خبرگزاری مهر، گروه بین الملل - عبدالحمید بیاتی؛ روز یکشنبه ۲۷ مهر تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران به پایان رسید. این تحریم‌ها در حالی به پایان رسید که آمریکا تلاش زیادی را برای تمدید این تحریم‌ها انجام داده بود.
آمریکا برای رسیدن به این هدف در مرداد ماه سال جاری دو پیش‌نویس به شورای امنیت ارائه کرد که هر دو مورد شکست خورد. این دو پیش‌نویس در حالی در شورای امنیت شکست خورد که آمریکا تهدید کرده بود در صورت رأی نیاوردن پیش‌نویس‌های مورد نظرش به سراغ فعال کردن مکانیسم ماشه می‌رود. تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به عبارتی آخرین ستون باقی مانده در برجام را نیز فرو می‌ریخت از همین رو اروپایی‌ها که در مقام عمل برای زنده نگه داشتن برجام اقدامی نکرده بودند می‌بایست سخنان خود را در دفاع از برجام به مقام عمل نزدیک‌تر می‌کردند.
این وضعیت در حالی بود که «برایان هوک» مسئول مستعفی امور ایران در وزارت خارجه آمریکا روز ۲۰ خرداد با اشاره به تلاش‌های آمریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران مدعی شده بود که ایران در خط مقدم تأمین مالی تروریسم در جهان است و لغو تحریم‌های تسلیحاتی فرصتی برای جمهوری اسلامی پدید خواهد آورد تا منطقه را بی‌ثبات کند.
با این حال، چین و روسیه با تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران مخالف بودند و در این زمینه به سازمان ملل نامه نوشتند. این دو کشور عقیده داشتند که آمریکا از برجام خارج شده و نمی‌تواند مکانیسم ماشه را فعال کند.
فیتزپاتریک: ترامپ نسبت به مهارت‌های شخصی خود در مذاکره بسیار متوهم است اما تقریباً هیچ چیزی از مواردی که شامل این امر (مذاکره) می‌شود نمی‌داند
در چنین شرایطی تلاش‌های آمریکا در سازمان ملل علیه ایران شکست خورد و سرانجام روز ۲۷ مهر تحریم‌های تسلیحاتی ایران به پایان رسید. برای تحلیل بهتر اینکه در چنین شرایطی چه وضعیتی بر مناسبات آمریکا با همپیمانانش و همچنین مناسبات آتی ایران و ایالات متحده حاکم خواهد بود با «مارک فیتزپاتریک» به گفتگو نشستیم.
مارک فیتزپاتریک، مدیر اجرایی سابق اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک (IISS) در آمریکا است، او مسؤولیت نمایندگی این اندیشکده در نیم کره غربی را برعهده داشت و همزمان مدیر برنامه عدم اشاعه و سیاست‌های هسته‌ای این اندیشکده نیز بود. او از سال ۲۰۰۵ به عضویت اندیشکده انستیتو بین‌المللی مطالعات استراتژیک در آمده است. پیش از آن، فیتزپاتریک ۲۶ سال به عنوان دیپلمات در وزارت خارجه آمریکا خدمت کرده بود. در طول این سال‌ها او در دفاتر نمایندگی آمریکا در سئول، توکیو، ولینگتون، وین و همچنین به عنوان دستیار موقت وزیر امورخارجه در امور عدم اشاعه، فعالیت کرده است.
متن این مصاحبه به شرح زیر است:
* همانگونه که مطلع هستید به رغم خواست آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، این تحریم‌ها به پایان رسیده‌اند آیا به نظر شما این وضعیت تأثیر خاصی در فضای حاکم میان ایران و آمریکا خواهد داشت؟
فکر نمی‌کنم پایان تحریم‌های تسلیحاتی ایران تأثیر چشمگیری بر روابط ایران و آمریکا داشته باشد. رابطه این دو کشور هم اکنون در پایین‌ترین سطح ممکن بدون درگیری فیزیکی وجود دارد و هیچیک از دو طرف خواستار انجام اقداماتی نظیر جنگ نیستند. البته ممکن است دولت آمریکا به دنبال تنبیه شرکت‌هایی باشد که به تازگی در امر فروش سلاح به ایران مشارکت می‌کنند از همین رو برخی شرکت‌ها از روی احتیاط به سراغ فروش سلاح به ایران می‌روند. این شرکت‌ها منتظر می‌مانند تا ببینند تکلیف انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چه می‌شود.
*به نظر شما دلیل اصلی اینکه متحدان آمریکا از خواست این کشور برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران حمایت نکردند چه بود؟
متحدان آمریکا خواستار حفظ برجام هستند؛ آنها می‌دانستند که پایان تحریم‌های تسلیحاتی یکی از بخش‌های کلیدی برجام برای ایران محسوب می‌شود. متحدان آمریکا از اقدام ترامپ در خارج شدن از برجام عصبانی بودند از همین رو آنها با هیچ اقدامی از سوی آمریکا که موجب تخریب بیشتر این توافق شود همراهی نمی‌کردند.
*بعد از شکست در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، مقامات آمریکایی اعلام کردند که به دنبال بازگرداندن تحریم‌هایی هستند که با امضای برجام لغو شده بودند اما کاخ سفید در این امر نیز شکست خورد، به نظر شما دلیل آنکه آمریکا سعی در انجام کارهایی دارد که جامعه جهانی با آنها مخالف است چیست؟
برای ترامپ توافق یعنی فرصتی برای عکس گرفتن دقیقاً مانند توافقی که میان ترامپ و رهبر کره شمالی در ژوئن ۲۰۱۸ در سنگاپور حاصل شد
دولت ترامپ فلسفه یکجانبه گرایی آمریکایی را دنبال می‌کند. ترامپ و تیمش توجهی به نظر و دیدگاه بین‌المللی ندارند؛ آنها معتقدند که سیطره آمریکا بر سیستم مالی جهان به آنها این امکان را می‌دهد که خواست خود را برجهان تحمیل کنند.
* ترامپ اعلام کرده که در ظرف یک ماه با ایران به توافق می‌رسد، به نظر شما چگونه امکان انجام این کار برای ترامپ وجود دارد؟
هیچ فرد مطلعی اعتقاد ندارد که ترامپ می‌تواند در یک بازه زمانی کوتاه با ایران به توافق برسد. رسیدن به توافق حقیقی در کوتاه مدت ممکن نیست. هر چند ترامپ نسبت به مهارت‌های شخصی خود در مذاکره بسیار متوهم است اما تقریباً هیچ چیزی از مواردی را که شامل این امر (مذاکره) می‌شود نمی‌داند. برای او (ترامپ) توافق یعنی فرصتی برای عکس گرفتن.!