به گزارش خبرگزاری مهر، محمدرضا واعظ مهدوی در وبینار بررسی «اصول و ضوابط حاکم بر سطح‌بندی ارائه خدمات درمانی در نظام سلامت ایران» که به همت مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی برگزار شد با اشاره به مقوله عدالت در سلامت گفت: اگر بخواهیم اهداف نظام سلامت را بشماریم نظام‌های سلامت دارای سه سطح از اهداف هستند؛ سطح اول دسترسی به خدمات دارای کیفیت بهتر و بالاتر، سطح دوم عدالت یعنی تأمین دسترسی همگانی به خدمات و سطح سوم پایداری منابع است و باید این نظام‌ها سازمان یابند تا این سه هدف محقق شوند.
وی با اشاره به شاخص‌های عدالت افزود: باید دید آیا برخورداری از امکانات برای همه خدمت گیرندگان فراهم شده است یا خیر؟ سوال این است که آیا خدمات ارائه شده تأمین اجتماعی برای همه بیمه شدگان در تمام نقاط کشور فراهم است؟.
واعظ مهدوی با بیان اینکه شاخص میانگین به تنهایی کفایت نمی‌کند و باید از چالش میانگین عبور کنیم و به توزیع شاخص در مناطق جغرافیایی مختلف کشور برسیم گفت: بر اساس یک گزارش تأمین اجتماعی در برخی مناطق بیمه شدگانی هستند که دسترسی به خدمات درمانی برای آنها فراهم نیست؛ که این اعم از خدمات تأمین اجتماعی یا خدمات دانشگاه‌های علوم پزشکی، بخش دولتی و یا حتی خیریه می‌شود.
رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران افزود: در سایر بخش‌ها نیز با این مسئله مواجه هستیم. به عنوان مثال یک نابرابری در درآمد بین شهر و روستا وجود دارد. یا اگر میانگین تخت‌های بیمارستانی در کشور ۱.۵۹ است؛ اما این نرخ در برخی استان‌ها به ۰.۸۹ می‌رسد. در یک محاسبه آماری، مجموع بیمه شدگان کشور را در نظر گرفته‌ایم بر این مبنا که اگر خانواری یک نفر از اعضایش از یک نوع بیمه برخوردار باشد از ضریب امنیت اولیه ای بهره مند است.
وی ادامه داد: به میانگین کشوری ۶۴ درصد رسیدیم به این معنا که در ۶۴ درصد خانوار، به طور متوسط یک فرد بیمه شده وجود دارد که این نرخ در برخی استان‌ها مثل سمنان و یزد ۹۵ درصد و در برخی استان‌ها ۲۶ درصد است. حال آنکه در خود سیستان و بلوچستان هم یک توزیع یکپارچه وجود ندارد. این نرخ در زاهدان ۵۵ درصد و در برخی مناطق مانند شهرستان سرباز ۸ درصد است و از هر ۱۰۰ خانوار شهرستان سرباز فقط هشت خانوار بیمه‌اند و مستمری بیمه دریافت می‌کنند.
رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران با اشاره به اینکه در سطح بندی نیز باید به توزیع شاخص‌های جغرافیایی توجه داشته باشیم عنوان کرد: علاوه بر این توزیع بین گروه‌های مختلف اجتماعی و سطوح و دهک‌های درآمدی مهم است. آیا خدمات برای همه دهک‌ها به طور یکسان فراهم است؟ احیاناً دهک‌های پردرآمدتر بهره بیشتری دارند. از دهک‌های پایین نیز حمایت‌هایی صورت می‌گیرد ولی یک چالش در گروه‌های با درآمد متوسط و دهک‌های میانی داریم و الگوی مصرف طوری تغییر کرده که آنها سعی می‌کنند خودشان را به گروه‌های با درآمد بالا نزدیک کنند اما چنین ظرفیتی وجود ندارد.
واعظ مهدوی افزود: شاخص دیگر چون گروه‌های جنسیتی و توزیع خدمات در زنان و مردان نیز مطرح است اما در کشورهای توسعه یافته بررسی نابرابری‌ها را گسترده‌تر انجام می‌دهند و بین اقوام و ادیان مختلف هم می‌سنجند.
وی با تاکید بر اینکه باید با توجه به این داده‌ها و شاخص‌ها هدف گذاری کنیم تا بتوانیم به پوشش همگانی خدمات برسیم گفت: بحث دیگر آنکه پایداری منابع در پایداری خدمات تأثیر گذار است و باید نوعی منطقی سازی انجام دهیم. امروز در تمام کتاب‌های اقتصاد سلامت، انطباق منابع با نیازها به عنوان راهبردی مهم شناخته می‌شود. طبیعی است که نمی‌توانیم تمام خدمات را برای تمام اشخاص فراهم کنیم و در اینجاست که سطح بندی نقشی کلیدی و تعیین کننده پیدا می‌کند.
رئیس انجمن علمی اقتصاد سلامت ایران افزود: لازم است برای تحقق هدف دسترسی همگانی و ارتقای کیفی خدمات به انطباق نیازها توجه کنیم. مقصود صرفه‌جویی نیست بلکه رسیدن خدمات به همگان است. با سطح بندی تلاش می‌کنیم منابع به دورترین گروه‌ها که قدرت چانه زنی ندارند و صدایشان کوتاه‌تر است برسد و تضمین کنیم حداقل خدمات برای همه فراهم می‌شود و هرکسی نیاز دارد در قالب یک الگوریتمی پله به پله عبور می‌کند تا به خدمات مورد نیازش دست یابد. اصول حرکت ما در سطح بندی خدمات درمانی همین موضوع است.
واعظ مهدوی تاکید کرد که برای ما احراز بهره‌مندی همگانی از سطح سلامت استاندارد مطلوب و یکسان برای همه بیمه شدگان هدف است. هر جا این بهره‌مندی با اختلال مواجه بود باید مداخله کنیم.