خبرگزاری مهر، گروه استانها- مهدی حسین نژادی: طی یک ماه اخیر صف‌های کیلومتری کامیون‌های ترانزیتی خارجی صادرات بار از ورودی شهر آستارا و از محل پایانه بین‌المللی بار این شهرستان تا درب گمرک زمینی - مرزی آستارا، باعث ترافیک، معطلی رانندگان و رنجش شهروندان آستارایی شده است و اداره کل گمرک آستارا نیز در این رابطه علت تشکیل صف‌های طولانی کامیون‌های ترانزیتی خارجی را کندی ترخیص کالا و کامیون از سوی گمرک جمهوری آذربایجان اعلام کرده است.
با توجه به اینکه این تراکم و ترافیک موجود در پایانه بین‌المللی بار تا گمرک مرزی آستارا نشانگر رونق صادرات در مرز بین‌المللی آستارا در استان گیلان است، اما ظرفیت پایین ترخیص کالا در گمرک آستارای جمهوری آذربایجان علی رغم رایزنی‌ها و توقف ۴ الی ۵ روزه کامیون‌ها در پایانه بار و همچنین گمرک و مرز آستارا، نارضایتی رانندگان داخلی و خارجی، تجار و بازرگانان را موجب شده است.
در ۶ ماهه دوم سال همواره شاهد افزایش تقاضا و رونق صادرات کشورمان و همچنین افزایش شمار کامیون‌های خارجی حامل کالاهای صادراتی ایرانی در مرز زمینی آستارای جمهوری اسلامی ایران و آستارای جمهوری آذربایجان با توجه به نیاز بازارهای هدف به ویژه کشور روسیه و سایر کشورهای حوزه قفقاز و CIS هستیم و در این رابطه گمرک آستارای ایران با رونق گرفتن تجارت خارجی فعالیت خود را که شبانه روزی است قوت بخشیده و در خدمت توسعه صادرات کشور است.
در آن سوی مرز نیز متأسفانه کاهش سرعت رویه‌های گمرکی در گمرک آستارای جمهوری آذربایجان را شاهد هستیم و تصمیمات لحظه‌ای و نبود ثبات در برنامه‌های گمرکی آن سوی مرز، رانندگان کامیون‌های یخچال دار ترانزیتی خارجی را به دردسر انداخته است. در این رابطه بر اساس یک برنامه‌ریزی، مقرر شده است که کامیون‌ها از پایانه بار که تا حدودی خارج از شهر مرزی آستارا است، طبق زمانبندی و برحسب سرعت ترخیص به گمرک حرکت داده شوند تا از تشکیل صف‌های طولانی در محدوده گمرک آستارا جلوگیری شود و همچنین از این پس از پذیرش کامیون‌های خالی از کشور مقابل جلوگیری می‌شود تا از شمار این وسایل نقلیه معطل نیز کاسته شود.
هم اکنون کامیون‌های ترانزیتی خارجی برای گذر از مرز زمینی آستارای ایران و ورود به آستارای جمهوری آذربایجان در نوبت صف هستند و بار اغلب آنها میوه و سبزیجات و اقلام فاسد شدنی است.
پایانه بین‌المللی بار آستارا ظرفیت توقف کامیون‌های داخلی و خارجی را ندارد
محوطه پایانه بین‌المللی بار آستارا که رو به روی تالاب استیل آستارا واقع شده است، به دلیل تردد روزانه کامیون‌های داخلی و خارجی، وضعیت نامناسبی دارد و بهسازی آن از دغدغه‌های اصلی رانندگان حمل و نقل داخلی و خارجی است.
در حال حاضر پایانه بین‌المللی بار شهرستان مرزی آستارا ظرفیت توقف کامیون‌های داخلی و خارجی را ندارد و با توجه به ترافیک کامیون‌ها در محوطه، رانندگان از وضعیت نابسامان محوطه پایانه بار آستارا به شدت گلایه دارند. بخش قابل توجهی از درآمدهای ناشی از حمل و نقل صادراتی در استان گیلان و کشور متعلق به شهرستان مرزی بندر آستارا است، متأسفانه پایانه بار این شهرستان مرزی از حداقل امکانات لازم در حوزه خدمات محروم است و توجه ویژه متولیان امر را می‌طلبد.
