به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از جامعه مهندسان مشاور ایران، عضو شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور با بیان اینکه عدم توجه به طرح‌های توسعه و کاهش غیرمنطقی اعتبارات آن اتفاق افتاده گفت: هزینه مهندسی در مجموع هزینه پروژه و کیفیت آن مؤثر است، هزینه مشاوره ۱ تا ۲ درصد است و هزینه ساخت ۱۵ درصد و هزینه بهره برداری بیش از ۸۰ درصد است.
احمد جعفری با تاکید بر اینکه هزینه ساخت در مقابل خدمت فنی ۹۰ درصد در مقابل ۱۰ درصد است، اظهار کرد: در شرایط کنونی مشکلات پروزه ها ناشی از این است که پروژه از زمان مطالعه تا اجرا از روال عادی خارج می‌شوند زیرا صاحب پروژه برای هزینه کمتر به دنبال این است که پروژه با سرعت بیشتر انجام شود.عضو شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور با اشاره به اینکه هر پروژه‌ای باید توسط یک مهندس مشاور طراحی و اجرا شود، تصریح کرد: عدم توجه به طرح‌های توسعه و کاهش غیرمنطقی اعتبارات آن در قیاس با ردیف‌های غیر اولویت دار، تأخیر دولت دراقدامات جبرانی و تعیین واقع بینانه ضرایب در پیمان‌ها و عدم تخصیص اعتبارات طرح‌های جاری و فشار به مشاور و پیمانکار در شرایط کنونی مشکل ساز شده است.
احمد جعفری با بیان اینکه قطعاً فردای روشنی در شرایط پسا تحریم، در پیش است، اظهار کرد: به عنوان نمونه وزارت نیرو برای برنامه ۲۵ ساله حل چالش‌های آب، سرمایه گذاری حدود ۷۰ میلیارد دلاری با مشارکت دولت و بخش خصوصی داخلی و خارجی را مد نظر دارد. آیا در شرایط تأمین سرمایه، شرکت‌های داخلی توان هدایت این سرمایه گذاری عظیم را خواهند داشت.
بهرام امینی گفت: در شرایط کنونی تعداد ۲۵۰۰ شرکت مشاور وجود دارد که برای گرفتن پروژه وارد رقابت ناسالم می‌شوند و برای دریافت کار بیشتر قیمت را پایین می‌آورند و در نهایت روی کیفیت پروژه تأثیر گذاشته است، از این رو شرکت‌های مشاور باکیفیت یا مجبورند با قیمت پایین کار کنند یا بخشی از نیروی انسانی خود را تعدیل کنند.
رئیس شورای مدیریت مهندسان مشاور ایران با بیان اینکه اجبار در پرداخت به روز بیمه و مالیات و بی توجهی دولتمردان در رفع مشکلات باعث شده نیروهای متخصص مهاجرت کنند، افزود: در این شرایط متخصصان یا گرفتار رقابت ناسالم، دستمزدهای پایین، کیفیت کار پایین می‌شوند یا عطای این حرفه را به لقایش می‌بخشند و تعطیل می‌کنند. از این رو یک جا باید جلوی این دایره عبث را گرفت و فرقی نمی‌کند کجا باشد، از هر جا که با نگرش مثبت کاری انجام بشود، تبعات و دنباله خوب آن گسترش پیدا می‌کند.
مشکلات مالیاتی
همچنین نایب رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران گفت: از ابتدای سال ۹۹ به استناد تصویبنامه مورخ ۲۱ بهمن ۹۸ هیئت وزیران مکاتبات متعددی با دفتر معاون اول ریاست جمهوری، سازمان برنامه، سازمان امور مالیاتی و سازمان تأمین اجتماعی داشتیم تا مهندسان مشاور به عنوان تولید کننده خدمات شناخته شوند اما هیچ نتیجه‌ای حاصل نشد این در حالیست که اغلب پروژه‌های مهم آنها از پروژه‌های اصطلاحاً جهش تولید کشور بوده و در تمام ایام از جمله پیک دوران کرونا هیچ تعطیلی یا کاهش فعالیت در آنها نبوده است. اینکه بازیگران اصلی پروژه‌های جهش تولید مشمول هیچ حمایتی از طرف دولت نشده‌اند از جمله جفاهای جدی در حق این صنف پر تلاش و آسیب دیده کشور است. جالب اینکه بند ۵ ماده ۱ تصویبنامه هیئت وزیران بر واحدهای تولیدی خدماتی تصریح شفافی دارد.
سهیل آل رسول با اشاره به اینکه با تهدید ۶۰ تا ۸۰ هزار فرصت شغلی مواجه هستیم، گفت: صنعت احداث کشور در حال کوچک شدن است، به طوری که ارزش صنعت احداث کشور کمتر از یک دهه پیش قریب به ۱۱ درصد کل اقتصاد کشور بوده که این حجم در سال ۲۰۲۰ به میزان ۸.۵ درصد رسید. طبق پیش بینی گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران برای سال ۲۰۲۱ کاهش ۴.۱ درصدی در ارزش صنعت احداث کشور رخ می‌دهد. به عبارت دیگر ارزش پیش بینی شده صنعت احداث کشور تنها ۴.۴ درصد خواهد بود. این سهم ارزش برای صنعت احداث از تولید ناخالص داخلی در افق سال ۲۰۲۹، حدود ۷.۱ درصد پیش بینی شده است. در هیچ برهه از تاریخ کشور یک صنعت با تهدید کوچک شدن ۶۵۰ درصد ظرف دو دهه مواجه نبوده است.
