خبرگزاری مهر - گروه استانها، عاطفه علیان: منطقه شش شهرداری اصفهان با مساحت ۶ هزار و ۶۰۰ هکتار از شمال به پل سی و سه پل در مسیر زاینده رود تا پل بزرگمهر، از جنوب به پل اشکاوند در مسیر ریل راه آهن تا پل راه آهن، از شرق به پل بزرگمهر در مسیر رودخانه تا پل اشکاوند و از غرب به پل راه آهن در مسیر بزرگراه شهید دستجردی تا سی و سه پل محدود می‌شود.
این منطقه شهرداری به منطقه برخوردار مشهور است و پروژه‌های مهم و عمده شهرداری نظیر سالن اجلاس هم در این منطقه به سرعت درحال اجراست اما در این منطقه برخوردار شهری در مجاورت گلستان شهدا محله‌ای وجود دارد که به خاطر ارزانی زمین‌هایش در دوران پیش از انقلاب مهاجرپذیر شد و کارگرانی که از شهرستانهای اصفهان به اصفهان مهاجرت کردند در این منطقه ساکن شدند و نام «مفت آباد» به خود گرفت، نامی که هنوز بر سر این محله سنگینی می‌کند و به قول مدیرکل راه و شهرسازی سابق استان اصفهان در این چهل سال فقط اسم «مفت آباد» را به «همت آباد» تغییر دادیم.
شهردار منطقه شش در گفت و گویی که با خبرگزاری شهرداری در دو سال گذشته انجام داد خبر از بازآفرینی «همت آباد» تا چهار سال آینده داد، اما این منطقه سهمی از بودجه ۴۰۰ میلیارد تومانی شهرداری برخوردار منطقه شش نداشته است.
از خیابان‌های فرسوده همت آباد تا خیابان‌های لاکچری نشین منطقه ۶
علم‌های سبز و سیاه قرمز از خانه‌های چهل متری خیابان «شهیدخلیلی» برافراشته شده است. خیابانی که در همین محله «همت آباد» واقع شده است که در منطقه شش شهرداری با خیابان‌های لاکچری چند صد متر آن طرف ترش همخوانی ندارد. علم‌هایی که نشان از مذهبی بودن ساکنان این محله می‌دهد که با تقدیم بیش از ۲۴۲ شهید از محله‌های نمونه شاهد کشور است. خیابانی که نه در حاشیه شهر قراردارد و نه حتی در مناطق کم برخوردار شهری؛ اما سهم این محله تنها در تقدیم شهدای انقلاب و دفاع مقدس نبوده است بلکه دو درصد از بافت فرسوده شهری در همین محله قرار دارد و خانه‌های قوطی کبریت و کوچه‌های تنگ و باریکش حکایت از ناامنی دوران پهلوی می‌دهد و هنوز ساکنانش در این خانه‌ها زندگی می‌کنند.
خانواده‌هایی که نه تنها برای انقلاب و دفاع از مام وطن جوانانشان را راهی جبهه‌های حق علیه باطل کردند بلکه زمین‌هایشان را هم برای مزار فرزندانشان بخشیدند تا گلستان شهدا شکل بگیرد اما سهم آنها شده تنها نامگذاری یک خیابان به نام «شهید خلیلی» که از اسم یکی از شهدای شاخص محله برگرفته شده است.
منوچهر مرادیان یکی از ساکنان این منطقه است که سال‌ها در دبیرستان‌های استعدادهای درخشان اصفهان دبیر ورزش بوده و مغازه‌ای کوچک در خیابان شهید خلیلی باز کرده به فروش لوازم ورزشی مشغول است.
وی در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: ۵۶ سال است که در این محله زندگی می‌کنم. شش سالم بود که با مادرم از شهرستان تیران و کرون به این منطقه مهاجرت کردیم.
مسئولان هنوز همت آباد را مفت آباد می‌دانند
وی افزود: هر کدام از خیابان‌های منطقه شش شهرداری نام‌های قدیمی داشتند، برای مثال خیابان‌های چهارباغ بالا و توحید، «سیچان» نام داشتند و یا نام قدیم ارباب و آپادانا «کوله پارچه» و حتی شیخ صدوق و نیکبخت هم «محمد آباد» بود و دلیلی نداشت که هنوز این منطقه را با نام «مفت آباد» به معنی ارزان آباد یاد کنند اما همین نام گویی باعث شده مسئولان دیگر اهمیتی به این منطقه ندهند.