مشکلات موجود در پایانه بین‌المللی بار آستارا زیاد است و این پایانه بین‌المللی در شأن جمهوری اسلامی ایران نیست. رانندگان، تجار و بازرگانان و شرکت‌های حمل و نقل مهمترین مشکل در این حوزه را عدم پیگیری و مطالبه مناسب مدیران شهرستان از استان و کشور عنوان کرده و خواستار این هستند که از محل درآمدهای گمرک و پایانه مرزی به صورت شفاف برای رفع مشکلات موجود در این بخش هزینه ویژه شود.
شهرستان آستارا دارای سه مرز زمینی، دریایی و ریلی است اما از نظر وضعیت خدمات دهی و زیرساخت‌ها در حوزه حمل و نقل صادراتی با محرومیت‌های بسیاری مواجه است. محوطه پایانه بین‌المللی بار آستارا در مواقعی بر اثر بارش باران دچار آب گرفتگی و گل و لای شده و از نظر زیر سازی و بهسازی نیازمند رسیدگی است.
بر اساس وسعت و حجم گسترده فعالیت‌های ترانزیتی در پایانه بین‌المللی بار آستارا، قطعاً بهسازی محوطه این پایانه اعتبار کلان می‌خواهد و در حال حاضر از سقف ظرفیت موجود در پایانه برای ورود کامیون‌ها استفاده می‌شود و به طور متوسط بین ۲۰۰ الی ۳۰۰ کامیون در پایانه بار آستارا جهت انجام کارهای مربوطه حضور می‌یابند.
در گفتگوهای کوتاهی که با رانندگان خارجی و مسلمان اهل روسیه، جمهوری خودمختار داغستان روسیه و همچنین رانندگان مسلمان اهل جمهوری آذربایجان در پایانه بار آستارا انجام شد، تنها بخش مثبت از پایانه بین‌المللی بار آستارا که ۸ هکتار نیز وسعت دارد، وجود یک مسجد جهت وضو گرفتن و اقامه نماز در کنار این پایانه عنوان شد.
ضرورت افزایش محوطه پایانه بین‌المللی بار آستارا
فرماندار آستارا در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه پایانه بار با توجه به حجم عظیم صادرات کشور از مرز آستارا، ظرفیت این تعداد کامیون داخلی و خارجی را ندارد، از افزایش محوطه پایانه بار آستارا تا ۱۰ هکتار خبر داد و اظهار کرد: افزایش حجم صادرات باعث ترافیک سنگین در پایانه بین‌المللی بار آستارا شده است.
عباس صابر با تاکید بر اینکه ساماندهی محوطه پایانه بار از دغدغه‌های رانندگان کامیون‌ها است، گفت: پایانه بار این شهرستان باید ساماندهی شود.
وی با اشاره به اینکه باید زمینی تحت عنوان تیر پارک برای پایانه بار شهرستان آستارا در نظر گرفته شود، افزود: از توان بخش خصوصی برای تحقق آن بهره می‌گیریم.
صابر، ادامه داد: در تلاش هستیم زمینی که با دو هکتار وسعت در انتهای پایانه بار آستارا وجود دارد را به محوطه پایانه بار اضافه کنیم و رایزنی‌های لازم در این رابطه در حال انجام است.
فرماندار آستارا از فعالان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی خواست، برای توسعه زیرساخت‌ها و احداث مجتمع خدماتی و رفاهی در پایانه بین‌المللی بار آستارا مشارکت کنند.
صابر، ادامه داد: صادرکنندگان محصولات کشاورزی باید برای بارهای خود گواهی بهداشتی اخذ کنند و اگر پروتکل‌های بهداشتی در روند صادرات رعایت نشود، بار از کشورهای مقصد بازگردانده خواهد شد.
فرماندار آستارا، گفت: کلینیک‌های قرنطینه نباتی به دلیل رعایت نکردن دستورالعمل‌های بهداشتی غیرفعال هستند و صادرکنندگان با توجه به الزامی بودن بهداشت کالاها با مشکل مواجه می‌شوند.
صادرات ۲۴۷ هزار تن محصولات کشاورزی از مرز آستارا
وی، گفت: بیشترین صادرات محصولات کشاورزی استان گیلان از مرز آستارا انجام می‌شود و کارشناسان بهداشت و جهاد کشاورزی مستقر هستند تا بر بهداشت نباتات نظارت کنند.
صابر با بیان اینکه پایانه بار آستارا محل ورود و خروج کامیون‌های حامل کالاهای صادراتی است، اظهار کرد: در نیمه نخست امسال ۲۴۷ هزار تن محصول کشاورزی به ارزش ۲۵ میلیون و ۳۳۹ هزار و ۳۹۷ دلار از آستارا به کشورهای جمهوری آذربایجان و روسیه صادر و ۲۹ هزار و ۴۰۴ تن وارد شده است.
