به گزارش بازرگانی خبرگزاری مهر، در طول سال‌های گذشته رشد بنگاه‌های اقتصادی و نیاز مدیران هر شرکت به اطلاعات مالی برای بررسی و اتخاذ تصمیم تولید و ارائه اطلاعات مالی بیش از گذشته اهمیت خود را نشان همگان داده است.
امروزه هر حسابداری که مهارت تولید و آنالیز گزارش‌های مالی را دارا است، نسبت به سایر همکاران فاقد این مهارت از نظر شغلی و کسب درآمد از وضعیت بهتری برخوردار است. همچنین اگر کسی بخواهد در زمینه بورس و سهام فعالیت کند باید بتواند نسبت‌های مالی یک شرکت یا سازمان را تحلیل و محاسبه کند.
صورتهای مالی را می‌توان، یک‌بار در سال تهیه کرد ولی در بسیاری موارد، صورتهای مالی ۶ ماهه و یا حتی در زمان‌های کوتاه‌تر نیز امکان تهیه وجود دارد. به صورت کلی مجموعه‌ای از قواعد و قوانین که به عنوان اصول پذیرفته شده حسابداری نام گذاری شده است بر روند تهیه این صورت‌ها نظارت می‌کند.
به عنوان اولین قدم طرح ۳ سوال بسیار مهم در خصوص هر مؤسسه‌ای مطرح است که جواب مناسب به آنها از طریق صورتهای مالی به شرح زیر انجام می‌شود:
در این زمان دارایی‌هایمان چیست؟ (در قسمت سمت راست صورت وضعیت مالی)
محل به دست آمدن دارایی‌هایمان از کجاست؟ (در قسمت سمت چپ صورت وضعیت مالی)
در بازه زمانی مشخص شده به چه هدفی دست یافته ایم؟ (صورت سود و زیان دوره)
انواع صورتهای مالی حسابداری
صورتهای مالی دارای انواع مختلفی هستند و هر کدام با اهدافی مشخص ارائه می‌شوند. از روی همین موضوع انواع صورتهای مالی حسابداری عبارت‌اند از:
- صورت سود و زیان
- صورت سود و زیان جامع
- صورت وضعیت مالی
- صورت تغییرات در حقوق مالکانه
- صورت جریان‌های نقدی
نکات بسیار مهم در مورد صورتهای مالی
اطلاعات درج شده در داخل صورتهای مالی باید ساده و مختصر ارائه شود. مهم بودن این موضوع زمانی نمایان می‌شود که ارائه یا عدم ارائه آنها در صورتهای مالی باعث تغییر در تصمیمات بینندگان نرم افزار صورتهای مالی شود. مهم‌ترین نکته در صورتهای مالی، تأثیر مستقیم آن بر تصمیمات مثبت و منفی استفاده کنندگان می‌باشد. تهیه نرم افزار صورت مالی همچنین بر اساس اصول محافظه کاری، صورتهای مالی باید به صورتی تهیه شوند که فاقد کوچک‌ترین خوش بینی و یا زیاده بینی در گزارش‌های واقعی مرتبط به شرکت باشند.
نکته مهم دیگر این است که صورتهای مالی به صورت تنها به هیچ عنوان بیانگر موفقیت یک شرکت در زمینه مالی نمی‌باشد.صورتهای مالی اغلب بر خلاف تصور پیچیده نمی‌باشند. یک کارشناس باید به خوبی بداند که به چه صورت باید آنها را تجزیه و یا تحلیل کند و از این صورت‌ها در زمینه تصمیم گیری های کلان و مدیریتی و به ویژه در زمینه‌های تصمیم گیری مالی استفاده کنیم.
نیاز شرکت‌ها به تجزیه و تحلیل صورتهای مالی
صورتهای مالی اساسی در تجزیه و تحلیل سهام شرکت‌ها به صورت بنیادی از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد. همه ی سرمایه گذارها به دنبال پیدا کردن یک فرصت هستند که در یک دوره زمانی مشخص شده سود مورد نظر خود را کسب کنند.
در مقابل تمامی مدیران شرکت‌ها و مالکان مؤسسات در صدد جذب سرمایه برای شرکت و رشد مالی مؤسسه خود هستند. از این رو مشاهده می‌کنید که تمامی افراد دارای منافع مشترکی می‌باشند که برای رسیدن به آن تصمیمات صحیح و برنامه ریزی های دقیق و اساسی مورد نیاز است.
به صورت کلی این موضوع امری بدیهی می‌باشد که صورتهای مالی در زمانی مفید هستند که در کنار هم مورد ارزیابی قرار بگیرند و برای بررسی روند و وضعیت مالی یک مؤسسه از طریق تهیه نرم افزار صورت مالی می‌بایست نسبت‌های مالی نیز مورد بررسی قرار بگیرد. نسبت‌های مالی زمانی معنی و اهمیت پیدا می‌کنند که با نسبت‌های مالی سال قبل شرکت و نسبت‌های رقیبان در صنعت‌های یکسان و مشابه مورد مقایسه قرار بگیرد. همچنین باید به این نکته نیز توجه نمائید که نباید از نسبت‌ها تهیه نرم افزار صورت مالی به تنهایی برای تصمیم گیری استفاده نمائید و از نسبت‌ها به عنوان مکمل تصمیم‌های خود و یا راهی برای حل آنها استفاده کنید.
