خبرگزاری مهر - گروه استانها: استان لرستان به‌عنوان سومین منطقه پرباران کشور از مناطق مهم کشورمان در حوزه آب است، پتانسیلی که ده‌ها سال است بدون استفاده رهاشده و مردم این استان منتظرند تا از برکات این نعمت خدادادی در رونق حوزه کشاورزی، صنعت و… بهره برداری کنند.
براساس نقشه‌های موجود ۵۹ درصد مساحت استان در حوزه کرخه و ۴۱ درصد در حوزه کارون بزرگ قرار گرفته است.
لرستان با بیش از ۱۳۰ رودخانه دائمی و فصلی با طول حدود ۹۰۰۰ کیلومتر در دو حوضه کارون و کرخه با تولید حدود ۸ میلیارد متر مکعب رواناب و حدود ۴.۵ میلیارد متر مکعب رواناب ورودی به استان در مجموع ۱۲.۵ میلیارد متر مکعب، معادل ۱۲ درصد از آب‌های جاری کشور را تشکیل داده و یکی از غنی‌ترین شبکه‌های آب سطحی کشور است.
براساس آماربرداری دوره سوم در استان تعداد ۱۰۲۱۲ دهنه چشمه با خروجی سالانه حدود ۹۰۰ میلیون متر مکعب و ۱۶۶۳ رشته قنات با خروجی سالانه حدود ۸۰ میلیون متر مکعب وجود دارد و مقدار ۷۰۰ میلیون متر مکعب از چاه‌های آب این استان تخلیه و بهره برداری می‌شود.
سهمی به اندازه هیچ از ۱۲.۵ میلیارد مترمکعب آب خروجی
این در حالی است که لرستانی‌ها سال‌ها با موضوع در دست اجرا بودن پروژه‌های سد سازی و اما و اگرهای تخصیص آب در حوزه‌های مختلف شرب، کشاورزی و صنعت امیدوار نگه‌داشته شده‌اند تا این سدها روزی به بهره‌برداری برسند و سهم تخصیص آب مردم لرستان مشخص شود تا علاوه بر اینکه اراضی کشاورزی‌شان را رونق دهد، آنها را از بی‌آبی و بیکاری نجات بخشد.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که پروژه‌های سدسازی این استان نیز طی سال‌های گذشته به دلیل آنچه از سوی مسئولان کمبود اعتبار و عدم تخصیص آب عنوان می‌شود متوقف‌شده یا عملیات اجرایی آنها به کندی پیش می‌رود و عملاً بی‌نتیجه مانده‌اند.
در این میان پروژه‌های سدسازی لرستان با ده‌ها سال قدمت آغاز عملیات اجرایی، کاسه صبر مردم را لبریز کرده‌اند و امروز نیز زمزمه‌هایی مبنی بر محدودیت برداشت از رودخانه‌های لرستان به گوش می‌رسد تا عملاً راه بهره برداری از منابع آبی در لرستان بسته شود و بر محرومیت‌ها افزوده شود.
قانون محدودیت برداشت آب از رودخانه‌ها درد جدید مردم لرستان
امیر حسین قاضی زاده هاشمی نایب رئیس مجلس شورای اسلامی به تازگی در سخنانی با اشاره به موضوع تخصیص آب به لرستان و قانون توزیع عادلانه آب گفته است: من مطلع شدم که متأسفانه قانون محدودیت برداشت آب از رودخانه‌های لرستان مصوب شده است.
وی با بیان اینکه این امر به خاطر وجود بعضی از سدها در پایین دست که کار تولید برق را انجام می‌دهند، بوده است ادامه داد: البته این امر، با توجه به تکنولوژی‌های بالایی که در مصرف آب وجود دارد قابل مدیریت است.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به پیگیری‌های «الهیار ملکشاهی» نماینده سابق مردم کوهدشت و رومشکان در مجلس شورای اسلامی در رابطه با تکمیل دو سد لرستان از جمله سد «معشوره» تصریح کرد: ایشان می‌گفتند که اگر «معشوره» ساخته می‌شد ممکن بود که جلوی همه سیلاب را نگیرد اما خسارت‌های سیلاب را کاهش می‌داد.
قاضی زاده هاشمی تصریح کرد: همین مسئله را ما در بالا دست رودخانه‌های مسجد سلیمان داریم و آبی که از آن منطقه آمده بود، سیلاب عظیمی را ایجاد کرده بود.
