به گزارش خبرگزاری مهر، قرآن کریم ظاهری زیبا و باطنی ژرف دارد. ظاهر قرآن، که دربردارنده پیام‌های هدایتی و تربیتی است، درخور فهم عامه مردم است و بطون لایه‌لایه و تودرتوی آن، که لبریز از رمزها و نکته‌های بی‌پایان است، با سیر و سلوک روحی خواننده کلام وحی تناسب دارد. در واقع هرچه خواننده روح پاک‌تری داشته باشد، به اسرار بیشتری دست می‌یابد و روزنه‌ای جدید از فهم معارف قرآن بر او گشوده می‌شود.
اندیشمندان علوم اسلامی همواره دغدغه کشف اسرار قرآن را داشته‌اند. در این میان، اهل‌معرفت افزون‌بر روش‌های رایج تفسیر برای فهم ظاهر، روش تأویل را برای رسیدن به فهم عمیق شریعت برگزیده‌اند که از آن تعبیر به تفسیر عرفانی شده است. کتاب پیش‌رو در مقام پاسخ به پرسش‌هایی درباره تفسیر عرفانی (تأویل) از دیدگاه یکی از چهره‌های برجسته اهل‌معرفت یعنی سیدحیدر آملی است. پرسش‌هایی از قبیل: تأویل در اصطلاح اهل معرفت به چه معناست؟ تأویل چند نوع است؟ روش‌های دستیابی به آن چیست؟ آیا انسان‌های عادی هم توان فهم اسرار قرآن را دارند؟
سرفصل‌های این کتاب به شرح زیر است:
بخش اول: معناشناسی واژه تأویل
معناشناسی واژه تأویل در لغت و اصطلاح
معناشناسی واژه تأویل در آیات قرآن
معناشناسی واژه تأویل در متون روایی
بخش دوم: تأویل قرآن از دیدگاه سید حیدر آملی
بررسی معنا، هدف، محدوده و ضرورت تأویل قرآن
عالمان به تأویل و ابزار تأویل
بخش سوم: مبانی تأویل طولی از نگاه سید حیدر آملی
مبانی هستی‌شناختی تأویل طولی
مبانی انسان‌شناختی تأویل طولی
مبانی متن‌شناختی تأویل طولی
بخش چهارم: بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از تأویل‌های سید حیدر آملی
بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از تأویل طولی
بررسی تطبیقی نمونه‌هایی از دیگر انواع تأویل
این کتاب برگرفته از پایان‌نامه دوره تربیت محقق عرفان اسلامی مرکز پژوهشی دائرةالمعارف علوم عقلی اسلامی است که توسط جناب حجت‌الاسلام رسول مزرئی و با راهنمایی حجت‌الاسلام و المسلمین استاد علی امینی‌نژاد و مشاوره حجت‌الاسلام و المسلمین استاد سید یدالله یزدان‌پناه نگاشته شده است. پایان نامه یادشده با عنوان «تأویل طولی و مبانی آن از نگاه سیدحیدر آملی» در چهارمین جشنواره علامه حلی شایسته تقدیر شناخته شد.
یادآوری می‌شود که برگزاری دوره‌های آموزشی و پژوهشی پیشرفته عرفان اسلامی در مرکز، با حدود هشتاد واحد درسی در هر دوره (شامل حکمت متعالیه، عرفان نظری، عرفان عملی، عرفان ادبی، عرفان تطبیقی، معرفت‌شناسی، فلسفه عرفان و مبانی عرفان) و در حدّ دکترای پیوسته، با پیش‌بینی همه ابعاد لازم در عرفان اسلامی و با کنترل دقیق از جهت رعایت کامل موازین عقلی و شریعت (کتاب، سنت و عقل) از اموری بی‌سابقه در حوزه‌های علمیه و دانشگاه‌های کشور به شمار می‌آید که در این مرکز، برگزار شده و حدود شصت فارغ‌التحصیل داشته است.
تشکیل این دوره‌ها، افزون بر رفع نیازهای مرکز پژوهشی دائرةالمعارف، برای اولین بار امکان آموزش نظام‌مند عرفان اسلامی در حوزه علمیه را ایجاد کرده و زمینه‌های رشد درست عرفان اسلامی و جلوگیری از سو تفاهم‌ها و انحرافات احتمالی را فراهم می‌سازد.
فارغ‌التحصیلان این دوره‌ها، اساسی‌ترین نقش بلکه اساسی‌ترین نقش را در راه‌اندازی دوره‌های آموزشی و پژوهشی سایر مراکز آموزشی و پژوهشی در حوزه علمیه قم و رفع نیازهای مراکز دیگر داشته و دارند.
تاکنون به غیر از کتاب «تفسیر عرفانی از دیدگاه سید حیدر آملی»، پنج اثر دیگر نیز از پایان‌نامه‌های فارغ‌التحصیلان این مرکز به صورت کتاب منتشر شده است که از قرار زیر است.
۱) اعیان ثابته در عرفان اسلامی: اثر اصغر نوروزی؛
۲) ابن عربی و اشاعره: اثر محمدعیسی جعفری؛
۳) خیر و شر در مکتب ابن عربی: اثر حسن امینی؛
۴) عرفان و عترت: اثر سیدوحید معتمدی؛
۵) انسان کامل از دیدگاه مولوی: اثر جلیل آقاخانی.