آثار موسیقایی مرتبط با ایام محرم و صفر و گرایش بسیاری از مداحان به این شکل از تولید که با اما و اگرهای فراوانی هم رو به رو بوده، توضیح داد: وقتی آلبوم «ای پاره‌پاره پیکر» را سال ۸۱ در حوزه هنری تولید کردیم با شرایطی مواجه می‌شدیم که عموم جامعه به ویژه جوانان بعد از عبور از دهه اول محرم و هفتم امام از حال و هوای سوگواری حضرت سیدالشهدا خارج می‌شدند. اما خوشبختانه انتشار این آلبوم به سهم خود باعث شده بود که حس و حال محرم و سوگواری اندیشمندانه‌ای که ما روی آن تمرکز داشتیم در بین مخاطبان اثر باقی بماند. شرایطی که در ترکیب موسیقی و نواهای آیینی به وجود آمده و موجب ایجاد چارچوبی شد که مصائب سیدالشهدا در دل‌ها باقی بماند.

حبیبی تأکید کرد: موسیقی می‌تواند در چارچوب موازین قانونی که در کشور ما تعیین شده نقش موثری را در ابعاد معنوی ایفا کند. مگر نه اینکه در ایام انتخابات موسیقی تبدیل به یکی از عناصر مهم هنری در تهییج و اتحاد مردم برای شرکت در انتخابات می‌شود. همین شرایط را شما در بعد معنوی ماجرا هم می‌توانید ببینید. در اینجا یک مثال برای شما می‌زنم. بنده حدود ۱۲ سال پیش یک تک آهنگ با موضوع «حضرت علی اصغر (ع)» به نام «سوسوز علی اصغر» خواندم که در یوتیوب چندین میلیون بازدید داشت. مستنداتی هم موجود است که همین ملودی در کشور آذربایجان باعث شد که چند وهابی، شیعه شوند. اتفاقاً با همین ملودی علی اصغر بود که بنده را به کشور آذربایجان و چند کشور اروپایی دعوت کردند تا برای شیعیان آنجا برنامه اجرا کنم. قطعاً بخشی از این اثر ربطی به قدرت خوانندگی من ندارد، آنچه از آن به عنوان تاثیر این اثر می‌توان یاد کرد فقط مقداری از آن به خوانندگی ربط پیدا می‌کند. این همان ترکیبی از شعر و موسیقی است که باعث شد که من راهم را با قدرت در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ادامه دهم. من در این راه با شخصیت‌های مختلف فرهنگی و مذهبی در ارتباطم و از آنها برای کاری که در حوزه موسیقی انجام می‌دهم، قطعاً مشورت می‌گیرم.

نسخه عربی نماهنگ «وداع» با نوای احمد فتلاوی

بایدها و نبایدهای ورود مداحان به حوزه موسیقی

طاها چوگان‌باز تهیه‌کننده بخش صوتی پروژه «وداع» نیز درباره ورود چشمگیر مداحان به حوزه موسیقی طی سال‌های اخیر تصریح کرد: مقام معظم رهبری فرمایشی دارند مبتنی بر اینکه هر چیزی چه خوب چه بد، وقتی با هنر درآمیخته می‌شود، موفق می‌شود. بر همین مبنای فرمایشات حضرت آقا وقتی ما یک محتوای انقلابی، ارزشی و مذهبی را در قالب هنری ارائه می‌دهیم، آن محتوا قطعاً با استقبال بیشتری از سوی مردم مواجه شده و مخاطبان بیشتری هم خواهد داشت. شاید همان مخاطبی که به موسیقی نماهنگ «وداع» با صدای مجید بنی‌فاطمه، شهروز حبیبی و احمد فتلاوی گوش می‌کند، تصمیمی برای رفتن به جایی که در آن موسیقی اجرا می‌کنند، نداشته باشد. اما او همین موسیقی را در هیات گوش کرده و از آن استفاده می‌کند. موسیقی که دربرگیرنده یک محتوای مذهبی در یک فرم موسیقایی استاندارد و قابل قبول است. پس به نظر من ورود مداحان به آثار موسیقایی و کارهای رسانه‌ای که آنها را وارد استودیو می‌کند، اتفاق مبارکی در عرصه رسانه‌ای است.

