به گزارش خبرنگار مهر، دکتر حسن خالقی صبح امروز در دومین همایش برنامه ریزی مدرسی در دانشگاه تربیت مدرس گفت: برنامه های درسی دانشگاهی از عناصر اصلی تضمین کیفیت آموزش عالی و تناسب آن با نیازهای جامعه به شمار می روند و محمل و زمینه ساز تحقق اهداف آموزش عالی هستند. از این رو می توان برنامه های درسی را به عنوان منعکس کننده و تجلی گاه اهداف نظام آموزشی عالی کشور در نظر گرفت. بنابراین جهت گیری برنامه های درستی باید معطوف به شناخت و حل مسائل جامعه توسط دانش آموختگان آموزش عالی کشور باشد.
وی با تشریح برنامه ریزی درسی در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی گفت: برنامه ریزی درسی در قبل از انقلاب هیچگاه به صورت دانش سازمان یافته مورد توجه قرار نگرفت و به بیان دیگر قبل از پیروزی انقلاب اسلامی برنامه ریزی درسی، شاید به این دلیل که بر پایه فرهنگ ملی ما شکل نگرفته بود، در دانشگاهها نهادینه نشد. اما پس از انقلاب اسلامی نهاد برنامه ریزی درسی با فرمان حضرت امام ( ره ) با تشکیل ستاد انقلاب فرهنگی موجودیت یافت تا برای برنامه ریزی رشته های مختلف و خط مشی فرهنگی آینده دانشگاهها، بر اساس فرهنگ اسلامی اقدام شود.
معاون آموزش وزارت علوم با بیان اینکه با تشکیل شورای عالی انقلاب فرهنگی بخش برنامه ریزی درسی دانشگاهی، فعالیت خود را از اسفند ماه 1363 با عنوان شورای عالی برنامه ریزی آغاز کرد افزود: بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، برنامه ریزی آموزشی و پژوهشی در تمام سطوح آموزش عالی، پیشنهاد خط مشی کلی و سیاستهای آموزشی و پژوهشی، برنامه ریزی درسی ، اصلاح ، تغییر و بازنگری برنامه های مصوب، تعیین عناوین رشته ها و مقاطع تحصیلی و حذف یا ادغام رشته ها و گرایش های تحصیلی و .... برخی از وظایف شورای عالی برنامه ریزی را تشکیل می داد.
وی اظهار داشت: برنامه ریزی درسی متمرکز توسط شورای عالی برنامه ریزی علیرغم برخی محاسن، منشأ بروز چالش هایی مانند نادیده گرفته شدن نیازهای منطقه ای، عدم مشارکت اکثریت اعضای هیئت علمی، عدم امکان تغییر و تحول در برنامه های مصوب در کوتاه مدت را در بر می گرفت که منجر به واگذاری پاره ای از اختیارات برنامه ریزی به دانشگاه ها در سال 1369 شد.
خالقی افزود: در دومین دهه از فعالیت شورا الزامات استفاده از برنامه های درسی پویا احساس می شد که در این شرایط وزارت علوم، در اردیبهشت ماه 1379 با هدف انطباق هر چه بیشتر برنامه های درسی با نیازهای جامعه، روزآمد شدن برنامه ها با توجه به تحولات بشری و ... اختیارات برنامه ریزی درسی را به دانشگاه های بزرگ واگذار کرد.
وی ادامه داد: به موجب این مصوبه دانشگاههای بزرگ دارای هیئت ممیزه امکان یافتند نسبت به بازنگری، حذف، ادغام، جایگزینی و تغییر دروس رشته های موجود اقدام کنند.
محدودیت دانشگاهها در برنامه ریزی درسی
معاون آموزشی وزارت علوم در خصوص محدودیت دانشگاهها در امر برنامه ریزی درسی گفت: انطباق با ارزش ها، پاسخگویی به نیازهای جامعه، هماهنگی با تحولات علمی روز، گسترش و تعمیق فرهنگ پژوهش از جمله محدودیت هایی است که برای دانشگاه های در این زمینه در نظر گرفته شد.
وی اظهار داشت: طی برنامه پنج ساله سوم نزدیک به 400 برنامه درسی مورد بازنگری قرار گرفت که از این تعداد 60 درصد را برنامه های دوره های تحصیلات تکمیلی تشکیل می داد. همچنین 70 درصد از این بازنگری توسط دانشگاه های تهران انجام شد.
دکتر خالقی با اشاره به اینکه محتوای برنامه های درسی از اعضای هیئت علمی اثرپذیر است، گفت : از آنجا که محتوای برنامه ها به سرعت در حال تغییر است همواره تعدادی از اعضای هیئت علمی توان تطبیق خود با تحولات را ندارند و محتویات درسی را با توان خود تطبیق می دهند که چالش بزرگی بر سر راه تضمین کیفیت به شمار می آید. از این رو نظارت دانشگاه و هوشیاری و مطالبه دانشجویان می تواند چنین مشکلاتی را برطرف کند.
ایجاد 100 رشته بین رشته ای
وی با بیان اینکه اخیرا تعداد 100 رشته بین رشته ای طراحی شده است افزود: طراحی این دسته از رشته ها باید منعطف باشد به گونه ای که امکان ارتباط و تعامل اندیشمندان رشته های مختلف فراهم شود.
معاون آموزشی وزارت علوم افزود: برنامه ریزی درسی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی زمانی می تواند به توسعه علمی بیانجامد که بتواند سازو کارهای لازم برای جلب مشارکت همه دانشگاهها را فراهم سازد.