خبرگزاری مهر، گروه استانها - رضا آرمانیان*: دیپلماسی توپ را در زمین دیگری انداختن یکی از آن سیاست‌هایی است که متأسفانه این روزها در بین مدیران اجرایی کشور به وضوح دیده می‌شود. این دیپلماسی نسبتاً قدیمی به خصوص در پایان دوران دولت‌ها، اوج گرفته و مدیران در تلاشند تا کارهای نیمه تمام و وعده و وعیدهای اجرا نشده را به افراد و سازمان‌های دیگر نسبت دهند.
یکی از دم دست‌ترین و ساده‌ترین روش‌های دیپلماسی مبتنی بر فرافکنی و رفع مسئولیت در بین مسئولان سطوح پایین‌تر یا استانی، انداختن توپ در میدان نیروهای زیر دست یا نیروهایی ماورایی و ناشناخته است؛ به گونه‌ای که مخاطب اصلی این سخنان یا نامشخص باقی می‌ماند یا با چند واسطه به خود شخص گوینده باز می‌گردد.
برای توضیح و فهم بیشتر این مسئله به چند نمونه از سخنان مسئولان خراسان رضوی اشاره می‌کنم.
مورد اول سخنی است که از قول استاندار خراسان رضوی در نهم بهمن ماه جاری منتشر شده است؛ وی گفته است: «خدمت‌رسانی به مردم نباید فقط متمرکز در مرکز استان باشد.»
در پاسخ به این سخن خوب و به جای استاندار می‌توان گفت بسم الله، نفر اول اجرایی استان! دست حق نگهدارت؛ ما نیز از این سخن حمایت می‌کنیم، دستورات لازم صادر و حمایت‌ها انجام شده است؟ آمار موفقیت را اعلام کنید تا رسانه‌ها نیز این موفقیت استانداری را به گوش مردم برسانند.
وی در سخنی دیگر در هشتم بهمن ماه جاری اینگونه می‌گوید: «خدمت‌رسانی به مردم نباید دچار اخلال شود.»
حال باید دید در صورت اخلال چه کسی باید پاسخگو باشد؟ اساساً چه فرد، افراد یا سازمانی قادر خواهند بود در خدمت رسانی اخلال ایجاد کنند که رفع آن از توان استاندار بر نمی‌آید؟ آیا غیر از این است که استاندار محترم خود نباید اجازه دهد اخلالی در خدمت رسانی به مردم ایجاد شود؛ پس در اینجا نیز باید گفت بسم الله آقای استاندار! اخلالگران را به رسانه‌ها معرفی کنید.
«تاکید رستمی معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان تربت حیدریه بر توسعه اقتصادی با نگاه صیانت از محیط زیست» این جمله، تیتر خبری است که نهم بهمن ماه جاری از قول معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان تربت حیدریه بیان شده است؛ حال سوال اینجاست آیا باید غیر از این باشد؟ این امر، جزئی از وظایف و بدیهیاتی است که سازمان محیط زیست باید با حمایت استانداری آن را به سرانجام مقصود برساند. آقای مسئول! بهتر است از برنامه استانداری و بودجه و امکانات ویژه در نظر گرفته شده برای اجرای این مسئله، سخن به میان آورید تا دقیق‌تر معنای سخن‌تان مشخص شود.
استاندار خراسان رضوی هشتم بهمن ماه سال جاری هم بر تمرکز روی چرخه محصول کشمش در شهرستان خلیل‌آباد تاکید کرده بود؛ که باز هم باید گفت علی برکت الله جناب استاندار، حمایت‌های لازم را در دستور کار قرار داده و پیگیری کنید، تمرکز ایجاد می‌شود. تأثیر این دستور، پیگیری و حمایت‌ها به طور مسلم به نفع مردم شهرستان و استان خواهد بود اما از حرف تا عمل راه بسی طولانی است!
هشت بهمن ماه جاری این سخن هم از قول فرماندار مشهد منتشر شد: «امیدواریم همچنان با همراهی مردم شریف و بزرگوار مشهد مقدس و تشدید فعالیت‌های نظارتی شاهد غافلگیری و ایجاد موج جدید کرونایی نباشیم.»
مگر غیر از این است که مجموعه زیر نظر حضرتعالی موظف به انجام کارهای نظارتی و اجرای مصوبات مرتبط با کرونا هستند! دستورات لازم را صادر و پیگیری بفرمائید. این ما هستیم که هنوز به شما و نیروهای زیر مجموعه شما امیدواریم. بهتر است از برنامه‌های حمایتی تان از مردم آسیب دیده از کرونا بگویید و اینکه پیگیری‌هاتان برای رفع مشکلات مردم به ویژه کسبه و بازاریان مشهد به کجا رسید.
