مدیر عامل خبرگزاری مهر حتی در گفتگوی تلفنی با مدیر مسوول و سردبیر محترم این روزنامه ، از «سهوی» بودن این خطا نام برد و خواستار چاپ توضیح ارسالی به روزنامه اعتماد شد که متاسفانه از سوی این رسانه منتشر نشد. آنچه در پی می آید ، البته هرگز به معنی نادیده گرفتن تلاش خبرنگاران و مدیران محترم این روزنامه نیست و قطعا اگر روزنامه اعتماد به انتشار توضیح اقدام می نمود، خبرگزاری مهر نیازی به انتشار این مطلب هم نداشت.
خبرگزاری های دنیا منابع اصلی خبری محسوب می شوند و سایر رسانه ها بویژه رسانه های مکتوب با استفاده از این منابع خبری به انتشار اخبار و تولید گزارشهای خبری می پردازند. قانون در تمام دنیا تصریح کرده است که ذکر منابع خبری امری ضروری و حرفه ای است و به خوبی در رسانه های دنیا اعم از روزنامه ها یا رسانه های تصویری به ذکر نام منابع اشاره می شود. اما از آنجا که در ایران قانون کپی رایت از استحکام برخوردار نیست ، و علیرغم تصریح این مهم در قانون مطبوعات ، عدم ذکر منابع در روزنامه ها و البته صدا و سیما به رویه ای ثابت تبدیل شده است و تنها در مواقعی که از سوی رسانه ها احساس خطر می شود، و یا فقط در مواقعی که با تکذیب و شکایت روبرو می شوند ، با ذکر منبع در حقیقت مسوولیت خطای حرفه ای خود را به رسانه دیگر می اندازند.
روزنامه اعتماد که از رده قابل اعتنایی در میان مطبوعات کشور برخوردار است ، در روز شنبه 26 خرداد ماه تیتر اول خود را به سخنرانی دکتر احمدی نژاد ، رئیس جمهوری در قم اختصاص داد و با تیتر "دفاع از ورود مصباح یزدی به دولت" بخش هایی از سخنان احمدی نژاد را بدون ذکر هیچ منبع خبری به نقل از خبرنگار خود نقل کرد.
در روزنامه های کشور در صورتی که خبری تولیدی باشد یا گزارش خبری از سوی خبرنگار آن رسانه تهیه شده باشد، پس از ذکر گروه خبری مذکور نام خبرنگار یا روزنامه نگار ذکر می شود. در خبر مذکور روزنامه اعتماد نیز نام خبرنگار آورده شده که حکایت از تولید گزارش خبری اختصاصی از سوی این رسانه را دارد . بدین معنی که خبر از هیچ رسانه ای اقتباس نشده است. (تصویر 1 ).
تیتر یک روزنامه اعتماد شنبه 26 خرداد ماه (تصویر 1)
این روزنامه پس از آنکه با اعتراض کتبی نهاد ریاست جمهوری مواجه شد، در روز 29 خرداد ماه بر اساس قانون مطبوعات و آیین نامه اجرایی آن تیتر یک خود را به جوابیه نهاد ریاست جمهوری در مورد خبر 26 خرداد ماه اختصاص داد. در 29 خرداد ماه روزنامه اعتماد با روتیتر "این تیتر به درخواست نهاد ریاست جمهوری چاپ می شود" و تیتر "تحریف اظهارات رئیس جمهور در تیتر اول روزنامه اعتماد" جوابیه نهاد ریاست جمهوری را نقل کرد. اما برای توجیه اقدام خود بر خلاف مطلب مندرج در 26/3/86 که با ذکر نام خبرنگار آن خبر را تولیدی اختصاصی اعلام کرده بود، در زیر تیتر و سوتیتر خبر تیتر یک خود سه بار و به صورتی شتابزده از «خبرگزاری مهر» به عنوان منبع گزارش خود نام برده است. بخوانید : "روزنامه اعتماد خبر رئیس جمهوری را از خبرگزاری مهر به تاریخ انتشار 25/3/86 ساعت 15 دریافت کرده است. بخش های مهم خبر خبرگزاری مهر برای اطلاع دفتر ریاست جمهوری و داوری خوانندگان محترم در این گزارش آمده است." (تصویر 2)
بدین ترتیب و در حالی که روز 26 خرداد ماه گزارش خبری روزنامه اعتماد تولیدی و اختصاصی این رسانه عنوان شده بود، با اعتراض نهاد ریاست جمهوری، گزارش اختصاصی آن روزنامه به گزارشی اقتباسی برگرفته از خبرگزاری مهر تبدیل شد.
