به گزارش خبرنگار مهر، کمبود بزرگ ورزش ایران از «مدیر مؤثر»، نبود تدبیر و برنامه‌ریزی مناسب برای تربیت آنها و البته تبعاتی که این ضعف در بٌعد بین‌الملل و در تقابلات صهیونیستی - سعودی برای ورزش دارد موضوعی بود که خبرگزاری مهر در گزارشی با عنوان «ورزشی که مدیران تأثیرگذار ندارد / جانشین پروری حلقه مفقوده» به آن پرداخت.
در این گزارش به این موضوع اشاره شد که پیش از این تربیت مدیران و در واقع همان جانشین پروری یکی از اهداف مورد توجه بود که به خاطر آن یک «آکادمی» ویژه هم راه اندازی شد اما تشکیل آن راه به جایی نبرد. بعد از آن سعید فائقی معاون سازمان تربیت بدنی وقت در گفتگویی با عنوان «نقش احمدی نژاد در کمبود مدیران تاثیرگذار ورزشی» این موضوع را تأیید و در مورد دلایل آن توضیح داد.
این مسئله یعنی «کمبود مدیران تأثیرگذار در ورزش» در گفتگوی تفصیلی خبرنگار مهر با امیر حاج رضایی هم به چالش کشیده شد. وی که از کارشناسان و مفسران فوتبال به حساب می‌آید با تاکید بر ضعف مدیریتی در ورزش و از جمله فوتبال، سیاست و ورود آن را از جمله عوامل تأثیرگذار در این زمینه عنوان کرد.
سه عنصر لازم برای مدیریت موفق
امیر حاج رضایی در آغاز گفتگو با خبرنگار مهر با یادآوری دوره‌های آموزشی که سال‌های دور زیر نظر مدرسین خارجی در آنها شرکت داشت، گفت: مدیریت، سرمایه گذاری و برنامه‌ریزی سه سرفصل اصلی بود که در آن دوره‌ها برای مدیریت موفق تعیین می‌شد.
تاکید بر عنصر «مدیریت»
وی ادامه داد: این سه عنصر کاملاً به هم وابسته تعریف می‌شدند به گونه‌ای که مثال زده می‌شد مدیریت توانمند بدون سرمایه و برنامه به جایی نمی‌رسد اما در عین حال تاکید بر این بود که «مدیریت» در هر شرایطی در اولویت قرار دارد.
تعداد بیشتر مدیران ناموفق نسبت به مدیران موفق
پیشکسوت فوتبال ایران با بیان اینکه طی سالیان طولانی مدیران موفق کمی داشتیم و در عوض با مدیران ناموفق زیادی مواجه بودیم، به موضوع سیاست و تأکیدی که بر جدا بودن آن از ورزش می‌شود، اشاره کرد و اینکه در عمل خلاف این را می‌بینیم که نتایجی را هم به دنبال داشته است.
دیدگاهی که فیفا از روی «ریا و تظاهر» دارد
وی در این زمینه گفت: دیدگاه فیفا بر جدایی سیاست از فوتبال تاکید دارد که البته این فقط از روی ریا و تظاهر است. در واقع فوتبال کاملاً سیاسی است چون به عنوان یک عنصر ایدئولوژیک نمی‌تواند از سیاست جدا شود.
حذف مدیران لایق با نگاه سیاسی
حاج رضایی با تاکید بر اینکه ورود سیاست به عرصه فوتبال تبعاتی داشته است، تصریح کرد: بسیاری از افراد که از قدرت لازم برای مدیریت برخوردارند و می‌توانند خدمت کنند با نگاه سیاسی حذف می‌شوند. اینگونه جا برای مدیری که تسلطی به حوزه مدیریت ندارد و اصلاً شناختی هم از فوتبال ندارد، باز می‌شود. وقتی رأس هرم به این شکل می‌شود، نتایج منفی آن تا پایین پیش می‌رود.
سیاست مانع به نتیجه رسیدن دیدگاه درست مدیریت می‌شود
این کارشناس فوتبال در بخشی از این گفتگو با یادآوری حضور ۶۵ ساله‌اش در عرصه فوتبال و سپری کردن زندگی شبانه روزی با این رشته، گفت: در تمام زمینه‌های فوتبال با عشق فعال بوده‌ام، درک مناسبی از فوتبال دارم، نمی گویم در حد عالی اما در حد متوسط فوتبال را می‌فهمم. صحبتی که مطرح می‌کنم هم بر اساس دیدگاه و تجربه خودم است و اینکه بعضاً محافظه کارانه و برخی به صورت رادیکال دیدگاه‌های خود را بیان کردند اما هیچ وقت دیدگاه‌های درست به نتیجه نمی‌رسد چون عنصر سیاست مانع آن می‌شود.