یکی از جالب‌ترین سخنان گفته شده مسئولان این سخن علی رسولیان، معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار خراسان رضوی است که می‌گوید: «ریشه برخی مشکلات در بهبود فضای کسب‌وکار، عمل نکردن به قوانین است زیرا بیشتر قوانین موجود به نفع سرمایه‌گذاران و رونق فضای کسب‌وکار است اما دستگاه‌های اجرایی از ظرفیت قانون استفاده نمی‌کنند.»
آقای مسئول! اگر شما متوجه می‌شوید دقیقاً کدام دستگاه‌های اجرایی از ظرفیت قانون استفاده نمی‌کنند و ضرر و زیان این مسئله به چه کسانی وارد می‌شود و کدام مسئول اجرایی باید پاسخگوی عدم اجرای قانون باشد ما نیز پرتقال فروش را معرفی خواهیم کرد.
حرف خوب تا دلتان بخواهد خریدار دارد اما دو صد گفته چون نیم کردار نیست؛ سیدکمال‌الدین میر جعفریان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان رضوی پس از تندباد هفته گذشته در مشهد و استان می‌گوید: «دستگاه‌های اجرایی مسئول چنانچه در پیشگیری از بروز حوادث ناشی از وزش باد شدید، برف و باران اقدامات لازم را انجام نداده باشند باید پاسخگو باشند و از آن‌ها حساب کشی می‌شود.»
آقای مسئول! ابتدا باید بگویید با مسئولان بالادستی و ناظران چگونه برخورد خواهد شد؟ سپس به جای گفتن «باید پاسخگو باشند» پاسخ این سازمان‌ها را به رسانه‌ها اعلام کنید و بگویید از کدام مدیر زیر مجموعه خود در امور اجرایی حساب کشی کرده و نتیجه چه شده است؟!
بد نیست برای پایان سخن به جمله‌ای از معاون سیاسی وقت استاندار اشاره کنیم که به دوران قبل از شیوع گسترده کرونا و روزهای خوش با هم بودن باز می‌گردد. حسن جعفری، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استانداری خراسان رضوی در آخرین روز آبان ماه ۹۸ گفته است: «مردم به شایعات و جریان‌سازی سرویس‌های اطلاعاتی صهیونیسم، آمریکا و غرب در تمام زمینه‌ها از جمله کمبود و یا گرانی کالا در بازار توجه نکنند.»
حالا! مردم هم خود را به آن راه زدند و توجه نکردند چه شد؟ آیا با توجه نکردن مردم مشکل حل می‌شود؟ آیا مشکل گرانی، کمبود آرد و صف‌های طولانی نان، حل شد؟ آیا با عادی انگاری‌های مردم و مسئولان کرونا راهش را گرفت و رفت؟ راهکار شما برای حل مشکلات همین بود؟ توجه نکردن و به عبارتی پاک کردن صورت مسئله!
این جمله آنقدر جالب بود که ارزش واکاوی تاریخی بیانات و سخنان مسئولان اجرایی استان را داشته باشد، موضوعی که البته بازتابی از نحوه رفتار مسئولان سطح اول اجرایی کشور است؛ که با دادن آدرس‌های عجیب و غریب تلاش می‌کنند در این واپسین ماه‌های باقی مانده از دولت دوازدهم با فرافکنی و انداختن مسئولیت مشکلات باقی مانده یا حل نشده و بلکه افزود شده بر شانه ملت، روزگار گذراند.
احمد رضا درویش در سکانسی به یاد ماندنی از زبان ایرج راد و پرویز پرستویی این دیالوگ را به یادگار گذاشت: ایرج راد فریاد می‌زند؛ «اینجا مقام مسئول کیه؟» و پرستویی در پاسخ می‌گوید: «اینجا مقام نداریم، ولی مسئول منم!» حال سال‌ها پس از ساخت این فیلم و دیالوگ ماندگارش، اینجا تا دلت بخواهد مقام داریم اما مسئول بسیاری از حوادث، مشکلات و مسائل بر زمین مانده یا انجام نشده مشخص نمی‌شود که نمی‌شود.
البته زحمات و تلاش‌های مدیران و مسئولان انقلابی و دلسوزان واقعی این مرز و بوم که به برکت انقلاب اسلامی طی این سال‌ها به نتایج درخشانی ختم شده بر هیچ کسی پوشیده نیست اما باید گفت برخی حرف‌های بی عمل و عمل‌های نصفه نیمه و بر زمین مانده برخی مسئولان و توپ بازی در میادین دستگاه‌های اجرایی و وظایفی که بعضاً بر گردن گرفته نمی‌شود، همان مهمی است که عامل دلخوری‌های عمومی می‌شود و هدف از نگارش این یادداشت تنها تلنگری بود تا در واپسین روزهای دولت دوازدهم مسئولان خود را فارغ از پاسخگویی نبینند و به جای حرف تا آخرین روز مسئولیت شاهد اجرای طرح‌ها و مصوبات طلایی باشیم.
*نویسنده و فعال رسانه