خبرگزاری مهر - گروه استانها- اعظم محبی: گلستان به لحاظ شرایط اقلیمی و جغرافیایی، استانی منحصر به فرد بوده و با دارا بودن جنگل‌های بکر و انبوه، کوه‌های زیبا، بیابان و مرتع و دریا ظرفیت‌های بالقوه ای برای گسترش صنعت گردشگری دارد.
با سفر به استان گلستان رودهای فراوان، آبشارهای متعدد، تالاب‌های بین المللی، تپه ماهورهای چشم نواز، بافت تاریخی و روستاهای ییلاقی را در کنار تنوع اقوام و ظرفیت‌های فرهنگی شاهد خواهیم بود؛ ظرفیت‌هایی که شاید بخش‌هایی از آن را بتوان در سایر نقاط ایران و دنیا دید اما گلستان همه را یکجا دارد.
با این حال این ظرفیت‌ها نه تنها به خوبی مورد استفاده قرار نگرفته بلکه این بازوی توسعه استان - در کنار کشاورزی و صنعت- اثرگذاری لازم را برای توسعه نداشته است.
در دولت فعلی با فعالیت رسمی وزارت میراث فرهنگی، چندین بار وعده حضور وزیر در گلستان اعلام و پس از اعلام‌های مکرر مونسان در زمستان ۹۹ به گلستان سفر کرد اما جز اضافه شدن چندین کلنگ به کلنگ‌های بر زمین مانده قبلی که بسیاری از آنها در مرحله اعتبار دچار چالش هستند دستاورد مؤثر جدیدی حاصل نشد.
در انتخابات پیش رو امید است تا با روی کار آمدن دولت جدید، جوان و انقلابی پروژه‌های بر زمین مانده گردشگری گلستان به سرانجام برسد. انتخاباتی که با حضور مردم و مشارکت حداکثری نقطه عطفی برای توسعه کشور و برون رفت از مشکلات اقتصادی خواهد بود.
اما پیش از فرا رسیدن انتخابات و تشکیل دولت جدید، کابینه دولت آینده را دعوت می‌کنیم تا از ظرفیت‌های گلستان که تا کنون مورد بی مهری قرار گرفته اند بیشتر بشناسند.
وزیر آینده میراث فرهنگی گلستان را ویژه‌تر ببیند
از وزیر میراث فرهنگی دولت آینده هم دعوت می‌کنیم تا در اولین برنامه استانی خود با سفر به گلستان علاوه بر آشنایی با ظرفیت‌های موجود هم نظارت دقیق‌تر و تخصصی‌تر بر پروژه‌های استان داشته باشند و هم اعتبارات ویژه‌تری برای گلستان ببیند.
بررسی روند تخصیص اعتبار به گلستان نشان می‌دهد گرچه طی سال‌های گذشته منابع پرداختی از نظر ریالی افزایش داشته اما سهم بودجه حوزه گردشگری به نسبت کل بودجه استان کاهشی بوده است و این موضوع جای تأمل دارد زیرا هم مسئولان گلستان و هم مدیران کشوری اعلام کرده اند، حوزه گردشگری بازوی اصلی توسعه استان است.
ابتدا کمی با نگارستان ایران آشنا شویم. گلستان دارای آب و هوای چهار فصل بوده که با طی مسافت کوتاه می‌توان آفتاب، باران و سرما را تجربه کرد.
صحرای ترکمن با مردمانی نجیب و اصیل، با فرهنگی غنی و پربار از جاذبه‌های دیدنی استان است که تپه‌های باستانی، گورهای خاص با شمایلی عجیب، بقایای دیوار تاریخی «قزل آلان» معروف به دیوار سرخ یا سد اسکندر در دل آن قرار داشته و می‌تواند با ایجاد زیرساخت‌های حداقلی مقصد گردشگران داخلی و خارجی باشد.
تالاب‌های «آلاگل»، «آلماگل» و «آجی گل» و تالاب گمیشان از دیگر جاذبه‌های استان بوده که ویژگی‌های منحصر به فردی داشته و در فصل زمستان به بهشت پرندگان تبدیل می‌شود.
این مواهب مُشتی نمونه خروار از ظرفیت‌های منحصر به فرد این استان شمالی است و در حالی که مساله اصلی اشتغال، بیکاری و معیشت خانواده‌ها است می‌توان با سرمایه گذاری و برنامه ریزی وزیر در این بخش و تغییر نگاه اقدامات مؤثری در زمینه گردشگری و اشتغال پایدار انجام داد.
مسئولان کشوری از جمله وزیر گردشگری دولت آینده می‌تواند با سفر به گلستان از نزدیک با استعدادهای گردشگری این استان مرزی آشنا شده و برای حمایت و توسعه این بخش برنامه ریزی کند، بدون تردید هرگونه پیشرفتی در زیرساخت‌ها ایجاد اشتغال و درآمدزایی در کشور را هم به دنبال دارد.
