به گزارش خبر گزاری مهر به نقل از دانشگاه آزاد اسلامی، محمدمهدی طهرانچی طی بخشنامه‌ای «شیوه‌نامه همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» را به رؤسای دانشگاه آزاد اسلامی استان‌ها ابلاغ کرد.
طهرانچی در این بخشنامه تأکید کرده است که در راستای تحقق اهداف عالی دانشگاه آزاد اسلامی و سیاست ابلاغی هیأت امنای دانشگاه آزاد اسلامی، نحوه همکاری اعضای هیأت علمی تمام‌وقت دانشگاه در دو نوع (الف) و (ب) ابلاغ می‌شود.
براساس این بخشنامه، اجرای دقیق «شیوه نامه همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» برعهده رؤسای واحدهای دانشگاهی و نظارت بر حسن اجرای آن برعهده دبیرخانه جذب استان‌ها، رؤسای استان‌ها و مرکز جذب و امور هیأت علمی سازمان مرکزی است.
براساس بندهای این شیوه نامه، نحوه همکاری اعضای هیأت علمی تمام وقت دانشگاه آزاد اسلامی به دو نوع (الف) و (ب) تقسیم می‌شود و اعضای هیأت علمی می‌توانند در صورت داشتن شرایط لازم متناسب با جزئیات ارائه شده در شیوه نامه، نحوه همکاری خود را انتخاب کنند.
نحوه همکاری اعضای هیأت علمی تمام وقت نوع (الف)
در این شیوه نامه آمده است: عضو هیأت علمی تمام وقت نوع (الف) موظف به انجام نظام مند ۳۲ ساعت کار علمی یا معادل آن در هفته متناسب با جدول ذیل مشتمل بر ۱ تدریس ۲ پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان نامه و رساله دکتری) و ۳ پژوهش‌های درون و برون سازمانی فعالیت‌های فناورانه، مشاوره، داوری مقاله یا رساله، مشاوره آموزشی و فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در تحصیل درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه، مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه مدت، مدیریت آزمایشگاه و کارگاه یا کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.
جدول تقسیم بندی ساعات فعالیت اعضای هیأت علمی نوع الف دانشگاه آزاد اسلامی
| مرتبه |
موظفی آموزشی |
موظفی پژوهش تحصیلات تکمیلی |
موظفی حضور |
ساعات مازاد |
| استاد |
۱۰ ساعت |
۲ پایان نامه کارشناسی ارشد ۶ واحد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۱۴ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق التدریس و یا معادل آن حق التحقیق به شرط تکمیل ساعات موظفی آموزشی و پژوهشی |
| دانشیار |
۱۲ ساعت |
۲ پایان نامه کارشناسی ارشد ۶ واحد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۱۲ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق التدریس و یا معادل آن حق التحقیق به شرط تکمیل ساعات موظفی آموزشی و پژوهشی |
| استادیار |
۱۳ ساعت |
۲ پایان نامه کارشناسی ارشد ۶ واحد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۱۱ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق التدریس و یا معادل آن حق التحقیق به شرط تکمیل ساعات موظفی آموزشی و پژوهشی |
| مربی |
۱۶ ساعت |
۱۶ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق التدریس و یا معادل آن حق التحقیق به شرط تکمیل ساعات موظفی آموزشی و پژوهشی |
براساس بندهای این شیوه نامه، هیأت علمی تمام وقت نوع (الف) امکان فعالیت آموزشی، پژوهشی و فناوری خارج از دانشگاه آزاد بدون هماهنگی با واحد دانشگاهی را ندارد و سایر فعالیت‌ها در چارچوب مقررات اداری و استخدامی با هماهنگی رئیس واحد امکان پذیر است.
نحوه و زمان حضور موظفی هیأت علمی باید از قبل مشخص و قابل کنترل توسط واحد دانشگاهی باشد و زمان حضور موظفی نباید با زمان تدریس تداخل داشته باشد.
براساس آئین نامه‌های ابلاغی در حوزه‌های پژوهش، فناوری، فرهنگی و آموزشی و براساس موافقت رئیس واحد دانشگاهی محل خدمت در چارچوب آئین نامه‌های ابلاغی ساعت موظفی و حضور قابل معادل سازی است.
در این شیوه نامه تأکید شده، نحوه محاسبه واحدهای نظری و عملی تابع مقررات اعلامی از سوی سازمان مرکزی و مطابق روال قبل است. در صورتی که اخذ پایان‌نامه بر اساس ضوابط ابلاغی حوزه پژوهش و فناوری میسر نشود، دو ساعت به ساعات موظفی تدریس و ۶ ساعت به موظفی حضور اضافه می‌شود. همچنین در صورتی که پایان نامه موظفی منجر به دستاورد علمی و یا در چارچوب سیاست‌های نظام پایش قرار گرفت، به نحوی که مشمول حق‌التدریس مازاد و یا مبلغ تشویقی شد، پرداخت آن مطابق بخشنامه‌های ابلاغی بلامانع است.
