به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط‌عمومی انتشارات سروش، کتاب «راهنمای تنظیم‌گری پخش رادیوتلویزیونی» نوشته ایو سولومون به‌تازگی با ترجمه دفتر مطالعات تنظیم‌گری ساترا توسط انتشارات سروش منتشر و روانه بازار نشر شده است.
این‌کتاب به‌دلیل پوشش و دربرگیرندگی جامع و تحلیل عمیق، مرجع مفیدی برای سیاست‌گذاران، تنظیم‌گران و دست‌اندرکاران رسانه‌ای حوزه پخش رادیوتلویزیونی و نیز کسانی است که در حیطۀ رسانه‌های پخش رادیوتلویزیونی به مطالعه می‌پردازند.
در پیش‌گفتار این کتاب به قلم سیدمحمدصادق امامیان رئیس ساترا آمده است:
ظهور و توسعه فناوری‌های دیجیتال و به‌واسطۀ آن رشد و شتاب روزافزون پدیدۀ هم‌گرایی، تغییرات شگرفی را درعرصۀ حکمرانی و سیاست‌گذاری رسانه‌ای پدید آورده که نخستین پیامد آن ظهور بازیگران جدید در این عرصه است. بر همین مبنا اکثر دولت‌ها به‌منظور توسعۀ ابزارها و ظرفیت‌های حکمرانی و سیاست‌گذاری خود در جهت تحقق منافع عمومی، تلاش‌هایی کرده‌اند که ماحصل آن رشد نهادهای تنظیمگر رسانه و ادبیات تنظیم‌گری رسانه است.
در جمهوری اسلامی ایران نیز سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا) در پاسخ به نیاز کشور به توسعۀ ابزارهای نوین حکمرانی عرصۀ رسانه ذیل صلاحیت‌های صداوسیما تأسیس شد که مأموریت آن تأمین منافع عمومی در سپهر رسانه‌های صوتی تصویری با استفاده از ابزارهای مختلف حقوقی، اقتصادی و اجتماعی است. از آنجاکه کشور در ابتدای این مسیر قرار دارد، بهره‌گیری از بینش‌های نظری و تجربی حوزۀ تنظیم‌گری رسانه در مسیر توسعۀ صنعت رسانه‌ای پویا و کارآمد، مؤثر خواهد بود. بر همین مبنا واحد مطالعات تنظیم‌گری ساترا در اقدام ارزشمندی به ترجمۀ یکی از کتب مبنایی در عرصۀ تنظیم‌گری پخش فراگیر دست زده که امید است رهنمون‌هایی مؤثر برای سیاست‌پژوهان، سیاست‌گذاران و متخصصان این حوزه ارائه دهد.
در پایان شایسته است از تلاش و زحمات گروه مترجمان کتاب به سرپرستی سرکار خانم سیده سارا حسینی، جناب آقای محمدامین کاظم‌لو، سرکار خانم پریا انصاری، سرکار خانم زینب صادقی‌آذر، جناب آقای مسعود کریمی‌مقدم و ویراستاران جناب آقای سبحان افشار، سرکار خانم فاطمه شیخ‌الاسلام و سرکار خانم زهرا ورزگی سپاس و قدردانی لازم را به عمل آورم.
همچنین در دیباچه این کتاب به قلم الیزابت اسمیت دبیر کل انجمن پخش کشورهای مشترک‌المنافع آمده است:
ویراست نخست کتاب راهنمای تنظیم‌گری پخش رادیوتلویزیونی به‌قلم ایو سالومون، به‌صورت گسترده‌ای در کشورهای مشترک‌المنافع و دیگر کشورها مورداستفاده و بهره‌برداری قرار گرفت. این کتاب به زبان مولداوی (زبان ساکنان کشور رومانی) و گمان می‌کنم مغولی هم ترجمه شده است. آن طور که من اطلاع دارم، تنظیم‌گران کشورهای آمریکای لاتین نیز استفادۀ زیادی از این کتاب کرده‌اند. در ژانویه، این کتاب در کارگاه تنظیم‌گری اتحادیۀ پخش رادیوتلویزیونی کشورهای مشترک‌المنافع در ناسائو در کشور باهاماس و ویراست جدید اثر، از فوریۀ ۲۰۰۹ در کارگاه تنظیم‌گری اتحادیۀ پخش کشورهای مشترک‌المنافع در کشور تونگا و از کشورهای حوزۀ کشورهای اقیانوس آرام، مورد استفاده قرار گرفته است. ویراست جدید دربردارندۀ اصلاحاتی در دو فصل آخر کتاب بوده و فصل نهم آن، به پخش رادیوتلویزیونی دیجیتال اختصاص پیدا کرده است. همچنین اصلاحات و تغییراتی در فصل مرتبط با هم‌گرایی انجام شده تا موضوع سواد رسانه‌ای در آن گنجانده شود. تا جایی که می‌دانم، این ویراست تنها جلد موجود از کتاب راهنمای تنظیم‌گری پخش رادیوتلویزیونی است.
در مقدمه این کتاب به قلم عبدالوحیدخان، دستیار معاون بخش ارتباطات و اطلاعات سازمان یونسکو آمده است:
طیف قابل‌ملاحظه‌ای از مردم دنیا، به‌ویژه گروه‌های محروم، معتقدند پخش رادیوتلویزیونی همچنان دردسترس‌ترین و فراگیرترین شیوۀ دسترسی به اطلاعات و ارتباطات است. پخش، موضوعی ضروری برای تضمین تکثر، هم‌بستگی اجتماعی و تقویت جامعۀ مدنی است. این موضوع امکان اتخاذ تصمیم‌های آگاهانه و حیاتی را به افراد می‌دهد.