رئیس انجمن صنفی راهنمایان گردشگری گلستان در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: جاذبه‌هایی طبیعی فراوانی در استان مانند گلفشان (قارن یارق و نفتلیجه) وجود دارند که پتانسیل بالایی داشته ولی هیچ گونه زیرساختی ندارند اگر وزیر گردشگری از این نقاط بازدید کند، در زمینه تکمیل زیرساخت و معرفی آنها تأثیر دارد.
یحیی جلالی فر افزود: برخی از آبشارهای استان مانند کبودوال و شیرآباد ثبت ملی بوده و زیرساخت‌های اندکی دارند که شایسته گردشگران نیست و باید تکمیل شود.
وی با بیان اینکه جاذبه‌های فراوانی داریم که حداقل‌های زیرساختی مانند جاده دسترسی ندارند، خطاب به مسئولان استان گفت: به جای اینکه وزیر را برای بازدید به نقاطی ببریم که زیرساخت‌ها فراهم است باید به مکانی همچون گُل رامیان ببریم تا زمینه شناسایی و توسعه آنها را فراهم کنیم.
حداقل امکانات رفاهی در مسیرهای گردشگری ایجاد شود
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی در خصوص فرصت‌های گردشگری استان به خبرنگار مهر گفت: اگر بنا باشد که از اتکا بودجه به نفت نجات پیدا کنیم بهترین گزینه گردشگری بوده و باید به توریسم به عنوان یک صنعت درجه یک نگاه شود.
ما به دلیل نبود زیرساخت موفق نشده‌ایم زمینه مانایی بیشتر گردشگران در استان را فراهم کنیم غلامرضا منتظری افزود: گلستان به دلیل مزیت‌های نسبی و ویژگی‌های منحصر به فرد می‌تواند به قطب گردشگری در شمال کشور تبدیل شود.
منتظری با بیان اینکه گردشگری زیرساخت‌های اولیه‌ای می‌خواهد که گلستان از آن برخوردار است، اضافه کرد: از ۱۰ اقلیم جغرافیایی جهان هفت اقلیم در گلستان وجود دارد که هر کدام می‌تواند زمینه‌ساز شکل‌گیری یک نوع گردشگری شود و بوم گردی‌ها، گردشگری کشاورزی، سلامت و غیره می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
وی ادامه داد: واقع شدن در مسیر گذر زوار امام رضا (ع)، مرز مشترک با ترکمنستان، فرودگاه بین المللی با امکان پروازهای خارجی، تنوع اقوام و رنگارنگی صنایع دستی، زیبایی‌های طبیعت و پاییز هزار رنگ، کوه، دریا و بیابان ظرفیت‌ها و مزیت‌های بالقوه ای هستند که می‌توان برپایه این داشته‌ها، زیرساخت‌های گردشگری را در آن ایجاد کرد.
منتظری تصریح کرد: با استفاده از ظرفیت مفاخر و مشاهیر و چهره‌های شاخص هنری مانند استاد لطفی می‌توان زمینه جذب گردشگر را فراهم ساخت.
وی بیان کرد: ما هنوز موفق نشدیم زمینه مانایی گردشگران را افزایش دهیم، گام‌های خوبی در این راستا برداشته شده اما تا رسیدن به نقطه هدف فاصله زیاد است.
منتظری تصریح کرد: برای تحول گردشگری حداقل‌های امکانات رفاهی باید در مسیرهای گردشگری ایجاد شود؛ به عنوان مثال ناهارخوران گرگان مکان شناخته شده برای همه مردم کشور است اما توقف در آن کوتاه است و باید با ایجاد تأسیسات گردشگری امکان اسکان ارزان قیمت را فراهم کنیم.
الگوی سفر به گلستان «گذری» است
عضو هیئت علمی دانشکده گردشگری مؤسسه حکیم جرجانی گرگان هم در خصوص مشکلات گردشگری گلستان به خبرنگار مهر گفت: گلستان به عنوان استان حاشیه‌ای و مرزی در قلب اصلی جریان گردشگری کلاسیک کشور نبوده و در سابق اگر از شمال صحبت می‌شد گلستان کمتر در زمره آن قرار می‌گرفت.
مهدی سقایی افزود: از دهه ۹۰ با تغییر نگاه گردشگران و توجه به جاذبه‌های ناشناخته، غذاها و بازی‌های بومی و محل و فرهنگ اقوام گلستان هم به یکی از مقاصد گردشگران تبدیل شد و در سال ۹۶ شهرستان گرگان جزو ۲۰ شهرستان بود که گردشگران داخلی به آن سفر کردند.
سقایی ادامه داد: در حالت کلی الگوی سفر به گلستان الگوی گذری است که در این حالت گردشگر از استان عبور کرده و اصولاً توقف کوتاهی دارد و با تغییر ذائقه گردشگران الگوی کمپی هم در استان شکل گرفت. این امر هم در حال گسترش بود تا به الگوی چند مقصدی برسیم که دچار اتفاقاتی از جمله سیل و کرونا شدیم.
وی بیان کرد: الگوی قالب جاذبه‌های گلستان اکوتوریستی (طبیعت گردی) است که طبیعت با جنبه‌های فرهنگی آمیخته شده و گردشگرانی که به استان مراجعه می‌کنند نیاز به تفریح در طبیعت داشته و دنبال ناشناخته‌های فرهنگی هستند.
