خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: همین دو سال پیش بود که جان بولتون مشاور سابق امنیت ملی آمریکا گفته بود که انقلاب ایران ۴۰ سالگی خود را نخواهد دید. البته نظیر چنین اظهارنظرهایی را پیش تر نیز از مقام‌های آمریکایی و اسرائیلی شنیده بودیم. ما تقریباً از آغاز انقلاب تا اکنون به شنیدن این جمله عادت کرده‌ایم که انقلاب ایران سال آخر خود را می‌گذراند! و از آن زمان تا کنون ۴۲ سال می‌گذرد.
امروز انقلاب اسلامی ایران چهل و دومین سالگرد پیروزی خود را در حالی جشن می‌گیرد که منطقه غرب آسیا و جهان در شرایط متفاوت و حساس اما با همان ویژگی سناریوهای تکراری بسر می‌برد.
همواره این پرسش مطرح می‌شود که چرا غربی‌ها که تجربه چندین انقلاب در اروپا، روسیه و آمریکا را داشته‌اند باید نگران انقلاب در ایران باشند؟ اساساً کدام ویژگی انقلاب ایران است که آنها را نگران کرده است؟ بی تردید پاسخ اصلی در ویژگی اسلامی بودن، ایدئولوژیک و فرامرزی بودن این انقلاب است. انقلابی که اگر چه خواسته‌های سیاسی و اقتصادی را مطالبه می‌کرد اما اساس شکل گیری آن بر تفکری استوار بود که راه چاره رهایی ملت‌های منطقه و جهان را در رهایی از اردوگاه استعماری غرب و اسرائیل می‌دانست.
تمرکز براین اصل به خودی خود شکوفایی اقتصادی و سیاسی ملت‌های منطقه و همان منافع ملی را تامین می‌کرد. بعبارتی موضوع مقابله با اردوگاه غرب بیشتر به نظریه منافع ملی تاکید داشت و این دیدگاه را تقویت می‌کرد که انقلاب ایران منافع ملی و اسلامی را در راستای تقویت دو مفهوم می‌داند و نه دو مفهوم متضاد.
زمانی که انقلاب اسلامی ایران به پیروزی رسید، کشورهای عربی و برخی گروههای فلسطینی برای بستن پرونده فلسطین با رژیم صهیونیستی به توافق رسیده بودند. یاس و ناامیدی از شکست‌های پی در پی عربی از رژیم صهیونیستی در جنگ‌های مختلف بویژه جنگ شش روزه و جنگ ۱۹۳۷ و اشغال سرزمین فلسطین سایه افکنده بود. هم چنین عدم کارایی گفتمان ملی گرایی و قومیت گرایی عرب در برابر اسرائیل باعث شده بود تا فضای سرد و ناامیدی بر کشورهای و ملت‌های عربی حاکم شود.
پیروزی انقلاب ایران گفتمان جدیدی را با پسوند اسلامی و بر اساس آموزه‌های دینی ایجاد کرد که مانع از تحقق اهداف اسرائیل و آمریکا درباره فلسطین و منطقه شد. در این زمان و با الهام از این اندیشه فراگیر ملی و اسلامی جنبش‌های مقاومت اسلامی مانند حماس و جهاد اسلامی شکل گرفتند.
«طلال عتریسی» تحلیلگر سیاسی و رئیس مرکز مطالعات سیاسی دانشگاه لبنان در گفتگو با خبرگزاری مهر در خصوص تأثیر انقلاب اسلامی بر تحولات منطقه‌ای گفت: انقلاب اسلامی از زمان پیروزی آن در ایران، تأثیر گسترده و راهبردی بر تحولات منطقه‌ای گذاشته است چرا که جمهوری اسلامی ایران از طریق این انقلاب، خود را از زیر یوغ سلطه ورزی های محور آمریکایی-غربی رها کرد؛ محوری که از سوی رژیم صهیونیستی حمایت می‌شد.
زمانیکه سفارت رژیم صهیونیستی در تهران بسته شد و جای خود را به سفارت فلسطین داد، ایران به یک درگیری و نبرد واقعی در برابر این رژیم پیوست. این، یک تحول منطقه‌ای و راهبردی گسترده برای کشوری به شمار می‌رود که پیش از این هم پیمان ناتو و آمریکا محسوب می‌شد. از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز، اوضاع منطقه همچنان از این واقعه الهی تأثیر می‌پذیرد. اکثر تحولات منطقه‌ای، از دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم تأثیر گرفته است.
