خبرگزاری مهر - گروه استانها: خراسان شمالی در حالی جزو استان‌های محروم کشور به شمار می‌آید که از ظرفیت‌های طبیعی و صنعتی بسیار خوبی برای رشد برخوردار می‌باشد. ظرفیت‌هایی که اکنون بهره خاصی به استان نمی‌رساند و همین امر موجب شده استان با کمبود زیرساخت‌های فراوانی رو به رو شود.
همچنین خراسان شمالی را می‌توان استانی دانست که انبوه پروژه‌های نیمه تمام دارد که هر کدام در صورت رسیدن به نقطه بهره برداری می‌تواند تحولی بزرگ در رشد اقتصادی و اشتغال استان ایجاد کند. اما اکنون این پروژه‌های نیمه تمام در حال فرسوده شدن هستند.
یکی از این پروژه‌ها را می‌توان «سیمان سمنگان» دانست که سال‌هاست به صورت نیمه تمام رها شده و کسی پیگیر آن نمی‌شود. این پروژه از سال ۸۲ آغاز شده اما تاکنون هیچ نتیجه‌ای برای مردم نداشته است.
پروژه سیمان سمنگان بنا بود روزانه ۱۰ هزار تن سیمان تولید کند. همچنین اشتغال ۷۵۰ نفر در کارخانه و هزاران نفر به صورت غیر مستقیم از پیش بینی‌های مسئولان آن زمان به شمار می‌آمد. بنا بود طی ۳ سال، فاز اول پروژه با تولید ۵ هزار تن سیمان در روز به بهره برداری برسد.
این پروژه که بنا بود در ۳ سال به بهره برداری برسد روند دیگری را طی کرد به طوری که ناصر فخر موحدی، مدیرکل وقت صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در سال ۸۷ در خصوص این پروژه گفت: این طرح با ظرفیت ۱۰ هزار تن در روز در دست اجراست که مرحله نخست آن با تولید ۳۵۰۰ تن در روز با ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجراست.
وی افزود: برای اجرای این طرح ۲۹ میلیون دلار اعتبار ارزی مورد نیاز تأمین شده، که این طرح با ۹۰ درصد سرمایه گذاری آستان قدس رضوی اجرا می‌شود.
انعقاد قرارداد با چین برای اتمام سیمان سمنگان
با این حال همچنان این پروژه صنعتی به دلایل مختلف به تعویق می‌افتاد تا اینکه استان قدس رضوی خبر از انعقاد قرارداد با چینی‌ها برای تکمیل این پروژه داد.
سید احمد علوی، قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی در سال ۸۷ اظهار کرد: آستان قدس رضوی در حال مطالعه احداث بزرگترین کارخانه تولید سیمان کشور در منطقه سمنگان بجنورد است که برای ورود و نصب بعضی ماشین آلات و قطعات، به مشارکت کشورهای صاحب تکنولوژی سیمان نیاز دارد.
وی افزود: شریک خارجی با مطالعه، بررسی و بازدیدهای فنی کارشناسان آستان قدس رضوی انتخاب شده و از بهترین تکنولوژی و ماشین آلات در سیمان سمنگان بجنورد استفاده خواهد شد.
علوی افزود: از آنجا که تمامی محصولات تولیدی آستان قدس رضوی دارای کیفیت ممتاز است، در تولید سیمان نیز دنبال بهترین‌ها هستیم.
وی تفاهم به عمل آمده و تنظیم قرارداد آستان قدس رضوی با این شرکت چینی را الگویی برای سایر شرکت‌های خارجی دانست که قصد دارند در ایران سرمایه گذاری کنند.
قائم مقام وقت آستان قدس رضوی ابراز امیدواری کرد: با اجرای موفقیت‌آمیز پروژه سیمان سمنگان توسط طرف چینی، طرح‌های مشارکتی دیگری نیز در آینده با این شرکت به اجرا در می‌آید.
اما این وعده‌ها نیز فایده‌ای نداشت و روند به همین شکل کند پیش می‌رفت تا اینکه به گفته برخی رسانه‌ها تا سال ۹۴ در این پروژه بیش از ۵۰ میلیارد تومان هزینه شده بود.
کمک صندوق توسعه ملی نیامده برگشت
در این بین برخی از نمایندگان وقت مجلس شورای اسلامی از کمک صندوق توسعه ملی برای اتمام این پروژه خبر دادند اما سال ۹۵ بود که رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی رسماً از مخالفت صندوق توسعه ملی برای ارائه تسهیلات به این طرح خبر داد.
حسینی در این خصوص گفت: چهارم اردیبهشت امسال صندوق توسعه ملی مخالفت رسمی خود را با تسهیلات این طرح، به بانک صنعت و معدن و سپس به وزارت خانه ابلاغ کرد. نامه نگاری‌های بسیاری برای این طرح انجام شده، ولی تاکنون به نتیجه قطعی نرسیده است.
هر روز که از زمان اجرای پروژه می‌گذشت، امیدها از اتمام طرح کمرنگ‌تر می‌شد؛ مسئولان از پیگیری آغاز دوباره طرح سخن می‌گفتند، اما هیچ نتیجه‌ای به بار نمی‌آمد.
