خبرگزاری مهر - گروه بین الملل - عبدالحمید بیاتی؛ نزدیک به دو ماه از آغاز به کار دولت آمریکا می‌گذرد اما هنوز «جو بایدن» رئیس جمهور ایالات متحده به یکی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی خود یعنی بازگشت به برجام و لغو تحریم‌های ایران عمل نکرده است.
بایدن برای تدوین استراتژی خود در قبال ایران اشخاصی را انتخاب کرد که همگی آنها در خصوص ایران دارای تجربه کاری هستند و در همین راه آخرین فردی که به تیم بایدن اضافه شد، کسی نیست جز «ریچارد نفیو» که از وی با عنوان معمار تحریم‌های ایران یاد می‌شود.
«ریچارد نفیو» طراح تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دوران ریاست‌جمهوری اوباما به عنوان معاون «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران انتخاب شده است. نفیو از معماران شبکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران در دولت اوباما و نویسنده کتاب «هنر تحریم‌ها؛ نگاهی از درون میدان» است.
نفیو معتقد است: اِعمال تحریم باید سه ویژگی مهم داشته باشد: اول ایجاد رنج در جامعه هدف، دوم جلب اجماع دیگر دولت‌ها و سوم اثرگذاری بر تغییر رفتار دولت هدف.
وی، محقق ارشد دانشگاه کلمبیا و تحلیلگر ارشد بروکینگز است. نفیو همچنین از چهره‌های اصلی تیم پشتیبانی مذاکره‌کنندگان توافق هسته‌ای ایران در امور تحریم‌ها در وین بوده و پیش از آن، به‌مدت ۱۰ سال مسؤول امور ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید و قائم‌مقام هماهنگی سیاست تحریم در وزارت خارجه آمریکا بوده است.
نفیو معتقد است: اِعمال تحریم باید سه ویژگی مهم داشته باشد: اول ایجاد رنج در جامعه هدف، دوم جلب اجماع دیگر دولت‌ها و سوم اثرگذاری بر تغییر رفتار دولت هدف.
داشتن این ویژگی‌ها و تجربیات از سوی نفیو موجب شده تادیدگاه های متفاوتی درباره حضور او در تیم بایدن و تأثیری که وی می‌تواند بر پیشبرد سیاست‌های کاخ سفید در قبال ایران داشته باشد شکل بگیرد.
یک دیدگاه این است که گفته می‌شود: با توجه به تجربه نفیو، هدف انتصاب وی، هوشمندسازی تحریم‌های پیشین است، به این ترتیب که کدامین تحریم‌ها به عنوان مشوق، لغو یا تعلیق شوند؟ کدامین تحریم‌ها روی میز مذاکره قرار بگیرند؟ کدامین تحریم‌ها هم‌چنان حفظ شوند؟ این تقسیم‌بندی بستگی به آن دارد که تحریم‌های باقی‌مانده بتواند اولاً اجماع بیشتری در عرصه بین‌المللی کسب کند و ثانیاً به جای اتحاد در ایران به افتراق و اختلاف -چه در سطح مسئولان و چه در میان اقشار جامعه با نظام- بیانجامد.
دیدگاه دیگر این است که می‌گوید: کسی که ساختمانی را ویران کرده است، بخوبی می‌داند که چگونه آن را ترمیم کند.
به گراش مهر، زمانی که رابرت مالی به عنوان مسئول پرونده ایران در دولت بایدن معرفی شد، تلاش شد تا این موضوع به مخاطبان ایرانی دیکته شود که وی بطور کلی با شدت عمل و تحریم علیه ایران مخالف است اما اکنون اضافه شدن نفیو به وی نشان می‌دهد که دولت آمریکا قصد دارد به گونه‌ای هوشمند از اهرم تحریم‌ها علیه ایران استفاده کند.
مانور رسانه‌های غربی بر روی این موضوع که رابرت مالی با تحریم‌های ایران مخالف است و از سوی دیگر انتخاب نفیو به عنوان معاون وی سبب شکل گرفتن این سوال در ذهن می‌شود که «چطور ممکن است که دو فرد با دیدگاه‌های متفاوت در یک موضوع خاص، با یکدیگر همکاری کنند؟»
«باربارا اسلاوین» مدیر بخش ایران در اندیشکده شورای آتلانتیک آمریکا، در پاسخ به این سوال به خبرنگار مهر گفت: ریچارد یک کارمند خوب و از طرفداران جدی برجام است که دقیقاً به این دلیل به تیم بایدن اضافه شد که تحریم‌ها را به خوبی می‌شناسد. او مانند رابرت مالی سیاست رئیس جمهور بایدن را برای بازگشت به انطباق کامل با برجام اجرا خواهد کرد. حملات (انتقادها) به نفیو هر چند غیرمنصفانه است اما نشان دهنده تضاد دیرینه دو کشور و عدم اعتماد میان آنهاست، امیدوارم بر اساس منافع هر دو کشور بتوانیم بر این تضادها غلبه کنیم.
