به گزارش خبرگزاری مهر، حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در همایش ملی «معنویت‌های نوظهور، شاخصه‌ها و نقدها» که به همت پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و قطب تعمیق ایمان دینی و مبارزه با جریان‌ها و فرق انحرافی دفتر تبلیغات اسلامی در سالن اجتماعات این پژوهشگاه برگزار شد، اظهار داشت: دفتر تبلیغات اسلامی در حدود شش هفت سال گذشته رویکرد تازه ای را آغاز کرده و رقم زده که آثار و برکاتش به تدریج به ظاهر می‌شود و امیدواریم که این حرکت در طول سال‌های آینده به اهداف خود نزدیک تر هم شود.
وی با بیان این که رویکرد نگاه مسأله محورانه به عرصه فکر و فرهنگ کشور است، گفت: سازمان‌ها معمولاً نگاه محصول محور به فعالیت‌های خود دارند؛ آنچه در این میان مغفول مانده و کمتر مورد توجه واقع شده، این است که این فعالیت‌ها باید معطوف به یک نیاز و حوزه‌ای از مسأله های مرتبط با جامعه و مردم قرار بگیرد؛ اگر این هدف از مجموع فعالیت‌ها و محصولات حاصل نشود، در انجام وظایف خود به هدف اصلی نرسیدیم.
رئیس همایش ملی «معنویت های نوظهور، شاخصه‌ها و نقدها» با اشاره به ورود دفتر تبلیغات اسلامی بر مقابله با معنویت‌های نوظهور تصریح کرد: قطب‌های فکری و فرهنگی با یک مطالعه جدی بر روی مسأله های اساسی کشور فعالیت‌های خود را آغاز کرد و قطب‌های تخصصی، میزها و کارگروه‌هایی که در ذیل آن شکل گرفت، متشکل از مختصصان و کارشناسان مسائل مختلف کار خود را آغاز کردند؛ در قطب تعمیق باورهای دینی و مقابله با جریان‌ها و فرق انحرافی با تَشکیل میزی‌های مختلف این مسؤولیت را بر عهده گرفتیم که اولاً در حوزه تعمیق و ریشه دار کردن اندیشه‌ها و باورهای عمومی جامعه و آسیب شناسی جریان‌های فکری ناسالم و مواجهه با آنها تلاش کنیم.
وی افزود: گروها و مجموعه این میزها و کارگروه‌ها متناسب با توان و تلاش‌هایی که توانستند انجام دهند، محصولاتی را تولید و حرکت‌هایی را ایجاد کردند که در تعامل نزدیک با واقعیت‌های عینی جامعه قرار گرفتند و مجموعه‌ای از فعالیت‌ها شکل گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی اظهار کرد: یکی از کارگروه‌های فعال این عرصه، مسأله معنویت‌های نوظهور بود که در این همایش جلوه‌ای از این جریانات، آسیب‌های آنها، میزان نفوذشان در کشور و راه‌های مقابله با آنها را از زبان متخصصان خواهیم شنید.
وی گفت: در کارگروه معنویت‌های نوظهور، بیش از پنج سال قبل، مجموعه‌ای از فعالیت‌ها شکل گرفت و نشست‌های مقدماتی با متخصصان انجام شد که اسناد آنها منتشر شده است؛ در کار رصد جریان‌های نوظهور مطالعه میدانی خوبی صورت گرفته است و نمودی از آن در کمیسیون‌ها بحث خواهد شد.
رئیس همایش ملی «معنویت های نوظهور، شاخصه‌ها و نقدها» بر تألیف آثار پژوهشی مرتبط با این موضوع از سوی دفتر تبلیغات اسلامی تأکید کرد و تصریح کرد: جا دارد که ما در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی و دانشگاه باقرالعلوم (ع) تلاش خواهیم کرد که این موضوعات را در قالب پایان نامه‌ها و مقالات و آثار علمی پی بگیریم.
وی افزود: مسأله اساسی که باید توجه کرد و پیش درآمد این نوع مباحث، به خصوص حوزه معنویت‌های نوظهور است، بحث ریشه‌ها و بنیادهای شگل گیری این جریاناتی در دوران معاصر است؛ ممکن است که سؤالی پیش بیاید که چرا این نهضت‌ها و به تعبیر بعضی جنبش‌ها، جریان و گروه، در دنیای امروز این چنین در گوشه و کنار به شکل‌های مختلف ظهور می‌کند و طرفدارانی دور آنها مجمع می‌شوند، به ویژه وقتی که می‌بینیم که بسیاری از این گروه‌ها دارای آرا و عقایدی هستند که به ظاهر در دوران مدرن و در عصر تجدد باید منسوخ شده باشد.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی اظهار داشت: شعار اصلی مدرنیزم در عصر جدید، پایان یافتن همه نوع باطن گرایی، رمز گرایی، حرکت‌های متعالی و غیر حسی و تجربی بود و با یک شعار کاملاً پوزیتیویستی و نگاه به دنیا و اومانیزم سکولار، یک تمدن جدیدی به ظاهر شکل گرفت.
