خبرگزاری مهر، گروه دین و آئین، سمانه نوری زاده قصری: اقتصاد مقاومتی از سال ۱۳۹۲ با دستور مقام معظم رهبری ابلاغ و در دستور کار قرار گرفت. رهبر انقلاب «اقتصاد مقاومتی» را معنا و مفهومی از کارآفرینی معرفی کردند و برای نیاز اساسی کشور به کارآفرینی نیز دو دلیل فشار اقتصادی دشمنان و آمادگی کشور برای جهش را معرفی نمودند. اولین شرط حرکت به سمت جهاد اقتصادی و اقتصاد مقاومتی داشتن روحیه‌ی جهادی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی در این خصوص می‌فرمایند: «اگر ما بخواهیم این حرکت عظیم اقتصادی در کشور انجام بگیرد، یک الزاماتی هم دارد … اولاً روحیه‌ی جهادی لازم است.» در این میان برخی از روحانیون و ائمه جمعه در شهرهای مختلف کشور عزم خود را جزم کردند تا در شهرها و روستاهای تحت پوشش خود، آغازگر حرکت جهادی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی باشند.
حجت الاسلام ابراهیم گزمه یکی از روحانیون فعال در عمران و سازندگی و راه اندازی طرح‌های اقتصاد مقاومتی در مناطق محروم استان سیستان و بلوچستان است. گزمه از سال ۸۰ تا ۸۸ در قالب طرح هجرت در این منطقه مستقر شده و بعد از آن در شهرستان هیرمند به امامت جمعه مشغول شد.
حجت الاسلام ابراهیم گزمه در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص فعالیت در حوزه سازندگی و شکل‌گیری دغدغه‌اش گفت: غالب شعارهای این چند سال که از طرف رهبر انقلاب تعیین می‌شود تکیه به موضوع اقتصاد و اقتصاد مقاومتی دارد. از طرف دیگر تحریم‌هایی وجود دارد که دشمن بر مردم ما تحمیل نموده است. ما چند مشکل در سیستان داریم. متأسفانه چندین سال است که خشکسالی شده و بیشتر آب مورد استفاده در کشاورزی روان‌آب ها و سیلاب‌های فصلی هستند. در نتیجه آب مورد نیاز برای استفاده در کشاورزی دائم در اختیار مردم نیست. زندگی مردم نیز بیشتر بر پایه دامداری، صیادی و کشاورزی است. دریاچه هامون نیز در سال‌های گذشته آب داشته ولی در این چند سال اخیر همان آب هم خشک شده است
پرورش ماهی با دو اینچ آب
حجت الاسلام گزمه با اشاره به وجود روحیه ناامیدی در میان مردم در گذشته افزود: برخی از مردم ناامید شده بودند و معتقد بودند نمی‌شود کاری در سیستان انجام داد. باید این ناامیدی رفع می‌شد. در سیستان ما باید بتوانیم با کمترین آب، بیشترین کارهای را انجام بدهیم. یکی از امتیازاتی که برخی از نقاط سیستان دارد این است که در بعضی مناطق چاهک‌هایی می‌توان حفر کرد که در عمق حدود ۱۵ تا ۲۵ متر می‌توان از آب آن استفاده کرد و حدود دو اینچ به ما آب می‌دهد. به نظرمان رسید با این آب سطحی، بدون اتکا به آب کشور همسایه و با وجود همین خشکسالی موجود کارهایی می‌توان انجام داد. برای همین کارهایی را در نظر گرفتیم که هم سود دهی داشته باشد و هم چند خانواده را مشغول به کار کند. در این صورت منطقه نیز خالی از سکنه نمی‌شود. چون متأسفانه حدود ۱۳ هزار نفر از جمعیت ما از منطقه کوچ کرده‌اند. اولین کاری که کردیم چاهکی را حفر کردیم. بعد از آن استخری خاکی درست کردیم تا آب چاهک وارد استخر شود. از این استخر خاکی سالی یک بار برداشت صورت می‌گیرد و دوباره برای سال بعد از شیلات منطقه بچه ماهی می‌گیریم و پرورش می‌دهیم. این کار از اواسط پاییز تا اواخر زمستان ادامه دارد. در این پرورش ماهی سردابی نیز یک نفر دیگر مشغول کار شده است.