براساس بندهای این شیوه نامه، عضو هیأت علمی نوع الف در ترم تابستان موظفی تدریس ندارد، اما فعالیت‌های علمی و پژوهشی تداوم می‌یابد. امکان اخذ مرخصی و یا تبدیل ساعات حضور به مأموریت‌های ابلاغی در چارچوب ضوابط و مقررات براساس تائید رئیس واحد محل خدمت میسر است. میزان ساعات حق‌التدریس ترم تابستان حداکثر ۱۲ ساعت است.
همچنین تدریس غیرحضوری و یا ساعات موظفی دورکاری در شرایط خاص همانند شرایط شیوع بیماری و یا آلودگی هوا تابع دستورات ابلاغی استان است. در موارد تحصیل درآمدهای غیر شهریه‌ای برای دانشگاه به واسطه عضو هیأت علمی، واحد می‌تواند براساس ضوابطی که سازمان مرکزی تعیین می‌کند، ضمن منظور نمودن درآمد مکمل برای ایشان، متناسب با میزان درآمدزایی، تمام و یا بخشی از موظفی غیرتدریس وی را به این امر اختصاص دهد. در هر صورت عضو هیأت علمی موظف به مشاوره و رفع اشکال دانشجویان خود به صورت منظم و به شکل حضوری و مجازی است.
در این شیوه نامه آمده است: در صورت عدم تکمیل ساعات موظفی تدریس هر عضو هیأت علمی در هر واحد دانشگاهی، ارائه خدمت به شکل طرح تعاون، پژوهش تحصیلات تکمیلی، دوره‌های کوتاه‌مدت، فعالیت‌های پژوهش و فناوری، همکاری در سما و مأموریت آموزشی و پژوهشی به دیگر مؤسسات و پرداخت حقوق معادل به دانشگاه شود.
همچنین مربیان پایه ۱۰ به بالا که دارای مجوز راهنمایی مقاطع کارشناسی ارشد همانند سایر اعضای هیأت علمی در مرتبه‌های بالاتر هستند، می‌توانند با اخذ دو پایان‌نامه موظفی ۶ واحدی در سال، کاهش ۲ واحد موظفی تدریس و ۶ ساعت موظفی حضور در هفته، موظفی پژوهشی داشته باشند. در صورت کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای در حوزه‌های مختلف که متناسب با آئین‌نامه‌های مرتبط باشد، عضو هیأت علمی می‌تواند از درآمدهای آن منتفع شود.
نحوه همکاری اعضای هیأت علمی تمام وقت نوع (ب)
براساس بندهای این شیوه نامه، عضو هیأت علمی تمام‌وقت (ب) موظف به انجام نظام‌مند ۱۶ ساعت کار علمی در هفته مطابق جدول ذیل و مشتمل بر ۱ تدریس ۲ پژوهش تحصیلات تکمیلی (راهنمایی پایان‌نامه و رساله دکتری) و ۳ پژوهش‌های برون‌سازمانی، فعالیت‌های فناورانه و مشاوره، داوری مقاله یا رساله، مشاوره فرهنگی تربیتی دانشجویان، مشارکت در تحصیل درآمدهای غیرشهریه‌ای دانشگاه، مشارکت در شوراهای علمی و آموزشی، انجام امور اجرایی و نظارتی، آموزش‌های کوتاه‌مدت، مدیریت آزمایشگاه و کارگاه یا کلینیک و انجام امور محوله از سوی دانشگاه است.
جدول میزان ساعات عضو هیأت علمی تمام‌وقت نوع (ب) دانشگاه آزاد اسلامی
| مرتبه |
موظفی آموزشی |
موظفی پژوهش تحصیلات تکمیلی |
موظفی حضور |
ساعات مازاد |
| استاد |
۷ ساعت |
یک پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۵ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق‌التدریس |
| دانشیار |
۸ ساعت |
یک پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۴ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق‌التدریس |
| استادیار |
۹ ساعت |
یک پایان‌نامه کارشناسی ارشد و یا معادل بخشی از رساله دکتری در سال |
۳ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق‌التدریس |
| مربی |
۱۲ ساعت |
- |
۴ ساعت و یا معادل آن مطابق دستورالعمل‌های ابلاغی |
حداکثر ۲۴ ساعت حق‌التدریس |
در این شیوه نامه آمده است: هیأت علمی تمام‌وقت نوع (ب) امکان فعالیت تمام‌وقت در مؤسسات آموزشی دیگری را ندارد. فعالیت تمام‌وقت در سایر مؤسسات غیرآموزشی، نیازمند اخذ مجوز از رئیس استان، به شرط عدم مغایرت با قوانین اداری و استخدامی میسر است.
