به گزارش خبرگزاری مهر، کیهان نوشت: عالم ربانی، مرحوم آیت‌الله العظمی بهجت رضوان‌الله تعالی علیه می‌فرمودند: «کلمه «أستغفرالله» را تا می‌توانید از روی اعتقاد کامل، صمیمانه، با التزام به لوازم حقیقیۀ معلومه‌اش، تکرار نمایید.» لوازمی که طبق روایات شریفه، عبارتند از؛ پشیمانی از عمل بد خویش، تصمیم جدی بر دوری از گناه، ادای حقوق مردم و...
علمای اخلاق در تعریف استغفار که اولین مرحله بازگشت بنده به سوی رب و قدم نهادن در مسیر بندگی است می‌گویند؛ استغفار عبارت است از درخواست آمرزش الهی، درخواست مصونیت از عقوبت اعمال بد و قصور خویشتن.
استغفار؛ برطرف‌کننده گرفتاری‌های بشر
استغفار دستورالعملی کامل برای پیشرفت در سیر و سلوک و برطرف‌کننده گرفتاری‌های بشر است. اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام و علمای ربانی همواره به عنوان راه رهایی از رنج‌ها و گرفتاری‌های مختلف و گوناگون، مردم را به استغفار توصیه می‌کردند.
ماه مبارک رجب فرصتی استثنایی برای تصفیه دل از آلودگی‌ها و صفا دادن به آن از طریق اعمال خاصی همچون استغفار است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسن محسنی فرد، کارشناس مسائل دینی و امام جماعت یکی از مساجد تهران در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان در این باره می‌گوید: «استغفار در حقیقت دوایی است که انسان را از گرداب ذنوب و کوتاهی‌هایش نجات می‌دهد و به ساحل امن رحمت و آمرزش الهی می‌رساند. در روایتی از وجود نازنین پیامبر اعظم (ص) نقل شده که فرموده‌اند؛ ألا أُخْبِرُکُم بِدائِکُم و دَوائِکم؟ داؤُکُم الذّنوبُ و دَواؤُکُم الإستغفار؛ آیا شما را به دردتان و دوایتان خبر ندهم؟ درد شما گناهان است و دوای شما استغفار.»
رجب؛ شهرالله است
ماه مبارک رجب، یکی از ماه‌هایی است که در روایات از آن با عنوان شهرالله تعبیر شده است. همه ماه‌ها شهرالله و ماه خداوند متعال هستند اما گاهی اوقات برخی از ماه‌ها که از شرافت و اهمیت بیشتری برخوردار هستند به شهرالله توصیف می‌شوند.
حجت‌الاسلام محسنی فرد در این خصوص توضیح می‌دهد: عبارت «شهرالله» از باب اضافه تشریفیه است؛ در کلام عربی، استناد و اضافه برخی از امور به خداوند برای بیان شرافت آنها یک رویه رایج است. به طور مثال در مورد حضرت عیسی (ع) گفته می‌شود؛ روح الله. به حضرت ابراهیم (ع) گفته می‌شود؛ خلیل‌الله. تعابیر دیگری نیز به طور مثال؛ زوّار الله، عتقاء الله من النار، آل‌الله و.... وجود دارد که همگی از همین باب هستند.
او در ادامه با اشاره به اهمیت فرصت‌های معنوی همچون ماه رجب که در طول سال برای رشد معنوی ما قرارداده شده اظهار می‌دارد: «فرصت‌های معنوی و زمان‌های خاص و ویژه در حقیقت نعمت‌های بزرگی هستند که خداوند متعال با عنایت و لطف بسیار خود برای سرعت گرفتن رشد و کمال انسان به وی هدیه داده است. زمان‌ها و مکان‌ها در مقدار و سرعت سیر و سلوک یکسان نیستند و بعضی زمان‌ها نسبت به بعضی دیگر تا هزاران درجه متفاوت‌اند. مانند: شب قدر، لیلهًْ‌الرغائب و به طور کلی ماه‌های رجب، شعبان و رمضان.»
طی کردن ره صد ساله در فرصتی کوتاه
ارتقا انسان‌ها در منزل قرب و کمال به حضرت حق در این فرصت‌های معنوی و ویژه، بسیار سهل‌تر رقم می‌خورد و در این فرصت‌ها می‌توان مافات و تقصیرات گذشته را جبران و برطرف کرد.
