خبرگزاری مهر - گروه استانها: برنامه ملی سنجش بینایی کودکان سه تا ۶ ساله در سراسر کشور با توجه به هشدارهای وزارت بهداشت مبنی بر احتمال اوج‌گیری شیوع بیماری کرونا در نیمه دوم سال تغییر کرد به نوعی که تاریخ اجرای برنامه کشوری پیشگیری از تنبلی چشم در کودکان از ۱۵ تیرماه تا پایان مهرماه انتخاب شده است.
سنجش بینایی ۲ هزار کودک سه تا ۶ ساله همدانی در سال‌های گذشته به مدت دو ماه اجرا می‌شد اما امسال با توجه به ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی طرح به شیوه جدید اجرا و مدت به چهار ماه افزایش یافت.
این طرح از ۱۵ تیرماه در استان همدان نیز در حال انجام است و خانواده‌ها با همراه داشتن شناسنامه کودک به مهدهای کودک و یا پایگاه‌های ثابت ادارات کل بهزیستی استان همدان و شهرستان‌ها مراجعه می‌کنند؛ حال که قریب به دو ماه از اجرای این طرح می‌گذرد، بر آن شدیم تا به‌منظور پیگیری وضعیت اجرای این طرح در استان، گفتگویی با شجاع احسانی، سرپرست معاونت امور فرهنگی و پیشگیری بهزیستی استان همدان ترتیب دهیم.
روستاهای استان همدان زیر پوشش طرح غربالگری بینایی هستند
شجاع احسانی در گفتگو با خبرنگار مهر از آغاز سنجش بینایی کودکان در پایگاه‌های ثابت و سیار استان همدان از نیمه تیرماه سال جاری خبر داد و گفت: علاوه بر آن گروه‌های سیار نیز در روستاها حضور می‌یابند و درواقع همه روستاهای استان زیر پوشش طرح غربالگری بینایی قرارگرفته‌اند.
سرپرست معاونت امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان از این طرح به‌عنوان یکی از برنامه‌های موفق سازمان بهزیستی یاد و عنوان کرد: برنامه غربالگری تنبلی چشم یا امبلیوپی هرساله از ابتدای آبان‌ماه آغاز و به مدت دو ماه برای کودکان سه تا ۶ سال اجرا می‌شد اما در سال جاری به سبب وضعیت شیوع کرونا و احتمال افزایش شیوع آن در نیمه دوم سال، برنامه اجرایی این طرح از نیمه تیرماه آغاز شد.
وی با تاکید بر اینکه تنبلی چشم از اختلالات شایع بینایی کودکان بوده که در اکثر مواقع هیچ‌گونه علامتی ندارد، اضافه کرد: مهم‌ترین علامت آن بی علامتی است که برنامه‌های غربالگری می‌تواند در پیشگیری از ابتلاء در سطوح مختلف بیماری‌های چشم و حتی کم‌بینایی و نابینایی مؤثر باشد.
هر اندازه سن تشخیص تنبلی چشم پایین‌تر باشد درمان کوتاه‌تر و مؤثرتر خواهد بود احسانی سن طلایی تشخیص و درمان تنبلی چشم را سه تا شش سالگی دانست و افزود: در صورتی که این اختلال به‌موقع شناسایی و درمان نشود، پس از ۹ سالگی قابل درمان نخواهد بود بنابراین هر اندازه سن تشخیص تنبلی چشم پایین‌تر باشد درمان کوتاه‌تر و مؤثرتر خواهد بود و هر چه سن تشخیص بالاتر رود درمان به‌مراتب دشوارتر و طولانی‌تر خواهد شد، پس ضروری است کودکان از سن سه سالگی سالی یک‌بار معاینه شوند.
وی با بیان اینکه سال گذشته گذشته ۴۶ هزار و ۱۲۰ کودک ۶-۳ ساله در استان همدان در ۱۲۷ پایگاه سنجش بینایی معاینه شدند، گفت: برای سال جاری نیز جامعه هدف برای انجام سنجش بینایی ۴۶ هزار و ۶۰۰ نفر است.
احسانی با بیان اینکه غربالگری بینایی در سه سطح انجام می‌شود، افزود: غربالگری، سطح نخست است و در سطح دوم تشخیص صورت می‌گیرد و افراد مشکوک به بینایی‌سنجی ارجاع داده می‌شوند و در این مرحله طی قراردادی که سازمان بهزیستی با بینایی‌سنج‌ها در سطح استان همدان بسته، خدمات بینایی‌سنجی و تشخیصی به‌صورت رایگان انجام می‌شود و در سطح سوم نیز افرادی که نیاز به عینک و یا حتی جراحی چشم داشته و توان مالی نداشته باشند، کمک‌هزینه به آنها پرداخت می‌شود.
سرپرست معاونت امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان با تاکید بر اجرای طرح غربالگری تنبلی چشم با رعایت تمامی تمهیدات بهداشتی گفت: تاکنون سنجش بینایی ۲ هزار کودک سه تا ۶ ساله همدانی به انجام رسیده است.
وی در این زمینه ادامه داد: اگر کودکی در فرآیند غربالگری مشکوک تشخیص داده شود به مراکز بینایی‌سنجی طرف قرارداد بهزیستی ارجاع داده می‌شود که معاینه تخصصی برای موارد ارجاع شده رایگان است و برای کودکان بی‌بضاعت نیازمند دریافت عینک و جراحی چشم نیز کمک‌هزینه تهیه عینک و یا جراحی پرداخت خواهد شد.