هنوز هم می‌توانید خانه‌های چوبی این بافت فرسوده را در این منطقه تا خیابان قائم مقام فراهانی مشاهده کنید
این ساکن خیابان «شهید خلیلی» بیان داشت: ساکنان این منطقه که غالباً پیش از انقلاب به شهر مهاجرت کردند در این منطقه ساکن شدند و با تیر و چوب و گل و خشت خانه‌های کوچکی ایجاد کردند؛ شما هنوز هم می‌توانید خانه‌های چوبی این بافت فرسوده را در این منطقه تا خیابان قائم مقام فراهانی مشاهده کنید که اگر خدای نکرده آتش سوزی ایجاد شود فاجعه‌ای جبران ناپذیر خواهد شد.
«مرادیان» با اشاره به اینکه مدتی است دفتر تسهیلگری در این محله فعال شده است تا کمی به این منطقه رسیدگی شود، تصریح کرد: در مجموع شهرداری به این منطقه رسیدگی نکرده است و در طول پنجاه سال گذشته که ساکن این محله بودم این خیابان تنها تعریض و آسفالت شد.
وی افزود: با ایجاد خیابان «سجاد» در سی سال گذشته، خیابان «شهید خلیلی» با همان بافت قدیمی در خیابان «سجاد» ادغام شد.
سهم ساکنان محله همت آباد در دفاع مقدس
«مرادیان» با اشاره به اینکه ساکنان این منطقه سهم بسیاری در پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی داشتند، گفت: در همین خیابان در سه راهی که معروف به «سه راهی رضا کاه‌ی» بود، شخصیت محترمی می‌زیست که هنوز خانه‌اش آنجا باقی مانده است.
رضا عابدی که فرزندش در جنگ تحمیلی شهید شد بیش از نصفی از زمین‌هایش را که در گلستان شهدای فعلی قرار داشت بخشید. با وجود اینکه ساکنان این محله بسیار مذهبی و پایبند به ارزش‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند اما متأسفانه توجهی به این منطقه نشده است و با عنوان کردن نام قدیم «مفت آباد» رسیدگی‌های لازم را نکرده‌اند.
آسیب‌های اجتماعی در مفت آباد بیداد می‌کند
وی با بیان اینکه خیابان «شهید خلیلی» بیشترین سهم بافت ناکارآمد شهری را در اصفهان دارد، گفت: علاوه بر خانه‌هایی از تیر و چوب و با متراژ کم، آمار سرقت و اعتیاد در این منطقه بیداد می‌کند و این منطقه فاقد فضای سبز، کتابخانه، مدرسه و درمانگاه است و در مراسم‌های گلستان شهدا، تمام این خیابان به پارکینگ خودروها تبدیل می‌شود.
با راهنمایی مرادیان سراغ یکی از جانبازان ۷۰ درصد محله می‌روم که در یکی از همین خانه‌های کوچک تیر و چوب با بافت فرسوده زندگی می‌کند که حاضر به گفتگو نشد.
اما کمی جلوتر، یکی از اهالی قدیمی خیابان «شهید خلیلی» پیرمردی است که چین‌های صورتش گود برداشته و گردنش را هم بسته است و در این محله لوازم الکتریکی می‌فروشد.
«محمد تقی رنجکش» که پنجاه و هفت سال گذشته به همراه خانواده اش از مبارکه به این منطقه مهاجرت کرده است در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: این منطقه در آن زمان معروف به «سنگ چین» بود؛ چون برای آموزش رانندگی به این منطقه می‌آمدند.
مفت آباد جزو شهر اصفهان است؟
وی افزود: در این چند دهه تنها اقدامی که شهرداری برای این منطقه انجام داده است آسفالت خیابان اصلی و به همراه عقب نشینی بوده است؛ انگار در این چند دهه این منطقه جز این شهر به حساب نیامده است.
«رنجکش» با اشاره به تغییر چندباره نام خیابان شهید خلیلی ادامه داد: اینکه نام یک منطقه را تغییر بدهند اما باز هم با همان «مفت آباد» به این منطقه نگاه کنند حاصلی جز این ندارد که در مرکز شهر اصفهان و در منطقه برخوردار شهرداری منطقه‌ای چنین مظلوم واقع می‌شود.
این ساکن خیابان «شهید خلیلی» اشاره‌ای به چاه فاضلاب کنار مغازه اش کرد و گفت: این چاه فاضلاب بوی متعفنی ایجاد کرده و با اینکه چند بار تماس گرفتیم هیچ اقدامی انجام نشده است و در این چاه را بدون رعایت نکات ایمنی تعویض کردند که اگر پای شخصی درون آن گیر کرد به راحتی نمی‌تواند بیرون آورد.