ما دیگر نه از زاویه مدیریت تقسیم آب، بلکه از زاویه مدیریت سیلاب، مجبور هستیم که سدها و آب بندهای زیادی را ایجاد کنیم
وی در ادامه سخنان خود با تاکید بر اینکه با توجه به تغییرات آب و هوایی، مدل بارندگی در منطقه ما کلاً تغییر پیدا کرده است، افزود: ما دیگر نه از زاویه مدیریت تقسیم آب، بلکه از زاویه مدیریت سیلاب، مجبور هستیم که سدها و آب بندهای زیادی را ایجاد کنیم.
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه بارندگی‌ها شدید، کوتاه مدت و در منطقه خاص شده است، ادامه داد: اینکه ما در پایین دست سدی داریم، مسئله را حل نمی‌کند، چون در بالا دست تخریب ایجاد می‌کند، در تمام مسیرها و مسیل‌ها باید سد و آب بند ایجاد کنیم.
قاضی زاده هاشمی با اشاره به اینکه این باید در کل زاگرس و البرز عملیاتی شود، ادامه داد: نظام سدسازی باید در ایران تغییر پیدا کند، البته این امر هم سرمایه گذاری خیلی زیادی می‌خواهد، اما چاره‌ای نیست چرا که اگر سد نسازیم با مشکل مواجه می‌شویم.
وی با تاکید بر اینکه الان این بحث در بین سیاست گذاران کلان کشور وجود دارد گفت: باید شبکه ای از سدها با حوزه‌های آب ریز در کنار هم ایجاد شوند تا پایین دست آنها دچار مشکل نشود.
عدم مدیریت منابع آبی شاه بیت عدم توسعه یافتگی لرستان
اسفندیار حسنی مقدم رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در این رابطه در سخنانی با اشاره به اینکه مهم‌ترین شاخص و شاه بیت عدم توسعه یافتگی لرستان، عدم مدیریت درست منابع آب است، اظهار داشت: در تمام محافل موضوع مدیریت منابع آب مطرح می‌شود، لرستان ۱۱ درصد آب‌های کشور و ۴.۷ درصد اراضی کشور را دارد، از سوی دیگر لرستان جزو استان‌های پر بارش با متوسط ۵۳۰ میلی متر بارندگی است.
متوسط اراضی آبی لرستان تنها ۲۳ درصد است
وی با بیان اینکه خروجی رواناب‌های لرستان (۸ میلیارد تولید داخل استان، حدود ۴ میلیارد خارج از استان) بالغ بر ۱۲ میلیارد مترمکعب آب است، تصریح کرد: متوسط اراضی آبی استان ۲۳ درصد است، در حالی که متوسط اراضی آبی کشور ۴۶ درصد است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با تاکید بر اینکه سهم ما از ۵۰ میلیارد مترمکعب آبی که پشت سدهای کشور است، ۲۰۷ میلیون مترمکعب یعنی کمتر از نیم درصد است، افزود: در خصوص این چند سد ساخته شده در استان نیز شبکه‌های آبیاری ساخته نشده که آب را از پشت سد به روی زمین انتقال دهد.
تنها محصولات کشاورزی و باغی لرستان بالای ۲ میلیارد مترمکعب تخصیص آب نیاز دارند
حسنی مقدم با اشاره به اینکه مسئله مدیریت منابع آب و تخصیص آب مطالبه ما به عنوان نماینده بخش کشاورزی از حوزه وزارت نیرو است، اظهار داشت: میزان تخصیص آب لرستان را یک میلیارد مترمکعب در نظر گرفته‌اند، در حالی که تنها محصولات کشاورزی و باغی ما بالای ۲ میلیارد مترمکعب تخصیص آب نیاز دارند.
وی خاطرنشان کرد: ۳۰۰ هزار هکتار زمین دیم با شیب زیر ۱۲ درصد در لرستان داریم، اگر بخواهیم ۱۰۰ هزار هکتار از این اراضی را طی یک برنامه ۱۰ ساله آبی کنیم به ۲ میلیارد مترمکعب آب نیاز داریم.
اگر بخواهیم ۱۰۰ هزار هکتار از اراضی دیم را آبی کنیم به ۲ میلیارد مترمکعب آب نیاز داریم
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان با تاکید بر اینکه تا مشکل آب حل نشود مسئله اصلی که توسعه است حل نمی‌شود؛ افزود: تقاضا این است عزیزان حوزه وزارت نیرو ما را یاری کنند.
