دکتر سید امیر اصغری مدیر پروژه سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی در دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در گفتگو با خبرنگار مهر از ایجاد پایگاه جامع مدارک تحصیلی جهت جلوگیری از جعل مدارک، استعلام اصالت و عدم مراجعه حضوری به دفاتر میز خدمت حضوری (همانند دفاتر پیشخوان) خبر داد و گفت: اقلام داده‌ای بیش از ۲۰ میلیون مدرک دانشگاهی در این سامانه قابل استعلام است.
وی با اشاره به اینکه پایگاه داده جامع مدارک تحصیلی در پی مصوبات شورای اجرایی فناوری اطلاعات و تاکید ریاست جمهوری راه اندازی می‌شود، گفت: این سامانه داده‌های خود را از ۴ پایگاه داده دانشگاه‌های دولتی ذیل وزارت علوم، دانشگاه‌های ذیل وزارت بهداشت، دانشگاه‌های آزاد و مدارکی که مربوط به حوزه‌های علمیه است، دریافت می‌کند.
مدیر پروژه سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی ادامه داد: در این پایگاه داده، داده‌های مربوط به مدارک تحصیلی تمامی دانش آموختگان و دانشجویان دانشگاه‌ها جمع آوری شده و استعلام اصالت این مدارک به صورت برخط و بدون تاخیر قابل ارائه خواهد بود.
اصغری با اشاره به اینکه پایگاه داده مراکز آموزش عالی در کل کشور به تدریج در حال به روزرسانی برای بارگذاری در این پایگاه داده است، گفت: برخی از دانشگاه‌ها یک سری از داده‌های قدیمی مربوط به مدارک تحصیلی فارغ التحصیلان را ندارند. برای مثال دانشگاه‌های علوم پزشکی تا پیش از این تمامی داده‌های مدارک تحصیلی مربوط به قبل از سال ۸۳ را در اختیار نداشتند (کد ملی آنها وجود نداشت) و در این مورد داده‌های حدود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار مدرک در دانشگاهای دولتی وجود نداشته است.
وی افزود: این نقصان اقلام داده‌ای، مربوط به عدم تطبیق اطلاعات هویتی و یا عدم درج کد ملی فارغ التحصیلان می‌شود. در پایگاه داده جامع مدارک تحصیلی، شاخص جستجو بر مبنای کدملی هر فرد است و اگر کدملی وجود نداشته باشد، این سرویس قابل ارائه نیست.
مدیر پروژه سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی با بیان اینکه هم اکنون با انطباق‌هایی که با سازمان ثبت احوال در حال انجام است، کاستی‌های مربوط به داده‌های دانشگاه‌ها در حال تکمیل شدن است، گفت: به تدریج این پایگاه‌های داده تکمیل می‌شود. برای مثال وزارت علوم مشکل مدارک ناقص را از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار مدرک به یک میلیون و ۱۱۰ هزار مدرک رسانده است و یا اینکه هم اکنون از تعداد ۳ میلیون و ۴۵۰ هزار مدرک تحصیلی که کد ملی نداشتند در دانشگاه‌های آزاد اسلامی، تعداد به ۴۵۰ هزار مدرک رسیده است.
وی با اشاره به اینکه متقاضیان می‌توانند با مراجعه به نشانی https://estelam.msrt.ir و دراختیار داشتن شماره ملی و شناسنامه، از مدارک دانشگاهی خود استعلام بگیرند، ادامه داد: امید می‌رود تا ۳ ماه آینده تمامی داده‌ها تکمیل شده و تمامی متقاضیان بتوانند در هر مقطع تحصیلی و هر دانشگاهی به صورت آنلاین مدرک تحصیلی خود را استعلام کرده و آن را به دستگاه مربوطه ارائه دهند.
اصغری مزایای راه‌اندازی سامانه استعلام اصالت مدارک را پیشگیری از جعل، کاهش مصرف کاغذ، کاهش هزینه، عدم مراجعات غیرضروری به دفاتر میزخدمت حضوری، عدم نیاز به مراجعه حضوری برای ثبت‌نام در دانشگاه‌ها و یا گزینش‌ها و ادارات جذب و تسریع فرآیندهای استعلام اصالت مدارک عنوان کرد.
