به گزارش خبرنگار مهر، بیست و دومین قسمت از سلسله یادداشت‌های پرویز قاسمی، رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان، به روزهای کرونا زده آخر اسفند ۱۳۹۸ اختصاص دارد.
مساله ترور سردار سلیمانی، تحریم‌های آمریکا در شرایطی که ایران باید با شیوع کرونا مبارزه کند، لغو برنامه‌های فرهنگی رایزنی و حال و هوای بیشکک در عید نوروز از مباحث مطرح شده در این یادداشت است.
مشروح متن یادداشت موردنظر در ادامه می‌آید:
آخرین سری یادداشت‌های قرقیزستانم در سال ۱۳۹۸ را در تعطیلات نوروزی سال ۹۹ و در سومین روزش می‌نویسم. از ابتدای سال ۹۸ که در واقع آغاز ماموریتم در این کشور کوچک آسیای مرکزی است؛ تاکنون ۲۲ یاداشت نوشته‌ام. این یادداشت آخری را که بیشتر به روزهای پایانی سال ۹۸ منتهی به نوروز ۹۹ مربوط می‌شود؛ در شرایطی می‌نویسم که کل منطقه ما وضعیت؛ شرایط و آرایش «کرونایی» به‌خود گرفته است حتی قرقیزستان.
روزهای اول زمستان ۱۳۹۸ بخصوص از ۱۳ دی بدین سو را در کنار تحریم‌های فزاینده و فشار حداکثری و ظالمانه ایالات متحده؛ با ترور شهید سپهبد قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تنی چند از همرزمانش توسط پهپادهای امریکایی در فرودگاه بغداد؛ سقوط هواپیمای اوکراینی؛ بالاگرفتن تنش میان امریکا و ایران بخاطر ترور سردار و اسطوره مقاومت و رسیدن وضعیت جهان و منطقه به آخرین مرحله هشدار- قرمز- آغاز کردیم و روزهای پایانی سال ۹۸ بخصوص نیمه دوم اسفند را نیز در شرایط بلاتکلیفی و احتیاط متاثر از ورود میهمان خودخوانده - ویروس کرونا- به پایان رساندیم.
اگر بالا گرفتن تنش میان ایران و امریکا و مطرح شدن امنیت پروازها در هفته اول بهمن ماه محمل و بهانه‌ای از طرف قرقیزها شد تا همایش بین‌المللی گفت‌وگوهای فرهنگی ایران و آسیای مرکزی در بیشکک را کنسل کنند؛ شیوع و گسترش کرونا از اسفندماه نیز موجب شد اجرای کلیه برنامه‌های فرهنگی و رفت و آمدها و دیدارها در هاله‌ای از ابهام و بلاتکلیفی قرار گیرد. البته تا هفته آخر اسفند بیشتر خبرها و گزارش‌های مربوط به کرونا و آمار مبتلایان و فوتی‌ها بر اساس نمودارهای روزانه سازمان جهانی بهداشت از ایتالیا؛ چین؛ کره؛ ایران و امریکا بود.
هر قدر به روزهای پایانی اسفند نزدیک می‌شدیم نگرانی‌های کشور منطقه آسیای مرکزی از ورود این میهمان به‌شدت ناخوانده به کشورهایشان نیز بیشتر و بیشتر می‌شد. از نیمه‌های اسفند ستاد پیشگیری و مقابله با کرونا در قرقیزستان؛ دیگر تشکیل شده بود. در اولین اقدام و پس از لغو پروازهای خارجی از جمله پروازهای قرقیزستان به چین؛ پروازها به مقصد ایران و برخی کشورهای دیگر نیز لغو شدند. همچنین برگزاری کلیه برنامه‌ها و مراسم‌های فرهنگی؛ اجرای تئاترها؛ حتی کلیه برنامه‌های نوروزی قرقیزها نیز کنسل شد.
