خبرگزاری مهر، گروه استانها- اعظم محبی: گسترش شهرنشینی و رواج فرهنگ مصرف گرایی سبب شده تا موضوع جمع آوری و تفکیک زباله به یکی از چالش‌های مدیران تبدیل شود.
مدیریت مطلوب مواد زائد جامد الزامات مختلف زیست محیطی دارد، تغییر الگوی مصرف با اقدامات فرهنگی، تفکیک زباله از مبدا، انتقال زباله با کمترین آلودگی، دفن بهداشتی، مدیریت شیرابه و گاز و خاک دهی و آهک پاشی از جمله این مسائل است.
در گلستان دو سایت پسماند در شرق (آزادشهر) و غرب (آق قلا) پیش بینی شده تا زباله‌ها به آنجا منتقل شود.
سایت پسماند آزادشهر حدود ۱۰ سال پیش برای هفت شهر آزادشهر، گنبدکاووس، رامیان، مراوه تپه، گالیکش، کلاله و مینودشت پیش‌بینی شد تا زباله‌های ساکنان شهرها و روستاهای حدود ۹۰۰ هزار نفر از اهالی شرق گلستان به این منطقه منتقل و عملیات بازیافت زباله در آن صورت گیرد اما جانمایی غیرکارشناسی سبب شد تا این مرکز پس از چند سال به یکی از معضلات جوامع مسکونی پیرامونی تبدیل شود.
بوی تعفن و تند زباله‌ها، ایجاد سیمای نامطلوب و چشم‌انداز زشت در کنار احتمال نفوذ شیرابه زباله به سفره‌های زیرزمینی از جمله معضلات این مرکز است.
مردم منطقه آسایش ندارند
یکی از اهالی منطقه به خبرنگار مهر گفت: بوی بد زباله در بیشتر ماه‌های گرم سال امان و آسایش مردم را گرفته به نحوی که بسیاری از افراد مسن بر اثر استشمام بوی تعفن دچار بیماری شده اند.
وی که خود را معرفی نکرد، افزود: چند سالی است که برای پیگیری موضوع مکاتباتی با بخشداری، مرکز بهداشت و فرمانداری انجام شده تا شاید مشکلات برطرف شود.
این شهروند آزادشهری ادامه داد: شیب زمین در آزادشهر به سمتی است که شیرابه‌های ناشی از انباشت زباله را به سمت چاه‌های آب شرب منتقل می‌کند لذا ممکن است به تدریج بر کیفیت آب تأثیر بگذارد.
وی به تردد بالای کامیون‌های حمل زباله در این منطقه اشاره کرد و افزود: عبور و مرور کامیون‌های حمل زباله و گاهی نشت بخشی از زباله‌ها به داخل جاده چهره و منظره بدی خلق می‌کند.
جانمایی سایت اشتباه بود
یک دانش آموخته محیط زیست هم به خبرنگار مهر گفت: در جانمایی بدوی سایت آزادشهر ملاحظات کافی رعایت نشده و اجرای برخی از شیوه نامه‌ها به سال‌های پس از افتتاح موکول شد.
با ایجاد لندفیل جدید مشکلات زیست محیطی سایت زباله آزادشهر به حداقل می‌رسد جعفر علیپور افزود: واقع شدن این سایت بر مسیل آب و نداشتن مطالعات کافی در خصوص تأثیر نفوذ شیرابه‌های حاصله بر آب‌های زیرزمینی و آبخوان‌های منطقه از مواردی بوده که در احداث سایت پیش بینی نشده است.
وی بیان کرد: محل استقرار فعلی سایت زباله آزادشهر به نحوی است که برخی از حریم‌ها مانند حریم راه و حریم گاز و فاصله از جوامع مسکونی پیرامونی و شهر حدود ۳۰ هزار نفری آزادشهر رعایت نشده است.
علیپور گفت: در ابتدای کار قرار بر این بود که در این سایت زباله وارده پس از تفکیک و جداسازی از طریق ایجاد واحدهای کمپوست به کودهای آلی تبدیل شود، اما با گذشت حدود ۱۰ سال این موضوع رعایت نشد.
به گفته وی هر چند این واحدها باید ۱۰ درصد سطح سایت را به فضای سبز اختصاص دهند اما بخش بسیار کمتری از حد استاندارد به فضای سبز اختصاص یافته است.
محل دفن زباله بسته شد
در خصوص دغدغه‌های سایت پسماند آزادشهر با مدیرکل حفاظت از محیط زیست گلستان گفتگو کردیم، محمدرضا کنعانی به خبرنگار مهر گفت: استان گلستان برخلاف سایر استان‌های شمالی که هر شهر یک مرکز دفن زباله دارد، تنها دو مکان برای جمع آوری زباله دارد تا پسماند سکونتگاه‌های شهری و روستایی در شرق و غرب به آنجا منتقل شود.