شهرداری با ایجاد دفتر تسهیلگری، اقدام به بلندمرتبه سازی در این منطقه کرده است که هنوز بعد از چند سال تحویل نداده است
وی با اشاره به اینکه این منطقه تراکم جمعیتی بالایی دارد، بیان داشت: در تمام طول این خیابان خط تاکسی و اتوبوسرانی نیست و با بافت فرسوده موجود، اگر این منطقه دچار حریق شود عبور آمبولانس و ماشین‌های آتش نشانی امکانپذیر نیست.
بلندمرتبه سازی کمکی به حال ناخوش مردم همت آباد نمی‌کند
«رنجکش» با اشاره به اینکه حتی در ظهرها هم می‌توان زباله‌ها را در گوشه خیابان‌های این منطقه دید، گفت: شهرداری با ایجاد دفتر تسهیلگری، اقدام به بلندمرتبه سازی در این منطقه کرده است که هنوز بعد از چند سال تحویل نداده است. این در حالی است که این منطقه حتی از فضای سبزی که چهل سال است قول آن را می‌دهند هم محروم است و بلندمرتبه سازی کمکی به این مردم نخواهد کرد.
وی افزود: بارها جانمایی فضای سبز توسط مسئولان شهرداری و همچنین بازآفرینی شهری در این منطقه قول داده شده است اما تنها شاهد این وعده‌ها چند متر آن طرف تر خیابان «سپهسالار» بود که به شکل کامل آسفالت شد اما هنوز که هنوز است شاهد زباله گردی در محله همت آباد هستیم.
زندانی شدن مردم محله همت آباد در پشت دیوارهای تبعیض
این ساکن قدیمی خیابان «شهید خلیلی» با بیان اینکه حتی تعریض این خیابان در دوره‌های قدیم شهرداری تا بزرگراه شهید «همت» ادامه یافت و مابقی آن رها شد، تصریح کرد: چنان این منطقه مظلوم است که حتی دیواری در انتهای آن کشیده‌اند که احساس زندانی دست می‌دهد و دریغ از یک محوطه گلکاری یا چمن کاری که با قدم زدن در کل منطقه مشاهده کنید.
وی اضافه کرد: این در حالی است که بارها به علت نبود فضای سبز گلایه کردیم، اما گوشی شنوا وجود ندارد.
سه سال پیش بود که کلنگ نوسازی و باز آفرینی بافت همت آباد با نقشه راه فضای سبز و کتابخانه و با حضور مدیران شهری و استانی در قالب یک طرح ملی بر زمین زده شد؛ طرحی که هنوز بر روی میز است و ساکنان این محله را بیش از پیش ناامید کرده است.
«شیرین طغیانی خوراسگانی» رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: حدود دو درصد از مجموع کل بافت فرسوده اصفهان در منطقه شش شهرداری اصفهان قرار دارد که ۶۵ درصد از این بافت ناکارآمد شهری در محله همت آباد واقع شده است.
وی افزود: یکی از طرح‌های بازآفرینی شهری، تجمیع واحدهای ریزدانه است که با همکاری و جلب اعتماد مردم می‌تواند در نوسازی و بازآفرینی منطقه مؤثر واقع شود.
قول رئیس کمیسیون عمران و معماری شورای شهر اصفهان برای پیگیری مشکلات همت آباد
رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی شورای شهر اصفهان با تاکید بر اینکه مجدداً از این محله بازدید به عمل می‌آورد و موضوع «همت آباد» را در جلسه آتی این کمیسیون مطرح خواهد کرد، افزود: دغدغه خبرگزاری مهر در پرداختن به موضوع بافت‌های فرسوده و محله‌های محروم در شهرهایی که گاه تنها نام برخوردار را یدک می‌کشند درخور تحسین است اما باید با بررسی‌های دقیق و سهم عمرانی این منطقه از بودجه شهرداری به راه حلی در جهت توسعه حداقل فضای سبز در این منطقه اندیشید تا شاید این حداقل نیاز و درخواست ساکنان محله را محقق ساخت.
با اینکه در سال گذشته قرار شد برای ایجاد فضای سبز در همت آباد بالغ بر هشت میلیارد تومان هزینه تملک تخصیص یافته شود و اجرای نخستین طرح بازآفرینی محله همت آباد کلید خورده است اما هنوز انگار نام «مفت آباد» تنها بر روی نقشه به «همت آباد» تغییر کرده است.
گفتنی است پیگیری خبرنگار خبرگزاری مهر، برای گفت و گو با معاون شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان و مسئولان شهری با وجود تماسهای مکرر چند روزه بی نتیجه ماند اما تلاش داریم در ارتباط با این محله که سالهاست در سراب وعده‌های مسئولان به حال خود رها شده و تنها هر سال یکی دو خبر از محرومیت آن در قاب تصویر رسانه‌ها می‌نشیند پیگیری‌های مداوم خود را تا رسیدن به نتیجه نهایی ادامه دهیم.