علی‌محمد نائینی مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران و رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران چهارشنبه ٢۶ شهریورماه در نشست خبری که در محل این مرکز برگزار شد، گفت: باید در آستانه آغاز هفته دفاع مقدس یاد و خاطره شهدای دفاع مقدس و امام خمینی (ره) که در شرایط بسیار سختِ ابتدای انقلاب همه ظرفیت‌های دفاع را فعال کرد، گرامی بداریم.
وی ادامه داد: یکی از اقدامات امام خمینی در ٢۶ شهریورِ سال ١٣۶۴ دستور تشکیل نیروهای سه‌گانه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود که با یک نگاه راهبردی و تهدیدات پیش روی نظام و همچنین با برآوردی که داشت این فرمان را صادر کرد. این حکم تاریخی که سند آن‌هم یک سند کم‌تر دیده‌شده است در مرکز اسناد دفاع مقدس سپاه منتشرشده که نشان از عمق راهبردی نگاه امام خمینی (ره) دارد.
نائینی ضمن تأکید بر عمق راهبردی نگاه حضرت امام خمینی (ره) بنیان‌گذار انقلاب اسلامی اظهار کرد: بعد از ٣۵ سال حقانیت اهداف راهبردی امام خمینی در همه صحنه‌ها ظهور و بروز دارد. امروز سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با ۵ نیرو در اوج اقتدار قرار دارد و از محور مقاومت و دستاوردهای آن حمایت می‌کند که این قدرت باوجود دشمنی‌های استکبار جهانی به‌دست‌آمده است.
وی ادامه داد: دشمن بعثی در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی با تحلیل از وضعیت سیاسی و نظامی کشورمان فکر کرد که می‌تواند با ٣ سپاه و ١٢ لشکر و چند تیپ زرهی از طریق یک تهاجم گسترده کشور را تصرف کند. در سال‌های نخست دفاع مقدس تحلیل دشمن در زمینه سیاسی این بود که در اداره کشور بین لیبرال‌ها و نیروهای انقلابی اختلاف وجود دارد و در حوزه نظامی نیز ارتش ایران فاقد نظم و آرایش مناسب تدافعی است، پس بهترین موقعیت برای حمله به این کشور وجود دارد.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس با بیان اینکه صدام به‌تنهایی و به‌عنوان یک کشور همسایه استعداد حمله به ایران را نداشت، تأکید کرد: در دوران دفاع مقدس هنگامی‌که دشمن بعثی به ایران حمله کرد خود را با اتکا به پشتیبانی آمریکا و جبهه استکبار نماینده آن‌ها می‌دانست. حتی در هنگام دستگیری صدام توسط نیروهای آمریکایی، او باور نمی‌کرد که آمریکایی‌ها او را دستگیر کنند و با تعجب می‌گفت که آمریکایی‌ها برای او احترام خاص قائل هستند و او را با تکریم به نزد افسران خود خواهند برد.
وی با اشاره به فضای امروز جهان که با دوقطبی مقاومت و سازش مواجه است، خاطرنشان کرد: امروز شاهد انسجام و هم‌افزایی بیشتر جبهه مقاومت هستیم. همه مشاهده کردند که پایگاه عین‌الاسد در عراق چطور مورد هدف موشک‌های سپاه قرار گرفت و امروز شاهد ذلت تفنگداران آمریکایی توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران هستیم و همه این اقدامات به دلیل حکم تاریخی امام در چنین روزی بود که فرمان تشکیل قوای سه‌گانه را صادر کردند، به‌طوری‌که در ادامه نه‌تنها این نیروها تقویت شدند، بلکه پیشرفت‌های مختلفی نیز به دست آوردند و این جریان در دوره رهبر معظم انقلاب نیز ادامه یافت.
نائینی با بیان اینکه دفاع مقدس یک دوران ارزشمند برای کشور است، گفت: مهم‌ترین مسئله دوران دفاع مقدس بحث ماهیت آن است که این جنگ به ما تحمیل شد و اسناد فراوانی وجود دارد که این جنگ فراتر از اراده رژیمی مثل رژیم بعث عراق بود و وزیر خارجه آمریکا چند ماه قبل از جنگ، اعلام می‌کند که سه گزینه ایجاد آشوب، نابود کردن اقتصاد ایران و کودتای نظامی را در نظر دارند که اگر کودتا به نتیجه می‌رسید، اصلاً جنگی تحمیل نمی‌شد، چراکه کشور را به ایام قبل از انقلاب اسلامی می‌بردند.
وی افزود: استکبار جهانی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اموال کشور را مسدود و تحریم اقتصادی گسترده‌ای را علیه جمهوری اسلامی آغاز کرد، لذا جنگ ما در آن ایام فقط با رژیم بعث نبود، بلکه جنگ بین اسلام و نظام سلطه بود؛ بنابراین طراحی جنگ در نظامی دوقطبی توسط یک بازیگر منطقه‌ای مانند صدام اصلاً امکان‌پذیر نبود؛ بلکه ما با یک سناریوی جهانی به رهبری آمریکا مواجه بودیم و این سناریو در زمینه‌های مختلف بروز کرد و هدف اصلی آن‌ها از تمام اقداماتشان کنترل انقلاب اسلامی بود.