کنعانی ادامه داد: هر دو سایت مجهز به کارخانه کمپوست بوده و پسماند به آنجا وارد و بعد از بازیافت، تفاله آن به صورت بهداشتی دفن می‌شود.
وی گفت: محیط زیست بر سکوهای انتقال و سایت پسماند نظارت داشته و در کنار آن بحث تفکیک زباله از مبدا هم پیگیری می‌شود.
کنعانی در خصوص مشکل پسماند آزادشهر، افزود: در سایت آزادشهر مکانی که خروجی کارخانه کمپوست در آنجا دفع می‌شد، استانداردهای لازم را نداشت و با پیگیری‌های انجام شده محل دفن قبلی بسته و خاکریزی صورت گرفت.
مدیرکل حفاظت محیط زیست گلستان بیان کرد: لندفیل جدید با زیرساخت‌هایی مانند ورقه‌های ژئوممبران و در نظر گرفتن مسائلی همچون جمع آوری شیرابه و گاز آغاز شده و هم اکنون در مرحله نصب ورقه‌ها است.
سایت آزادشهر هنوز به استانداردهای لازم نرسیده است
وی اظهار امیدواری کرد که با ایجاد لندفیل جدید دغدغه‌های زیست‌محیطی مانند نفوذ شیرابه‌ها به آب‌های زیرزمینی از بین برود.
کنعانی ادامه داد: مقرر شده بود که یک ماه گذشته این مکان به بهره‌برداری برسد که هنوز اتفاق نیفتاده است.
وی گفت: طبق مصوبه کارگروه مدیریت پسماند، توسعه خط پردازش جدید کارخانه کمپوست هم در دستور کار است که با بهره‌برداری از آن زباله کمتری دفن می‌شود.
کنعانی در خصوص جانمایی توضیح داد: این مکان مجوزهای قانونی را از کمیته ماده دو ارزیابی اثرات زیست محیطی اخذ کرده و ما هم اکنون ناظر بر مدیریت پسماند هستیم.
وی با بیان این که سایت هنوز به استانداردهای لازم نرسیده است، گفت: هر مرکز پسماندی تأثیرات زیست محیطی دارد اما ما به دنبال کاهش تأثیرات هستیم.
کنعانی با تأکید بر این که محل دفن قبلی هم پایش می‌شود، افزود: سایت آق‌قلا به دلیل دور بودن از سکونتگاه‌های انسانی تنش کمتری را به همراه داشته ولی در سایت آزادشهر به دلیل نزدیکی به شهر حواشی ایجاد شده است.
لندفیل جدید ۹۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد
مدیرعامل سازمان پسماند گلستان هم در خصوص اقدامات این سازمان برای رفع مشکلات سایت آزادشهر به خبرنگار مهر گفت: مطالعات سایت پسماند در دی ماه ۱۳۸۴ انجام گرفت و گزینه فعلی به عنوان بهترین گزینه در شرق استان انتخاب شد.
محسن سمیعی افزود: راه اندازی خط پردازش ۲۵۰ تنی در سال ۱۳۹۱ آغاز و در سال ۹۶ هم سایت فرآیند کمپوست سازی به روش ویندرو احداث شد.
وی بیان کرد: در سال ۹۷ خط تولید کمپوست با ظرفیت روزانه ۳۰ تن در روز راه اندازی و در حال کار است.
سمیعی اظهار کرد: در حال حاضر طرح لندفیل با حجم ۱۳۰ هزار متر مکعب با پیشرفت فیزیکی بالای ۹۵ درصد در حال احداث بوده که در آن همه اصول و استانداردها رعایت شده است و فاقد هرگونه انتشار بو و گاز آزاردهنده خواهد بود.
وی اضافه کرد: همچنین با نصب ورقه‌های ژئوممبران جلوی انتشار هرگونه آلاینده آلی و عناصر سنگین و نفوذ آن به آب‌های زیرزمینی گرفته می‌شود.
سمیعی بیان کرد: در حال حاضر لایه‌ها نصب شده و تنها لوله‌های جمع آوری شیرابه و گاز باقیمانده است و بزودی آماده بهره برداری می‌شود.
وی گفت: همچنین مجوز خرید و ساخت خط پردازش و تولید کمپوست در سایت آزادشهر صادر شده که با اخذ اعتبار، زیرساخت‌های عمرانی و خرید ماشین آلات، نصب و تجهیز آن آغاز می‌شود.
سمیعی عنوان کرد: در حال حاضر خط پردازش فعال است و همه پسماندهای ورودی شهرهای شرق استان به سایت پردازش کارخانه منتقل شده و پس از پردازش نهایی دفن می‌شود و تنها بخشی از پسماند که در واقع جزو مواد زائد جامد نیست (لجن)، بدون پردازش به مرکز دفن حمل می‌شود.
با توجه به شکایات متعدد مردم ساکن در اطراف سایت پسماند زباله آزادشهر و ورود دستگاه قضا، امیدواریم هرچه سریع مشکل این سایت برطرف شود.