پروفسور دانیل سرور: فراموش نکنیم که بایدن رئیس جمهور است و رابرت مالی و نفیو نیز آن کاری را انجام می‌دهند که بایدن بخواهد
«مارک فیتزپاتریک» سرپرست اسبق معاونت بخش عدم اشاعه وزارت خارجه آمریکا، در پاسخ به پرسش خبرنگار مهر در مورد دلیل حضور نفیو در تیم بایدن با توجه به اقداماتی که او علیه ایران انجام داده، گفت: اینکه بخواهیم نفیو را به عنوان یک چهره جنگ طلب و سخت گیر که با رابرت مالی اختلاف نظر دارد معرفی کنیم اشتباه است. نفیو یک کارمند خوب بوده که مسئولیت وی شامل اجرای تحریم‌های ایران بوده است. به عنوان یکی از اعضای تیمی که در مذاکرات برجام حضور داشته او به ترسیم ساختار لغو تحریم‌های ایران کمک کرده است. نفیو بعد از خروج از دولت نیز به عنوان یک شهروند عادی به شدت با سیاست دونالد ترامپ برای خروج از برجام و بازگرداندن تحریم‌های ایران مخالفت کرد. نفیو یک دارایی با ارزش برای رابرت مالی محسوب می‌شود.
پروفسور «دانیل سرور» مشاور سابق وزارت خارجه آمریکا، نیز در پاسخ به خبرنگار مهر در خصوص این موضوع گفت: نفیو کارشناس تحریم است که در مذاکرات برجام حضور داشته است. برای آنکه آمریکا به این توافق (برجام) باز گردد به فردی مثل نفیو نیاز دارد. فراموش نکنیم که بایدن رئیس جمهور است و رابرت مالی و نفیو نیز آن کاری را انجام می‌دهند که بایدن بخواهد.
به گزارش مهر هر چند این کارشناسان آمریکایی که دو نفر آنها سابقه حضور در دولت‌های قبلی آمریکا را دارند با نوعی خوشبینی به حضور نفیو در دولت بایدن نگاه می‌کنند اما عملکرد دولت‌های آمریکا نشان می‌دهد که خوشبین بودن به کابینه‌های آمریکا و افراد حاضر در این دولت‌ها اشتباه محض است.
عملکرد کابینه‌های ایالات متحده نشان می‌دهد که خوشبین بودن به دولت‌های آمریکا و افراد حاضر در این دولت‌ها اشتباه محض است
در تائید این دیدگاه برخی کارشناسان داخلی معتقدند: این انتصاب (اضافه شدن نفیو به تیم بایدن) به معنای آن است که دولت جدید آمریکا می‌خواهد دور جدیدی از تحریم‌های هوشمند ضدایرانی را در دوره جو بایدن اعمال کند. ترامپ پس از خروج از توافق هسته‌ای ضمن باز اعمال تحریم‌های قبلی، تحریم‌های جدیدی نیز وضع کرده و شناسه تحریم‌های هسته‌ای ایران را نیز به تروریسم تغییر داد. در این شرایط انتصاب نفیو توسط بایدن با هدف مدیریت و استفاده بهینه از این تحریم‌ها ارزیابی می‌شود.
نفیو سال گذشته هم طی گفتگویی با انتقاد از سیاست‌های ترامپ عنوان کرده بود: تحریم‌ها می‌تواند بخش مفیدی از سیاست خارجی باشد اما تنها در صورت ادغام در یک استراتژی کامل و آن هم با در نظر گرفتن جنبه‌های دیپلماسی، همکاری بین‌المللی و تقویت فشار.
نکته پایانی در مورد رئیس نفیو یعنی رابرت مالی آنکه، آنگونه که رسانه‌های غربی سعی در القای آن دارند رابرت مالی به هیچ وجه فرد مثبتی در خصوص برجام و ایران نیست. برای تائید این این موضوع می‌توان به این نکته اشاره کرد که وی به عنوان مدیر گروه بین‌المللی بحران در آخرین گزارش این اندیشکده به صورت شفافی نظراتش را درباره توافق هسته‌ای بیان کرده؛ به عنوان مثال گروه بحران در ۲۶ دی‌ماه امسال (حدود ۲ هفته قبل از انتصاب رسمی رابرت مالی) در گزارشی با عنوان «پنجمین سال اجرای برجام، تولدی دوباره» ناراحتی خود از قدرت گرفتن صنعت هسته‌ای ایران را اعلام می‌کند.
گروه تحت نظر رابرت مالی به صراحت شروع غنی‌سازی ۲۰ درصد ایران و مصوبه مجلس - اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران- درباره محدود کردن فعالیت بازرسان را نگران‌کننده می‌داند و گروه بحران در این گزارش در نهایت در ارائه راه‌حل باز هم همان حرف‌های دولت ترامپ را با ادبیاتی جدید تکرار می‌کند.