این انقلاب به ایجاد یک تغییر واقعی در اوضاع منطقه‌ای منجر شد. رژیم صهیونیستی فکر می‌کرد که ایران یک کشور هم پیمان برای تل آویو به شمار می‌رود که از این رژیم حمایت می‌کند. آمریکا نیز همین تفکر را در قبال ایران داشت. پیروزی انقلاب اسلامی وحشت زیادی را در میان رژیم‌های منطقه ایجاد کرد چرا که آنها می‌ترسیدند این روند به کشورهای آنها نیز منتقل شود این انقلاب به ایجاد یک تغییر واقعی در اوضاع منطقه‌ای منجر شد. رژیم صهیونیستی فکر می‌کرد که ایران یک کشور هم پیمان برای تل آویو به شمار می‌رود که از این رژیم حمایت می‌کند. آمریکا نیز همین تفکر را در قبال ایران داشت. پیروزی انقلاب اسلامی وحشت زیادی را در میان رژیم‌های منطقه ایجاد کرد چرا که آنها می‌ترسیدند این روند به کشورهای آنها نیز منتقل شود. به دلیل این ترس که عمدتاً از سوی آمریکا مطرح می‌شد، جنگ عراق بر ایران تحمیل شد.
پیروزی انقلاب اسلامی باعث شد تمام کشورها، در حساب و کتابهای خود بازنگری کنند. از زمان پیروزی این انقلاب تا به امروز، اوضاع منطقه از این واقعه الهی تأثیر می‌پذیرد. جنبش‌های اسلامی نیز در منطقه از این انقلاب بهره برده‌اند و توانسته‌اند اعتماد به نفس خود را باز یابند. آنها فعالیت‌های جدی و گسترده خود را برای بازپس گیری مناطق اشغال شده و هم چنین فلسطین اشغالی آغاز کردند. این نیز یکی دیگر از دستاوردهای منطقه‌ای انقلاب اسلامی به شمار می‌رود.
وی در ادامه در خصوص تأثیر پذیری جنبش‌های مقاومت در منطقه از مبانی انقلاب اسلامی تاکید کرد: رژیم صهیونیستی دیگر قدرت به راه انداختن جنگ‌های مختلف را در خود نمی بیند، طبیعتاً این مسأله باعث شده است که تمام جنبش‌های مقاومت در منطقه، تقویت شوند. این دستاورد در اثر تأثیر پذیرفتن از مبانی جمهوری اسلامی ایران محقق شده است؛ مبانی که در تضاد با سلطه پذیری و اشغالگری قرار دارد.
زمانیکه امام خمینی (قدس) شعار نه شرقی و نه غربی را مطرح کرد، هدفش تقویت اعتماد به نفس و اعتماد به هویت اسلامی بود. پیروزی انقلاب اسلامی نشان داد زمانیکه یک ملت، به مبانی اسلام اعتقاد واقعی داشته باشد می‌تواند رژیم‌های مستبد را در منطقه سرنگون کند. آنها حتی می‌توانند یکی از مهم‌ترین ارتش‌های منطقه را از آنِ خود کنند. این دستاوردها باعث تشویق جنبش‌های جهادی و مردمی در منطقه شد تا تغییراتی در رژیم‌های حاکم بر کشورها به وجود آورند.
سیاست ایران در حمایت از جنبش‌های آزادی خواه منطقه و جنبش‌های ضد صهیونیستی در فلسطین و لبنان، باعث شد تا فرهنگ مقاومت نشر و گسترش پیدا کند. این جنبش‌های مقاومت دستاوردهای گسترده‌ای در لبنان و فلسطین محقق کردند.
این تحلیلگر سیاسی در خصوص نگرانی‌های کشورهای غربی از تأثیرات انقلاب اسلامی ایران گفت: یکی از مهم‌ترین علل نگرانی کشورهای غربی از انقلاب اسلامی، این است که جمهوری اسلامی ایران، محور مقاومت را در منطقه شکل داد. این محور چه کاری انجام می‌دهد؟ محور مقاومت در برابر دولت‌های تحت حمایت آمریکا و رژیم صهیونیستی می‌ایستد.
آمریکا در استراتژی منطقه‌ای خود، ایران را هدف قرار داده است. تمام رؤسای جمهور آمریکا از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا به امروز، یک هدف مشترک دارند و آن همان، محاصره جمهوری اسلامی ایران و تضعیف آن است. اقدامی که به بهانه‌های واهی مانند برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران و دموکراسی و غیره صورت می‌گیرد.
محور مقاومت با حمایت ایران، در برابر نفوذ آمریکا در منطقه ایستاده است و به همین دلیل واشنگتن با آن مخالف است. مسأله دوم این است که جمهوری اسلامی ایران در ارائه یک الگوی پیشرفت در زمینه‌های مختلف علمی، فرهنگی، نظامی، صنعتی و اخلاقی موفق عمل کرده است. طبیعتاً این مسأله با تجربه غرب و الگوی کشورهای غربی در تضاد است؛ الگویی که برپایه وحشی گری و تسلط و تضعیف ملت‌ها و غارت ثروت‌های آنها بنا شده است.
غربی‌ها نمی‌توانند این الگوی ایرانی را تحمل کنند. ایران از همان ابتدا در برابر تمام این فشارها ایستادگی کرده و عقب نشینی نمی‌کند. چه در بحث سیاست خارجه و چه در بحث فشارهای اقتصادی شاهد این ایستادگی هستیم. غربی‌ها نمی‌پسندند که ایران به صورت خودکفا در زمینه‌های نظامی، سیاسی و دیپلماتیک قدرتمند شده و بتواند از خود دفاع کند.