تیتر یک روزنامه اعتماد 29 خرداد ماه (تصویر 2)
پس از آن مدیر عامل خبرگزاری مهر علاوه بر تماس تلفنی و درخواست اصلاح این خطا از مدیرمسوول و سردبیر محترم روزنامه اعتماد جوابیه ای فرستاد که توسط این روزنامه و بر خلاف قانون مطبوعات و اصول اخلاق حرفه ای منتشر نشد. پرویز اسماعیلی نوشته بود : "در حالیکه خبر مربوط به تیتر یک شماره روز شنبه روزنامه اعتماد و انتخاب تیتر "دفاع از ورود مصباح یزد به دولت" گزارش خبری اختصاصی آن روزنامه بوده و اساسا هیچ اشاره ای به منبع خبری دیگری نشده؛ باعث تعجب است که پس از درج جوابیه نهاد ریاست جمهوری استباط خبرنگار خود از سخنان ریاست جمهوری را به متن یکی از خبرهای خبرگزاری مهر نسبت داده اید و با بزرگنمایی این مطلب در صفحه اول اتهام "تحریف" را از خود به خبرگزاری مهر منتقل ساخته اید."
وی در ادامه آورده است : "این خبرگزاری درصدد اثبات یا رد اتهام "تحریف" به آن روزنامه محترم نیست و صرفا از عملکرد حرفه ای و مستقل خود دفاع می کند، اما رفتار غیرحرفه ای روزنامه ها در عدم ذکر منبع اخبار از یک طرف و سپس انتساب تکذیب یا جوابیه دستگاهها به خبرگزاریها از سوی دیگر شایسته اصول اطلاع رسانی و نیز صنف محترم مطبوعات نمی داند."
لازم به ذکر است که دکتر بهزادی سردبیر محترم روزنامه اعتماد در گفتگوی گرمی با مدیر عامل خبرگزاری مهر به خاطر این خطا عذرخواهی کرد. اما در حالی که اعتراض مهر کاملا صحیح ، اخلاقی و برمبنای قانون مطبوعات و یک تعامل منطقی بین دو رسانه صورت گرفت ، مشخص نیست که چرا جوابیه 3 پاراگرافی خبرگزاری مهر برخلاف مفاد قانون منتشر نشد.
اما دو سوال :
اول ؛ اگر تیتر یک روز 26 خرداد از خبرگزاری مهر برداشت شده ، چرا از ذکر منبع خبری آن خودداری شده است؟
دوم ؛ اگر آن تیتر چنانچه به نام خبرنگار و اختصاصی روزنامه اعتماد بوده ، پس چرا بعد از تکذیبیه نهاد ریاست جمهوری و آنهم سه مرتبه در زیر تیتر یک ، به خبرگزاری مهر منتسب شده است؟
خبرگزاری مهر روز گذشته نیز می توانست چنین گزارشی را منتشر کند ، اما ترجیح داد از روش بهتر و قانونی ، یعنی تماس تلفنی و ارسال جوابیه، این انتقاد خود را به یک تعامل مثبت بین رسانه ای تبدیل کند. که متاسفانه نشد.
به هر حال در اثر اینگونه اقدامات است که روزنامه «اعتماد» مخاطب را از دست می دهد....