نایب رئیس جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به سهم اشتغال خالص و مستقیم متخصصان تصریح کرد: نصف شده حجم صنعت باعث بیکاری نیروهای متخصص و مهاجرت مستقیم تعداد کثیری از سرمایه‌های نیروی انسانی کشور شده است. در صورتی که پیش بینی‌ها محقق شود و سهم صنعت احداث در اقتصاد به ۴.۱ درصد کاهش یابد، بیکاری ۶۰ تا ۸۰ هزار متخصص آموزش دیده در مهندسان مشاور حتی خواهد بود.
افزایش شدید نرخ تسعیر ارز
همچنین عضو هیئت مدیره انجمن صادر کنندگان خدمات فنی و مهندسی گفت: در شرایط فعلی که پروژه‌های عمرانی داخلی به دلیل کمبود منابع مالی در کشور تقریباً به طور کامل تعطیل شده‌اند در حالی که توان فنی و مهندسی شرکت‌های مهندسی کشور در سطح منطقه و جهان کاملاً قابل رقابت با همتایان بین المللی است.
فرشاد کاوه پیشه با بیان اینکه مهندسان ایرانی در همان ابتدای راه بار بزرگی از مشکلات داخلی و بین المللی را به دوش می کشند، افزود: افزایش شدید نرخ تسعیر ارز باعث شده قیمت انجام کارهای مهندسی، که بخش عمده‌ای از آن قابل انجام در داخل کشور است، مزیت رقابتی را برای شرکت‌های ایرانی ایجاد نماید، کشورهای همسایه ایران و منطقه یک بازار حدود ۱۰۰۰ میلیارد دلاری واردات خدمات فنی و مهندسی دارند.
پروژه‌های عمرانی ۴ دهه پس از انقلاب
دبیر جامعه مهندسان مشاور در خصوص مشکلات عمده مهندسان مشاور رسته ساختمان گفت: ارزیابی پروژه‌های انجام شده طی ۴ دهه گذشته است، چراکه هیچ‌گونه سندی مبنی بر ارزیابی طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی انجام شده طی ۴ دهه گذشته وجود ندارد.
علیرضا شهابیان با بیان اینکه دهه اول بعد از انقلاب کشور درگیر جنگ تحمیلی بود و طرح‌های عمرانی الویت کشور نبود، افزود: دهه دوم و پس از خاتمه جنگ عقب ماندگی طرح‌های عمرانی با شدت خیلی زیاد در دستور کار دولت قرار گرفت و در دهه بعدی از سرعت کارهای عمرانی کاسته شد ولی کماکان این طرح‌ها در دستور کار کشور قرار داشت. در دهه چهارم کشور با تحریم‌های شدیدتر روبرو شد و طرح‌های عمرانی در برنامه ریزی و بودجه بندی از سهم خیلی کمتری برخوردار شد.
وی افزود: در تمام این دوره‌ها هرگز ارزیابی برنامه‌ها و طرح‌های عمرانی انجام شده مورد بررسی و ارزیابی قرار نگرفت. بدیهی است که هیچ برنامه و طرحی نمی‌تواند ۱۰۰ درصد با اهداف آن منطبق اجرا گردد. از این رو اختصاص ۰.۳ درصد از بودجه سالیانه کل کشور برای بررسی و ارزیابی طرح و پروژه‌های انجام شده در ۴ دهه گذشته کمک می‌کند تا مطالعه و تعیین پروژه‌های عمرانی ضروری آتی و آماده کردن اسناد مربوط برای برنامه‌های آینده کشور به نحوی که در زمان ضرورت از این مطالعات و طرح‌ها استفاده شود.
شهابیان افزود: در صورت تحقق این پیشنهاد، نه تنها نتایج بررسی و ارزیابی طرح‌ها و پروژه‌های گذشته چراغ راه آینده خواهد بود اشتغال منطقی برای مهندسان و کارشناسان تربیت شده آن فراهم می‌گردد تا از فرار مغزها و تخصص‌ها که طی دهه‌های گذشته آموزش دیده‌اند جلوگیری شود.
اجرای ۳۰ هزار پروژه در سال
رئیس شورای اخلاق حرفه‌ای جامعه مهندسان مشاور ایران با اشاره به اینکه چرا بخش مهمی از پروژه‌های اجرایی در کشور با مشکل فنی مواجه هستند، گفت: در حال حاضر ۳ هزار شرکت مهندسین مشاور داریم که اگر هر کدام ۱۰ پروژه در سال انجام دهند ۳۰ هزار پروژه انجام می‌شود و در شرایط کنونی بیشتر این پروژه‌ها به درستی اجرا می‌شود و برخی هم ممکن است با مشکل مواجه شوند که ناشی از حد ریسک است و اگر قرار باشد پروژه‌ای با کیفیت خیلی عالی اجرا شود به طور قطع به هزینه بسیار هنگفتی نیاز دارد.
عطاء الله آیت اللهی افزود: شرکتی داریم که ۴ سال است مطالبات پروژه دولتی را دریافت نکرده و مهندس ناظر پروژه عمرانی حدود ۸ ماه حقوق نگرفته است در حالی که کارکنان دولت به موقع حقوق خود را دریافت می‌کنند با این حال مدعی هستیم که پروژه‌ها با کیفیت خوب انجام می‌شود اما به طور قطع مشکلات ناشی از منابع مالی و… تأثیرگذار است.