به گزارش خبرگزاری مهر، جام جم نوشت: خبر تولید موفق واکسن برای بیماری کووید -۱۹ از سوی شرکت‌های مدرنا، فایزر، آسترازنکا و… و آغاز تزریق واکسن کرونا در برخی کشورهای جهان، جان تازه‌ای به ذهن‌های خسته و نگران مردم سراسر دنیا برای پایان‌بخشیدن به کابوس کرونا بخشیده است. امیدواری به دسترسی تدریجی همه مردم دنیا به این واکسن و ایمنی در برابر کووید -۱۹ آنقدر خوشحال‌کننده است که برای بسیاری از افراد، مسأله توانمندی یا ناتوانی واکسن‌های تولیدشده برای غلبه بر چالش‌های ایمنی پیش رو چندان اهمیت ندارد. این در حالی است که همچنان پرسش‌های بسیاری در ارتباط با اثربخشی این واکسن‌ها بر کووید -۱۹ و نیز انواع جهش‌یافته این ویروس و نیز مسأله وجود عوارض احتمالی خطرناک یا کم‌خطر تزریق واکسن بی‌پاسخ مانده است. ما نیز برای باخبرشدن از پاسخ‌های قابل استنادی که تاکنون محققان در ارتباط با چالش‌های پیش‌روی تولید واکسن کرونا به آن دست یافته‌اند با دکتر علیرضا فاطمی، متخصص عفونی گفت‌وگو کرده‌ایم.
در خبرها می‌خوانیم تولید واکسن کرونا از سوی شرکت‌های بزرگ داروسازی با استفاده از ویروس ضعیف شده نیست و از فناوری جدیدتری برای ایجاد ایمنی در برابر ویروس کمک گرفته شده است. در این شرایط تزریق این نوع واکسن تا چه مدت ایمنی ایجاد خواهد کرد؟
برای پاسخ دقیق به این پرسش باید چندماه صبر کرد. در ماه‌های اخیر نظرات مختلفی درباره ماندگاری ایمنی ناشی از ابتلاء به بیماری کووید -۱۹ منتشر شده است. در مطالعات مختلف این زمان بین یک ماه تا هشت ماه ذکر شده که دامنه‌ای بسیار متغیر است. وقتی ایمنی ناشی از ابتلاء به بیماری مورد شک است، ایمنی ایجادشده در اثر واکسن نیز مورد پرسش جدی خواهد بود. فراموش نکنید کووید -۱۹ یک بیماری جدید است و واکسن آن جدیدتر و نوپاتر؛ بنابراین برای مشخص‌شدن اثر قطعی واکسن باید صبر کنیم.
آیا جهش ویروس می‌تواند اثربخشی واکسن را خنثی کند؟
جهش اخیر در انگلستان و برخی کشورهای دیگر باعث ایجاد نگرانی‌هایی در مورد اثربخشی واکسن شده است. باتوجه به بررسی‌های انجام‌شده احتمالاً این جهش، واکسن را بی‌اثر نخواهد کرد ولی مثل هر ویروس تنفسی دیگری، احتمال ایجاد جهش اساسی در این ویروس ممکن است باعث بی‌اثرشدن واکسن و نیز همه‌گیری مجدد بیماری شود.
آیا تزریق واکسن می‌تواند با عوارض جدی و خطرناک در برخی افراد همراه باشد؟ در این صورت این عوارض چه می‌تواند باشد؟
برای هر فرآورده دارویی و از جمله واکسن‌ها، واکنش‌های حساسیتی شدید و بالقوه کشنده نیز مطرح است که البته نادر هستند ولی عوارض شایع‌تر، کم‌خطر خواهد بود و بیشتر شامل علائم خفیف بیماری‌های ویروسی مثل بدن‌درد، سردرد و تب خفیف و همچنین درد در محل تزریق خواهد بود؛ البته باید در نظر داشت یک‌سری عوارض ناشناخته ممکن است در هفته‌ها و ماه‌های آینده مشخص شود.
آیا لزوماً همه افراد از کودک تا سالمند باید برای ایمنی نسبت به کووید -۱۹ واکسن بزنند؟
خیر واکسن کووید -۱۹ صرفاً برای کادردرمان، بیماران ساکن در مراکز نگهداری، افراد سالمند و همچنین کسانی که بیماری‌های مزمن ریوی، قلبی، کلیوی، کبدی، خونی و نیز بیماری‌های ضعف ایمنی دارند، توصیه می‌شود. زیرا در سایر افراد این بیماری با حداقل علائم و عوارض بهبود می‌یابد.
در صورت ابتلای شخص در آن سال نیازی به تزریق واکسن وجود دارد؟
در دستورالعمل‌های اعلام شده در کشورهایی که واکسیناسیون را شروع کرده‌اند، افرادی که سه ماه از ابتلای آنان گذشته و در گروه‌های پرخطر برای عوارض کووید -۱۹ قرار دارند در فهرست دریافت‌کنندگان واکسن قرار گرفته‌اند.
خیلی‌ها می‌گویند ابتلاء به کووید -۱۹ ایمنی مطمئن‌تری نسبت به بیماری می‌دهد تا تزریق واکسن. این نظر درست است؟
مثل هر بیماری واگیردار دیگری، ایمنی ناشی از ابتلاء به بیماری به احتمال زیاد ماندگارتر از ایمنی ناشی از واکسن خواهد بود اما برای پاسخ دقیق باید چند ماه صبر کرد تا کارایی واکسن خود را نشان بدهد.
چه کسانی نباید واکسن بزنند؟
کسانی که سابقه حساسیت به ترکیبات واکسن را دارند.
و چه کسانی حتماً باید واکسن بزنند؟
واکسن کووید -۱۹ صرفاً برای کادردرمان، خانم‌های باردار، بیماران ساکن در مراکز نگهداری، افراد سالمند و همچنین کسانی توصیه می‌شود که بیماری‌های مزمن ریوی، قلبی، کلیوی، کبدی، خونی و نیز بیماری‌های ضعف سیستم ایمنی دارند.
چرا توصیه می‌شود تا دو هفته پس از تزریق واکسن باید از ماسک استفاده کرد و آیا با گذشت این مدت می‌توان بدون استفاده از ماسک تردد داشت؟
برای ایجاد ایمنی در بدن حداقل باید دو هفته از تزریق واکسن بگذرد؛ البته با توجه به احتمال جهش در ویروس باید تا زمانی که وضعیت ایمنی از نظر گسترش ویروس در جوامع اعلام نشده، احتیاط‌های پیشگیرانه را با جدیت ادامه داد.
آیا تزریق این واکسن هم مثل آنفلوآنزا باید سالانه تکرار شود؟
این مسأله به مدت ماندگاری ایمنی ناشی از واکسن بستگی دارد و با مطالعات آینده‌نگر روی افرادی که واکسن تزریق کرده‌اند مشخص خواهد شد. چه‌بسا زمان لازم برای دوز یادآور خیلی زودتر باشد.