خبرگزاری مهر - گروه استانها: اسمامحمودی: تخت در گاه قلی بیگ اثری تاریخی از دوران صفویه است که محل دفن قلی بیگ از امرای دوره صفوی و رئیس ایل افشار است، این اثر حتی در دوران یورش افغان‌ها به کرمان نیز تخریب نشد و در طول تاریخ چند بار مرمت شد که می‌توان به مرمت این بنا توسط همسر محمد اسماعیل خان موسوم به کربلایی از امرای کرمان اشاره کرد.
تخت در گاه قلی بیگ در سال ۹۷ به صورت کامل بازسازی شد
اما در سال‌های اخیر نیز این بنا به دلیل یادگاری نویسی بر دیوارها و بارندگی در معرض آسیب قرار گرفته بود که خبرگزاری مهر از سال ۹۳ بارها در این مورد اطلاع رسانی کرد که می‌توان به گزارش‌های «عمارت تاریخی در چنگال نازیبایی‌های وندال‌ها / چهره درگاه قلی بیگ مخدوش شد» و «دریایی که در کنار تخت درگاه قلی بیگ خشکید / لزوم احیای محور گردشگری شرق شهر کرمان» اشاره کرد.
پس از این پیگیری‌ها مرمت بدنه این بنای تاریخی انجام شد و حراست و نگهداری تخت درگاه قلی بیگ نیز در دستور کار قرار گرفت، در نهایت در سال ۹۷ نیز این بنا با همکاری شهرداری کرمان بار دیگر مرمت شد «زیباسازی بنای تاریخی تخت درگاه قلی‌بیگ در مراحل پایانی است» و به عنوان یکی از آثار تاریخی که همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است مد نظر تورهای گردشگری قرار گرفت.
بهسازی فضای سبز اطراف، بدنه سازی، رفع مشکلات ناشی از بارندگی، احداث کیوسک نگهبانی، نورپردازی از جمله اقداماتی بود که انجام شد و طبق آخرین بازدیدهای خبرنگار مهر این بنا تا ابتدای سال ۹۹ شکل و نمای زیبای خود را حفظ کرده بود.
فراموشی بناهای تاریخی کرمان
اما بعد از شیوع کرونا و عدم ورود گردشگران به بناهای تاریخی، گویا نگهداری از این بناها نیز کمرنگ‌تر از قبل شده که نمادی از این سخن را می‌توان در تخت درگاه قلی بیگ مشاهده کرد.
این اثر زیبا در دامنه کوه‌های صاحب الزمان و مشرف بر جنگل و در نزدیکی گنبد جبلیه، گلزار شهدا و قلعه دختر و قلعه اردشیر و باغ زیبای بی رم آباد و عمارت کلانتر قرار گرفته است.
هر مسافری که از جنوب استان وارد کرمان می‌شود نخستین نمادی که از شهر تاریخی کرمان مشاهده می‌کند بنای تخت درگاه قلی بیگ است اما این روزها وضعیت این بنا بسیار تأسف بار است.
تخریب بخش‌هایی از اثر تاریخی
وضعیت کنونی این بنای تاریخی چنان نابسامان است که قلب هر شهروند کرمانی که به تاریخ و فرهنگ شهر علاقه داشته باشد را به در می‌آورد.
تخریب بخشی از کف پوش اصلی بنا از یک سو هر بیننده‌ای را متعجب می‌کند و از سوی دیگر تخریب بخش‌هایی از دیوارهای بنای داخلی، سکونت معتادان و افراد ولگرد در بنا، سرنگ‌ها و سیگارهای رها شده در حریم این اثر تاریخی، نشان می‌دهد مدتهاست هیچ گونه بازدیدی از سوی میراث فرهنگی از این مکان که در شهر کرمان قرار گرفته نشده است.
در ابتدای ورود به بنا چیزی که خودنمایی می‌کند سیستم روشنایی ورودی پلکان سنگی تخت درگاه قلی بیگ است که تخریب شده و در برخی موارد نیز سیستم سیم کشی که کف زمین قرار گرفته از جای خود خارج شده و می‌تواند برای بازدید کنندگان به خصوص کودکان خطرآفرین باشد.
در بنای اصلی اما اولین چیزی که خودنمایی می‌کند تخریب بخشی از دیواره اتاقک ضلع جنوبی بناست که در دو سوی درب فلزی تخریب شده است، همچنین کف پوش نیز از جای خود خارج و رها شده است.
از سوی دیگر معتادان و ولگردها برای فرار از باران و سرمای هوا به ورودی‌های سه گانه بنا پتو نصب کرده‌اند و در کف بنای مرکزی نیز مملو از پتوهای کهنه و زباله‌های ناشی از سکونت کارتون خواب‌ها است.
دیوارهای داخلی و سنگ قبرهای داخلی بنا نیز به دلیل روشن کردن آتش سیاه شده است.
خودنمایی وندال ها روی آثار تاریخی
دست نوشته‌ها توسط بازدید کنندگان نیز نمای گچ بری ها را به کلی تحت تأثیر قرار داده و صحنه‌ای نا مناسب را جلو چشم بازدید کنندگان قرار داده است.
وضعیت بخش شمالی نیز بهتر نیست و بارندگی‌های اخیر موجب صدمه به دیوارها شده که ظاهراً به دلیل عدم تخلیه آب باران از سقف آرامگاه روی داده است.
عدم حضور گردشگران در کرمان این نگرانی را به وجود آورده است که روند نگهداری و حراست از برخی بناها نیز کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و مرمت و احیای برخی از این بناها مانند باغ کلانتر و باغ هرندی نیز کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
سید مهدی موسوی یکی از فعالان میراث فرهنگی در استان کرمان است که در گفتگو با مهر می‌گوید: تخت درگاه قلی بیگ یکی از نمادهای اصلی تاریخ شهر کرمان است و انتظار نمی‌رفت چنین مورد بی توجهی قرار گیرد.
وی افزود: این بنا در ابتدای سال جاری وضعیت مناسبی داشت و هر آنچه که بر این اثر تاریخی رفته است طی ماه‌های اخیر روی داده و متأسفانه در این مدت کسی جلوی این اقدام را نگرفته است.
وی بیان کرد: کرمان شهری تاریخی است که اقتصاد این شهر بر مبنای گردشگری بنا شده و به همین دلیل طی سال‌های اخیر سرمایه گذاری‌های زیادی در استان شاهد بوده‌ایم و مسلماً برای تثبیت این پتانسیل‌ها و استفاده از آنها در پسا کرونا باید مسئولان نهایت مراقبت را از آثار گردشگری به عمل آوردند.
موسوی افزود: دوران کرونا فرصت مناسبی برای مرمت بسیاری از بناهای تاریخی است که طی سال‌ها مورد آسیب قرار گرفته‌اند و باید از این فرصت استفاده شود.
از میراث فرهنگی کرمان به عنوان متولی نگهداری و ساماندهی بناهای تاریخی انتظار می‌رود با توجه به اینکه کرمان هفت اثر ثبت جهانی و صدها اثر ثبت ملی به نام خود ثبت کرده است حساسیت بیشتری برای نگهداری و حراست از این بناها داشته باشد و هر چه زودتر برای مرمت بنای تاریخی تخت درگاه قلی بیگ اقدام کند.