رایزنی سفارت ایران در آذربایجان برای روان سازی تردد کامیون‌های ترانزیتی
سفارت جمهوری اسلامی ایران در باکو رایزنی‌ها برای روان تر شدن تردد ناوگان ترانزیتی و صادراتی از طریق مرز زمینی آستارا را ادامه می‌دهد.
در همین رابطه سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان در گزارشی، اعلام کرد: افزایش صادرات میوه و سایر محصولات کشاورزی ایران به کشورهای هم سود (C.I.S) در این فصل و ترانزیت آن از طریق جمهوری آذربایجان طی ماه اخیر در کنار ضرورت‌های ناشی از انجام عملیات حرارت دهی کامیون‌ها و رعایت پروتکل‌های بهداشتی شرایط پاندمی کرونا، ترافیک و برخی محدودیت‌ها را در شهر آستارا و پایانه مرزی این شهر به وجود آورده که بخش اقتصادی سفارت ایران در باکو از هفته‌های گذشته در حال رایزنی نزدیک با مقام‌های گمرکی و راهداری جمهوری آذربایجان برای روان تر شدن تردد کامیون‌های ایرانی و خارجی در این مسیر است.
گزارش سفارت ایران در باکو حاکیست متنوع سازی مسیرهای انتقال کالا علاوه بر مسیرهای جاده‌ای کنونی و تکمیل و بهره برداری بیشتر از بارانداز ریلی آستارا و بهره مندی بیشتر از مسیر دریایی از دیگر تدابیر در این زمینه است که امیدواریم در همکاری نزدیک نهادهای ایرانی، آذربایجانی و روسی بزودی شاهد تغییرات محسوس در این روند باشیم.
اهمیت تقویت روابط تجاری در مرز آستارا
سفیر جمهوری آذربایجان در جمهوری اسلامی ایران در همین رابطه و در راستای رفع مشکل به وجود آمده در مرز آستارا و ترافیک کامیون‌های ترانزیتی به شهرستان مرزی بندر آستارا سفر و در دیدار با مدیر کل گمرک آستارا بر اهمیت و ضرورت تقویت روابط تجاری در مرز آستارا تاکید کرد.
بنیاد حسین اف دیدگاه مثبت مقامات ارشد گمرک جمهوری اسلامی ایران به تقویت همه‌جانبه روابط تجاری دو کشور را بسیار ارزشمند عنوان کرد و گفت: توسعه خدمات گمرکی و حمایت از فعالان و بازرگانان، سبب تقویت مراودات اقتصادی در مرز آستارا می‌شود.
وی با بیان اینکه افزایش میزان تجارت و مراودات اقتصادی از مرز آستارا، توسعه همکاری‌های گمرکی بین دو کشور و تسهیل ورود و خروج کامیون‌های صادرات بار و رفع ترافیک آنها در مرز آستارا را به صورت جدی پیگیری می‌کنیم، افزود: تلاش شبانه روزی کارکنان گمرک در دو سوی مرز و در ایام شیوع کرونا قابل قدردانی است.
شهرستان مرزی بندر آستارا با توجه با شرایط ممتاز صادراتی ایران، هم اکنون به کانون ارتباط زمینی، دریایی و ریلی جمهوری اسلامی ایران و اوراسیا تبدیل شده و گذرگاه حمل و نقل منطقه‌ای است و روز به روز توجه و علاقه کشورهای حوزه قفقاز و روسیه به استفاده از ظرفیت‌های آن افزایش می‌یابد.
از آنجایی که صادرات بهترین راه تحقق جهش تولید است و با توجه به فعال بودن گمرک، مرز و پایانه بین‌المللی بار آستارا و در کنار آن آمارهای موجود اقتصادی که گویای اقتصاد در حال رشد شهرستان مرزی آستارا می‌باشد، ضروری است که با در نظر گرفتن رونق صادرات کالا در این مرز مهم شمال کشور و درآمدهای سرشار از آن، قسمتی از این درآمدها صرف زیرساخت‌های اقتصادی این شهرستان مرزنشین شود و بازسازی پایانه بین‌المللی بار آستارا و همچنین محوطه تردد کامیون‌ها در گمرک آستارا از مهمترین اماکنی هستند که تکمیل زیرساخت‌های آن ضروری است.