رضا نقی زاده در گفتگو با خبرنگار مهر، درباره برنامه وزارت علوم برای جذب فارغالتحصیلان دکتری در دانشگاههای دولتی توضیح داد و گفت: در دنیا به این صورت است که دانشجویان دکتری پس از فارغالتحصیلی سه مسیر شغلی پیش روی خود دارند؛ یا به عنوان هیأت علمی جذب دانشگاهها میشوند یا جذب صنعت و شرکتهای دانش بنیان و فناور میشوند و یا به عنوان پژوهشگر فعالیتشان را ادامه میدهند.
فارغالتحصیلی سالانه ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر در مقطع دکتری
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با اشاره به اینکه سالیانه ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر در مقطع دکتری، فارغ التحصیل میشوند، افزود: در بهترین حالت، یک ششم این تعداد از فارغالتحصیلان دکتری، هیأت علمی میشوند؛ این در حالی است که به دلیل محدودیت منابع دولتی و همچنین کاهش تعداد دانشجویان، جذب اعضای هیأت علمی با محدودیت رو به رو است.
۳ تا ۵ هزار نفر جذب صنعت میشوند
نقی زاده ضمن بیان این مطلب که طبق برآورد ما ۳ تا ۵ هزار نفر از فارغالتحصیلان دکتری سالیانه جذب صنعت میشوند، گفت: مابقی فارغالتحصیلان یا وارد فضای کاری دانش بنیانی میشوند و یا میتوانند به عنوان پژوهشگر در قالب دورههای پسادکتری در دانشگاههای دولتی جذب شوند.
شرط جذب پژوهشگر پسادکتری در دانشگاهها
مشاور معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم افزود: دوره پسادکتری یک دوره پژوهشی و نه تحصیلی است و جذب پژوهشگران پسادکتری در شرایطی صورت میگیرد که استاد مربوطه صاحب یک گرنت باشد که این گرنت یا طرح ارتباط با صنعت است و یا شامل منابع حمایتی سازمانهای مختلف برای انجام پروژههای پژوهشی است.
وی ضمن بیان این مطلب که پژوهشگر پسادکتری باید برای یک نیاز در دانشگاه جذب میشود، خاطرنشان کرد: برای جذب این افراد دانشگاه فراخوان میدهد و عضو هیأت علمی این فرد را برای یک یا دو سال فعالیت پژوهشی جذب میکند که البته ممکن است در برخی مواقع فعالیت پژوهشی فرد سالها به طول انجامد.
وی تصریح کرد: در بسیاری از دانشگاههای دنیا شرط جذب عضو هیأت علمی این است که فرد یک یا دو دوره پست دکتری گذرانده باشد.
بخشی از اختیارات جذب پژوهشگر به دانشگاهها واگذار شده است
مشاور معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به اینکه آئین نامه پسادکتری در ۲ ماه گذشته به دانشگاهها ابلاغ شده است، گفت: اولاً بخشی از اختیارات جذب پژوهشگر به خود دانشگاه واگذار شده است. نکته دوم اینکه این یک دوره پژوهشی است و باید تقاضامحور باشد. یعنی عضو هیأت علمی در دانشگاههای دولتی زمانی میتواند پسادکتری جذب کند که گرنت داشته باشد و از لحاظ سطح علمی دانشیار به بالا باشد؛ البته فرد میتواند استادیار هم باشد به شرط اینکه تعداد طرحهای گرنت او زیاد باشد.
زیرساختها در علوم پایه و علوم انسانی هنوز آماده نیست
نقی زاده ادامه داد: برای حوزههای علوم پایه و علوم انسانی از آنجایی که هنوز زیرساختها آماده نیست، با رعایت یک سری ملاحظاتی میتوانند از منابع پژوهش و فناوری دانشگاه اقدام به جذب پژوهشگر پسادکتری کنند اما برای رشتههای فنی مهندسی این موضوع بی معنا است.
مشاور معاون پژوهش و فناوری وزیر علوم هر چقدر دانشگاهها از لحاظ بدنه پژوهشی و نیروی انسانی تقویت شود ما به ازای آن پروژههای بیشتری هم جذب خواهد کرد.
۲ عامل تعیین کننده برای میزان حقوق پژوهشگران
وی در پاسخ به این سوال که حقوق و بیمه این افراد چگونه محاسبه میشود، گفت: تعیین میزان حقوق این افراد را به هیأت امنای دانشگاهها واگذار کردیم و البته باید به این نکته توجه داشت که حقوق پژوهشگر پسادکتری تابع دو چیز است، نخست پروژه پژوهشی که جذب شده است و دوم تابع منطقهای است که دانشگاه در آنجا واقع شده است. به طور مثال حقوق ۴-۵ میلیون تومان شاید در تهران عدد کمی باشد ولی برای یک دانشگاه در یک شهرستان عدد خوبی محسوب شود.
رایزنی با مجلس و وزارت کار برای بیمه پژوهشگران
نقی زاده افزود: در خصوص بیمه پژوهشگران در حال رایزنی با مجلس و وزارت کار هستیم تا برنامهای برای بیمه این افراد بدون اینکه الزامی برای استخدام آنها به وجود بیاید، تعریف کنیم.