پس از ۱۵ سال بیان شد: ایجاد کارخانه سیمان به صرفه نیست
به یکباره این پروژه که بیش از یک دهه از عمرش می‌گذشت فاقد صرفه اقتصادی بیان شد. سید هادی حسینی، رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی در سال ۹۷ در خصوص آخرین وضعیت سیمان سمنگان گفت: جواز تأسیس طرح سیمان سمنگان، در سال ۸۰ صادر و اجرای آن از سال ۸۶ آغاز شد، اما از سال ۹۲ تاکنون متوقف بوده است.
وی مشکل اصلی توقف طرح را پرداخت نشدن تسهیلات عنوان کرد و افزود: با توجه به وضعیت فعلی تولید سیمان در کشور و تأمین نشدن منابع مالی طرح سیمان سمنگان، ادامه اجرای آن فاقد توجیه اقتصادی است و به همین دلیل آستان قدس رضوی، برای سرمایه گذاری در زمینه فرآوری گیاهان دارویی اعلام آمادگی کرده است.
حسینی گفت: این طرح ۳۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و برای رسیدن به این مرحله در آن مقطع زمانی، ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی خاطرنشان کرد: آستان قدس رضوی برای تکمیل اجرای سیمان سمنگان نیازمند ۲۴.۸ میلیون یورو تسهیلات ارزی و ۴۰۰ میلیارد ریال تسهیلات ریالی بود که باید به صورت سندیکایی پرداخت می‌شد.
کارخانه فرآوری گیاهان دارویی می‌سازیم
وی افزود: اکنون آستان قدس اعلام کرده که جهت سرمایه گذاری را تغییر داده و فرآوری گیاهان دارویی را جایگزین تولید سیمان می‌کند.
حسینی، ظرفیت و قابلیت استان خراسان شمالی برای سرمایه گذاری در زمینه گیاهان دارویی را بسیار مناسب دانست و گفت: طرح اولیه فرآوری گیاهان دارویی آماده شده و در چند ماه آتی مجوزهای لازم در این خصوص صادر می‌شود.
رئیس اداره طرح و برنامه سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان شمالی گفت: ما نیز از اقدام آستان قدس رضوی برای فرآوری گیاهان دارویی استقبال می‌کنیم، زیرا در این شرایط، اجرای کارخانه سیمان توجیه اقتصادی ندارد.
در آذرماه سال گذشته بود که عبدالله یوسفی، مدیرکل جهاد کشاورزی خراسان شمالی پیرامون پروژه سیمان سمنگان که حالا با تغییر کاربری به حوزه جهاد کشاورزی مربوط می‌شد، گفت: آغاز به کار ساخت سایت فرآوری گیاهان دارویی سیمان سمنگان منتظر ورود رسمی و جذب شرکت آستان قدس رضوی است.
وی افزود: قرار بر این شد تا این شرکت، در این پروژه تغییر کاربری ایجاد کند و در این محل پروژه سایت فرآوری گیاهان دارویی اجرایی شود.
یوسفی با بیان اینکه از این موضوع حدود ۱۰ ماه می‌گذرد، ادامه داد: شرکت آستان قدس رضوی مطالعات لازم را در خصوص اجرای طرح سایت فرآوری گیاهان دارویی در این محل انجام داده، اما اقدامی برای اخذ مجوز و تغییر کاربری از سوی شرکت مذکور صورت نگرفته است.
آستان قدس باید اقدام کند
سید محمد پاکمهر، رئیس مجمع نمایندگان خراسان شمالی در این خصوص در گفتگو با مهر اظهار کرد: این پروژه در صورت افتتاح می‌تواند ۲ هزار شغل در استان ایجاد کند که تأثیر به سزایی در میزان نرخ اشتغال خراسان شمالی دارد.
وی افزود: در این پروژه ۵۰۰ میلیارد تومان با نرخ کارشناسی روز هزینه شده و به پیشرفت ۵۰ درصدی رسیده است.
پاکمهر بیان داشت: آستان قدس رضوی متولی این پروژه است. این نهاد از نظر مالی نیز مشکل ندارد اما مشخص نیست چرا این اقدام را به سرانجام نمی‌رساند.
آیت الله رئیسی: پیگیری می‌کنم
اما با سفر رئیس قوه قضائیه به خراسان شمالی، حسین اکبری، فعال دانشجویی استان در سخنان خود در دیدار نخبگان به این پروژه اشاره کرد و گفت: استان کاستی‌های زیادی دارد که از جمله آن می‌توان به پروژه سیمان سمنگان اشاره داشت. بسیاری از پروژه‌های نیمه تعطیل استان به دلیل ترک فعل مدیران است که باید توسط قوه قضائیه پیگیری شود.
آیت الله رئیسی نیز در شورای اداری خراسان شمالی در باب این پروژه گفت: زمانی که در آستان قدس مشغول بودم اتمام این پروژه را در دست بررسی قرار دادیم؛ اکنون نیز پیگیر اجرا و اتمام این پروژه خواهیم شد.
این پروژه آرام آرام به عمر ۲۰ سالگی خود خواهد رسید و در این بین مردم روز به روز بیشتر چشم انتظار پایان پروژه خواهند شد.