به‌گزارش خبرنگار مهر، سال گذشته برای ستاره شناسان و محققان فضایی سال پر مشغله بود. هرچند مأموریت‌ها و پروژه‌های مختلف به دلیل شیوع ویروس کرونا با تأخیر انجام شدند اما هیجان جمع آوری نمونه از ماه، ارسال کاوشگر به مریخ و کشت تربچه در ایستگاه فضایی بین المللی برای بسیاری از ناظران و دست اندرکاران این بخش کافی بود تا محققان مسیر خود را برای توسعه فناوری‌های جدید و دستیابی به رازهای جدیدی از جهان ادامه دهند.
در همین راستا به برخی از مهم‌ترین رویدادهای فضایی سال گذشته اشاره می‌کنیم:
فرود کاوشگر ناسا روی مریخ
یکی از جالب‌ترین رویدادهای سال گذشته که توجهات زیادی را به خود جلب کرد فرود کاوشگر استقامت روی سیاره مریخ بود. این کاوشگر که با بودجه ۲ میلیارد دلار ساخته شده بود پس از سفری طولانی به طور موفقیت آمیز روی سیاره سرخ فرود آمد. همچنین استقامت از محل فرود خود عکس و ویدئویی به زمین ارسال کرد. علاوه بر آن کاوشگر ناسا صدای مریخ را نیز ثبت کرد. همراه این کاوشگر نخستین بالگرد مریخی نیز به این سیاره ارسال شد تا با استفاده از پنل‌های خورشیدی انرژی مورد نیاز برای حرکت خود را تأمین کند.
کاوشگر چینی از مریخ عکس گرفت
البته سال گذشته فقط ناسا نبود که کاوشگر به مریخ فرستاد. چین نیز کاوشگر تیان ون۱ را به این سیاره فرستاد تا نشانه‌های حیات در سیاره را بررسی کند. این مأموریت شامل مدارگرد و مریخ نورد است و چندی قبل وارد مدار این سیاره شده است. قرار است در ماه‌های آینده مریخ نورد روی آن فرود بیاید. مدارگرد این مأموریت سه عکس از مریخ به زمین فرستاده است.
شهاب سنگی که جلوی در خانه سقوط کرد!
در اواخر سال گذشته شهاب سنگی در آسمان انگلیس و کشورهای شمال اروپا رصد شد. طبق بررسی‌های محققان این شهاب سنگ که به شکل گلوله‌ای درخشان دیده می‌شد، در منطقه گلوسسترشایر انگلیس فرود آمد. جالب آنکه یک تکه ۳۰۰ گرمی آن جلوی در خانه‌ای در همین منطقه پیدا شد. سنگ آسمانی سیاه رنگ، یک کندریت کربنی است که قبلاً در انگلیس مشاهده نشده بود و در مسیر پارکینگ یک خانه پیدا شده است.
سالاد با تربچه فضایی برای فضانوردان
یکی از پروژه‌هایی که در ایستگاه فضایی بین المللی انجام شد، کاشت سبزیجات در گرانش صفر بود. در همین راستا محققان موفق شدند در این شرایط تربچه بکارند. کیت روبینز فضانورد حاضر در ایستگاه فضایی بین المللی ۲۰ تربچه برداشت کرد و برای دومین بار دانه‌های این سبزی را کاشت. البته به خدمه ایستگاه اجازه داده شد تا قبل از ارسال تربچه‌های فضایی به زمین، مقداری از آنها را مصرف کنند. پیش از این نیز محققان با موفقیت، کاهو و شاهی در فضا کشت کرده‌اند.
شهاب سنگ عامل نشتی ایستگاه فضایی!
در سال ۲۰۱۹ میلادی نشتی در ماژول روسی ایستگاه فضاییی بین المللی کشف شد. فضانوردان روس که در ایستگاه فضایی بین المللی حضور دارند با استفاده از یک چای کیسه‌ای نشتی احتمالی در یکی از ماژول‌ها را ردیابی کردند!
اما دلایل ایجاد آن تا مدت‌ها بررسی می‌شد و حتی سازمان فضایی روسیه آمریکا را متهم به خرابکاری کرد. اما در نهایت دیمیتری راگوزین رئیس سازمان فضایی روسیه نیز دلیل آن را برخورد احتمالی یک شهاب سنگ کوچک به بدنه ماژول اعلام کرد.
ژاپن از سیارک نمونه برداری کرد
در سال گذشته فضاپیمای ژاپنی هایابوسا۲ بعد از مأموریتی طولانی و ۲ بار فرود، از سیارک ریوگو نمونه جمع آوری کرد و در نهایت آن را به زمین رساند. این نخستین باری بود که یک فضاپیما نمونه‌ای از خاک و سنگ زیر سطح یک سیارک جمع آوری و به زمین ارسال شد.
