به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از معاونت علمی، آلودگی هوا معضلی است که گریبان‌گیر زندگی و سلامت شهرهای بزرگ شده است اما با کمک فناوری‌هایی که دانش‌بنیان‌ها توسعه داده‌اند، رنگ می‌بازد.
با توسعه شهرنشینی و استفاده انبوه از وسایل نقلیه، تجهیزات گرمایشی و صنایع آلاینده، هوای سالم به گوهر نایاب این روزهای شهرهای بزرگ بدل شده است و فناوری، برای حل این معضل پیشگام شده است. بنابراین پاکسازی هوا از آلودگی‌ها در شهرهای بزرگ جهان به یکی از موضوعات اصلی و محورهای اصلی تبدیل شده است.
تحلیل‌ها در مورد آلودگی هوا، نقش فناوری‌های پیشرفته را در مقابله با این چالش مد نظر قرار داده است. از جمله وسایل نقلیه با آلایندگی کم مانند تجهیزات برقی، هیبریدی و سوخت مایع، نرم‌افزارهای به اشتراک‌گذاری خودروها و استفاده از منابع انتشار کم‌تر گرما و انرژی می‌تواند به جنگ این معضل بیاید.
در حالی که نقش تعدادی از فناوری‌ها در کاهش آلودگی هوا کارآمد شده است، فناوری‌های جدید دیگری نیز در حال ظهور هستند که می‌توانند در آینده بهتر و سلامت جامعه نقش داشته باشند.
مجموعه‌ای از فناوری‌هایی که در مورد آن‌ها می‌خوانیم:
۱. انرژی‌های نو
یکی از راه حل‌های فناورانه برای مقابله با انتشار گازهای آلاینده به ویژه در خودروهای دیزلی، استفاده از سوخت‌های جایگزین است. در حالی که استفاده از انرژی‌های نو، سامانه‌های سوخت‌رسانی متفاوتی را ارائه می‌دهند، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد که امکان کاهش آلایندگی سوخت‌های فعلی مانند گازوئیل برخوردار است.
آزمایش‌ها نشان داده است که استفاده از سوخت گاز به مایع (GTL) فناوری کارآمدی است که در وسایل نقلیه سنگین مانند کامیون‌ها ، اتوبوس‌ها و کشتی‌ها می‌تواند باعث کاهش انتشار گاز آلاینده اکسید نیتروژن به میزان ۳۷ درصد و کاهش میزان انتشار ذرات معلق به میزان ۳۸ درصد، بسته به نوع وسیله نقلیه شود.
۲. فرآورده‌های شیمیایی فناورانه
کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای همچنین می‌تواند با بهبود چرخه احتراق سوخت در وسایل نقلیه موجود از طریق استفاده از مواد افزودنی حاصل شود. فناوری تولید شده توسط یک شرکت دانش‌بنیان، این کار را با تغذیه مقدار اندکی هیدروژن در هوای ورودی خودرو انجام می‌دهد به گونه‌ای که باعث سوختن کارآمدتر سوخت خودرو می‌شود. آزمایشات نشان می‌دهد که این کار باعث افزایش بازدهی سوخت می‌شود، در حالی که میزان انتشار هیدروکربن‌ها و مونوکسید کربن را کاهش می‌دهد.
این فناوری می‌تواند در اتومبیل‌ها و وانت‌های موجود که از بنزین یا گازوئیل استفاده می‌کنند استفاده شود و در صورت تجاری‌سازی به صورت گسترده در دسترس باشد، گرچه تا به امروز در ابعاد بسیار محدودی مورد استفاده قرار گرفته است.
۳. وسایل نقلیه خودران
یکی از تحول‌های بزرگ در بخش خودرو حرکت به سمت وسایل نقلیه خودران یا خودکار است. فناوری که می‌تواند نحوه استفاده وسایل نقلیه از شبکه اینترنت یا فناوری‌های مکان محور، مسیر را تغییر دهد و ترافیک و صف‌های طولانی که تا حدی ناشی از نحوه رانندگی انسان‌ها است کم کند. همچنین طیف وسیعی از پژوهش‌ها تخمین زده‌اند که وسایل نقلیه خودران، می‌توانند بهره وری سوخت را بین ۱۵ تا ۴۰ درصد بهبود بخشند و باعث کاهش انتشار آلاینده‌های محلی و همچنین گازهای گلخانه‌ای شوند.
۴. فناوری هوای مایع
فناوری‌های جدیدی که در حال توسعه هستند تلاش می‌کنند تا منابع اصلی آلودگی را برطرف کنند. گازها یکی از همین منابع و منشأ انتشار آلودگی است. به عنوان مثال، یک منبع فزاینده آلودگی در شهرها از کامیون‌ها و وانت‌های یخچال دار ناشی می‌شود. این وسایل حمل مواد غذایی و فاسدشدنی قدیمی، نسبت به کامیون‌های مبتنی بر فناوری‌های نو هر کدام ۲۹ برابر گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند.
در حالی‌که کامیون‌ها تحت استانداردهای آلایندگی هستند، موتورهای کمکی مورد استفاده برای تأمین انرژی تجهیزات برودتی تا حد زیادی تنظیم نشده و آلایندگی بالایی ایجاد می‌کنند. یک شرکت فناور در حال توسعه یک سیستم جایگزین مبتنی بر استفاده از هوای مایع فعالیت می‌کند که میزان گازهای گلخانه‌ای را به صفر می‌رساند.
۵. مبدل‌های شیمیایی
یکی از روش‌های نوآور و کارآمد برای جلوگیری از انتشار مستقیم آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای ناشی از فعالیت وسایل نقلیه، می‌تواند استقرار فناوری‌هایی باشد که آلودگی هوا را از بین می‌برند. در کشورهای مختلف نیز تعدادی از شرکت‌ها در حال توسعه فناوری کاتالیزورها و مواد معدنی هستند که در صورت تابش نور خورشید باعث حذف آلاینده‌ها از هوا می‌شوند.
این روش‌های فناورانه را می‌توان در طیف وسیعی از سطوح، به عنوان مثال پوشش ساختمان‌ها حتی سطح جاده‌ها اعمال کرد. استفاده از روش تصفیه در جاده‌ها از ارزان‌ترین گزینه‌ها برای کاهش آلودگی گازهای آلاینده و عناصر شیمیایی مخرب است اما لازم است شرکت‌های دانش‌بنیان به این حوزه ورود پیدا کنند و ابعاد آن را مورد آزمایش و پژوهش قرار دهند.
حمایت از دانش‌بنیان‌های فعال در کاهش آلودگی هوا
با توجه به نقش و اهمیتی که فناوری‌های نو و پیشرفته، در کاهش آلاینده‌های محیطی، بهبود مصرف انرژی و سلامت جامعه دارند، شرکت‌های دانش‌بنیان، فناور و خلاق می‌توانند در این زمینه نقشی کلیدی ایفا کنند.
در همین راستا، ستادهای توسعه فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از فعالان فناور شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاقی که در این حوزه توانمندی داشته باشند حمایت می‌کند تا راه برای توسعه هوای سالم و ورود فناوری‌های نو به این حوزه هموار شود.
در حال حاضر نیز تعدادی از این شرکت‌ها، در زمینه تولید فرآورده‌های کاهش آلایندگی، ساخت مبدل‌های کاتالیستی و تجهیزات کاهش و سنجش آلودگی هوا فعالیت می‌کنند که از این حمایت‌ها برخوردار شده اند.