تأسیس گلخانه تولید توت فرنگی برای اولین بار
امام جمعه منطقه هیرمند با اشاره به فعالیت‌هایی که برای رونق چرخه اقتصادی انجام شده است، اظهار داشت: در کنار دو استخر بتنی و خاکی یک گلخانه ایجاد کردیم تا با استفاده از آبی که دسترس است بتوانیم میزان آب مورد نیاز گلخانه را تأمین کنیم. در این گلخانه ۵۰۰ متری امسال توت فرنگی کشت کردیم. کشت توت فرنگی در این منطقه سابقه ندارد و تا به حال این کار انجام نشده بود. این موضوع را با جهاد کشاورزی هم در میان گذاشتیم که آن‌ها هم مطالعاتی نداشتند. ما این خطر را در آن زمان قبول کردیم و خدا را شکر هم اکنون در حال برداشت محصول هستیم. در نتیجه با آب کم، آبیاری قطره‌ای و کشت نوین در فضای کم، محصول خوبی را پرورش دادیم. در این گلخانه نیز یک خانواده اشتغال دارند و برخی اوقات کارگر هم برای امور گلخانه کار می‌کند. حدود سه سال پیش نیز زعفران کشت کردیم. سیر هم کشت کردیم ولی بخاطر شرایط بد بازار فروش نرفت. تصمیم گرفتیم سیر را به ترشی تبدیل کنیم تا ارزش افزوده ایجاد کنیم. حتی سرکه آن را سرکه ارگانیک انتخاب کردیم تا این محصول نیز یک محصول سالم باشد. کار دیگری که انجام دادیم پرورش مرغ و بلدرچین بود که البته به خاطر نبود حمایت نهادها تعطیل شد. چون ما صنعتی کار نمی‌کردیم و کارمان بر مبنای پرورش سنتی طیور بود. حُسن تولید سنتی این است که نیاز به ساخت و ساز ندارد و با برنامه‌ریزی برای معرفی درست آن به مردم سوددهی خوبی می‌توانستیم داشته باشیم. هم‌اکنون با یک مرغداری ۵۰۰ قطعه‌ای برخی از مردم زندگی خود را می‌چرخانند. برخی نیز همین کار را در یک اتاق کوچک برای ۱۰۰۰ بلدرچین انجام می‌دادند که برایشان اقتصادی بود. ما دانه مرغ را نیز تولید می‌کردیم. به این صورت مرغداری‌های کوچک را در منطقه احیا کردیم.
وی با اشاره به فعالیت‌های مانند جوجه کشی گفت: ما دستگاه جوجه کشی تهیه کردیم. هدفمان از این کار تکمیل چرخه تولید بود. هر دو هفته ۱۰۰۰۰ جوجه بلدرچین تولید می‌کردیم. ما برای مصرف خودمان هم یک گاو، ۱۰-۱۵ تا گوسفند و حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ مرغ محلی و تعدادی اردک و غاز داریم. برای همین تخم مرغ و گوشت دیگر از بازار تهیه نمی‌کنیم. همینطور از شیر گاو، لبنیات تهیه می‌کنیم و نیاز به تهیه روغن، شیر، ماست، دوغ، کشک و… از بازار نداریم.
به دنبال الگو سازی برای مردم منطقه هستیم
گزمه اهداف خود را برای ایجاد کسب و کارهایی این چنین برشمرد و افزود: همه این کارها برای این است که برای مردم الگوسازی کنیم. می‌خواهیم بگوییم ما می‌توانیم با کم آبی هم کشاورزی کنیم. این یعنی یک شخص هم می‌تواند کار شخصی خودش را که شاید کار دیگری باشد انجام بدهد و هم رزق و روزی‌اش را خودش تأمین کند. این برای مردم الگوسازی می‌شود. در این زمینه طلبه‌ها و ائمه جمعه ما اگر خودشان فضا داشته باشند هم برای زندگی خودشان غذایی درست و سالم تأمین کنند و هم برای مردم نیز الگو می‌شوند. در نتیجه هم می‌توانیم به مردم مشاوره و راهنمایی دهیم و هم می‌توانیم ناامیدی را از بین ببریم. چون طبق فرمایش رهبر انقلاب ناامیدی دردی است که به جان جامعه ما افتاده است و باید آن را در مناطق خود و کل کشور رفع کنیم.
