خبرگزاری مهر؛ گروه جامعه: ترور واژه‌ای که هزاران حرف ناگفته در خود دارد یکی از فجیع‌ترین جرایمی است که در عرصه‌های داخلی و خارجی رخ می‌دهد که در بسیاری از نظام‌های حقوقی دنیا قابلیت پیگیری حقوقی در کنار پیگیری دیپلماتیک را دارد و قریب به اتفاق حقوقدانان بین‌المللی پیگیری حقوقی و مجازات ترور را طبق قوانین کشورها امری مجاز و ضروری می‌دانند. با این حال اما ترور مقامات برای کشورها بعد خاص تری پیدا می‌کند، در تاریخ کشور ما کم نبودند افراد عادی و مقامات ایرانی که ترور شدند اما خون تازه‌ای از جریان ترور آنها پدیدار شد. با وجود اینکه از ابتدای انقلاب اسلامی بیش از ۱۷ هزار شهروند ایرانی قربانی ترور شده‌اند اما پیگیری حقوقی و بین‌المللی ابعاد این ترورها آنطور که باید مطرح نشد. سال گذشته هم یکی از سرداران بنام کشور کسی که بارها دشمن نقشه ترور آن را کشیده بود ظالمانه و مظلومانه در کشوری ثالث ترور شد.
تعیین مأموران ویژه پیگیری
پس از شهادت سردار سلیمانی، گروه‌ها و مسئولان داخلی قول‌ها و وعده‌هایی برای پیگیری پرونده ترور دادند که برخی از آنها تا حدی جامه عمل به خود دید که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهد شد اما برخی از آنها همچنان مفتوح است که برخی از مسئولان محدودیت‌ها و سنگ اندازی‌های بین‌المللی را دلیل آن می‌دانند.
یکی از اقداماتی که در همان ماه‌های اول شهادت سردار سلیمانی آن را مطرح شد موضوع پیگیری در سطح بین‌المللی بود که در این راستا رئیس قوه قضائیه علی باقری کنی معاون بین‌الملل و دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه و سید علیرضا آوائی وزیر دادگستری را مأمور پیگیری ابعاد بین‌المللی و حقوقی ترور شهید سلیمانی کرد.
تشکیل پرونده در دادسرا و شعبه ویژه
چند هفته پس از این ترور، غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه در پاسخ به سوال خبرنگار مهر در خصوص آخرین وضعیت رسیدگی به پرونده ترور شهید سلیمانی گفت: در ارتباط با سایر صلاحیت‌ها و شهادت شهید سلیمانی و هم رزمان وی، هم از ناحیه خود دادسرا اعلام جرم شده و شعبه ویژه در دادسرای عمومی و انقلاب تهران برای رسیدگی تعیین شده و گزارشاتی را هم وزارت امورخارجه و ستاد حقوق بشر در این ارتباط ارائه دادند و در این شعبه ثبت شده است.
وی افزود: خانواده شهید سلیمانی و شهدای همراه این شهید، اعلام کردند اقدام قضائی را بعد از چهلم انجام می‌دهند و منتظریم ببینیم چه تصمیمی می‌گیرند و تا این ساعت اقدامی از ناحیه آنها نشده است.
تشکیل پرونده قضائی در عراق
اما با توجه به شهادت ابومهدی المهندس و اینکه عراق به عنوان کشور ثالث در این ماجرا مطرح بود، فائق زیدان رئیس شورای عالی قضائی در یکی از تماس‌های رئیس قوه قضائیه با وی، از تشکیل پرونده قضائی در عراق خبر داد و گفت: شهید سلیمانی مهمان دولت عراق بود و همه جزئیاتی که در خصوص ابعاد حقوقی داخلی و بین‌المللی از سوی قوه قضائیه ایران مطرح شده مورد قبول ما است.
زیدان خطاب به رئیسی افزود: به جنابعالی اطمینان می‌دهم که از همان ساعات اولیه در عراق تحقیقات در این زمینه شروع و برای رسیدگی قضائی پرونده بزرگی تشکیل شده است. ما با دقت زیادی روی این موضوع متمرکز هستیم و به صورت مستمر و روزانه مراحل را دنبال می‌کنیم.
تشکیل هیأت قضائی و مستشاری با عضویت پنج نهاد
دو ماه پس از این ترور، پرونده‌ای در این رابطه با بازپرس ویژه و مأموریت ویژه به یکی از معاونان دادستان تهران و همچنین با دادگاه ویژه رسیدگی به امور بین الملل تشکیل شد.
در همین رابطه یک هیأت قضائی برای رسیدگی به این پرونده تشکیل شد. در کنار این یک هیأت، یک هیأت دیگر متشکل از وزارت اطلاعات، سپاه پاسداران، قوه قضائیه، ستاد حقوق بشر و نیروی قدس سپاه هیأت مستشاری تشکیل شده است.
شناسایی ۴۸ متهم / تعقیب قضائی ترامپ
در اولین لیست از متهمان جنایت این ترور، دادستان تهران از شناسایی ۳۶ متهم خبر داد و گفت: توسط مقام قضائی برای آنها دستور جلب و اعلام وضعیت قرمز از طریق پلیس بین‌الملل صادر شده است.
در رأس این فهرست، دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا قرار دارد و تعقیب قضائی او حتی پس از پایان دوره مسئولیتش نیز پیگیری خواهد شد اما در جدیدترین لیستی که از سوی یکی از مأموران ویژه پیگیری این پرونده یعنی علی باقری کنی معاون بین‌الملل قوه قضائیه مطرح شد؛ در ارتباط با پرونده شهید حاج قاسم سلیمانی ۴۸ متهم شناسایی شدند و اقدامات لازم برای تحت تعقیب قراردادن آنها انجام شده است.
وی تصریح کرد: از کشورهایی که به نوعی دخیل و درگیر در این جنایت ترور بودند، درخواست شده که اطلاعات و مستندات را در اختیار دستگاه قضائی ایران قرار دهند.
امتناع پلیس بین‌الملل از بازداشت متهمان / ارسال نیابت قضائی به ۶ کشور
اما در یکی از آخرین اقدامات قضائی انجام شده در این پرونده، پس از ارائه لیست، نسبت به صدور حکم بازداشت بین‌المللی متهمان از طریق سازمان پلیس بین‌الملل اقدام لازم صورت پذیرفت؛ اما متأسفانه به دلیل فضای سیاسی حاکم از صدور حکم بازداشت بین‌المللی متهمان امتناع کردند.
همچنین نیابت قضائی به شش کشوری که پایگاه‌های آمریکایی‌ها در آنجا مستقر هستند، تنظیم و ارسال شد و دولت عراق پاسخ این نیابت را آماده کرده است و در مسیر دیپلماتیک در حال ارسال است.
در حال حاضر ایران در صدد تنظیم نیابت قضائی خطاب به دستگاه قضائی آمریکا است.
ادامه دارد…