برنامه‌های پیش بینی شده نوروزی رایزنی فرهنگی (۲۶ فروردین اجرای مراسم نوروزی در سالن سیتیک بیشکک؛ مراسم سمنوپزان در رایزنی فرهنگی؛ مشارکت در مراسم نوروزی در مدارس و دانشگاه‌ها) و برنامه نوروزی ایرانیان سفارت نیز در چارچوب همین تدابیر منتفی شد. این درحالیست که رایزنی فرهنگی تا پیش از این اتفاقات؛ در عین تمهید و آمادگی برای ویژه برنامه های نوروز؛ بشدت پیگیر اعزام گروه موسیقی سنتی ایرانی به بیشکک نیز بود.
در چنین شرایطی و درحالی که هنوز بطور رسمی خبری از مبتلایان به کرونا در قرقیزستان نبود؛ به چهارشنبه آخر سال و چهارشنبه سوری‌اش رسیدیم. با توجه به اینکه تمامی مراسم‌ها و برنامه‌های نوروزی بخاطر کرونا لغو شده بود تلاش کردیم حداقل آیین چهارشنبه سوری را در محوطه رایزنی فرهنگی و در جمع محدود همکاران نمایندگی برگزار کنیم. گویا اولین بار بود که در تاریخ تاسیس نمایندگی فرهنگی؛ در محوطه آن آتش روشن کرده و این سنت ایرانی هرچند بطور محدود جشن گرفته می‌شد. غروب همانروز نیز باتفاق خانواده در مراسم چهارشنبه سوری سفارت شرکت کردیم؛ مراسمی که تمامی همکاران رسمی سفارت؛ مدیر مجتمع آموزشیامام خمینی بیشکک و دبیران مدرسه باتفاق خانواده‌هایشان حضور داشتند. پس از پذیرایی شام چهارشنبه سوری سفارت؛ برنامه دید و بازدید نوروزی همکاران نیز مشخص شد.
در فاصله آخرین چهارشنبه سال ۹۸ تا پایان اسفند- در کمتر از ۴۸ ساعت- خبر ورود کرونا به قرقیزستان رسید و رسانه‌ها از شناسایی و ثبت سه مورد ابتلا به کرونا درمنطقه سوداک این کشور خبر دادند. افراد مذکور گویا در سفر حج عمره به عربستان سعودی به کرونا مبتلا شده بودند و با توجه به اینکه پس از بازگشت برای یک جمع زیاد در رستورانی ولیمه داده بودند؛ نگرانی و بیم آن می‌رفت که این میهمانی باعث گسترش هرچه بیشتر کرونا در کشور شود. همین خبر و متعاقب افزایش آمار مبتلایان به کرونا در قرقیزستان از سه نفر در سه روز پایانی سال ۹۸ به ۱۴ نفر در روز ۲۹ اسفند؛ باعث شد برنامه‌های از قبل پیش‌بینی شده دیدوبازدیدهای نوروزی همکاران سفارت نیز همگی لغو و کل برنامه نوروزی به دید و بازدید در شامگاه شنبه دوم فروردین به میزبانی سفیر کشورمان در سالن سفارت محدود گردد.
روز پنج شنبه ۲۸ اسفند آخرین روز اداری سال را به صرف ناهار در جمع همکاران رایزنی و دور هفت سین جشن گرفتیم و طی سخنانی ضمن تبریک فرا رسیدن نوروز و سال جدید شمسی از زحمات و تلاش‌های آنان در طول سال ۹۸ تقدیر و تشکر به‌عمل آوردم. همکاران نیز هر کدام به نوبه خود ضمن تبریک نوروز؛ دیدگاه‌ها؛ خاطرات و نقطه نظرات خود را در خصوص فعالیت‌ها و برنامه‌های رایزنی فرهنگی در طول سال ۹۸ با مدیریت نمایندگی فرهنگی به اشتراک گذاشتند.