میزان تخصیص آب لرستان کمتر از یک میلیارد متر مکعب است
مهرداد ویسکرمی نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانی با اشاره به نبود منبع آب شرب و صنعت پایدار و همچنین آب قابل تنظیم در لرستان، اظهار داشت: برای حفظ وضع موجود در استان، ۱.۷ میلیارد متر مکعب آب نیاز داریم.
وی، بیان داشت: این در حالیست که میزان تخصیص آب به استان کمتر از یک میلیارد متر مکعب است.
اگر آب برای همه جا مایه حیات است برای لرستان ۱۰۰ برابر مایه حیات است
نماینده مردم خرم‌آباد و چگنی در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه حتی در این میزان تخصیص آب هم ابهاماتی وجود دارد، افزود: به مردم قول می‌دهم که تا رسیدن به نتیجه در این رابطه پیگیری داشته باشم.
ویسکرمی با اشاره به اینکه اگر آب برای همه جا مایه حیات است برای لرستان ۱۰۰ برابر مایه حیات است، تصریح کرد: حوزه‌های کشاورزی و دامپروری دو امر مهم در لرستان محسوب می‌شوند و بدون آب هم این حوزه‌ها معنایی ندارند.
وی، ادامه داد: در این راستا رسانه‌ها، اندیشمندان، نخبگان و… همراهی کنند تا آن چیزی که حق مردم در این زمینه است را برگردانیم.
به ۱.۶ میلیارد مترمکعب آب برای جبران عقب ماندگی‌ها نیاز داریم
داریوش حسن نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفتگو با خبرنگار مهر با تاکید بر اینکه تخصیص آب یکی از مطالبات اصلی مردم لرستان، مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی است، اظهار داشت: ۴۶ درصد از اراضی کشاورزی در کشور آبی است و این در حالیست که این عدد در استان لرستان ۲۳ درصد است.
وی با بیان اینکه عدم تخصیص آب به لرستان و همچنین پایین بودن میزان اراضی کشاورزی آبی استان نسبت به کشور موجب اعتراض مردم شده و به نوعی احساس می‌کنند که حق آنها در این رابطه ضایع شده است، افزود: اگر ما می‌خواهیم که عقب ماندگی‌های استان را در این حوزه جبران کنیم حداقل به یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون متر مکعب آب نیاز داریم.
۱۰ سد مطالعه شده در انتظار اختصاص اعتبار
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به اینکه حداقل ۱۰ سد استان لرستان دارای تخصیص آب هستند، ادامه داد: این در حالیست که هنوز هیچکدام از این پروژه‌های سدسازی آغاز نشده است.
حسن نژاد تصریح کرد: ۳۶ طرح و سد مطالعه شده در استان داریم که از این تعداد ۱۰ مورد تخصیص آب دارند.
وی با تاکید بر اینکه اگر اعتبار مورد نیاز برای این ۱۰ اختصاص پیدا کند، کلی از عقب ماندگی‌های لرستان در حوزه تخصیص آب جبران می‌شود؛ گفت: آنچه مهم است، بحث اختصاص این اعتبارات است چرا که می‌توان با فرآیندی منطقی تخصیص آب برای استان از وزارت نیرو بگیریم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با اشاره به اینکه ۱۰ سد یاد شده، ۱۵۰ میلیون متر مکعب تخصیص آب دارند، گفت: اگر این سدها ردیف اعتباری بگیرند، عملیاتی خواهند شد.
براساس این گزارش، لرستان با دارا بودن گنجینه‌ای از شبکه آب‌های سطحی در کشور همچنان بی بهره از این منابع آب خدادادی است، این در حالیست که نبود منابع آب پایدار در حوزه شرب، کشاورزی و صنعت، مردم را به سوی بهره گیری از منابع آب زیرزمینی سوق داده است و این منابع آبی نیز به تدریج کاهش می‌یابند.
به هر روی چشم انداز توسعه و پیشرفت لرستان نیازمند به تعیین تکلیف مسئله تخصیص آب و تکمیل پروژه‌های سدسازی است تا با مشخص شدن داشته‌های موجود بتوان برنامه ریزی صحیحی در راستای بهره گیری از منابع و حل معضل بیکاری در لرستان داشت.
این در حالیست که با وجود یک صدایی مردم و مسئولان در لرستان در راستای احقاق حق مردم این استان و افزایش تخصیص آب این استان، همچنان وزارت نیرو آنچنان که باید توجهی به این مطالبه به حق و بر زمین مانده لرستانی‌ها ندارد.