به گزارش خبرنگار مهر، دکتر مرتضی ضرابی امروز در نشستی خبری که به مناسبت روز جهانی «خون بند ناف» به صورت آنلاین برگزار شد، عنوان کرد: به دلیل اهمیت بالای خون بند ناف، یک روز در جهان به «خون بند ناف» اختصاص پیدا کرده است.
وی افزود: تحقیقات نشان داده که خون بند ناف یک ثروت نهفته است که کاربردهای مختلف پزشکی دارد.
ضرابی با اشاره به اقدامات بانک خون بند ناف گفت: این شرکت در سال ۸۴ با هدف تأمین سلول‌های بنیادی برای مراکز پیوند راه‌اندازی شد تا از بانک خون بند ناف به عنوان یک منبع سلول‌بنیادی استفاده شود.
رئیس بانک خون بند ناف رویان با اشاره به منابع سلول بنیادی اظهار داشت: سلول‌های بنیادی شامل چند بخش سلول‌های بنیادی مغز استخوان، سلول‌های بنیادی خون محیطی و سلول‌های بنیادی خون بند ناف می‌شود.
وی با بیان اینکه سلول‌های بنیادی با منشأ خون محیطی برای بیماری‌های مرتبط با خون قابل استفاده و تأثیرگذار است، تأکید کرد: کارآزمایی‌های بالینی با استفاده از سلول‌های بنیادی بند ناف انجام شده که تاکنون به ۴۰۰ مورد رسیده است.
ضرابی ادامه داد: فلج مغزی، اُتیسم، ناهنجاری‌های قلبی نوزادان، SMA، اسفکسی، دیابت، سکته مغزی، آلزایمر، ام‌اس، پارکینسون، انفارکتوس قلبی، آرتروز، صدمات نخاعی و آرتریت روماتوئید از جمله بیماری‌هایی هستند که با سلول‌های بنیادی قابل درمان‌اند و کارآزمایی‌های بالینی در این زمینه در حال انجام است.
آخرین وضعیت نگهداری نمونه‌های عمومی و خصوصی بانک خون بند ناف
رئیس بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه بانک خون بند ناف رویان هایبرید است و نمونه‌ها به صورت عمومی و خصوصی ذخیره‌سازی می‌شوند، گفت: در بانک خصوصی یا خانوادگی تاکنون ۱۳۰ هزار نمونه و ۵۱۰۰ نمونه در بانک عمومی ذخیره شده است؛ مجموعاً بیش از ۱۳۵ هزار نمونه خون بند ناف در این بانک ذخیره شده است.
وی تأکید کرد: ایران بزرگترین بانک خون بند ناف هایبرید در خاورمیانه است که توانسته نمونه‌های خون بند ناف از سایر کشورها همچون ترکیه، ترکمنستان، رومانی، عراق، افغانستان، اردن، نروژ، کانادا، انگلستان، امارات و عمان را جمع‌آوری کند.
ضرابی با اشاره به بیماری‌های پیوند شده از بانک خون بند ناف عمومی گفت: بیماری‌های آنمی اپلاستیک، تالاسمی، آنمی فانکونی و CP (فلج مغزی) که مجموعاً برابر با ۳۸ مورد بوده، پیوند شده است.
رئیس بانک خون بند ناف رویان افزود: همچنین ۱۲ مورد برای بیماری‌های AML-AL، آنمی اپلاستیک، تالاسمی، اُتیسم، نقص ایمنی و CP از بانک خصوصی پیوند شده است.
وی با بیان اینکه همچنین تاکنون ۵۲۰ بیمار برای درمان بیماری‌های مرتبط با خون پذیرفته شده‌اند، گفت: از این تعداد، ۲۱۰ پیوند با استفاده از سلول‌های بنیادی خون محیطی انجام شده است. علاوه بر این، بیشترین استفاده از سلول‌های بنیادی محیطی در بیماری‌هایی با منشأ خونی بوده است.
ضرابی با بیان اینکه ۳۱ دفتر نمایندگی بانک خون بند ناف راه‌اندازی شده است، گفت: این مراکز اقدام به جمع‌آوری خون بند ناف با همکاری بیمارستان‌ها می‌کنند.
درمان فلج مغزی با سلول‌های بنیادی خون بند ناف
رئیس بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه برای درمان بیماران فلج مغزی، فاز کارآزمایی بالینی را با استفاده از سلول‌های بنیادی خون بند ناف آغاز کردیم، اظهار داشت: تزریق اول این کارآزمایی در مرکز طبی کودکان انجام شد و در ادامه مجوزهای تزریق دوم از وزارت بهداشت اخذ شده است.
وی ادامه داد: به دلیل شیوع پاندمی کرونا در کشور، فعلاً این پروژه ادامه پیدا نکرده و امیدواریم که با فروکش کردن این بیماری، کارآزمایی بالینی درمان بیماری فلج مغزی با سلول بنیادی خون بند ناف انجام شود.
رئیس بانک خون بند ناف رویان افزود: در کنار بانک خون بند ناف، بانک خون محیطی هم داریم که برای بعضی از بیماران سرطانی که تحت شیمی‌درمانی هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ضرابی با تأکید بر اینکه رویکرد ما در کشورهای مختلف توسعه بانک خون بند ناف است، گفت: علی‌رغم همه محدودیت‌ها، به واسطه تحریم‌های ظالمانه توانستیم در کنار کشورهای مختلف، دانش فنی ذخیره‌سازی را کسب کنیم و ذخیره سلولی در کشور داشته باشیم.