سقایی افزود: از جمله استان‌هایی هستیم که جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی ما با هم مختلط بوده و در دل یکدیگر قرار دارد ولی حال با توجه به این ابعاد چرا ما به جایگاه اصلی خود نرسیده‌ایم؟
پرهیز از تمرکزگرایی
وی بیان کرد: گلستان دچار مشکل عمده از جمله تمرکزگرایی است و بیش از ۸۵ درصد آژانس‌های گردشگری در گرگان واقع هستند و در گنبد با آن همه قابلیت گردشگری مکان اقامتی و مراکز خدماتی مناسب وجود ندارد.
سقایی تاکید کرد: مسأله دیگر اینکه ما در گردشگری به دنبال بنگاه‌های بزرگ هستیم ولی آن چیزی که با گردشگری ما همگون است بنگاه‌های کوچک و متوسط مانند بومگردی ها بوده که اصولاً توسط خانواده یا جمعی از آشنایان اداره می‌شود.
وی افزود: علاوه بر تمرکزگرایی و مناسب نبودن الگوی کسب و کار در گردشگری، شبکه مقصد هم تعریف نشده که گردشگر طبق آن الگو سفر کند.
سقایی گفت: اصل قضیه این است که برداشت ما از گردشگری برداشتی کلاسیک و ابتدایی است و مسئولان هنگام اجرای طرح‌های گردشگری به درآمدزایی، نرخ بازدهی، ارزش افزوده و غیره توجه می‌کنند و کمتر به دنبال الگو و ماهیت آن هستند.
وی اضافه کرد: در دوره کنونی به هرچیزی پسوند گردشگری اضافه کرده و انتظار داریم مورد علاقه گردشگران هم باشد در صورتی که این‌طور نیست.
سقایی ادامه داد: به عنوان مثال امروز مبحث گردشگری کشاورزی مورد توجه قرار گرفته و طرح‌های موفقی در استان ایجاد شده اما نمی‌توان آن را به کل استان تعمیم داد.
وی با تأکید بر فراهم کردن زیرساخت‌ها سخت افزاری و نرم افزاری گردشگری، گفت: پرنده‌نگری، گردشگری خاص با امکانات ویژه و از نوع گران‌ترین نوع گردشگری محسوب می‌شود که این قابلیت در گلستان وجود داشته اما باید زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم.
تعیین تکلیف طرح گردشگری جزیره آشوراده
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: استان ما ظرفیت‌های مختلف گردشگری داشته و جزو استان‌هایی است که گردشگری دریایی، ورزشی، طبیعت گردی و غیره دارد.
احمد تجری افزود: اقدامات خوبی در سال‌های اخیر در ایجاد زیرساخت‌ها صورت گرفته اما کافی نیست.
وی بیان کرد: در بخش گردشگری دریایی، خلاهایی در زمینه ایجاد تفریحات و سرگرمی‌های آبی و مجتمع‌های تفریحی آبی وجود دارد که باید با حمایت دولت و ورود سرمایه گذار این کمبود را برطرف کرد.
تجری گفت: گلستان در خصوص زیرساخت‌ها نیاز به حمایت و اقدامات بیشتری است و باید از ظرفیت‌های موجود هم به صورت بهینه استفاده کرد.
وی اضافه کرد: از جمله استان‌هایی هستیم که سند آمایش گردشگری داشته و در آن ظرفیت‌های استان ذکر شده است.
تجری گفت: یکی از پتانسیل‌های گردشگری استان، جزیره آشوراده است که در جنوب دریای خزر واقع شده و چنین ظرفیتی در سایر استانها وجود ندارد.
وی تأکید کرد: باید سریع‌تر وضعیت طرح گردشگری این جزیره تعیین تکلیف شده تا با حفظ ساختارهای محیط زیستی از ظرفیت‌های آن استفاده شود.
تجری بیان کرد: از زیرساخت‌های دیگر گردشگری شبکه حمل و نقل است و قطعاً تقویت و توسعه شبکه ریلی داخلی و خارجی در گسترش صنعت توریسم بسیار اثرگذار است.
وی گفت: در حوزه حمل و نقل هوایی هم برقراری و گسترش خطوط پروازهای به استانها و کشورهای هدف (آسیای میانه و کشورهای غرب ایران) در توسعه گردشگری تأثیر گذاشته و جزو کاستی‌های وضع موجود است.
طبق گفته تجری ۴۹ هتل، هتل‌آپارتمان و متل و حدود ۱۵۰ واحد بوم گردی قابل بهره برداری در استان وجود دارد.
گلستان ظرفیت‌های بالقوه گردشگری فراوانی دارد و بی‌تردید با توجه بیشتر دولت آینده به این ظرفیت‌ها و ایجاد زیرساخت‌ها می‌توان فرصت‌های شغلی پایدار در استان ایجاد کرد که این امر بهبود معیشت مردم را در پی دارد.