همچنین نحوه و زمان حضور موظفی هیأت علمی باید از قبل مشخص و قابل کنترل توسط واحد دانشگاهی باشد و زمان حضور موظف نباید با زمان تدریس تداخل داشته باشد. براساس آئین‌نامه‌های ابلاغی در حوزه‌های پژوهش، فناوری، فرهنگی و آموزشی و براساس موافقت رئیس واحد دانشگاهی محل خدمت در چارچوب آئین‌نامه‌های ابلاغی، ساعات موظفی و حضور قابل معادل‌سازی است.
در این شیوه نامه تأکید شده است: در صورتی که اخذ پایان‌نامه براساس ضوابط ابلاغی حوزه پژوهش و فناوری میسر نشود، یک ساعت به ساعات موظفی تدریس و ۳ ساعت به موظفی حضور اضافه می‌شود.
عضو هیأت علمی (ب) در ترم تابستان موظفی تدریس ندارد، اما موظفی حضور و فعالیت‌های علمی و پژوهشی تداوم می‌یابد. امکان اخذ مرخصی و یا تبدیل ساعات حضور به مأموریت‌های ابلاغی در چارچوب ضوابط و مقررات براساس تائید رئیس واحد محل خدمت میسر است. میزان ساعات حق‌التدریس ترم تابستان حداکثر ۱۲ ساعت است.
همچنین در موارد تحصیل درآمدهای غیرشهریه‌ای برای دانشگاه به واسطه عضو هیأت علمی، واحد می‌تواند براساس ضوابطی که سازمان مرکزی تعیین می‌کند، ضمن منظور کردن درآمد مکمل برای ایشان، متناسب با میزان درآمدزایی، تمام و یا بخشی از موظفی غیرتدریس وی را به این امر اختصاص دهد. در هر صورت، عضو هیأت علمی موظف به مشاوره و رفع اشکال دانشجویان خود به صورت منظم و به شکل حضوری و مجازی هست.
براساس بندهایی از این شیوه نامه، در صورت عدم تکمیل ساعات موظفی تدریس هر عضو هیأت علمی در هر واحد دانشگاهی، ارائه خدمت به شکل طرح تعاون، پژوهش تحصیلات تکمیلی، دوره‌های کوتاه‌مدت، فعالیت‌های پژوهش و فناوری، همکاری در سما و مأموریت آموزشی و پژوهشی به دیگر مؤسسات و پرداخت حقوق معادل به دانشگاه شود.
همچنین مربیان پایه ۱۰ به بالا که دارای مجوز راهنمایی مقاطع کارشناسی ارشد همانند سایر اعضای هیأت علمی در مرتبه‌های بالاتر هستند، می‌توانند با کاهش ۱ واحد موظفی تدریس و ۳ ساعت موظفی حضور، موظفی پژوهشی (معادل یک راهنمایی پایان‌نامه ۶ واحدی در سال) داشته باشند.
در صورت کسب درآمدهای غیرشهریه‌ای در حوزه‌های مختلف که متناسب با آئین‌نامه‌های مرتبط باشد، عضو هیأت علمی می‌تواند از درآمدهای آن منتفع شود.
«شیوه نامه همکاری اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی نوع (الف) و (ب)» از نیمسال دوم ۱۴۰۰-۱۳۹۹ قابل اجراست. در این مقطع، انتخاب نحوه همکاری به شکل نوع (الف) در سامانه ساجد پس از تائید موافقت نامه و گردش کار، میسر می‌گردد و سایرین، نوع ب خواهند بود.
براساس این شیوه نامه، هیأت علمی متقاضی نوع الف در شروع طرح در سامانه ساجد فرم درخواست را تکمیل می‌کند. در ابتدای طرح، نحوه همکاری از اسفندماه ۱۳۹۹ تا تابستان ۱۴۰۰ تداوم می‌یابد. از تابستان ۱۴۰۰ به بعد، نحوه همکاری برای سال تحصیلی بعد، از ۱۵ تیرماه هر سال، فرآیند اداری آن آغاز، تا ۳۰ تیرماه تداوم می‌یابد و از اول شهریور به صورت سالیانه اجرا می‌شود.
در این مدت، لازم است عملکرد عضو هیأت علمی در سال گذشته (از اول تیرماه سال تحصیلی قبل از آن تا اول تیرماه سال ارزیابی) جهت حق جذب، توسط هیأت علمی وارد و توسط استان محاسبه شود.
لازم به ذکر است، تغییر وضعیت حق جذب در سال اول نیز در تابستان مشابه سال‌های آتی خواهد بود و از اول شهریور ۱۴۰۰ اجرا می‌شود.
همچنین مدیران اجرایی سازمان مرکزی، استان‌ها و واحدها به شکل ۴۴ ساعته، نیازی به انتخاب نحوه همکاری ندارند و الزاماً نوع الف خواهند بود.
براساس این شیوه نامه و از آنجایی که برنامه‌ها یک ساله تنظیم می‌شود، بازگشت عضو هیأت علمی نوع ب به الف و بر عکس در فاصله دو نیمسال در موارد خاص مورد تقاضای واحد و استان، تنها در صورت تائید امور هیأت علمی سازمان و آن هم قبل از پایان نیمسال میسر است.