مشاور دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات گفت: در صورتی که دانشگاه به هر دلیلی داده اشتباهی از وضعیت فارغ التحصیل را وارد کرده باشد، سیستم اطلاعات را به متقاضی نمایش می‌دهد و با تمهیداتی که برای اصلاح اطلاعات در نظر گرفته می‌شود، درخواست اصلاح از همین سامانه به دانشگاه‌های صادرکننده ارجاع داده خواهد شد. از این رو ما در دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات در حال سیستمی کردن فرآیند اصلاح اطلاعات هستیم. به این ترتیب چنانچه فرد با داده‌های اشتباه در این سامانه مواجه شد به جای تماس با دانشگاه مورد نظر، می‌تواند از طریق همان سامانه استعلام، درخواست خود را به دانشگاه ارسال کند تا دانشگاه فرآیند اصلاح را انجام دهد.
وی درباره روال کار سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی گفت: پس از درج اقلام هویتی فرد در این سامانه، به وب سرویس‌های سازمان ثبت احوال و سامانه احراز هویت موبایل (شاهکار) فراخوانی داده می‌شود و به شماره موبایل فرد متقاضی یک کد رهگیری اعطا می‌شود. این کد رهگیری باید به هر طریقی به دستگاه‌های استعلام گیرنده مدارک تحصیلی که به مرکز ملی تبادل اطلاعات (GSB) متصل هستند، ارسال شود. این دستگاه‌ها باید سامانه‌ای را تعبیه کنند که کد رهگیری را در آن درج کرده و مدرک تحصیلی فرد مورد نظر را استعلام کنند.
اصغری ادامه داد: هم اکنون این امکان در سامانه‌های ثبت نام غیرحضوری دانشگاه‌ها فراهم شده که دانشجویان جدیدالورود می‌توانند کد رهگیری مدرک تحصیلی خود را استعلام و در این سامانه درج کنند. این یک وب سرویس است که با استعلام از GSB نتایج را به سمت درخواست کننده برمی گرداند.
وی با تاکید بر اینکه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی از جمله پروژه‌های اولویت دار دولت الکترونیکی و اقدامی برای شفافیت در اصلاح فرآیند گواهی اصالت مدارک است، تصریح کرد: استعلام اصالت مدارک تحصیلی و ایجاد پایگاه جامع مدارک تحصیلی، با هدف عدم مراجعه فیزیکی برای دریافت مدارک یا عدم نیاز به تحویل کپی مدارک، پیشگیری از جعل مدرک، صرفه جویی در مصرف کاغذ و کاهش هزینه‌های نامتعارف برای دریافت استعلام از میزخدمت‌های حضوری مثل دفاتر پیشخوان، اجرایی شده است.
مشاور دبیرخانه شورای اجرایی فناوری اطلاعات گفت: در دریافت این سرویس، سامانه استعلام گیرنده دستگاه‌های اجرایی باید به این وب سرویس و مرکز ملی تبادل اطلاعات متصل باشند و محل درج کد رهگیری را در سامانه خود طراحی کرده باشند. کد رهگیری برای هر فارغ التحصیلی که در سامانه تقاضای دریافت تاییدیه تحصیلی داشته باشد، تا یک ماه انقضا دارد.
وی اضافه کرد: این پروژه که در گام نخست برای دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی اجرایی می‌شود به زودی برای استعلام تاییدیه تحصیلی مدرک دیپلم با همکاری وزارت آموزش و پرورش نیز رونمایی خواهد شد و پس از آن این سرویس با سامانه اصالت مدارک دانشگاهی، در یک درگاه واحد به صورت یکپارچه و در قالب یک پنجره واحد ارائه می‌شود.
اصغری با بیان اینکه بدین‌ترتیب معضل مدارک تحصیلی جعلی حل می‌شود و دیگر کسی نخواهد توانست با مدرک جعلی در جایی ثبت نام کند و یا ادعای ناصحیح از مرتبه فارع‌التحصیلی خود کند گفت: هدف این است که در نهایت یک درگاه واحد داشته باشیم که مردم برای استعلام مدارک دیپلم و آموزش عالی از یک سامانه متمرکز اقدام کنند.
مدیر پروژه سامانه استعلام اصالت مدارک دانشگاهی خاطرنشان کرد: گام بعدی، صدور دانشنامه‌های الکترونیکی ممهور به مهر سازمانی الکترونیکی، مهر زمانی و امضاهای دیجیتالی است که عملاً دانشگاه‌ها صدور گواهی کاغذی را انجام ندهند.
اصغری همچنین افزود: مجری این پروژه، وزارت عتف بوده است که با همکاری و همدلی وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد، سازمان ثبت احوال، سازمان تنظیم مقررات، سازمان فناوری اطلاعات و سازمان بازرسی کل کشور، نمونه‌ای خوب از یک تلاش ملی را رقم زدند.