به گزارش خبرنگار مهر، ویروس کرونا بار دیگر در شهرهای مختلف کشور در حال اوج گیری است و اظهارات اخیر مسئولان حوزه حمل و نقل هوایی درباره تست‌های جعلی مسافران ورودی به کشور، می‌طلبد که مسئولان حوزه بهداشت و درمان کشور با دقت بیشتری این مساله را پیگیری و رصد کنند.
محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی هفته قبل در حاشیه مراسم افتتاح پروژه‌های ریلی درباره اظهار نظر نایب رئیس مجلس که گفته بود یک چهارم مسافران ورودی به کشور، کرونا داشته اند، گفت: با بررسی‌هایی که کردیم، وزارت بهداشت اعلام کرد که از بین هر ۳ یا ۴ نفری که به صورت رندم آزمایش کرونا از آنها در فرودگاه امام انجام می شده، جواب تست یک نفر مثبت بوده است.
به گفته وزیر راه، این در حالی است که همه مسافران ملزم به ارائه جواب آزمایش کرونا در هنگام ورود به کشور هستند، اما پس از بررسی‌های وزارت بهداشت مشخص شده برخی کشورها، جواب آزمایش جعلی صادر می‌کنند.
محمد حسن ذیبخش سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز از برگزاری نشستی با وزارت بهداشت برای بررسی این موضوع خبر داده و گفته است: متوجه شده ایم که این پاسخ‌های جعلی «کرونا منفی» برای مسافران پروازهای بین المللی، در بسیاری از کشورها رخ داده است!
عدم سخت گیری در کنترل دقیق تست مسافران ورودی در حالی که سایر کشورها در این حوزه بسیار سختگیرانه عمل می‌کنند، در حالی است که اقدام ستاد کرونای ایران در ایجاد محدودیت مبنی بر مسافرگیری با ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما در هیچ کشور دیگری اجرا نشده است.
برخی فعالان صنعت هوانوردی کشور معتقدند این یک بام و دو هوا در پیاده سازی پرتکل های بهداشتی کرونا، منجر به تشدید فشارها بر پیکر نحیف صنعت هوانوردی کشور شده است.
البته سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری دیروز از تفاهم وزارت امور خارجه با وزارت بهداشت برای تعیین آزمایشگاه‌های معتبر در خارج از کشور جهت صدور تست کرونای سه برگه برای مسافران خارجی خبر داد و گفت که جواب این تست‌ها در سه نسخه صادر می‌شود که یک نسخه آن در اختیار مسافر، دیگری در اختیار شرکت هواپیمایی و دیگری به فرودگاه ارائه می‌شود. به این ترتیب دیگر امکان ارائه تست جعلی وجود ندارد.
با این وجود این مقام مسئول صدور ابلاغیه‌ای جدید به ایرلاین‌ها برای رعایت شدید پروتکل‌های بهداشتی خبر داده است. ذیبخش با یادآوری از اینکه استفاده از ظرفیت ۶۰ درصد هواپیماها همچنان در حال انجام است، عنوان کرد: شرکت‌ها موظف هستند پروتکل‌های ویژه را تا اطلاع ثانوی رعایت کنند.
نگاهی به سیر تاریخی توقف پروازها در ایام کرونا
با قطعی شدن ورود کرونا به کشور از اواخر زمستان سال گذشته، یکی از بخش‌هایی که بلافاصله در ایران و دیگر کشورها با توقف سنگین فعالیت‌ها روبه رو شد، صنعت حمل و نقل هوایی بود؛ به خصوص پروازهای بین المللی در بسیاری از کشورها متوقف شد.
فرودگاه امام خمینی (ره) تهران نیز به عنوان یکی از اصلی ترین فرودگاه‌های مجری پروازهای خارجی در کشور تحت تأثیر شیوع کرونا، با افت شدید تعداد پروازها مواجه شد.
چندی پیش محمد مهدی کربلایی، مدیرعامل فرودگاه امام خمینی (در دیدار با معاون اول رئیس جمهور) از کاهش تا ۹۱ درصدی کاهش پروازها، ۹۷ درصدی مسافران و ۶۸ درصدی درآمدهای این فرودگاه پس از شیوع کرونا خبر داد.