ارسال نمونه خاک ماه به زمین پس از ۴۵ سال
سال گذشته چین بیش از پیش نشان داد در آینده‌ای نه چندان دور به یکی از قدرت‌های فضایی جهان تبدیل خواهد شد. این کشور علاوه بر فرستادن کاوشگر به مدار مریخ، کاوشگر چانگ ۵ را به ماه فرستاد تا برای نخستین بار پس از ۴۵ سال از این سیاره نمونه جمع آوری کند. این کاوشگر در حقیقت شامل ۴ ماژول بود. در عملیات جمع آوری نمونه، ۲ ماژول روی ماه فرود آمدند و پس از حفاری در سطح آن، نمونه‌ای به وزن ۴.۴ پوند از خاک و سنگ سیاره جمع آوری کردند. کپسول حاوی این نمونه در نهایت با چتر نجات در منطقه مغولستان چین فرود آمد. هم اکنون بخشی از این نمونه در موزه نگهداری می‌شود، اما بخش اعظم آن در موارد تحقیقاتی به کار می‌رود.
سقوط تلسکوپ آرسیبو در پورتوریکو
سال گذشته تلسکوپی که بیش از نیم قرن به اکتشافات نجومی کمک کرده بود، ویران شد. رسیور ۹۰۰ تنی و گنبد تلسکوپ رادیویی آرسیبودر پورتوریکو روی بخش شمالی بشقاب انعکاس دهنده آن در فاصله ۴۰۰ فوتی سقوط کردند. قبلاً یکی از کابل‌ها نیز پاره شده بود و بنیاد ملی علوم آمریکا اعلام کرده بود آن را تعطیل خواهد کرد. این در حالی است که نصب یک تلسکوپ جدید حدود ۳۵۰ میلیون دلار هزینه دارد.
خاک ماه به آجر تبدیل می‌شود
گروهی از محققان سازمان فضایی هند (ISRO) و انستیتو علوم بنگالورو این کشور فرایندی حافظ محیط زیست برای ساخت آجرهای فضایی در سطح ماه ابداع کرده‌اند. برای این منظور از خاک ماه باکتری و گوار (نوعی بنشن) استفاده می‌شود.همچنین در این فرایند از اوره استفاده شده که می‌توان آن را از ادرار فضانوردان تأمین کرد.
روس‌ها ۳ ساعته فضانوردان را به ایستگاه فضایی بین المللی رساندند
در سال گذشته سازمان فضایی روسیه رکورد مدت زمان سفر به ایستگاه فضایی بین المللی را شکست و در مأموریت اکسپدیشن ۶۴، یک کپسول سایوز همراه ۳ فضانورد از مقر بایکنور در قزاقستان به فضا ارسال شد و در ۳ ساعت به مقصد رسید. این درحالی است که به طور معمول سفرهای فضایی که از قزاقستان پرتاب می‌شوند، ۶ ساعت طول می کشند. سفر فضایی از خاک آمریکا به این ایستگاه نیز مدت زمان طولانی‌تری طول می‌کشد.
کشف یک خورشید جوان
ستاره شناسان با استفاده از ابزار TESS ناسا یک ستاره جوان به نام TOI۴۵۱ رصد کرده‌اند که شباهت زیادی به خورشید دارد. البته ستاره تازه کشف شده فقط ۱۲۰ میلیون سال عمر کرده است. این بدان معنا است که مطالعه آن اطلاعات زیادی درباره چگونگی تشکیل منظومه شمسی در اختیار ما قرار می‌دهد. براساس اطلاعات به دست آمده این ستاره حدود ۹۵ درصد حجم خورشید را دارد و ۱۲ درصد از آن کوچک‌تر است.
اسپیس ایکس فضانوردان را از خاک آمریکا به فضا برد
سال گذشته اسپیس ایکس موفق شد برای نخستین بار پس از ۱۰ سال فضانوردان را از خاک آمریکا به فضا ببرد. در عملیات آزمایشی ارسال کپسول کرو دراگون در ماه می دو فضانورد (باب دانکن و داگ هارلی) به ایستگاه فضایی بین المللی سفر کردند و پس از ۲ ماه اقامت در آنجا به زمین بازگشتند.
تلسکوپ وجود آب در ماه را ثابت کرد
در سالی که گذشت، محققان با استفاده از اطلاعات تلسکوپ هوایی SOFIA متوجه شدند مقدار آب موجود در ماه از تصورات پیشین بیشتر است. حال آنکه قبلاً تصور می‌شد سطح ماه کاملاً خشک باشد. طبق دو تحقیق جدید احتمالاً آب به طور گسترده‌تر در سیاره مذکور وجود دارد و همچنین تأیید شد دسترسی به آن در مناطقی در سطح ماه که آفتاب به آنها می‌تابد، گسترده‌تر است.