چوگان‌باز: شاید برای بعضی‌ها آن قداست حضرت سیدالشهدا (ع) و بزرگی مداحی این اجازه را به آنها ندهد، که تصور ورود موسیقی به نوحه‌خوانی را داشته باشند. این شرایط هم به دلیل عدم شفافیت بحث موسیقی بین اهالی دین و مذهب است وی افزود: اگر هم بخواهیم به دید مذهبی و سنتی ماجرا را نگاه کنیم شاید برای بعضی‌ها آن قداست بحث دستگاه حضرت سیدالشهدا (ع) و بزرگی مداحی این اجازه را به آن‌ها ندهد، که حتی تصور ورود موسیقی به نوحه‌خوانی را به آن‌ها بدهد. این هم به دلیل عدم شفافیت بحث موسیقی بین اهالی دین و مذهب است. یعنی ما اگر ما حتی بین وهابیان هم نگاه کنیم، می‌بینیم که در مباحث دینی آنها یک شبکه دارند که در آن سرود پخش می‌کنند. یعنی آنها به اهمیت رسانه پی برده‌اند که اکنون در حال فعالیت در آن هستند و موسیقی‌های مد نظرشان را در آنجا به گوش مخاطبان می‌رسانند.

چوگان باز گفت: مرکز موسیقی مأوا از زمانی که استارت پروژه «شب‌های دلتنگی» را زد، شرایطی را ایجاد کرد که این تلفیق موسیقی و آیین‌های مربوط به مناجات و سوگواری بین مردم معرفی شود. البته یکسری از دوستان هم در مذمت این اقدام انتقادهایی را مطرح کردند ولی خب ما دیدیم که موج گسترده‌ای از مخاطبان با این پروژه همراه شدند. یعنی فضا به سمتی رفت که بسیاری از مداحان صاحب نام از جمله مجید بنی‌فاطمه، نریمان پناهی، رضا هلالی، جواد مقدم و بسیاری دیگر تبدیل به همراهان مستمر پروژه شدند. حتی خیلی از عزیزانی که با این فضا نامأنوس بودند آمادگی خود را برای شرکت در این پروژه اعلام کرده و ما را از هنر خود بی بهره نگذاشتند. چنین رویکردی اولاً نشان دهنده پذیرش مخاطب برای شنیدن آثار موسیقایی توسط مداحان اهل‌بیت با در نظر گرفتن چارچوب‌های دینی و دوماً مشخص کننده شرایطی است که مداحان عزیز نیز با این حرکت همراه شدند. من فکر می‌کنم قطعاً این احساس نیازی است که وجود داشته و در سال‌های اخیر به شکل پررنگی اتفاق افتاده است.

وی تصریح کرد: قطعاً این مسیری که در نماهنگ «وداع» آغاز شده با دوستان خواننده و مداح ادامه خواهد داشت و مرکز موسیقی انقلاب اسلامی (مأوا) به عنوان یکی از متولیانی که در عرصه تولید محصولات رسانه‌ای نو و بدیع کارهایی را تولید کرده، پروژه‌های دیگری را تولید خواهد کرد. شما قطعاً به زودی شاهد تولید و عرضه محصولات جدید در عرصه‌های مذهبی و آیینی خواهند بود.