همچنین بر اساس اعلام شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران، فرودگاه مشهد نیز به عنوان یکی از فرودگاه‌های دارای بیشترین پرواز خارجی در کشور با کاهش حدوداً ۷۰ درصدی مسافر (مجموع مسافران پروازهای داخلی و خارجی) در ۹ ماهه امسال در مقایسه با ۹ ماهه سال گذشته مواجه شده است.
کدام پروازها در سه ماهه نخست شیوع کرونا انجام می‌شد؟
در دوره یک ماهه پایانی زمستان ۹۸ و سه ماهه ابتدایی ۹۹، بیشتر پروازهای فرودگاه امام خمینی (ره) به پروازهای موردی برای انتقال اتباع ایرانی مقیمِ دیگر کشورها به داخل و جابه جایی اتباع خارجی مقیم ایران به کشورهای مختلف محدود شده بود که این اقدامات بنا به درخواست دستگاه‌های ذیربط و با همراهی ایرلاین‌های داخلی به انجام رسید؛ اما از اوایل تابستان امسال صنعت هوانوردی کشور با افزایش تدریجی برخی پروازها مواجه شد که عمدتاً از طریق قطرایرویز و به صورت پروازهای کانکشن به سایر مقاصد پروازی انجام می‌شد. ترکیش ایر نیز از پاییز امسال وارد بازار هوانوردی بین المللی ایران شد.
مهمترین پروازی که در این بازه زمانی انجام شد، انتقال ایرانیان و دانشجویان ایرانی مقیم ووهان به عنوان شهری که نخستین بار ویروس کرونا از این شهر به سایر کشورها منتقل شد، بود؛ پروازی که با اجرای کامل پروتکل‌های بهداشتی و قرنطینه ۱۴ روزه همه دانشجویان ایرانی مقیم این شهر، پس از انتقال به داخل به انجام رسید.
با توجه به اینکه شیوع این ویروس، یک اتفاق جدید در علم و صنعت پزشکی بود، تولیدات داخلی صنایع کمک تنفسی (ونتیلاتور)، آزمایشگاهی و دارویی، تا یکی دو ماهی از آغاز شیوع آن به دنبال یافتن روش‌های جدید تولید تجهیزات و داروهای پزشکی معطل ماند و در این مدت ایران اقدام به واردات ماسک، ونتیلاتور، دارو، کیت آزمایشگاهی تشخیص کرونا و… از چین، ژاپن و چند کشور دیگر کرد؛ همه این اقلام با همراهی صنعت هوانوردی کشور توسط ایرلاین‌های داخلی به انجام رسید.
پروتکل‌ها ضعیف بود یا اجرای آنها دقیق نبود؟
در این مدت حدوداً یک ساله، یاتا، ایکائو و اتحادیه جهانی فرودگاه‌ها توصیه‌ها و پروتکل‌های جهانی حمل و نقل هوایی و سازمان هواپیمایی کشوری، ستاد ملی مقابله با کرونا، وزارت بهداشت، وزارت راه و شرکت فرودگاه‌ها و ناوبری هوایی ایران توصیه نامه‌ها و پروتکل‌های داخلی در حوزه حمل و نقل هوایی را تدوین و ابلاغ کردند.
یکی از مهمترین پروتکل‌ها در این خصوص، الزام وزارت بهداشت به فرودگاه‌ها در خصوص اخذ تست کرونا از مسافران در هنگام ورود به کشور و همچنین انجام بررسی‌های بالینی و موردی مسافران بود؛ با این حال انتقادات جدی به روش‌های معاینه و انتخاب رَندُم مسافران ورودی از خارج کشور به فرودگاه‌های کشور وجود داشته است.
کرونای انگلیسی و تشدید سخت گیری در فرودگاه‌ها
با شیوع کرونای انگلیسی، پروازهای مستقیم و کانکشن (غیر مستقیم) به لندن و برخی دیگر از کشورهای اروپایی از ابتدای دی ماه متوقف شده و همچنان این ممنوعیت ادامه دارد. سخت گیری ها نیز با شیوع کرونای انگلیسی افزایش یافت.