ویژگی بارز مدیرانی که امروز بر سرکارند
وی افزود: امروز نسلی از مدیران بر سرکارند که مطیع هستند و هرچه به آنها گفته شود را اجرا می‌کنند. اینها مدیران دیکته نویس هستند که تعدادشان هم زیاد است. ورزش ما مدیران انشانویس کم دارد. مدیرانی که خود نوشتن را بلد باشند.
مدیران خطا می‌کنند، مردم تاوان می‌دهند
امیر حاج رضایی در ادامه گفتگو با خبرنگار مهر به از پرونده «مارک ویلموتس» به عنوان یک نمونه بارز در زمینه سو مدیریت در ورزش و فوتبال کشور یاد کرد و با تاکید بر اینکه با وجود خیلی از مشکلات، تصمیم گیرندگان همچنان بر مدار تفکرات خود حرکت می‌کنند، خاطرنشان کرد: افرادی پای قرارداد این مربی بلژیکی آمدند، با نا آگاهی به نوعی کمک کردند تا او به کشور لطمه بزند، حالا هم در رابطه با این پرونده سکوت دردآوری حاکم شده است. هیچ مدیری تقصیر را به گردن نگرفته است. در نهایت هم مردم باید تاوان بدهند در حالی که خطا را افراد دیگری مرتکب شده‌اند.
مدیرانی که حرف حق زدند را از صحنه خارج کردند
مربی پیشین تیم ملی فوتبال همچنین با بیان اینکه ورزش ایران مدیران قوی و کاربلد دارد اما به خاطر نوع ایدئولوژی که بر ورزش حاکم است خواهان آنها نیستند، یادآور شد: بازهم تاکید می‌کنم که دخالت سیاست در ورزش لطمات زیادی زده است. اگر کسی حرف حق را زد با تهمت و افترا مواجه شد و در نهایت او را از صحنه خارج کردند.
خیلی‌ها تمایلی به تربیت مدیر برای ورزش ندارند
«در کل اینکه امروز به هر دلیلی ورزش ایران با کمبود مدیر تأثیرگذار مواجه است. چگونه می‌توان برای تربیت مدیرانی با این ویژگی اقدام کرد»، وی در پاسخ به این پرسش گفت: تربیت مدیر امکان پذیر است اما خیلی‌ها تمایلی به انجام آن ندارند. اینجا هم پای سیاست و ورود آن به ورزش در میان است. آقایان آمدند مثلاً چیزی به فوتبال بدهند اما آنچه را هم داشت، گرفتند. تا زمانی هم این روند ادامه داشته باشد، نمی‌توانیم مدیر خوب داشته باشیم.
سوال‌های بی پاسخ پیرامون مدیریت معیوب سرخابی‌ها
این منتقد فوتبال کشورمان انتصاب‌های نابجا را یکی از عوامل تأثیرگذار در مدیریت معیوب ورزش کشور و ادامه چرخه آن عنوان کرد و به نمونه‌هایی در این زمینه یادآور شد. وی در این زمینه گفت: برای دو باشگاه مطرح کشور یعنی پرسپولیس و استقلال هر چند ماه یک بار مدیر جدیدی منصوب می‌شود. اگر دلیل این تغییرات متوالی ناتوانی مدیر قبلی است که چرا منصوب شده و اگر چنین نیست پس چرا عزل می‌شود؟ سوال پیرامون این موضوع زیاد است اما هیچ وقت پاسخی برای آن نبوده است.
روایت مدیری که سفارشی آمد و ویرانی سنگینی به جا گذاشت
حاج رضایی در همین زمینه به یک موضوع دیگر هم اشاره کر و افزود: یکی از آقایان مدیریت یکی از باشگاه‌ها را عهده دار شد. به خاطر دارم به او گفتم مدیریت این باشگاه مناسب شما نیست و در پاسخ گفت که موضوع به من تکلیف شده است. من هم گفتم تکلیف شما این نبود که بگویید این را بلد نیستم و از عهده آن بر نمی آیم؟ آن فرد طبق تکلیفی که به او شده بود، مدیریت آن باشگاه را عهده دار شد اما آنچه از مدیریت خود به جا گذاشت یک ویرانی سنگین بود.