انگیزه مداحان بزرگ و صاحب نام برای ورود به موسیقی چیست؟

شهروز حبیبی خواننده بخش ترکی نماهنگ «وداع» در بخش دیگری از این نشست خبری بود که در پاسخ به سئوالی مبنی بر اینکه آیا انگیزه برخی از خوانندگان یا مداحان برای ورود به موسیقی کسب شهرت در حوزه فعالیتی‌شان است یا خیر؟ گفت: به نظر من در حال حاضر دیده شدن با این شرایط عجیب و غریبی که در فضای مجازی پدید آمده زیاد کار سختی نیست. شما اگر نکته‌ای، حرفی، اقدامی یا حرکت عجیب و غریبی در فضای مجازی انجام دهید در عرض چند دقیقه تبدیل به یکی از چهره‌های مشهور ایران و دنیا می‌شوید. شرایطی که به وفور آن را مشاهده کرده و می‌کنیم. پس شخصیت‌های بزرگی چون حاج محمود کریمی، مجید بنی‌فاطمه و رفقای دیگر انسان‌های بسیار والا و بزرگی هستند که در مکتب سیدالشهدا بزرگ شدند و این معرفت را دارند که به هر قیمتی بحث دیده شدن را مطرح نکنند. قطعاً آنها یک هدف بزرگ دارند و آن ترویج فرهنگ عاشورا در مکتب سیدالشهداست.

حبیبی: قبلاً هیات‌ها این نظم فعال را نداشت اما از آن روزی که شرایط جدیدی در اداره هیات‌ها و مجالس روضه خوانی ایجاد شده می‌بینیم که چه نظم و ترتیبی در نحوه برگزاری برنامه‌ها ایجاد شده است. برخی آسیب‌ها وجود دارد اما شما می‌بیند که در مجموع شرایط بسیار بهتری از قبل ایجاد شده، شرایطی که می‌تواند در عرصه‌های بین‌المللی نیز مورد توجه واقع شود وی افزود: البته که در کنار اتکا به پشتوانه‌های معنوی و فرهنگی که ذاکران اهل‌بیت (ع) از آموزه‌های عاشورایی و نهضت حسینی بر اساس روایات مستند و دینی وام گرفته‌اند. مواردی وجود دارد که می‌طلبد به وسیله آن در ترویج مکتب اهل‌بیت کارهایی را انجام دهیم. شما نگاه کنید قبلاً هیات‌ها این نظم فعال را نداشت اما از آن روزی که شرایط جدیدی در اداره هیات‌ها و مجالس روضه خوانی ایجاد شده می‌بینیم که چه نظم و ترتیبی در نحوه برگزاری برنامه‌ها ایجاد شده است. البته که برخی آسیب‌ها وجود دارد که آن هم در مجال دیگر می‌تواند مورد بحث و بررسی قرار گیرد. اما شما می‌بیند که در مجموع شرایط بسیار بهتری از قبل ایجاد شده، شرایطی که می‌تواند در عرصه‌های بین‌المللی نیز مورد توجه واقع شود. به همین نظر باید به شما بگویم که این بحث شهرت طلبی و کلیدواژه‌هایی از این دست نمی‌تواند تیتر و انگیزه ورود عزیزان مداح به نغمات موسیقایی باشد. اما خب برخی از خوانندگان و مداحان هستند که تلاش می‌کنند برای انگیزه‌هایی نظیر شهرت کارهایی را انجام می‌دهند که چندان مناسب نیست.