وزیر راه و شهرسازی نیز به مسئولان فرودگاه امام دستور داد تا با سخت گیری بیشتری به غربال گری مسافران ورودی به کشور اقدام کند. با این حال یک مسافر مبتلا به کرونای انگلیسی در همان زمان توانسته بود وارد کشور شود.
یک مقام مسئول در شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره سخت گیری نسبت به معاینه مسافران ورودی به این فرودگاه در خصوص کرونای انگلیسی، اظهار داشت: بر اساس آنچه واحد بهداشت مرزی فرودگاه اعلام کرده، مسافرانی که از انگلستان هلند و دانمارک وارد کشور می‌شوند به صورت ترانزیت مجدد در پایگاه تست می‌دهند.
غربال گری مسافران ورودی جدی گرفته نمی‌شود!
یکی دیگر از مسئولان ارشد یکی از فرودگاه‌های کشور که خواست نامش در گزارش ذکر نشود، در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پروازهای ترکیه به انگلیس قطع شده اما همچنان امارات و قطر به انگلیس پرواز دارند و متقاضیان سفر به اروپا، با پرواز کانکشن به این کشور سفر می‌کنند.
وی درباره نحوه معاینات هم تصریح کرد: معمولاً یک مدت سخت گیری می‌شود اما بعد از مدتی دیگر غربال گری‌ها جدی گرفته نمی‌شود؛ پرستاران واحد بهداشت فرودگاه گاهی خسته می‌شوند و از ادامه معاینات مسافران باز می‌مانند.
وی تصریح کرد: در مجموع اوضاع مناسبی در فرودگاه‌ها در زمینه رعایت غربال مسافران حاکم نیست.
صنعت هوانوردی داخلی؛ قربانی تصمیمات غیر کارشناسی ستاد کرونا
ابوالقاسم جلالی معاون هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری هم اخیراً در یک برنامه تلویزیونی از اجرایی نشدن مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا در زمینه رعایت سقف فروش بلیت پروازهای داخلی تا ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما برای پروازهای خارجی خبر داد.
یونس دقیق کیا رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز با اشاره به مصوبه فروش بلیت تا ۶۰ درصد ظرفیت پروازهای داخلی را متناقض با دستورالعمل‌های یاتا و ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) دانست و گفت: ایرلاین‌های عمان، ترکیه، قطر و امارات در خاک کشور ما و در فرودگاه امام خمینی (ره)، با تمام ظرفیت هواپیما، به مسافرگیری اقدام می‌کنند اما ما در ایران نمی‌توانیم بیش از ۶۰ درصد ظرفیت پرواز، بلیت بفروشیم.
رئیس سازمان هواپیمایی: قبول دارم که محدودیت ۶۰ درصد در هیچ کشور دیگری وجود ندارد
تورج دهقانی زنگنه معاون وزیر راه و رئیس سازمان هواپیمایی کشوری نیز اخیراً در نشست خبری ویدئو کنفرانسی، این موضوع که در هیچ کشوری، محدودیت فروش بلیت هواپیما وجود ندارد را تأیید کرد و گفت: به هر حال این موضوع (محدودیت ۶۰ درصد) مصوبه ستاد ملی مقابله با کروناست و ما ملزم به رعایت آن هستیم.
این مصوبه از ابتدای آبان ماه به صورت جدی اجرا شد و تا کنون چند بار رئیس سازمان هواپیمایی کشوری به صورت سرزده از اجرای قانون محدودیت ۶۰ درصدی بازدید کرده است. شورای عالی هواپیمایی نیز در اواخر آبان ماه با افزایش ۱۰ درصدی قیمت بلیت هواپیما به جبران کاهش فروش بلیت موافقت کرد؛ اما رئیس انجمن شرکت‌های هواپیمایی از وارد شدن فشار مضاعف به ایرلاین‌ها و احتمال ورشکستگی تعدادی از شرکت‌های هواپیمایی با ادامه اجرای این قانون خبر داده است.