وقتی که شما صورتهای مالی یک شرکت را در اختیار دارید و می‌خواهید به آن شرکت وامی پرداخت کنید، مطمئن‌ترین کاری که می‌توانید انجام دهید محاسبه نسبت‌های نقدینگی است.
نسبت‌های اهرمی نیز از اهمیت خاصی برخوردار هستند. شما با استفاده از این نسبت‌ها می‌توانید نسبت بدهی به دارایی و نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام را بررسی و مشخص نمائید. در ضمن می‌توانید توانایی مؤسسه درخواست دهنده در پرداخت بهره را محاسبه نمائید. نسبت دیگری نیز وجود دارد که نشان دهنده این است که درآمد مؤسسه مذکور تا چه حد برای پوشش هزینه‌های ثابت مناسب است.
مقایسه حسابداری IFRS با صورتهای مالی در ایران
مفاهیم گزارشگری مالی ایران و حسابداری IFRS به طور کلی یکسان می‌باشد .بخش‌های موجود در صورتهای مالی در کشور ایران در مفاهیم نظری با حسابداری IFRS به غیر از برخی موردهای محدود مشابه است اما این تفاوت‌های محدود در نحوه شناسایی اقلام دارایی تفاوتی ایجاد نمی‌کند .
تفاوت‌های مهم در صورت وضعیت مالی
- در IFRS دارایی‌های جاری پیشرفته و گسترده‌تر از استاندارهای ایران می‌باشد همچنین بدهی‌های جاری نیز در IFRS گسترده‌تر می‌باشد.
- در استاندارهای داخلی بررسی اولیه سرمایه گذاری بر اساس بهای تمام شده می‌باشد اما در حسابداری IFRS به ارزش منصفانه شناسایی می‌شود .
- دسته بندی بدهی جاری و غیر جاری در دو استاندارد دارای تفاوت می‌باشد.
- در حسابداری داخلی مطالبات به شکل ارزش بازیافتنی گزارش داده می‌شود اما در IFRS مطالبات عموماً به روش بهای تمام شده گزارش داده می‌شود .
- در استاندارد داخلی برای محاسبه کاهش ارزش باید ارزش دفتری با مبلغ بازیافتنی مقایسه شود اما در حسابداری IFRS مبلغ دفتری با ارزش فعلی جریانات نقدی مورد انتظار مقایسه می‌شود .
تهیه صورتهای مالی توسط نرم افزار اکسل و مشکلات آن
صورتهای مالی در حقیقت انعکاسی از فعالیت‌های شرکت‌ها و سازمانها در طول دوره‌های معین هستند. حاصل فعالیت‌هایی که یک شرکت یا سازمان در دوره‌های سه‌ماهه، شش‌ماهه، نه‌ماهه یا ۱۲ ماهه انجام داده است، در چند صورت مالی آورده می‌شود که می‌توان با نگاه کوتاهی به آن درباره‌ی کارهای انجام شده در این مدت و میزان اثربخش بودن آنها اطلاعاتی را به دست آورد. در اکسل می‌توان مهم‌ترین صورتهای مالی مانند صورت سود و زیان، صورت وضعیت مالی، صورت وجوه نقد و… را تنظیم کرد اما این کار مشکلات بسیار زیادی را همراه خواهد داشت. از جمله این مشکلات می‌توان به صرف وقت بسیار زیاد اشاره کرد. همچنین در صورتی که اقدام به طراحی با اکسل بشود و در پایان نیاز به تغییر خاصی هرچند کوچک باشد این فرآیند بسیار دشوار و زمان بر خواهد بود.