وی گفت: در این تمدن جدید، شاهد پدیده‌هایی هستیم که دین نماهایی هستند که به ظاهر با تمام شعارهای دوران مدرنیته در تقابل است؛ مجموعه اقوال و آرا و آداب این گروه‌ها در کنار هم، تداعی اسطوره‌های ماقبل از عقل گرایی بشر را نشان می‌دهد که نمایانگر آن است که بشر از یک ایده‌ها و رویکردهایی برخوردار است که کاملاً با فضای ادعایی دوران مدرنیته در تقابل است.
رئیس همایش ملی «معنویت های نوظهور، شاخصه‌ها و نقدها» تصریح کرد: باید پرسید که چگونه، از چه طریقی و در چه فرآیندی این پدیده‌ها شکل می‌گیرد و اگر قرار است که یک مواجهه جدی و بنیادی با این عرصه داشته باشیم، باید به دنبال چه راه‌هایی باشیم که اگر هم ریشه‌های این جریانات خشکیده نشود، لااقل تضعیف شود.
وی افزود: باید به دو دسته ریشه و عوامل جریان‌های نوظهور در حوزه معنویت گرایی بپردازیم: یک حوزه، بستر شناسی شکل گیری این جریانات است که به چه دلیل امروز انسان جدید، حتی جامعه دینی مانند ایران به چنین پدیده‌های انحرافی، سخت باطل و بی بنیاد گرفتار می‌شود.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی اظهار کرد: مجموعه‌ای از بسترها وجود دارد که باید شناسایی و خشکانده شود، یکی، بستر نیاز معنوی انسان و گرایش عمیق فطری او به سمت امور متعالی است؛ باید بپذیریم که دستگاه فلسفی، الهیاتی، فقهی و اخلاقی ما توان پر کردن خلأ معنوی این انسان جدید را ندارد؛ به این معنا که این انسان دارای بنیادهای فکری خداگرایی و معنویت گرایی وقتی که به مجموعه میراث ما که مراجعه می‌کند، دستش خالی است.
وی گفت: زمینه دوم، عناصر اجتماعی و سیاسی است؛ همیشه پدیده‌های معنویت گرا و باطن گرا از یک بستر اجتماعی ناسالم یا یک بحران اجتماعی سود می‌برند و خود را به میدان می‌آورند که این بسترها می‌تواند یک موضوع مهم پژوهشی در جامعه ایران معاصر باشد که چگونه و از چه طریقی نسل جدید و با چه بسترهایی به این معنویت‌ها روی می‌آورد.
رئیس قطب تعمیق ایمان و باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی تصریح کرد: باید به چهار پنج عامل مؤثر مستقیم تأثیرگذاری بر روی این شرایط و شکل گیری این معنویت‌های نوظهور اشاره شود، یکی از عوامل جدی شکل گیری این نوع معنویت، تربیت دینی جامعه ما و مؤلفه‌هایی است که امروز در فرهنگ مان به عنوان دین یا معنویت ارائه می‌کنیم که بسیاری از آنها نه تنها مانعی برای شکل گیری این عرفان‌های نوظهور نیست، بلکه یک عامل تقویت کننده است.
وی افزود: جریان تصوف انحرافی فرقه‌ای، یکی از عوامل مهم تأثیرگذار در شکل گیری این ذهنیت جامعه ایرانی ما و گرایش به سمت این نوع عرفان‌ها است که باید به این نوع عوامل و عناصر توجه کرد؛ در جامعه ما (چه در شکل قدیم و چه جدید) از شریعت، دین و بنیادهای معرفت دینی تفسیری ارائه می‌کنیم که این تفسیرها زمینه‌های پذیرش جامعه دینی را فراهم می‌کند.
حجت الاسلام والمسلمین سبحانی اظهار کرد: بر اساس اطلاعات موجود مراجع رسمی و غیررسمی، یکی زمینه‌های گرایش به سمت این نوع معنویت‌ها، نه افراد بی دین، بلکه نسل جوان و حتی خانواده‌های متدینی هستند که زمینه‌ها و رویکردهای دینی دارند اما این رویکردهای دینی با تفسیرهای غلط از دین و تعبیرها و الگوهای ناسالم، زمینه پذیرش چنین مدعیات عرفانی و معنوی را فراهم می‌کند.
رئیس همایش ملی «معنویت های نوظهور، شاخصه‌ها و نقدها» تصریح کرد: در کارگروه عرفان‌های نوظهور در قطب تعمیق باورهای دینی و مقابله با جریان‌ها و فرق انحرافی به دنبال ادامه و امتداد این نوع پژوهش‌ها هستیم و نمی‌خواهیم به این همایش و این نوع مطالعات بسنده کنیم، بلکه اینها را زمینه‌ای برای تحقیقات آینده می‌دانیم.
وی افزود: دفتر تبلیغات اسلامی خود را تنها مجموعه عهده دار این کار نمی‌داند اما متولی این کار شده تا ان شاءالله ظرفیت‌های عمومی کشور به خدمت بیاید و بتوانیم این بستر ناسالم انحراف فکری و عملی را کم کرده و زمینه هدایت معنوی و دینی را فراهم کنیم.