امام جمعه شهرستان هیرمند افزود: بنده در کارهای دیگری هم تخصص دارم. مثل برق‌کشی، جوشکاری، لوله کشی، نقشه‌کشی و…. مثلاً نقشه‌کشی خیلی از مساجد و خانه‌های عالم را خودم انجام داده‌ام. به این کارها علاقه داشتم و از همان سنین تحصیل در دوره راهنمایی خیلی از این کارها را یاد گرفتم. مثلاً برای ارزان‌تر ساخته‌شدن خانه‌های عالم چون لوله کشی بلد بودم خودم ابزار گرفتم و شروع به ساخت خانه عالم کردم. همه این‌ها را به خاطر علاقه‌ای که داشتم از همان سنین تحصیل در مقطع راهنمایی و قبل از ورود به حوزه یاد گرفتم. ما در منطقه محروم هستیم. باید چاره کار را پیدا کنیم. اعتقاد ما این است که یا راهی پیدا می‌کنیم یا راهی را می‌سازیم. ما «می‌توانیم» را باید معنا کنیم. چون در شهر امکاناتی وجود ندارد طبیعتاً نباید دست روی دست گذاشت. باید دنبال راه حل رفت. سعی کردیم نیاز خودمان را یا با پیدا کردن متخصص حل کنیم یا خودمان راه حل را پیدا کنیم. این یعنی چالش‌ها را تبدیل به فرصتی برای یادگیری حل مشکل کرده‌ایم.
ساخت ۵۰ مسجد و خانه عالم در منطقه با یک سوم قیمت
وی با اشاره به پیشرفت در اهداف و افق پیشروی خود گفت: خدا توفیق داده و تاکنون حدود ۵۰ مسجد و خانه عالم را با هزینه خیلی کمی ساختیم که این هزینه‌ها را بانیان محترم تقبل کرده‌اند. همه این‌ها با حدود یک سوم قیمت ساخته شده و دلیل این موضوع آن است که برای خیلی از کارها مثل لوله کشی، برقراری، جوشکاری، نقشه کشی و… هزینه پرداخت نمی‌کنیم و خودمان به همراه دوستان انجام می‌دهیم.
امام جمعه منطقه هیرمند اظهار داشت: ما سعی کردیم علاقه مندان به تحصیل در علوم دینی را شناسایی کنیم. خیلی از دوستان را به حوزه سفیران هدایت که وظیفه تربیت مبلغ دارد فرستادیم. بعد در نظر داشتیم که این شخص وقتی بعد از مدتی بر می‌گردد به منطقه باید خانه داشته باشد. برای همین شروع به ساختن خانه عالم کردیم. این خانه‌ها را تا زمانی که در آن روستا به تبلیغ دین می‌پردازند در اختیارشان قرار می‌دهیم. در کنار این حوزه خواهران را تأسیس کردیم که هم اکنون ۷۰ طلبه دارد. این کار را برای کادرسازی انجام داده‌ایم. حدود ۵۰۰۰ متر زمین برای ساخت حوزه گرفتیم و امیدواریم بزودی این کار اجرایی شود. روحانی روستاها را نیز به این سمت سوق می‌دهیم که برنامه‌های اقتصاد مقاومتی را در روستاهای خود راه اندازی کنند.
با کیسه شن جلوی سیل را گرفتیم
حجت الاسلام گزمه با اشاره به حضور خود در سیل سیستان، تصریح کرد: بگذارید به عنوان نمونه خاطره‌ای دیگر برای شما تعریف کنم. دو سال پیش در منطقه هنگام اردیبهشت ماه بود که سیل آمد. امکانات زیادی مثل بیل مکانیکی، بولدوزر، کمپرسی و… را پای کار آوردند. حدود ۴۸ ساعت کار کردند ولی کسی نتوانست کاری را پیش ببرد. ما از همان اول گفتیم با گروه جهادی‌مان ۶۰۰۰ گونی آماده کرده‌ایم. بیایید برای ما خاک بیاورید تا ما با روشی آب را مهار می‌کنیم. دوست عزیزی که مسئول رفع بحران بود گفت: نه حاج آقا! ما می‌بندیم. بعد کانتینرهای بزرگ، تانکر و … آوردند و گروه‌های مختلف آمدند ولی کاری از پیش نبردند. بنده تجربیاتی در این زمینه داشتم. با استفاده از چوب گز سعی کردیم جلوی مسیر آب را ببندیم. گفتند: نمی‌شود! ما تجربه کرده بودیم که مقداری چوب گز را اگر جلوی مسیر آب قرار دهیم، سرعت آب کم می‌شود و آب از آن کمتر عبور می‌کند. بعد از آن وقتی خاک بریزیم مشکل حل می‌شود و دیگر آبی رد نمی‌شود. این‌هایی که می‌گویم تجربیات اجدادمان است که از آن استفاده کردیم. در نهایت در حدود یک ساعت یک دهانه ورود آب را بستیم. یکی از مسئولین که آنجا بود به من گفت: کاری که تو کردی صد تا بولدوزر هم نمی‌کرد! معتقدم اگر بتوانیم کاری برای مردم بکنیم، گاهی بیشتر از صدها منبر بر روی مردم تأثیر دارد. اگر بتوانم مشکل آب و برق روستایی را حل کنم همین خوب است.