علیرغم اینکه برنامه‌های نوروزی نمایندگی بخاطر کرونا لغو شد و گریز و گزیری هم غیر از این نبود؛ ولی فعالیت‌های آن در حوزه‌های دیگر از جمله رصد و پایش محیطی؛ فضای مجازی و رسانه‌ها؛ تهیه و انتشار نشریات و بولتن های الکترونیکی و پیگیری امورات جاری ادامه داشت. در اسفند ماه بیست و ششمین و آخرین شماره دوهفته‌نامه جامعه و فرهنگ قرقیزستان در سال ۹۸ تهیه و منتشر شد.
این شماره از دوهفته‌نامه که به «نوروز و آئین‌های آن در قرقیزستان» اختصاص داده شده بود؛ بلافاصله پس از ارسال به مرکز؛ به‌صورت بنر در سایت سازمان قرار گرفت. بر اساس برنامه‌ریزی اولیه درصدد بودیم از آغاز سال ۹۹ و همزمان با تداوم تهیه و انتشار دوهفته‌نامه فارسی جامعه و فرهنگ قرقیزستان؛ نشریه دیگری را نیز در معرفی جامعه و فرهنگ ایران به زبان های روسی و قرقیزی منتشر کنیم. این ابتکار عجالتاً از اسفند ۹۸ اجرایی شد و پس از بررسی و مطالعه درخصوص نام نشریه و موضوعات و محتوای آن؛ اولین شماره آن را با نام «میراث» (واژه‌ای مشترک در زبان‌های فارسی و قرقیزی) در اواخر اسفند منتشر کردیم.
برای کار ترجمه مطالب؛ طراحی صفحات و جلد این نشریه از خانم عسل تولون اوا بصورت غیرحضوری کمک گرفتیم. او فارسی را به عنوان زبان دوم در آکادمی وزارت خارجه یاد گرفته است و مدت کوتاهی نیز با سفارت کشورمان به عنوان مترجم همکاری داشته است. «میراث» ای که ایشان ارائه کرد به‌خصوص در بخش صفحه آرایی و طراحی و حتی ترجمه؛ در گام اول رضایتبخش بود و بنظر می‌رسد با حضور ایشان و با نظارت آسیه عیسی بایوا می‌توان به غنایی و پرمحتوایی نشریه میراث درشماره های آتی امیدوار بود.
ترجمه یک مقاله علمی ۲۵ صفحه‌ای در موضوع نوروز به زبان قرقیزی برای رادیو دوستی قرقیزستان و انتشار این مقاله و چند مقاله دیگر درخصوص نوروز و آئین‌های آن به زبان‌های روسی و قرقیزی و درج و بارگذاری آنها در سایت‌های ایران کی جی؛ روح مدیا؛ ترک ائل؛ صفحه رسمی نمایندگی در فیسبوک؛ صفحه و گروه شخصی درفیسبوک و در سایت‌های فارسی و روسی رایزنی فرهنگی؛ تکمیل بروشور «نوروز» به زبان روسی؛ بارگذاری محتواهای ویدئویی در موضوع نوروز در صفحات فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی؛ انتشار مقاله‌ای درباره چهارشنبه سوری در روح مدیا و رادیو الماس و ایران کی جی و ترک ائل و… از جمله دیگر فعالیت‌های صورت گرفته در ارتباط با نوروز در روزهای پایانی اسفند بشمار می‌روند. این موارد علاوه بر مسابقه فرهنگی- معرفتی با عنوان «۵۰ نماد ایران» به مناسبت نوروز و نیز تمهید صورت گرفته برای تهیه مستندی در خصوص نوروز در ایران توسط شبکه تلویزیونی نور تی وی است که از سوی رایزنی فرهنگی برنامه ریزی و پیش بینی شده بود.