مدیران حد توانایی خود را بشناسند
وی در همین رابطه به پیشنهادی که سال‌های دور از طرف فدراسیون فوتبال برای هدایت تیم ملی دریافت کرده بود، اشاره کرد و افزود: در پاسخ به این پیشنهاد گفتم که من در حد تیم ملی بزرگسالان نیستم، این تیم را و خودم را دوست دارم و به همین دلیل هدایت آن را قبول نمی‌کنم. اگر تیم جوانان را به من بسپارید از عهده آن بر می آیم. در کل نظرم این است که قرار نیست هر پستی که پیشنهاد و سفارش شد را بپذیریم. مدیران در حد توانایی خودشان باید متصدی پست و جایگاه شوند.
کاسب‌هایی که جای عاشقان را در ورزش گرفته‌اند
مفسر فوتبال ایران که سابقه حضور در کادر فنی تیم جوانان را هم دارد بر عاشق بودن به عنوان یکی از فاکتورهای مدیریت تاکید کرد و گفت: باید عاشق بود تا ماندگار شد آن‌هم در هر شرایطی و با هر کم و کاستی؛ در ورزش و فوتبال اما عاشق‌ها رفته‌اند و جای‌شان را کاسب‌ها گرفته‌اند. امروز البته ورزش همچنان عاشق خود را دارد اما از صحنه خارج شده‌اند.
دو راه پیشنهادی برای تربیت مدیر ورزشی
مربی پیشین تیم ملی فوتبال کشورمان در مورد راه‌های خروج از این وضعیت و تربیت مدیران جدیدی با فاکتور تأثیرگذاری تصریح کرد: دو راه وجود دارد. اول اینکه از میان فارغ التحصیلان دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها، افراد نخبه که شخصیت ارزشمند لازم را هم دارند، شناسایی شوند و به بدنه ورزش تزریق شوند یا اینکه از فارغ التحصیلان حوزه ورزش حمایت لازم انجام شود، فضا برای فعالیت آنها مهیا شود و به آنها استقلال عمل داده شود. این کارها باید توسط وزارت ورزش انجام شود. در کل اینکه فقط تحصیلات عالی مهم نیست. نیت هم تأثیرگذاری بالایی دارد. اینکه فرد با چه نیت ی و برای چه هدفی راه مدیریت را در پیش می‌گیرد.
مدیران غیر ورزشی هم می‌توانند تأثیرگذار باشند اگر...
وی همچنین در پاسخ به این پرسش که «با توجه به صحبت‌های مطرح به نظر می‌رسد خیلی موافق مدیریت افراد غیر ورزشی در ورزش نباشید؟»، تاکید کرد: ما مدیرانی داشتیم که ورزشی نبودند اما عملکردی فوق العاده داشتند مانند محسن صفایی فراهانی؛ زمانی وقتی یک فرد غیر ورزشی در این حوزه متصدی پست می‌شود، در لابه لای واکنش‌های انتقادی این جمله را زیاد می‌شنیدیم که «طرف یک عکس با لباس ورزشی ندارد»؛ در حالی که ویژگی مدیر چیزی غیر از این است. مدیر باید مدیریت را بلد باشد. افراد کارآمد برای کابینه خود انتخاب کند، افرادی که صاحب استدلال هستند و در پاسخ به هر حرفی توانایی گفتن «چرا» را دارند نه اینکه فقط بله قربان گو باشند. این افراد مدیران موفقی می‌شوند.
مدیر ورزش نباید لزوماً آقای گل یا یک فوتبالیست مطرح باشد
امیرحاج رضایی در بخش پایانی گفتگو با خبرنگار مهر گفت: در کل اینکه مدیر ورزشی نباید حتماً یک فوتبالیست مطرح یا آقای گل باشد. بعضاً از میان قهرمانان افرادی وارد عرصه مدیریت شده‌اند اما خودشان به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توانند کار کنند. افراد می‌دانند وقتی وارد سیستم می‌شوند، یک مدیر بالادستی دارند و احتمالاً باید به او «چشم» بگویند. اگر قادر به پذیرفتن این موضوع نیستند پیش از اینکه حکمی دریافت کنند، اتمام حجت داشته باشند که نباید در حوزه کاری اش دخالتی شود. در مجموع اینکه مدیر باید کاربلد باشد و فاکتورهای مدیریت را بلد باشد. حالا می‌تواند ورزشی باید یا غیر ورزشی.