ذخیره سازی سلول‌های بنیادی منجر به خروج ارز از کشور می‌شود
وی با تأکید بر اینکه ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی منجر به جلوگیری از خروج ارز از کشور می‌شود، گفت: هر نمونه خون بند ناف برابر ۳۵ تا ۴۰ هزار دلار است و ما هر چقدر بتوانیم سلول‌های بنیادی در کشور را تأمین کنیم، از خروج ارز جلوگیری خواهیم کرد.
رئیس بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه در نقشه بانک‌های خون بند ناف در دنیا، رویان تنها بانک در ایران ثبت شده است، ادامه داد: بر اساس آمار جهانی، ۱۲۰ بانک عمومی در دنیا وجود دارد که تاکنون ۸۰۰ هزار نمونه در این بانک عمومی ذخیره شده؛ همچنین در بانک خصوصی ۷ میلیون نمونه ذخیره شده که ۴۰ هزار پیوند از نمونه‌های خصوصی انجام شده است.
ضرابی با تأکید بر اینکه ظرف ۵ الی ۱۰ سال آینده سلول‌درمانی مکمل دارودرمانی در طب خواهد شد، گفت: در حال حاضر بیش از ۴۰۰ کارآزمایی بالینی برای اطفال با سلول بنیادی خون بند ناف انجام می‌شود.
وی با اشاره به ضمائم زایمانی گفت: جفت، بافت بند ناف، خون بند ناف، پرده جنینی و مایع آمنیوتیک از جمله ضمائم زایمانی هستند که امروزه از آنها ۳۵ محصول استخراج و استحصال می‌شود.
راه‌اندازی اولین پالایشگاه ضمائم زایمانی
رئیس بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه بنا داریم اولین پالایشگاه ضمائم زایمانی را راه‌اندازی کنیم، گفت: هدف ما فرآوری این ضمائم است تا آنها را به محصولات کاربردی در پزشکی بازساختی تبدیل کنیم که از دورریز این ضمائم جلوگیری به عمل آید.
درخواست سه کشور برای راه‌اندازی بانک سلول بنیادی خون بند ناف
ضرابی با بیان اینکه تاکنون از سه کشور درخواست برای راه‌اندازی بانک سلول بنیادی خون بند ناف داشته‌ایم، گفت: در حال حاضر با این سه کشور مذاکراتی انجام شده و پس از نهایی شدن اعلام خواهد شد.
وی تأکید کرد: همچنین قرار است دفاتر نمایندگی از دو دفتر به پنج دفتر نمایندگی توسعه یابد.
ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی ریشه دندان
رئیس بانک خون بند ناف رویان با بیان اینکه در صدد توسعه محصولات مبتنی بر سلول بنیادی تا پایان سال هستیم، گفت: قرار است ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی ریشه دندان را در این بانک خون داشته باشیم، زیرا ریشه دندان منبع قوی سلول‌های بنیادی است که می‌توان برای برخی بیماری‌ها از این سلول‌های بنیادی بهره برد.
به گفته ضرابی، بنا داریم خانواده‌هایی که نمونه‌های خود را به این بانک سپرده‌اند، ارزیابی کنیم.
وی با اشاره به اینکه کرونا تأثیرات خود را در ذخیره‌سازی خون بند ناف در دنیا گذاشته است، گفت: بر اساس آمارها، شیوع این بیماری منجر به کاهش ۳۰ درصدی ذخیره‌سازی سلول‌های بنیادی در دنیا شده است، به دلیل آنکه مادران مبتلا و مشکوک به کرونا، امکان ذخیره‌سازی این سلول‌های بنیادی را ندارند.
رئیس بانک خون بند ناف رویان ادامه داد: خوشبختانه در ۶ ماهه اول امسال، رشد بیش از ۵۰ درصد و نزدیک به ۳۰ درصد در ذخیره‌سازی نمونه‌های خون بند ناف داشته‌ایم.
کارآزمایی‌های بالینی درمان کرونا با سلول بنیادی
ضرابی افزود: ما از ابتدای شیوع پاندمی کرونا در کشور، کارآزمایی بالینی را با همکاری بیمارستان‌های دانشگاه شهید بهشتی و علوم پزشکی تهران آغاز کرده‌ایم که فاز صفر و یک آن به اتمام رسیده است.
وی بیان کرد: بیماران مختلفی را مورد پیوند سلول‌های مزانشیمی بند ناف و مغز استخوان قرار دادیم که نتایج در حال آنالیز است.
رئیس بانک خون بند ناف رویان ادامه داد: یک و نیم تا دو درصد زایمان‌های کشور نمونه‌های خون بند ناف خود را ذخیره‌سازی می‌کنند، درحالی‌که در سطح دنیا میزان این ذخیره‌سازی زیر یک درصد است.
ضرابی اظهار داشت: تهران، خراسان رضوی، اصفهان و فارس جزو استان‌هایی هستند که بیشترین نمونه‌های خون بند ناف را در بانک رویان ذخیره‌سازی کرده‌اند.