همزمان با مواردی که ذکر شد کار تغییر شکل؛ طراحی و به روز رسانی سایت رسمی سه زبانه رایزنی فرهنگی- سایت های روسی، فارسی و قرقیزی- نیز همچنان و همچون ماه‌های قبل ادامه داشت؛ کار بسیار زمان‌بر و طاقت فرسایی که تقریباً از اردیبهشت سال ۹۸ ادامه داشت و به‌علت زیرساخت نامناسب شبکه و اشکالاتی که بطور مرتب ازلحاظ فنی بوجود می‌آید؛ کلی وقت و انرژی از ما و همکاران آی تی برد ولی خوشبختانه توانستیم در اسفند ماه با تلاش‌های بسیار زیاد هر سه سایت را از لحاظ شکلی و محتوایی به یک وضعیت قابل قبول و پایداری ارتقا دهیم. از همان روز اول شروع ماموریت در بیشکک ضرورت جدی گرفتن کار درفضای مجازی؛ ایجاد صفحات و فعال شدن در شبکه‌های اجتماعی و نیز به روزرسانی صفحات پرتال رایزنی فرهنگی آنهم در شرایط کنونی محدودیت‌ها و تنگناهای بودجه‌ای در دستور کار قرار گرفته بود و حالا خوشحال و خرسند هستیم که توانسته‌ایم در این حوزه نیز به نسبت گذشته کارنامه قابل قبول تری را ارائه دهیم.
به پایان رساندن کار ترجمه؛ ویرایش نهایی؛ آماده سازی و انتشار دو کتاب: «خدمات متقابل اسلام و ایران» شهید مطهری به زبان قرقیزی و «هستی و مستی» دکتر ابراهیمی دینانی به زبان روسی نیز از جمله فعالیت‌های صورت گرفته در اسفندماه را تشکیل می‌دهند. ترجمه و انتشار کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران به قرقیزی بیش از۶ سال بود که در دستور کار نمایندگی فرهنگی قرار داشت. با تلاش زیاد در سال ۹۸ و پس از بازخوانی مجدد ویراستاری کامل ترجمه صورت گرفت و این اثر ارزشمند در روزهای پایانی سال به چاپخانه سپرده شد و قرار است دهه اول فرودین ۹۹ چاپ و منتشر شود.
کتاب «هستی و مستی» دکتر دینانی نیز که در نمایندگی قزاقستان به زبان روسی ترجمه شده بود بر اساس پیشنهاد مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی؛ چاپ آن به نمایندگی الهدی بیشکک سپرده شد و این اثر نیز در تاریخ ۲۷ اسفند ۹۸ درتیراژ ۳۰۰ نسخه به زیور طبع آراسته شد. انتشار هر دو اثر مذکور در چارچوب طرح تاپ سازمان و با حمایت رایزنی فرهنگی و دفتر نمایندگی الهدی در قرقیزستان صورت گرفته است.
ویروس کرونا با سرعت فزاینده‌ای در کشورهای مختلف جهان و در منطقه در حال گسترش است و تعداد مبتلایان به این ویروس روز بروز افزایش پیدا می‌کند. این بلا اکنون تنها دامنگیر یک کشور؛ یک منطقه و یا یک قاره نیست و همین مسئله دولت‌ها؛ دانشمندان و پزشکان را به صرافتی جدی برای شناسایی و تولید واکسن به منظور مقابله با این ویروس واداشته است. هر کدام از کشورهای منطقه نیز به فراخور موقعیت و امکانات و سطح ابتلا تدابیر و اقداماتی را برای پیشگیری و مقابله با کرونا بکار بسته‌اند. در بسیاری از کشورها مدارس و دانشگاه‌ها و مراکز و بازارهای بزرگ و پرتردد تعطیل شده‌اند. با افزایش شمار مبتلایان به کرونا در قرقیزستان در روزهای اخیر حالا باید ببینیم دولت این کشور چه تدابیری را برای مقابله با این بیماری و نیز نحوه فعالیت و ادامه کار مراکز دولتی بکار خواهد بست. آنچه مشخص است اینکه مراکز دولتی قطعاً نمی‌توانند و نباید هم همچون روزهای عادی کار کنند و اتخاذ تدابیری همچون دورکاری دور از احتمال نخواهد بود.
پرویز قاسمی
بامداد یکشنبه سوم فروردین ۱۳۹۹