خبرگزاری مهر، گروه استانها: منطقه جنوب شرق ایران دارای سواحل طولانی مناسب به ویژه در چابهار و کنارک است. از دیگر دلایل اهمیت جغرافیایی این منطقه می‌توان به نقش ارتباطی در اتصال به مسیر راهبردی شمال به جنوب، داشتن ظرفیت‌های ژئوپلیتیکی و تنها بندر اقیانوسی ایران اشاره کرد، بنابراین این منطقه یکی از نقاط کلیدی در طول سواحل مکران است.
مکران، از نظر تاریخی سرزمینی ساحلی در جنوب شرقی ایران و جنوب غربی پاکستان است که در طول دریای عمان از رأس الکوه در غرب جاسک تا جنوب شرقی ایالت بلوچستان در پاکستان گسترده است. از مهمترین ظرفیت‌های این منطقه می‌توان به وجود سواحل دریای عمان به عنوان جانشینی فراتر از سواحل خلیج فارس، امکان ایجاد ظرفیت‌های پایانه‌ای و فروش نفت به عنوان جانشینی به غیر از خلیج فارس، وجود منابع معدنی و انرژی خورشیدی، تجارت فرامنطقه‌ای و بین المللی با سطوح ملی، منطقه‌ای و با تأکید بر کشورهای آسیای میانه و ارتباط مستقیم با آب‌های آزاد از طریق سواحل دریای عمان اشاره کرد.
سواحل مکران، سواحلی با ظرفیت‌ها و موقعیت‌های منحصربه‌فرد اقتصادی، ترانزیتی، کشاورزی، شیلاتی و گردشگری است که قطعاً نقش غیرقابل‌انکاری را در آینده اقتصاد ایران و حتی منطقه و جهان بازی می‌کند.
یکی‌از اصلی‌ترین قابلیت‌های سواحل مکران، آبزی پروری است، به گواه کارشناسان مراکز تحقیقات شیلاتی، بیش‌از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش آبزی و میگو در خط ساحل مکران شناسایی شده است. سواحل مکران به‌دلیل اقیانوسی بودن، نزدیکی به خط استوا و صدالبته آب و هوای مطلوب قابلیت پرورش میگو در ۸ ماه از سال را دارد؛ کارشناسان می‌گویند، این مقدار اراضی مستعد و این میزان از دوره پرورش در ایران بی‌سابقه و جهان کم‌سابقه است.
ایجاد اشتغال برای بیش از ۳۰ هزار نفر در صنایع شیلاتی سیستان و بلوچستان
محمد شهلی بر، مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: سواحل مکران از کنارک تا «گواتر» دارای ۳۲۰ کیلومتر مرز آبی اقیانوسی است که دارای خصوصیات و ویژگی‌های کم نظیری به ویژه به لحاظ شرایط اقلیمی، وجود دریای عمان، نوار ساحلی و همچنین گونه‌های آبزی با ارزش تجاری بالا در آب‌های منطقه است.
توسعه صید صنعتی در سواحل مکران یکی از کلیدهای رشد استان سیستان و بلوچستان است
وی با تاکید بر اینکه توسعه صید صنعتی در سواحل مکران یکی از کلیدهای رشد استان سیستان و بلوچستان است، افزود: در حال حاضر ۳۴ تعاونی صیادی، ۱۰۷ واحد صنایع شیلاتی و ۲۹ کارخانه تولید کنسرو ماهی در حوزه اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان فعال هستند.
مدیر کل شیات سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه حدود ۳۰۰ هزار فرصت شغلی در حوزه شیلات شهرستان‌های چابهار، کنارک و دشتیاری تعریف شده است، ادامه داد: این فرصت‌ها در زمینه پرورش میگو، صید با کشتی‌های پیشرفته روز دنیا، پرورش ماهی در قفس، تکثیر آبزیان، ایجاد صنایع و کارخانه‌های وابسته است
وی تصریح کرد: خوشبختانه به برکت انقلاب اسلامی طی سال‌های اخیر بسترهای خوبی برای فعالیت‌های شیلاتی در سواحل مکران ایجاد شده است.
شهلی بر گفت: مساحت کل اراضی شناسایی شده مستعد پرورش میگو در سیستان و بلوچستان بالغ بر ۵۰ هزار هکتار است که می‌توان با ایجاد زیر ساخت‌های لازم شرایط را برای سرمایه گذاران و فعالان آماده کرد.
وی ادامه داد: برآورد می‌شود در صورت بهره برداری از این پتانسیل‌ها، ظرفیت تولید بیش از ۱۰۰ هزار تن میگو، ماهی و دیگر آبزیان (نظیر انواع جلبک دریایی، خیار دریایی، صدف، خرچنگ، لابستر، آبزیان زینتی و…) و اشتغال برای بیش از ۳۰ هزار نفر فراهم شود.
مدیر کل شیلات سیستان و بلوچستان با اشاره به اینکه فعال شدن ظرفیت‌های تکثیر و پرورش میگو در منطقه صنایع مرتبط را نیز فعال خواهد کرد، افزود: صنایعی مثل ساخت تجهیزات قفس، فرآوری آبزیان، مولد سازی، واحدهای پرورش و کارخانه خوراک آبزیان از جمله این موارد است.
شناسایی بیش از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در سواحل مکران
رحمدل بامری، سرپرست فرمانداری چابهار در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: چابهار یکی از نقاط مهم اقتصادی در سیستان و بلوچستان و کشور است که فرصت‌های بی‌شماری در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف گردشگری، تجاری، صنعتی، کشاورزی و خدماتی دارد.