رئیس مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ضمن تشریح برنامه‌های هفته دفاع مقدس گفت: ٧ مهرماه از ١٧٠ اثر جدید اسنادی و تحقیقاتی دفاع مقدس که در یک سال اخیر به نتیجه رسیده، رونمایی خواهیم کرد. مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس از ٣٠٠ فرمانده شاخص سپاه در دوران دفاع مقدس برای ضبط تاریخ شفاهی دعوت کرده که تاکنون کار ثبت و ضبط تاریخ شفاهی ١١۵ نفر از آن‌ها به پایان رسیده است. این تاریخ شفاهی حداقل در ٢٠ و حداکثر در ۴٠ یا ۵٠ جلسه در حال انجام است.
وی ادامه داد: ما برای تاریخ شفاهی دفاع مقدس ١٧ رسته تعریف کرده‌ایم که تاریخ شفاهی آن‌ها هم در حال تدوین است. تاریخ شفاهی ٢٠ ماه قبل از دفاع مقدس و تدوین تاریخ شفاهی فرماندهان جبهه مقاومت نیز از دیگر پروژه‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران است. در حوزه فرماندهان گردان‌ها نیز یک فهرست ۴٠٠ نفره از فرماندهان شاخص تهیه‌شده که تاریخ شفاهی ١٠٠ نفر از آن‌ها در لشکرهای ۴١ ثارالله کرمان، ٢۵ کربلای مازندران و لشکر ٨ نجف به‌طور کامل تهیه‌شده است.
جانشین تبلیغات قرارگاه خاتم‌الانبیاء در دوران دفاع مقدس از توسعه و ساماندهی راویان دفاع مقدس تحت عنوان شبکه راویان دفاع مقدس نیز خبر داد.
سردار نائینی درباره سایر برنامه‌های مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه نیز خاطرنشان کرد: محققان ما در این مرکز علاوه بر تمرکز بر روی موضوعات دفاع مقدس، در حال فعالیت بر روی پروژه‌ای تحت عنوان موضوعات ٣٠ سال بعد از جنگ هستند که ٧٠ درصد از آن به‌صورت قرارداد نهایی شده است.
وی افزود: در حوزه مطالعات اجتماعی حدود ٧٠ تا ٨٠ پروژه متناظر بر سوژه‌های مختلف داریم که محققان ما در حال کار بر روی آن‌ها هستند.
مشاور فرمانده کل سپاه پاسداران در خصوص فعالیت‌های مربوط به تاریخ شفاهی سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی نیز اظهار کرد: از سردار شهید حاج قاسم سلیمانی اسناد و مدارک بسیاری در اختیار داریم که محققان ما در حال تحقیقات درباره آن‌ها هستند. البته خود ایشان و همراهانشان نیز مطالبی را نوشته‌اند که از آن‌ها استفاده می‌شود. در خصوص تاریخ شفاهی سردار سلیمانی باید به این نکته هم اشاره کرد که ایشان هرگاه در مقابل دوربین قرار می‌گرفتند از دوستان و شهدای دفاع مقدس صحبت می‌کردند و تمایلی به بیان موضوعات درباره خودشان نداشتند. اما یک یا دو ماه قبل از شهادت سردار سلیمانی، ایشان با من تماس گرفتند و از من فایل مکالمات بی‌سیم خودشان در عملیات کربلای ۵ را گرفتند که همراهانشان نقل می‌کنند که ایشان تا قبل از شهادت خود در سفرهایی که داشتند این مکالمات را گوش می‌کردند.
وی درباره ضبط مکالمات فرماندهان شاخص دفاع مقدس همچون سردار رشید و سردار باقری نیز خاطرنشان کرد: تاکنون ٧٠ جلسه تاریخ شفاهی سردار رشید ضبط‌شده است. البته سردار رشید جزئیات اتفاقات عملیات‌های دفاع مقدس را با توجه به مسئولیت خود در ١٠٠ یا ١۵٠ دفتر نوشته است. برای تاریخ شفاهی سردار دکتر محسن رضایی هم در حدود ١٧٠ جلسه برگزار شده است. تاریخ شفاهی سردار محسن رضایی یک ویژگی خاص به لحاظ سطح مباحث دارد. از این جهت باید گفت؛ تاریخ شفاهی او تاریخ شفاهی جنگ است و در جلسات تاریخ شفاهی دکتر محسن رضایی، دیگر فرماندهان نیز حضور دارند و در روایت‌ها و تدقیق آن کمک می‌کنند.
نائینی در پایان گفت: شنبه ۵ مهرماه نیز به مناسبت عملیات ثامن‌الائمه در نظر داریم تا ٣ برنامه را برای بزرگداشت این عملیات انجام دهیم. نخستین برنامه رونمایی از جلد دوم تاریخ شفاهی سردار صفوی است. در برنامه دوم تجلیل از خانواده فرماندهان ارشد ۵ فرمانده ارتش و سپاه یعنی شهیدان فکوری، کلاهدوز، فلاحی و جهان‌آرا در دستور کار قرار دارد. سومین برنامه نیز تجلیل از شهدای این عملیات است.