محسنی فرد، کارشناس حوزه معارف دین می‌گوید: «یکی از شیوه‌های معمول تربیتی اهل‌بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام و پیامبر اعظم (ص) این بوده است که در طول سال، ایام خاص و مهم را به طور مکرر به اصحابشان یادآوری می‌کردند و آنها را به انجام اعمال و مناسک خاص و مراقبت‌هایِ مربوط به این ایام تشویق می‌کردند. اولیا خدا همیشه در انتظار این ایام ویژه و فرصت‌های معنوی هستند و از قبل برای بهره‌برداری هر چه بیشتر از این فرصت‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند.»
او تصریح می‌کند: «بی‌اعتنایی به این فرصت‌ها و نعمت‌های بزرگ الهی موجب می‌شود که ما از خیل مشتاقان و سالکانِ طریق کمال جا بمانیم و راه رسیدن به مراتب عالیه معنوی را بر روی خودمان ببندیم.»
رجب؛ ماه علی علیه‌السلام
ماه رجب ماه امیرالمومنین (ع)، ماه دعا و نیایش، ماه آمادگی برای عروج و صعود معنوی، سرآغاز فصل عبادت و بندگی و ماه ارتباط و انس با حضرت حق است. عظمت ماه رجب به این است که خداوند متعال اراده کرده که در این ماه به طور ویژه و فراوان، رحمت و عنایت خود را شامل بندگانش کند.
در کتاب گرانقدر عیون اخبار الرضا، روایتی از پیامبر اسلام (ص) نقل شده که حضرت فرمودند: «رجَبٌ شَهرُ اللّه الأصَبُّ یَصُبُّ اللّه فِیهِ الرَّحمَةَ عَلی عِبادِهِ.» رجب ماه بارش رحمت الهی است. خداوند در این ماه رحمت خود را بربندگانش فرو می‌ریزد.(عیون اخبارالرضا علیه السلام، ج ۲، ص ۷۱)
روایات در این زمینه مختلف است؛ در بعضی روایات، ماه رجب و ماه رمضان، ماه خدا معرفی شده است. البته در حقیقت تمامی این ماه‌ها، متعلق به خداوند است؛ لکن بعضی از ماه‌ها، ویژگی خاصی دارند. در برخی دیگر، ماه رجب به امام علی علیه‌السلام نسبت داده شده و این ممکن است به جهت تولد آن حضرت در این ماه باشد و یا اشاره به مقام ولایت باشد. ارتباط صحیح و حقیقی با خداوند، جز از طریق ولایت ممکن نیست؛ زیرا «ولایت» انسان را به «نبوت» متصل می‌گرداند و «نبوت» نیز ما را به «توحید» مرتبط می‌کند. این حقیقت در «شب قدر» برای اولیای الهی کشف می‌شود؛ به طوری که ملائکه و روح، مقدّرات عالم را بر قلب مبارک امام زمان (عج) نازل می‌کنند. در حدیثی آمده است: «با سوره قدر بر ولایت ما ائمه استدلال کنید.» الکافی، ج ۱، ص ۲۴۹.
بنابراین چون این امت با اقتدا به رسول خدا صلی الله علیه وآله و حضرت علی علیه‌السلام، می‌توانند به بالاترین مقامات توحیدی و معنوی نائل شوند و این معنا در ماه رمضان امکان‌پذیرتر است؛ لذا ماه رمضان به ماه خدا نامیده شده است و به جهت شرافت این ماه برای امت و آمرزش گناهان و پاک شدن بندگان، به ماه امت نیز نسبت داده شده است. وسایل الشیعهًْ، ج ۱۰،
(انتشارات آل‌البیت)، ص ۴۷۵، ح ۹ و ص ۴۸۰، ح ۱۶.
مهم‌ترین مراقبه اهل معرفت در ماه رجب
آن‌گونه که اهل معرفت گفته‌اند، از مهم‌ترین مراقباتی که در این ماه از ابتدا تا انتهای آن خوب است مورد توجه قرار گیرد، یادآوری حدیث «فرشته داعی» است که در شماره قبل این گزارش بدان اشاره شد.
حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر احمد حسین شریفی، استاد حوزه و دانشگاه در توصیه‌ای به همین مناسبت تصریح می‌کند: «بیایید تصمیم بگیریم، همین الان «لبیک و سعدیک» گویان، به ندای این فرشته پاسخ دهیم. و ارواح پاک اولیا و پیامبران الهی به ویژه پیامبر خاتم و امیر مؤمنان را به مدد بگیریم و از آنها بخواهیم در این مسیر کمک‌کار ما باشند.»
او درباره توصیه‌های مؤکد روایات بر زیارت مشاهده شریفه در ماه رجب نیز تاکید می‌کند: «به طور کلی یکی از توصیه‌های مهم اهل معرفت در ماه رجب زیارت مشاهده مشرفه است. حتی زیارت امامزاده‌ها. می‌توان گفت زیارت مزار علما و صلحاء و شهدا هم در این ماه برکت مضاعف دارد.»
به گفته حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر شریفی، شیخ طوسی در مصباح المتهجد در باب اعمال ماه رجب از حسین بن روح (سومین نایب خاص امام زمان‌عج) چنین نقل می‌کند که فرمود: «زُرْ أَیَّ الْمَشَاهِدِ کُنْتَ بِحَضْرَتِهَا فِی رَجَبٍ؛ در ماه رجب هر کدام از مشاهده مشرفه را که دسترسی داری، زیارت کن» و البته در این زیارت‌ها باید تلاش کنیم ارتباط روحی با اولیا الهی و علما و شهدا برقرار کنیم و خود را در مسیر آنها قرار دهیم و تصمیم بگیریم بیماری‌های روحی و معنوی خود را درمان کنیم. امیدوارم در برنامه زندگی خود در این ماه عزیز که به سرعت در حال گذر است، ساعات و زمان‌هایی را برای زیارت قبور علما و شهدا قرار دهیم و از برکات معنوی و روحی این کار بهره‌مند شویم.»
عظمت ماه رجب به این است که خداوند متعال اراده کرده تا در این ماه به طور ویژه و فراوان، رحمت و عنایت خود را شامل بندگانش کند. از طرف دیگر اهل بیت عصمت و طهارت علیهم‌السلام مجرا و واسطه فیض، رحمت و عنایت الهی هستند. بنابراین طبیعی است که در این فرصت ویژه ماه رجب بیش از هر ماه دیگری نیاز به ارتباط مستدام با اهل بیت علیهم‌السلام و زیارت ایشان داریم.
بیشترین استفاده‌ها برای ورود به ضیافت الهی
ماه رجب، ماه تمرین حضور قلب و توجه به خداوند متعال و ماه استغفار است. بعضی از علما و اهل معنا می‌فرمودند که ماه رجب بیشتر ماه نماز است. ماه شعبان، ماه روزه و ماه توسل و نیایش قلبی و حقیقی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی فرد در بخش پایانی گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان اظهار می‌دارد: «به نظر می‌رسد برای اینکه بتوانیم بهترین و بیشترین استفاده را از این دو ماه ملکوتی برای ورود به ماه مبارک رمضان ببریم می‌بایست؛
اولاً: همت و توان خود را برای توجه و حضور قلب به کار ببریم و خود و همه حرکات و سکنات، نیات و خطورات قلبی خود را در محضر خداوند متعال ببینیم.
ثانیاً: تصمیم قاطع بگیریم که علی‌الدوام اهتمام به سلوک و ارتقا خودمان داشته باشیم و با دقت عیوب خودمان را رصد کرده و همت جدی به اصلاح نفس داشته باشیم و در یک جمله، «مراقبه و محاسبه را نصب‌العین خود قرار دهیم» که به تعبیر مرحوم علامه طباطبایی رضوان الله تعالی علیه، اگر مراقبه نباشد و درست صورت نگیرد، بقیه کارها در سیر و سلوک بی‌نتیجه است. ان‌شاء‌الله خداوند متعال به همه ما توفیق شناخت عیوب خویش به همراه همت و اراده اصلاح نفس عنایت فرماید که با یک آمادگی ویژه بتوانیم ماه مبارک رمضان
را درک کنیم.
آئینه شو وصال پری طلعتان طلب
اول برو به خانه دگر میهمان طلب