وی با اشاره به اینکه یکی از پتانسیل مهم استان سیستان و بلوچستان بخش صید و آبزی پروری آن است، افزود: آب و هوای سواحل مکران به سبب نزدیکی به خط استوا نسبتاً گرم و مرطوب است و همین وضعیت زمینه لازم را برای آبزی پروری در این منطقه فراهم کرده است.
فرماندار چابهار با اشاره به اینکه در حال حاضر ۷۰ درصد از صید صنعتی و تجاری کشور توسط صیادان استان سیستان و بلوچستان انجام می‌شود، ادامه داد: توسعه صنعت صیادی در چابهار یکی از راه‌های رشد متوازن استان و ایجاد اشتغال پایدار در این منطقه از کشور است.
وی گفت: با توجه به شرایط اقلیمی و آب و هوایی سواحل جنوبی استان سیستان و بلوچستان قابلیت پرورش ۳ مرحله میگو و ماهی در قفس در این منطقه وجود دارد که در کمتر نقطه‌ای از کشور و حتی دنیا این قابلیت وجود دارد.
بامری تصریح کرد: سواحل مکران با بیش از ۴۲ هزار هکتار اراضی مستعد پرورش میگو در مناطقی مانند گواتر و روستای رودیک با دارابودن ظرفیت پرورش ماهی در قفس قابلیت پرورش ماهی‌های زینتی، خیار دریایی، جلبک، لابستر و وجود گونه‌های تجاری با ارزش میگو مانند ببری سیاه، سفید هندی، ببری سبز و موزی استعداد بالقوه ای در بحث آبزی پروری دارد.
وی اظهار کرد: البته هزینه‌های صیادی در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی بالا رفته و صیادان با پرداخت هزینه‌های گزافی به دریا می‌روند از همین رو لازم است نهادهای متولی از جمله اداره کل شیلات سیستان و بلوچستان در این خصوص چاره اندیشی کنند.
لزوم ترویج و حمایت از صنعت پرورش آبزیان در قفس در سواحل مکران
عباس حیدری، کارشناس شیلات در گفت و گو با خبرنگار مهر، اظهار داشت: طبق آخرین آمار ۳۶ درصد صید آب‌های جنوب کشور، ۳۱ درصد صید کل کشور و ۲۰ درصد کل تولید آبزیان کشور مربوط به استان سیستان و بلوچستان است.
وی افزود: در حال حاضر استان سیستان و بلوچستان با ۹۰۰ فروند لنج فراساحل، ۱۸۰۰ قایق صیادی و حدود ۲۵ هزار صیاد رتبه دوم تعداد ناوگان صیادی در اقیانوس هند بعد از سریلانکا و نیز رتبه دوم میزان صید در اقیانوس هند را بعد از کشور اندونزی دارد.
حدود ۳۰۰ هزار فرصت شغلی در حوزه شیلات شهرستان‌های چابهار و کنارک تعریف‌شده که بیشتر در زمینه پرورش میگو، صید با کشتی‌های پیشرفته، پرورش ماهی در قفس، تکثیر آبزیان، ایجاد صنایع و کارخانه‌های وابسته است
این کارشناس شیلات ادامه داد: حدود ۳۰۰ هزار فرصت شغلی در حوزه شیلات شهرستان‌های چابهار و کنارک تعریف‌شده که بیشتر در زمینه پرورش میگو، صید با کشتی‌های پیشرفته، پرورش ماهی در قفس، تکثیر آبزیان، ایجاد صنایع و کارخانه‌های وابسته است.
وی گفت: پرورش ماهی در محیط‌های محصور به ویژه پرورش ماهی در قفس‌های دریایی به عنوان یک صنعت جدید از چند سال پیش مد نظر قرار گرفته و در حال حاضر نیز از رشد چشمگیری به عنوان فناوری جدید در عرصه تولید برخوردار است.
حیدری تصریح کرد: این روش علاوه بر اقتصادی بودن، سطح وسیع و بدون محدودیت، هدایت صیادان ماهی به سوی تولید و ایجاد سرمایه گذاری مطمئن باعث جلوگیری از آلودگی محیط زیست هم می‌شود.
وی افزود: توسعه آبزی پروری با نگاه صیانت از محیط زیست، به نوعی اکوتوریسم و کمک کننده به گردشگری نیز می‌تواند محسوب شود و در مقایسه با دیگر صنایع با کمترین سرمایه گذاری و کمترین مخاطره برای محیط اهداف اقتصادی، اشتغال، توسعه فرهنگی و اجتماعی منطقه را می‌تواند، تأمین کند.
این کارشناس شیلات ادامه داد: ترویج صنعت پرورش آبزیان در قفس می‌تواند شامل آبزیان حلال با هدف بازارهای داخلی و کشورهای مسلمان باشد و در عین حال بسیاری از گونه‌های غیر ماکول نیز با اهداف صادراتی می‌توانند در این صنعت جایگاه داشته باشند.
وی تصریح کرد: پرورش ماهی در قفس مانند هر کسب و کار دیگری دربرگیرنده الزامات، ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی است که مدیریت این موارد می‌تواند ضامن موفقیت طرح باشد. با توجه به ابعاد و ویژگی‌های طرح می‌توان آن را به صورت نامحدود گسترش داد و پیوند ساختاری از طریق نقاط تماس متعددی با کسب و کارهای دیگر ایجاد کرد.
البته در این گزارش تنها به بخش کوچکی از ظرفیت‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بخش صید و صیادی استان سیستان و بلوچستان اشاره شد که اگر به این بخش نگاه ویژه‌تری شود و در صورت برنامه ریزی مناسب قطعاً می‌تواند به عنوان عامل مهمی در محرومیت زدایی از استان سیستان و بلوچستان و همینطور توسعه و پیشرفت کشور و منطقه ایفای نقش کند.