حبیبی در ادامه صحبت‌هایش گفت: در این بین یک دیدگاه را نیز فراموش نکنیم که در این دو ماه محرم و صفر خواه یا ناخواه انقلابی به وجود آمده که همه معطوف به نگاه پربرکت حضرت سیدالشهدا (ع) هستند. بنابراین هرکسی دوست دارد در این مجال کالای خود را به عرصه بیاورد که به نظرم ایرادی ندارد. زیرا اگر همین کارها در چارچوب موازین اسلامی و پیام عاشورا باشد اشکالی ندارد که باعث دیده شدن فردی شود. البته گاهاً برخی از دوستان هستند که با ابزار و ادوات الکترونیکی که در صدایشان تغییر ایجاد می‌کنند و سعی در تولید و حتی اعمال نظر در آثاری را دارند که به هیچ وجه قابل قبول نیست. جالب اینکه همین عزیزان با تیم رسانه‌ای قوی، هزینه‌های سرسام‌آور و زدوبندهایی که در عرصه‌های تبلیغاتی دارند چند قدم جلوتر می‌روند و از حوزه انصاف خارج می‌شوند. زیرا اولاً شان و منزلت آستان حضرت سیدالشهدا (ع) زیبنده پذیرش چنین آثاری نیست. دوماً اینکه ما هنرمندان بسیار بزرگ چون مرحوم استاد سلیم موذن اردبیلی را داشتیم که با نوای روحبخش و شش دانگی که داشتند دل هر عزادار حسینی را به لرزه در می‌آورد به طوری که خیلی‌ها به خود من می‌گفتند: «این نوع خوانش کار بشر عادی نیست، این یک نغمه الهی است»، پس این جفا در حق چنین هنرمندانی است که بخواهیم با این شرایط کار کنیم. ما باید ماجرا ورود نوحه به موسیقی یا موسیقی به نوحه را طوری طراحی کنیم که از آثار خروجی آن چنین برداشتی شود که فلان قطعه موسیقایی یک اثر هنری مذهبی فاخر است که می‌توان به آن بالید.

مداحی شهروز حبیبی در خبرگزاری مهر

این خواننده و نوحه‌خوان درباره مواجهه با صحبت‌ها و اظهار نظربرخی از افراد مبنی بر خروج از ماجرای نوحه‌خوانی و گرایش به خوانندگی به ویژه خوانندگی موسیقی پاپ در گونه‌های خارج از آنچه تاکنون انتخاب کرده، توضیح داد: جالب است بدانید من در این مدت با دو طیف از افرادی مواجه شدم که نگاه هر یک از آنها برایم جالب توجه بود. عده‌ای که عمده تمرکزشان در حوزه موسیقی به ویژه موسیقی تجاری است، به من می‌گفتند: «حیف این صدا نیست؟ تو داری در حق خودت جفا می‌کنی. شما بیا و در حوزه برگزاری کنسرت و ماجراهایی از این دست حضور داشته باش. قطعاً با این صدا می‌توانی در آمریکا هم کنسرت بدهی». از سوی دیگر هم عده‌ای به من می‌گویند: «تو به عنوان یک مداح چرا می‌روی و آواز می‌خوانی؟». یعنی اینکه من از هر دو طرف مورد محبت دوستان قرار می‌گیرم. البته که هیچکدام برای من مهم نیست. زیرا راهی که انتخاب کردم راهی است که به آن ایمان دارم و هیچ خللی هم در آن ایجاد نمی‌شود.

شهروز حبیبی افزود: من بازهم تاکید می‌کنم، در راهی که انتخاب کرده‌ام هیچ پشیمانی ندارم و نخواهم داشت. چون می‌خواهم در اینجا مصداقی حرف بزنم دوست دارم در اینجا یادی کنم از مرحوم استاد رحیم منزوی اردبیلی که دائم به او می‌گفتند: «تو که چنین طبع زیبا و ارزشمندی در غزل نویسی داری، چرا نمیایی غزل بنویسی؟» استاد هم به آنها جوابی داد که هنوز برای من هم قوت قلب است. او گفته بود: «من بیایم کدام زیبایی را برای شعر بگویم که زیباتر از امام علی (ع)، حضرت زهرا (س) وامام حسین (ع)، باشد؟». حالا با این تفاسیر من شهروز حبیبی بیایم در مدح چه کسی بخوانم؟ من بر این باورم تمام دنیا بر نام حسین (ع) سر تعظیم فرود آوردند. همین گفتار امام حسین که «اگر دین ندارید لاقل آزاده باشید» آنچنان گفتاری است که من سراغ ندارم در دنیا که کسی غیر از سیدالشهدا این چنین زیبا سخن گفته باشد. به همین خاطر در راهم مصمم و تا آخرین نفسم برای سیدالشهدا خواهم خواند.

این نوحه‌خوان و خواننده در بخش پایانی برنامه دقایقی را به ذکر مصائب حضرت سیدالشهدا پرداخت.