والدین از بابت رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مراکز سنجش بینایی نگران نباشند احسانی با بیان اینکه با توجه به شیوع ویروس کرونا تمامی تمهیدات لازم اندیشیده شده است، از والدین خواست تا فرزندانشان را در گروه‌های سنی ۳ تا ۶ سال برای سنجش بینایی به پایگاه‌های مربوطه برده و از بابت رعایت پروتکل‌های بهداشتی نگران نباشند چراکه فاصله گذاری مناسب و رعایت دیگر پروتکل‌های بهداشتی اندیشیده شده است.
سرپرست معاونت امور فرهنگی و پیشگیری اداره کل بهزیستی استان همدان در پایان سخنان خود، خطاب به دستگاه‌های اجرایی در شهرستان‌های همدان نیز گفت: این دستگاه‌ها نباید از بابت تجمع‌های مردمی بابت اجرای طرح بینایی سنجی نگران باشند چراکه پایگاه‌های متعددی برای اجرای این طرح در نظر گرفته شده و امکان تجمع وجود ندارد و حتی آماده اجرای این طرح در فضای باز نیز هستیم.
گفتگو با سرپرست معاونت امور فرهنگی و پیشگیری بهزیستی استان همدان پیرامون موفقیت اجرای طرح غربالگری تنبلی چشم در استان همدان گویای این واقعیت است که شیوع کرونا در اجرای این طرح نیز اخلا ایجاد کرده چراکه با وجود گذشت بیش از دوماه از اجرای طرح تنها دو هزار کودک از جامعه ۴۶ هزار نفری در آن شرکت کرده‌اند حال آنکه ضرورت اجرای این طرح برای کودکان گویا و شفاف است.
ضعف اطلاع رسانی پیرامون تغییر زمان برگزاری طرح
این اتفاق در حالی رخ داده که به اعتقاد کارشناسان ضعف اطلاع رسانی پیرامون تغییر زمان برگزاری طرح را نمی‌توان در کاهش قابل توجه آمار شرکت کنندگان بی اثر دانست.
کارشناس امور اجتماعی استان همدان در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: با توجه به سبک زندگی جدید و استفاده بیشتر کودکان از بازی‌های تلفن همراه این روزها شاهد روند افزایشی مشکلات بینایی در آنها هستیم و این موضوع در روند افزایشی تعداد کودکانی که نیاز به بررسی‌های تخصصی بینایی یا استفاده از عینک داشتند، نمود پیدا می‌کند.
فاطمه مرادی ادامه داد: حال که با توجه به شیوع ویروس کرونا از یک سو، شاهد استفاده بیشتر از دنیای مجازی و ارتباط گرفتن با مربیان مهدهای کودک از طریق فضای مجازی هستیم و از سویی دیگر نیز با توجه به تاکید بر در خانه ماندن‌ها، استفاده کودکان از تلفن همراه و پای تلویزیون نشستن هایشان بیشتر شده توجه به سنجش بینایی به موقع و پیشروی بر اساس آن برای کودکان لازمه‌ای است که این روزها باید بیشتر مورد توجه باشد.
وی با تاکید بر اینکه اگر والدین به تغییر زمان اجرای این طرح توجهی نداشته باشند و اجرای این طرح تا مهرماه روند مناسبی پیدا نکند، باز سر خانه اول بر می‌گردیم، اضافه کرد: در این صورت، باز هم در نیمه دوم سال که احتمال شکل گیری روند افزایشی و پیک شیوع کرونا وجود دارد، باید شاهد اجرای طرح سنجش بینایی باشیم.
مرادی عنوان کرد: باید والدین در این خصوص همکاری‌های لازم را با سازمان بهزیستی داشته باشند و تا ۱۵ مهرماه با رعایت پروتکل‌های بهداشتی لازم و همراهی فرزندانشان به پایگاه‌های سنجش بینایی مراجعه کنند.
سن طلایی تشخیص و درمان تنبلی چشم ۶-۳ سالگی است
همانطور که پیش تر گفته شد سن طلایی تشخیص و درمان تنبلی چشم ۶-۳ سالگی است و در صورتی که این اختلال به‌موقع شناسایی و درمان نشود، پس از ۹ سالگی قابل درمان نخواهد بود، بنابراین هر اندازه سن تشخیص تنبلی چشم پایین‌تر باشد درمان کوتاه‌تر و مؤثرتر خواهد بود و هر چه سن تشخیص بالاتر رود درمان به‌مراتب دشوارتر و طولانی‌تر خواهد شد، پس ضروری است کودکان از سن سه سالگی سالی یک‌بار معاینه شوند و این مهم نباید تحت الشعاع کرونا قرار گیرد چراکه پیامدهای بعدی آن جبران ناپذیر خواهد بود.
از یک سو در صورت نیاز به درمان این کودکان روند درمانی دشوارتر و طولانی‌تر و یا حتی غیرممکن خواهد شد و از یک سو در صورت عدم اجرای مناسب طرح تا پیش از ورود به دوره پیک کرونا و احتمال شیوع کرونا و آنفلوآنزا در پاییز و زمستان، شاهد تجمع و حضور بیشتر والدین و کودکان در پایگاه‌های بینایی سنجی خواهیم بود پس بهتر است در زمان تعیین شده نسبت به شرکت در طرح اقدام شود.