از دیگر مشکلات مهم می‌توان به نکات زیر اشاره کرد:
- کاهش قابلیت اطمینان به اطلاعات در دسترس
- نداشتن پایگاه داده
- صرف زمان و هزینه‌ی بالا در تهیه گزارش‌های مالی
- متکی به شخص بودن
- عدم امکان به‌روزرسانی خودکار اطلاعات با تغییر یک جز
- کاهش کنترل‌های لازم در خطاهای کاربر
- فقدان نظارت مالی مستقیم
- ممکن نبودن دریافت به موقع اطلاعات برای تصمیم‌گیری
- از بین رفتن سوابق و مستندات کاربرگ‌های تهیه صورتهای مالی به مرور زمان
همچنین برای تهیه صورتهای مالی در شرکت‌های هلدینگ مشکلات زیر مطرح است:
- دشواری در جمع‌آوری و تجمیع داده‌ها از شرکت‌های تابعه
- نبودن فرمت یکسان برای گزارشگری شرکت‌های تابعه
- یکسان نبودن کدینگ شرکت‌های تابعه
- تأخیر در ارسال گزارش‌ها به شرکت مادر
- نبود ارتباط برخط بین شرکت‌های زیرمجموعه و مادر
- افزایش پیچیدگی با زیاد شدن تعداد شرکت‌های زیرمجموعه
- عدم قابلیت ردیابی آسان اطلاعات در تهیه ارقام مندرج در صورتهای مالی تلفیقی
- عدم قابلیت مقایسه اطلاعات هریک از زیرگروه‌ها
نرم افزار صورت مالی برهان
از آنجا که اتخاذ تصمیمات اقتصادی، ارزیابی توان ایجاد وجه نقد از طریق تمرکز بر وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‌های نقدی واحد تجاری و استفاده از آنها در پیش‌بینی جریان‌های نقدی مورد انتظار و سنجش انعطاف‌پذیری مالی، در هر سازمانی جز اهم فعالیت‌های کلان سازمان می‌باشد، لذا این مورد سازمانها را به سمت خلاصه سازی و طبقه بندی اطلاعات مالی سوق می‌دهد.یکی از شیوه‌های ارزیابی شرکت‌ها استفاده از صورتهای مالی سازمان می‌باشد، نرم افزارتهیه صورتهای مالی از جمله گزارشات تخصصی و زمانبر واحد مالی می‌باشد که از جمع آوری اطلاعات مالی نرم افزار حسابداری استخراج می‌شود به همین دلیل تهیه مکانیزه این نوع گزارشات باعث افزایش اطمینان، سرعت و کاهش خطاهای احتمالی می‌شود و حجم کاری واحد مالی هر سازمانی را پایین می‌آورد.
نرم افزار صورتهای مالی برهان سیستم چه مشکلاتی را مرتفع می‌سازد؟
برهان سیستم با استفاده از دانش، تجربه و ابزار مناسب، ابتدا اطلاعات مربوط به فعالیت‌ها و رویدادهای مالی را شناسایی و اندازه گیری کرده، سپس به پردازش آنها اقدام می‌نمایند و در نهایت خلاصه اطلاعات را به شکل صورتهای مالی و گزارشات مالی یا نسبت‌های مالی تحت این عنوان در اختیار کسانی قرار می‌دهند که مایلند از این اطلاعات در تصمیم گیری های خود استفاده کنند.
صورتهای مالی باید وضعیت مالی، عملکرد مالی و جریان‌های نقدی واحد تجاری را ارائه کند. یکی از اهداف صورتهای مالی، ارائه اطلاعات طبقه بندی شده درباره وضعیت مالی واحد تجاری است. شرکت برهان سیستم پاسارگاد با ارائه نرم افزار تصمیم یار هوشمند ( Phoenix) به‌منظور پاسخ گویی به نیازهای سازمانها، نرم افزار تهیه‌ی صورتهای مالی را به بازار ارائه کرده است.
کاربران نرم افزار تهیه صورتهای مالی می‌توانند به اطلاعاتی درباره دارایی‌ها، بدهی‌ها، حقوق صاحبان سهام، درآمدها، هزینه‌ها، جریان‌های نقدی و سایر اطلاعات واحد تجاری دست یابند. شایان ذکر است به دلیل قابلیت یکپارچه سازی با هر نرم افزار حسابداری، اطلاعات لازم برای تهیه صورتهای مالی اساسی را تأمین می‌کند.
نرم افزار صورتهای مالی طراحی شده توسط شرکت برهان سیستم به مدیران مالی امکان تهیه گزارشات مالی و یادداشت‌های مالی مختلف را جهت ارائه به ذینفعان بیرونی و داخلی سازمان می‌دهد. برهان سیستم با استفاده از نرم افزار صورتهای مالی، کلیه صورتهای اساسی (قانونی) سازمان و نسبت‌ها و شاخص‌های مالی تصمیم گیری را محاسبه و در اختیار افراد ذیربط قرار می‌دهد.
ویژگی‌های نرم افزار صورت مالی برهان
- تهیه صورتهای مالی خودکار هر شرکت در دوره‌های زمانی سالانه و میان‌دوره‌ای دلخواه نظیر دوره‌های فصلی، ماهانه و روزانه.
- قابلیت یکپارچه‌سازی با سیستم‌های متفاوت اطلاعاتی در حوزه حسابداری، فروش، انبار و...
- انعطاف‌پذیری و کارایی لازم در مقابل تغییرات استانداردهای جدید تهیه صورتهای مالی.
- کاربری آسان.
- قابلیت فرمول‌نویسی.
- قابلیت تعریف صورتهای مالی صنایع مختلف.
- امکان ردیابی تعدیلات.
- تهیه صورتهای مالی تجمیعی و تلفیقی.
- امکان تجمیع الگوهای متفاوت صورتهای مالی از صنایع مختلف
- امکان ایجاد سندهای کاربرگی تلفیق در سیستم.
- شماره‌گذاری خودکار یادداشت‌های توضیحی.
- امکان خروجی گرفتن همزمان به واحدهای ریال، هزار ریال، میلیون ریال، میلیارد ریال و همچنین واحدهای ارزی دلخواه.
- امکان طراحی گزارشات با استفاده از ابزار گزارش ساز اختصاصی.
- نگهداری کلیه سوابق مالی در دوره‌های مالی مختلف.