خبرگزاری مهر -گروه فرهنگ- مرتضی رحیمی: چهارمین دوره کتاب سال دفتر شعر جوان «قیصر امینپور» اسامی ۱۵ کتاب راه یافته به مرحله دوم را اعلام کرد که در این بین نام احسان انصاری با مجموعه شعر «بی نظمی» از انتشارات سوره مهر به چشم میخورد. این کتابها از بین ۵۰ عنوان کتاب ارسال شده به دبیرخانه، انتخاب شده و به مرحله دوم راه یافتهاند، این جایزه با هدف شناخت استعدادهای جوان و تشویق و معرفی آنها به جامعه ادبی برگزار میشود. احسان انصاری متولد سال ۱۳۷۴ در تهران است. اولین مجموعه شعرش با عنوان «بینظمی» سال ۹۸ در انتشارات سوره مهر به چاپ رسید. بیشتر شعرهایش را در قالب غزل میسراید.
به عنوان کسی که کتابتان نامزد این جشنواره شعر جوان قیصر امین پور شده است درباره کیفیت این جشنواره چه نظری دارید؟
من وقتی در میان برگزیدگان جشنواره نگاه میکردم، احساس کردم که آثار بدون جهتگیری خاصی انتخاب شدهاند و معیار اصلی داوران هنر شاعر بوده نه شهرتش. از طرفی نام جشنواره هم از نام یکی از شاعران بزرگ معاصر ما وام گرفته شده و من این جشنواره را بسیار اثرگذار میدانم به خصوص در حوزهی جهتبخشی به استعدادهای جوان و کسانی که میخواهند قدم در راه شعر بگذارند.
برگزاری این نوع جشنوارهها چه تأثیری در ترویج شعر و شعر خوانی میتواند داشته باشد؟
البته معمولاً جشنوارههای امروز به خاطر تعددشان و همچنین جدایی آنها از سلیقهی عمومی مردم عملاً موفق نیستند و در دایره خبری خودشان محبوس میمانند و اثری روی دیگران نمیگذارند. اما بودهاند جشنوارههایی که آثار برگزیدهی آنها با اقبال مخاطبان هم مواجه شده. کاری که سالهاست در خیلی از جشنوارهها اتفاق نیفتاده. اما در جشنواره قیصر تأثیر این انتخابها را در میان عموم مردم و همچنین نوقلمان میتوان احساس کرد.
اگه برنده کتاب سال جایزه قیصر بشوید انتظاراتتان از این کتاب برآورده میشود یا خیر؟ یا بهتر است بگوییم چه انتظاراتی از اولین مجموعه شعری خود دارید؟
من این شعرها را برای برگزیده شدن یا برنده شدن در جشنوارهها و مسابقات نسروده ام. شعر حرف دل آدمهاست. اما وقتی آدم میبیند که کارشناسان و صاحبنظران هم بر این آثار مهر تأیید میزنند، به ادامه راهش امیدوارتر میشود.
کتاب شما بین ۵۰ کتاب جزو ۱۵ کتاب برتر قرار گرفته است. گفتید زمانی که اشعارتان را جمع میکردید و این مجموعه را به ناشر برای چاپ دادید به برگزیده شدن یا برنده شدن در جشنوارهها فکر نمیکردید ولی به هرحال فکر میکردید که این کتاب افتخاراتی کسب خواهد کرد. این طور نیست؟
بینظمی اولین مجموعه منتشرشده من است و وقتی برای چاپ رفت واقعاً پیشبینی راجع به این همه بازخورد پس از انتشار کتاب را نداشتم اما به خاطر توجهی که نسبت به این اثر شد خدا را شکر میکنم.
شعرهای این کتاب در چند سال سروده شده است؟
این شعرها، شعرهای سالهای آخر دبیرستان و اوایل دوران دانشجویی بنده است و نمیشود تاریخ دقیقی را برای هرکدام تعیین کرد. چه بسا شعری چندسال پیش شروع شده باشد اما پایانش چندسال بعد رقم بخورد. الزاماً نقطه آغاز و پایان دقیقی برای غزل نمیتوان تعریف کرد.
کمی درباره حال و هوای شاعری صحبت کنیم، از چه زمانی استعداد شاعری را در خود یافتید و شروع به سرودن کردید؟
نمیدانم دقیقاً از چه زمانی شعر گفتن را شروع کردهام اما به خاطر دارم از اوایل نوجوانی به شعر علاقهمند شدم و بعضی مجموعههای شعر را میخواندم و همین باعث شد کمکم خودم هم دستی به قلم ببرم.
در دوران مدرسه و دانشگاه به خاطر شعر و نوشتن تقدیر شدید؟
البته تقبیح شعر سرودن در نظام آموزشی رسمی ما بیش از تحسین آن است و نظام آموزشی ما عمدتاً افراد را بیشتر به حفظیات تشویق میکند. به گذشتن از سد کنکور تشویق میکند و طبیعتاً با این اهداف، شعر موجب حرمان است.
چقدر به الهام شاعرانه اعتقاد دارید؟
من فکر میکنم که شعر خانهایست که درهای مختلفی دارد. میشود از در کوشش به آن رسید یا از در جوشش و الهام. اما بدیهیست که بدون لطف خدا و یک قریحهی سالم نمیتوانیم به طبقات بالا برسیم.
در خانواده شما کسی دیگر هم شاعر بوده است؟
به صورت حرفهای نه اما مادرم بسیار به شعر علاقهمند بودند و دلنوشتههای خود را هم نگه داشتهاند. معتقدم علاقهای که من هم به شعر دارم، محصول خُلق شاعرانه ایشان بوده. البته محیط خانواده بود که من را با آثاری مثل گلستان سعدی با ادبیات آشنا کرد و همان طور که گفتم مدارس کنونی ما نقش کمی در هدایت استعدادها داشته و دارد.
همینطور که گفتید محیط خانواده در علاقمندی به شعر تأثیر زیادی دارد ولی چه عوامل دیگری را در شعر نوشتن مؤثر میدانید؟
بستگی به این دارد که از چه دری بخواهیم وارد خانه شعر شویم. اما به تأمل، قریحه، مطالعه و زیستجهان افراد بستگی دارد. همچنین به اطرافیان و جهانبینی و باورهای هر فرد. طبیعتاً همه این عوامل میتوانند به تنهایی یا کنار هم نقش ایفا کنند.
حال شعر و ادب فارسی را در این زمانه چطور میبینید؟
به نظر من به نسبت دهههای قبل حال عمومی شعر بهتر است اما به نسبت آنچه انتظار میرود، در کشوری که زبان فارسی چهرههای درخشانی را در خود پروردهاست، هنوز فاصلهی زیادی تا امکان تجلی قلهای دیگر در کنار حافظ و سعدی وجود دارد. اما نسبت به دهههای گذشته هم از حیث مخاطبان و هم ابزارهای انتقال شعر بسیار بهتر است.
این روزها مشغول انجام چه کاری هستید؟ دفتر شعر جدیدی آماده انتشار دارید؟
مشغول دانشگاهم. گاهی شعر میگویم، گاهی مطالعه میکنم یا فیلم میبینم. همواره دنبال کشف لحظههای جدیدم اما برای انتشار مجموعه بعدی هم فعلاً عجلهای ندارم.