وی در خصوص وجوه تمایز انقلاب اسلامی ایران با انقلاب‌های دیگر تصریح کرد: طبیعتاً تفاوت‌های گسترده‌ای میان آنها وجود دارد. یکی از مشهورترین انقلاب‌ها در جهان، انقلاب روسیه در سال ۱۹۱۷ به شمار می‌رود. در کشورهای عربی نیز شاهد وقوع یک انقلاب واقعی نبوده‌ایم بلکه بیشتر کودتاهایی از سوی ارتش‌ها صورت گرفته است.
مهم‌ترین وجه تمایز این کودتاها در کشورهای عربی و اسلامی، حمایت آمریکا یا شوروی از آنها بود؛ این در حالیست که انقلاب ایران با حمایت ملت این کشور و رهبران دینی آن به ویژه یک شخصیت استثنایی مانند امام خمینی (قدس) صورت گرفته است. انقلاب فرانسه در یک دوره، کاملاً روحیه ضد دینی و ضد مسیحی داشت. انقلاب روسیه نیز کاملاً ضد دین بوده و ابعاد اقتصادی و سیاسی داشت. انقلاب اسلامی ایران یک هویت اسلامی و فرهنگی دارد. امام خمینی (قدس) ابعاد اقتصادی و یا سیاسی آن را برجسته نکرد بلکه بر روی بُعد فرهنگی و استقلال از غرب تاکید داشت. به همین دلیل رسانه‌های غربی به شدت علیه این انقلاب کار کردند تا مانع تأثیر گذاری آن بر ملت‌های منطقه شوند.
ایران نقش مهمی در تضعیف نفوذ آمریکا در منطقه به ویژه در سوریه و عراق و لبنان و دیگر کشورها ایفا کرده است؛ این یک دستاورد مهم برای ایران به شمار می‌رود. دیگر کشورها مانند روسیه و چین از نقش و جایگاه ایران در تضعیف نفوذ آمریکا با خبر هستند و از آن استفاده می‌کنند با وجود تمام این اقدامات خصمانه، انقلاب اسلامی ایران، تأثیر خود را بر ملت‌های جهان گذاشت و تبدیل به بخشی از معادلات منطقه‌ای شد. هیچ کسی نمی‌تواند به آینده منطقه بدون حضور جمهوری اسلامی ایران فکر کند. ایران امروزه تبدیل به بخشی از توجهات بین المللی شده است. زمانیکه از چین و روسیه سخن می‌گوییم همواره بحث رابطه با ایران مطرح می‌شود. وقتی از طرح‌های آمریکا در منطقه حرف می زنیم بحث واکنش‌های ایران به میان می‌آید. به ویژه وقتی از فلسطین سخن می‌گوییم ایران جلوتر از همه قرار دارد.
طلال العتریسی در خصوص دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران در بخش‌های داخلی و منطقه‌ای و جهانی تاکید کرد: مهم‌ترین دستاورد این انقلاب این است که توانسته بیش از ۴۰ سال باقی بماند؛ این در حالیست که شدیدترین تحریم‌ها از سال اول انقلاب، بر ایران تحمیل شده است. ایران در سایه این انقلاب توانسته انواع نهادهای اسلامی و علمی و فرهنگی را ایجاد کند.
البته این نهایت خواسته ایران نیست و این کشور می کوشد در عرصه‌های علمی در رتبه نخست جهانی بایستد و در تمام زمینه‌ها به خودکفایی دست پیدا کند. اما جمهوری اسلامی ایران در عین حال، در برابر شدیدترین تحریم‌های اقتصادی و مالی ایستاده است. طی ۴۲ سال گذشته، ایران دست از حرکت در مسیر پیشرفت و شکوفایی و تقویت خودکفایی برنداشته است. این مهم‌ترین تجربه جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود.
در سطح منطقه‌ای نیز به آن اشاره کردیم که حتی دشمنان نمی‌توانند به آینده منطقه بدون در نظر گرفتن جمهوری اسلامی ایران و واکنش‌های این کشور بیندیشند. بنابراین ایران امروزه در معادلات منطقه‌ای حضور دارد و با اکثر کشورهای آن رابطه خوبی برقرار کرده است. این کشور دوستانی در تمام کشورهای منطقه برای خود دارد و از جنبش‌های مقاومت به عنوان یک هم پیمان قدرتمند، حمایت می‌کند.
ایران نقش مهمی در تضعیف نفوذ آمریکا در منطقه به ویژه در سوریه و عراق و لبنان و دیگر کشورها ایفا کرده است؛ این یک دستاورد مهم برای ایران به شمار می‌رود. دیگر کشورها مانند روسیه و چین از نقش و جایگاه ایران در تضعیف نفوذ آمریکا با خبر هستند و از آن استفاده می‌کنند.