وی ادامه داد: این کارها برای من ننگ و عار نیست. وقتی جوانان می‌بینند امام جمعه گاو می‌دوشد دیگر نمی‌گویند این کار مال خانم‌هاست. وقتی هزینه‌ها، درآمدها و سود کارها را می‌فهمند به کار تشویق می‌شوند. اگر هم من حرفی زدم پیش خودشان نمی‌گویند حاج آقا یک حرفی زد. می‌دانند که می‌شود. با این کارها عزت ما هم پیش مردم حفظ می‌شود. در واقع ما در خدمت مردم هستیم. مردم به ما مراجعه می‌کنند و برای موضوعات مختلف هم طلب کمک و هم مشورت می‌کنند.
درصحنه بودن، راز موفقیت سردار دل‌ها
وی با اشاره به همراهی و نقش مردم ادامه داد: ما خودمان اختلافات بین مردم را حل می‌کنیم. حتی پرونده‌هایی بوده که در دادگاه اختلاف بین طرفین حل نشده ولی ما بین عزیزان مصالحه برقرار کردیم. این به خاطر حرمت و اعتبار مردمی روحانیت است. می‌گویند آنچه حاج آقا بگوید ما تابع هستیم. در مسائل اجتماعی و ازدواج مردم سعی می‌کنیم کمک کنیم. حتی خیلی از اهل سنت هم بنده را برای حل اختلافات انتخاب می‌کنند. کشاورز، بنّا و دیگر مشاغل چون ما هم این کارها را انجام می‌دهیم ما را از خودشان می‌دانند. جایی که ما ورود پیدا می‌کنیم وقتی جلو می‌رویم مردم نیز پشت سر ما می‌آیند.
راز موفقیت سردار دل‌ها، شهید حاج قاسم سلیمانی این بود که خودش در صحنه بود. پشت میز نبود. اینکه من بیایم پشت میز دفتر بنشینم این دردی را از مردم دوا نمی‌کند. اینکه شخصی به من بگوید کمک مالی به من بکن و من ۵۰ هزار تومان به او کمک کنم این هنر بزرگی نیست. اینکه من کمک خیرین را مستقیماً به دست مردم برسانم این هنر نیست. هنر این است که من بین مردم باشم و گرفتاری مردم را از داخل میدان ببینم و بتوانم گرفتاری آن‌ها را حل کنم. این موضوع نه برای شخص من بلکه برای مجموعه نظام ارزشمند است.
مبلغین را به راه اندازی طرح‌های اقتصاد مقاومتی در روستاها تشویق می‌کنیم
حجت الاسلام گزمه با اینکه راه حل مشکل اقتصاد ما در تحقق یافتن اقتصاد مقاومتی است، افزود: تسهیلاتی که نهادهای مختلف مانند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بنیاد علوی، بنیاد برکت و … می‌دهند اگر به افراد عاشق کار بدهند همین موضوع برای مردم الگوسازی می‌کند. کار اگر موفق شد برای مردم الگوساز می‌شود. اگر بتوانیم مثلاً مبلّغ را به عنوان الگو تربیت و معرفی کنیم خودبه‌خود مسجد، حسینیه و همه روستا آباد می‌شود. طلبه ما باید به این کارها دل بدهد و در مسیر بیاید. من در سال ۸۰ تنها طلبه شهر بودم. بعد از ۲۰ سال امروز حوزه علمیه راه افتاده و طلاب مستقر شده‌اند. مسجد و خانه عالم درست شده و کار تا اینجا انجام شده است. من اعتقاد دارم طلبه هر جا کشور که کار کرد یقیناً زمینه برای سال‌های بعد و افراد بعد آماده می‌شود. باید طلبه‌ها عاشق کار باشند. اگر این مسیر با این روش طی شود مشکلات خیلی از مردم حل می‌شود.