همکاری دیرینه و مؤثر میان یونسکو و اتحادیه پخش رادیوتلویزیونی کشورهای مشترک‌المنافع باعث شده از طریق افزایش ظرفیت، تقویت استانداردهای صوتی حرفه‌ای و ترویج بهترین روش‌ها برای تهیه و تدوین دستورالعمل‌های مرتبط، امکان ارتقای کیفیت پخش رادیوتلویزیونی در کشورهای مختلف جهان ایجاد شود. دست‌کم سه نوشتار توسط اتحادیه یادشده با حمایت یونسکو انتشار یافته است؛ کتاب دمکراسی‌های آگاهانه، پخش‌های رادیوتلویزیون پارلمانی به‌مثابۀ سرویس عمومی (۲۰۰۳)، دستورالعمل ادیتوریال اتحادیه پخش کشورهای مشترک‌المنافع (۲۰۰۴)، ویراست نخست کتاب راهنمای تنظیم‌گری رادیوتلویزیونی (۲۰۰۵) و همچنین ویراست دوم آن، وجود منابع ارزشمند برای افراد ذی‌نفع و صاحب نقش حرفه‌ای را نشان می‌دهد.
در شرایطی که افراد زیادی معتقدند تنظیم‌گری رسانه‌های پخش رادیوتلویزیونی به‌دلیل وجود فناوری‌های دیجیتال، چه از سوی دولت و چه با نهاد مستقل دیگری، امکان‌پذیر و عملی نیست، کتاب برجسته راهنمای تنظیم‌گری بر پخش رادیوتلویزیونی منتشر می‌شود تا تداوم موضوعیت مسئلۀ یادشده را به بحث گذارد.
کتاب حاضر در خلال چشم‌انداز به‌سرعت درحال تغییرِ رسانه‌های پخش رادیوتلویزیونی، تعداد زیادی از «اقدامات متوازن‌کننده»ای را موردارزیابی قرار داده که افراد صاحب نقش و ذی‌نفعان در بخش‌های دولتی و خصوصی باید در راستای ایجاد و حفظ سازوکار کارآمد و معتبر تنظیم‌گری پخش رادیوتلویزیونی آن‌ها را اتخاذ کنند. برای مثال، تعیین اینکه کدام‌یک از جنبه‌های پخش رادیوتلویزیونی می‌تواند درراستای صیانت از حقوق شهروندان مورد تنظیم‌گری قرار بگیرد، نیازمند اقدامی متوازن‌کننده است؛ هرچند این اقدام نباید زمینۀ بازداشتن و ایجاد محدودیت در آزادی‌ها برای افراد یا گروه‌هایی را فراهم کند. در برخی مواقع، باید توازنی میان استقلال تنظیمگر و هدف دولت برای پیگیری اهداف سیاست یا خط‌مشی عمومی برقرار شود و به ایجاد توازن میان حقوق ذاتاً متعارضِ پخش‌کنندۀ رادیوتلویزیون، جامعه و افراد توجه شود.
یکی دیگر از تأثیرات مهم این کتاب، راه‌انداختن بحث در زمینۀ مسائل و موضوعات نوظهوری است که امکان دارد سردرگمی‌هایی در نظام تنظیم‌گری به‌وجود آورند. این موضوعات شامل مسائل مرتبط با صلاحیت قضایی تلویزیون‌های کابلی و مخابرات، به‌عنوان حاملان برنامه‌های پخش رادیوتلویزیونی، مسائل مرتبط با مدیریت طیف، حقوق مالکیت فکری حوزۀ پخش و نقش و جایگاه دولت در گذار به‌سوی فناوری دیجیتالی است.
موضوع حائز اهمیت برای یونسکو، بحث اعطای مجوز به ایستگاه‌های رادیویی جوامع است. این سازمان همواره از تخصیص فرکانس به رادیوهای جوامع و گروه‌هایی که در خدمت تأمین نیازهای گروه‌های به‌حاشیه‌رانده‌شده هستند، حمایت می‌کند.
قانون مطرح‌شده در این کتاب، به‌دلیل جامعیت آن، مفیدترین و قابل‌انطباق‌ترین قانون در نظر سیاست‌گذاران و به‌ویژه قانون‌گذارانی است که به‌دنبال تدوین چهارچوب و الگوی سازگاری برای تنظیم‌گری هستند. همچنین، در بخش مهم و عمده‌ای از کتاب، اطلاعاتی دربارۀ تجارب کشور از لحاظ مدل‌های تنظیم‌گری ارائه می‌شود.
کتاب راهنمای تنظیم‌گری پخش رادیوتلویزیونی به‌دلیل پوشش و دربرگیرندگی جامع و تحلیل عمیق، مرجع مفیدی برای سیاست‌گذاران، تنظیم‌گران و دست‌اندرکاران رسانه‌ای حوزۀ پخش رادیوتلویزیونی و نیز کسانی است که در حیطۀ رسانه‌های پخش رادیوتلویزیونی به مطالعه می‌پردازند.
این‌کتاب با ۲۰۴ صفحه، شمارگان هزار نسخه و قیمت 40 هزار تومان منتشر شده است.